19 اسفند 1388 / 23 ربيع الاول 1431 / 10 مارس 2010

آيت الله حاج شيخ عبدالرّحيم ربّاني شيرازي فقيه برجسته و مبارز خستگي ناپذير شيعه درگذشت. آيت الله شيرازي مبارزات سياسي خود را ازسال1342شمسي آغازكرد و تا پيروزي شكوهمند انقلاب اسلامي بارها زنداني يا به مناطق گوناگون تبعيد شد. آيت الله شيرازي نماينده شيرازدرمجلس خبرگان بود و سرانجام دراين روز هنگاميكه عازم شركت درجلسه شوراي نگهبان درتهران بود درحادثه رانندگي درگذشت.
حاج حبيب الله افتخاريان فرمانده سپاه مريوان به شهادت رسيد. وي درزمان ورود حضرت امام به ايران ازمحافظان ايران بود و سپس همراه شهيد چمران درجنگهاي نامنظم و پاكسازي جنگهاي گيلان و مازندران ازشرمنافقان حضوري فعال داشت. معاونت قرارگاه حمزه سيّد الشّهدا درجنوب و فرماندهي لشكر25كربلا ازجمله مسئوليتهاي اين شهيد بزرگواربود. آخرين مأموريت شهيد افتخاريان فرماندهي سپاه مريوان بود و درهمين مأموريت به هنگام هدايت مردم به پناهگاهها به فيض شهادت نائل آمد.
دكترعباس رياضي كرماني منجّم و رياضيدان معاصرايراني درگذشت. دكتررياضي كرماني ازاستادان برجسته دانشكده علوم دانشگاه تهران بود. ايشان درسال1345هجري شمسي به تهيه تقويم رسمي ايران پرداخت و تاسال1369روزشمارايران را محاسبه كرد. ازتأليفات ايشان «هيئت و نجوم و مثلثات كروي » را مي‎توان نام برد.
دكتر ابوالحسن خان بهرامي پزشك و جراح حاذق ايراني و از پيشگامان ترويج طب نوين دريكي از روستاهاي تفرش بدنيا آمد و همانجا پرورش يافت . وي به تشويق پدر، ادبيات هيئت و طب قديم را در زادگاهش آموخت و بعد از اقامت در تهران به سبب علاقه اش به علم طب به تحصيل در اين رشته همت كرد . در سال 1291 هجري ، پس از اخذ ديپلم پزشكي از دارالفنون و مدتي طبابت در شهراراك به علت شيوع بيماري طاعون در رشت ، عازم آن شهر شد و به مداواي بيماران و تحقيق در اطراف علل بروز اين بيماري پرداخت . حاصل اين سفر رساله اي تحقيقي درباره بيماري طاعون بود كه مورد تحسين پزشكان نامدار عصر قرارگرفت . وي كه در ارتش خدمت مي كرد مدتي رياست بيمارستان دولتي را به عهده داشت اما بعد ازكناره گيري از اين منصب در مطب شخصي خود كارطبابت و مداواي بيماران را ادامه داد . دكتر بهرامي به زبانهاي فرانسه، عربي و تركي تسلط كامل داشت و علاوه بر تأليف چند اثر در زمينه پزشكي آثاري نيز ترجمه كرده است . كتابهاي پاتولوژي طبي ، فيزيولوژي ؛ و مسائل عمده حفظ صحت از جمله آثار اين پزشك برجسته ايران بشمار مي رود .
ميرزا حسين خان دانش از فضلا و شعراي ايران در 70 سالگي با زندگي وداع كرد . به نقل از ميرزا محمد خان قزويني، وي مردي فاضل و آگاه ؛ و باذوق بود و به دانش تخلص مي كرد . قابل توجه است كه اين شاعر ايراني بخشي از ايام عمرش را در استانبول و آنكارا سپري كرد و تمام اين مدت را به تحقيق و تأليف در زمينه ادب فارسي گذراند . از آثار دانش ، دستورزبان فارسي، سرآمدان سخن ، در تراجم احوال 15 تن از مشاهير شاعران ايراني از رودكي تا حافظ به زبان تركي و ترجمه رباعيات عمر خيام به زبان تركي مهمترين آنها بشمار مي روند .
: يك سال پس از سفر تبعيد گونه‏ي امام رضا(علیه السلام) به شهر مرو، حضرت معصومه، خواهر آن امام، به همراه عده‏اي از برادران خود براي ديدار برادر و تجديد عهد با امام زمان خويش راهي ديار غربت شد. در مسير راه به شهر ساوه رسيدند ولي در آنجا عده‏اي از مخالفين اهل بيت با مأموران حكومتي همراهي نموده و با همراهان حضرت به نبرد و جنگ پرداختند كه عده‏اي از همراهان حضرت در اين حادثه غم‏انگيز به شهادت رسيدند. حضرت در حالي كه از غم و حُزن اين واقعه، بسيار مريض بود با احساس ناامني در شهر ساوه فرمود: مرا به شهر قم ببريد، زيرا از پدرم شنيدم كه فرمود، شهر قم، مركز شيعيان ما مي‏باشد. سپس به طرف قم حركت نمود. بزرگان قم وقتي از اين خبر مسرت بخش مطلع شدند به استقبال آن حضرت شتافتند و حضرت معصومه(س) در حالي وارد شهر گرديد كه شور و احساسات مردم قم، پذيراي وجود شريف آن عزيز بود. آن بزرگوار هفده روز در شهر ولايت و امامت به سر برد و سپس جان به جان آفرين تسليم كرد.
پيِر كورني، نخستين شاعر دراماتيك و داستاني قرن هفدهم، در 10 مارس 1606م در شهر روان فرانسه به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات خود، ابتدا به شغل وكالت دعاوي پرداخت و پس از چندي به نمايش‏نامه‏نويسي روي آورد. كورني بعدها ساكن پاريس شد و زندگي خود را با سختي ادامه داد؛ با اين حال از كار دست نكشيد و به نوشتن ادامه داد. پيِر كورني به نمايش‏نامه‏نويسي علاقه بسيار داشت و در اين كار تا آنجا پيشرفت كرد كه بعدها پدر نمايش‏نامه نويسي فرانسه و بنيان‏گذار تئاتر كلاسيك در اين كشور لقب گرفت. كورني در اشعارش زباني ساده وروان را به كار مي‏گرفت و به همين دليل بسياري از اشعار او به صورت پند در ميان مردم فرانسه رواج يافته است. كورني در نمايش‏نامه‏هاي خود در پي توصيف روح بشر بود و نمايش روح بشر را جاي‏گزين نمايش ظواهر و افعال و حركات نمود. وي موضوع نمايش‏نامه‏هاي خود را از اساطير و تاريخ مي‏گرفت. قهرمانان آثار او از معيار عادي زندگي فراتر رفته، انسان‏هايى شجاع و بشر دوست هستند و قدرت اراده و غرور و عقل را تا حد فوق بشر ارائه مي‏دهند. اين صفات اخلاقي در آثار كورني، با غريزه، احساس و سرشت آدمي به كشمكش مي‏پردازند. كورني در نمايش‏نامه‏هايش به جاي اظهار ناتواني و سستي در برابر سرنوشت، آزادي بشر و قدرت اراده او را ترسيم مي‏كرد و انسان برتر و دستيابي به اعتلاي بشري را مي‏ستود. كورني يك شاعر دراماتيك است گرچه چند نمايش‏نامه كمدي نيزنوشته است ولي شهرت او بيشتر در تراژدي مي‏باشد. او در حقيقت، تراژدي و حتي تئاتر كلاسيك جديد را خلق كرد و خود او آن را به جايى رساند كه برخي از آثارش در رأس اشعار دراماتيك زبان فرانسه قرار گرفته‏اند. كورني به سبب خلق شخصيت‏هاي بزرگ و خصوصيت‏هاي عالي تراژدي و به سبب عظمت سبك انشاء، شخصيتي برجسته و ممتاز به شمار مي‏آيد. هم‏چنين تراژدي‏هاي كورني كه غالباً شهرت جهاني دارند از عالي‏ترين نمونه‏هاي ادبيات كلاسيك جهان محسوب مي‏شدند. با اين حال، كورني در اواخر عمر در تهي‏دستي و گمنامي در 26 ژوئيه 1686م در هشتاد سالگي درگذشت. اما بعدها با ساخت فيلم و تئاتر از آثار او، شهرت كورني فراگير شد. هوراس، سيدْ و پوليوكت از آثار مشهور اوست.
ژرژ سورا نقاش معروف فرانسوي در دهم ماه مارس سال 1859م در خانواده متوسطي در فرانسه به دنيا آمد. او از 17 سالگي به آموختن هنر نقاشي پرداخت و طي مدت كوتاهي، در شمار نقاشان معروف عصر خود درآمد. سورا در 19 سالگي در مدرسه هنرهاي زيباي پاريس نام نويسي كرد و در همين سال به مطالعات عميق در رشته ادبيات و هم‏چنين تحقيق علمي درباره رنگ و خط و نور پرداخت. پس از چندي، سورا و جمع ديگري از نقاشان جوان كه از روش نمايشگاه رسمي فرانسه ناراحت بودند و نظرات داوران آن را مردود مي‏دانستند گروه نقاشان مستقل را بنياد نهادند. هرچند اين گروه در ابتداي كار با استقبال مواجه نگرديد ولي به تدريج طبقه هنردوست جوان به آن پيوستند. در اين زمان، سبك‏هاي گوناگوني در نقاشي وجود داشت و كشاكش زيادي برسر شيوه نقاشي و هنر، بين مردم جاري بود. با اين حال، سورا مكتب و اصول جديدي را بنا نهاد كه تا جنگ جهاني اول ادامه يافت و در سير نقاشي تأثير شگرفي برجاي گذاشت. سورا مكتب خود را پوانتيليسم يا نقطه‏پردازي ناميد و آثار متعددي خلق كرد كه يكشنبه تابستاني در تفريح‏گاه، بيشه و مدل‏هاي نقاشي از آن جمله‏اند. سورا، در سال 1891م عقايد خود درباره نقاشي را در قالب يك كتاب تنظيم و منتشر نمود اما پس از چند ماه در هشتم دسامبر 1891م در 32 سالگي درگذشت. باوجود كوتاهي عمر و معدود بودن آثار، سورا در جهان نقاشي اثري عميق به جا گذاشت. در حقيقت ژرژ سورا از بانيان و پيشوايان مكتب‏هاي نوين نقاشي از جمله پست امپرسيونيسم بوده است.
الكساندر گراهام بل مخترع امريكايى، در آغاز استاد ناشنوايان و افراد لال بود. او فكر اختراعِ وسيله‏اي را در سر مي‏پروراند كه به وسيله آن بتوان بين دو نفر از راه دور، ارتباط برقرار نمود. گراهام بل به چگونگي تركيب و تغيير اصوات كنجكاو بود و راهي براي نوشتن اصوات پيدا كرد كه هر كس آنها را بر صفحه كاغذ مي‏ديد، نوشته را به آساني درمي‏يافت. او در حين آزمايش پي برد اصواتي كه به صورت علائم نوشته مي‏شوند، چندان اختلافي با خط مورْسْ ندارند، از اين رو به جستجوي وسيله‏اي برآمد كه اصوات را با جريان برق از جايى به جاي ديگر بفرستد. او در همين موقع دستگاه ضبط صوتي را ابداع كرد كه به وسيله آن، طرز ادا كردن كلمات را به كرها مي‏آموخت. هنگامي كه فرد كري سخن مي‏گفت، اصوات به صورت خطوط بر صفحه‏اي نقش مي‏بست، آن‏گاه شخص سالمي همان كلمات را به درستي ادا مي‏كرد. سپس فرد ناشنوا، هر دو خط را مقايسه مي‏كرد و اشتباه خود را مي‏يافت. بل پس از اين كار تصميم گرفت اصوات را به محرك‏هاي برقي تبديل كند. او در انديشه ساختن دستگاهي بود كه به وسيله آن، اصوات اشخاص به صورت امواج، در سيمْ جريان پيدا كرده و شنيده شوند. فكر اصلي اختراع تلفن از اين‏جا شروع شد كه بل دستگاه ساده‏اي را ديد كه دو جعبه از يك باتري برق گرفته و هنگامي كه كسي در يكي از جعبه‏ها حرف مي‏زد در جعبه ديگر ارتعاشاتي برمي‏خاست كه به وسيله سوزن منعكس مي‏شد. بل تشخيص داد كه اگر تعداد سوزن‏ها زياد شود، ارتعاشات صوتي به صورتي واضح‏تر انعكاس خواهند يافت. سرانجام بر اثر تلاش بسيار، نخستين مكالمه آزمايشي تلفني بين الكسانْدْر گراهام‏بل و دستيارش واتسون در دهم مارس 1876م با موفقيت انجام شد و تحولي بزرگ در وسايل ارتباطي به وجود آمد. بل براي اختراع اين وسيله ارتباط سريع، از تجارب و آزمايش‏هاي ساير مخترعين و محققين، استفاده كرد. البته دستگاه تلفن، پس از تكميل اختراع گراهام‏بل، توسط دانشمندان ديگر، به شكل پيشرفته كنوني درآمده است. (ر.ك: 3 مارس)
سپاهيان ايتاليايى كه به قصد تصرف حبشه، اتيوپي كنوني، به اين سرزمين حمله كرده بودند، در دهم مارس 1896م در ناحيه‏اي به نام آدوا شكست خوردند. هدف قواي ايتاليا از اين نبرد، تسخير حبشه و برقراري ارتباط ميان دو مستعمره ديگر ايتاليا در شمال شرقي افريقا، يعني اريتره و سومالي بود. در اين جنگ، علي‏رغم تجهيزات مدرن جنگي ارتش ايتاليا، قواي حبشه، پيروزي را نصيب خود كردند و نيروهاي ايتاليايي با تحمل خسارات جاني و مالي بسيار، مجبور به عقب‏نشيني شدند.
در جريان جنگ جهاني دوم، صدها فروند بمب‏افكن غول‏پيكر امريكايى، به دفعات، بمب‏هاي خود را بر شهر توكيو فرو ريختند. در ادامه جنگ، در اثر بمباران شديد توكيو در روز دهم مارس 1945م، نزديك به هزاران تن از غير نظاميان ژاپني كشته شدند. اين حمله هوايي امريكا، از سري حملات ايالات متحده به مناطق غير نظامي ژاپن بود، تا اين كشور را وادار به تسليم كند. بااين‏حال، ژاپن تا ماه اوت سال 1945م كه امريكا با بمب هسته‏اي، شهرهاي هيروشيما و ناكازاكي را هدف قرار داد و صدها هزار انسان بي‏گناه را نابود كرد، تسليم نشد.
فولخنْسيوْ باتيستا، ديكتاتور پيشين كوبا در سال 1901م به دنيا آمد. وي در 32 سالگي حزبي از طبقات متوسط كوبا را تشكيل داد و در سال 1933م در مقام رهبري حزب خود توانست به نوعي حكومت را در اختيار بگيرد و به طور غيرمستقيم قدرت را در دست داشته باشد. در نهايت، وي در سال 1940م به طور رسمي رياست جمهوري كوبا را برعهده گرفت و به مدت 4 سال در اين سمت قرار داشت. گرچه پس از آن قدرت و مسئوليت ظاهري در اختيار ديگران بود. اما باتيستا نفوذ و تسلط خود را در كشور حفظ كرد تا اينكه در نهايت، پس از مدتي در دهم مارس 1952م با انجام كودتايى موفق شد قدرت را به طور مطلق در دست بگيرد و حكومت ديكتاتوري خود راتا 7 سال ديگر ادامه دهد. دوره دوم حكومت باتيستا از يك طرف با مبارزات گروه‏ها و احزاب گوناگون انقلابي همراه بود و از سوي ديگر با حمايت‏هاي مالي و نظامي امريكا از رژيم حاكم بر كوبا ادامه يافت. در اين سال‏ها، باتيستا همچنان در مقابل مردم مقاومت مي‏نمود. از اين رو تلاش انقلابيون در سال 1958م به اوج خود رسيد. در اين سال حملات باتيستا عليه مبارزان با هواپيما، تانك و بمب‏هاي آتش‏زا توام بود. امريكا نيز قوايي را براي كمك به دولت رو به زوال كوبا فرستاد و پليس مخفي باتيستا نيز بر شدت عمل خود افزود. با اوج‏گيري مبارزات چريكي در كوبا سرانجام باتيستا مجبور شد در اول ژانويه 1959م از كشور خارج شود و قدرت را به مردم بسپارد.