همه چیز راجع به تنگی نفس در بارداری

تنگی نفس‌ در بارداری

بارداری به معنی واقعی کلمه می‌تواند نفس شما را بند بیاورد. به تنگی نفس یا نفس‌نفس‌زدن در علم پزشکی دیس‌پِنه یا دیس‌پنیا (Dyspnea) می‌گویند که یکی از علائم شایع در زمان بارداری است. درواقع، حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد خانم‌های باردار گاهی دچار تنگی نفس می‌شوند.1
 

علائم تنگی نفس در بارداری

زمانی‌که دچار تنگی نفس هستید، احساس می‌کنید که نفس‌کشیدن برای‌تا‌ن سخت است یا به زحمت نفس می کشید. در ادامه به چند مورد از حالت‌هایی که خانم‌های باردار توصیف کرده‌اند اشاره شده است:
 

تلاش بیشتر برای دریافت هوای کافی

در این وضعیت مجبور هستید به نفس‌کشیدن فکر کنید یا، به‌جای نفس‌کشیدن طبیعی که به‌طور معمول اتفاق می‌افتد، مجبورید برای کشیدن نفس عمیق تلاش کنید.
 

احساس تنگی در ناحیه گلو یا قفسه سینه

ممکن است احساس کنید که مسیر تنفس و ریه شما تنگ‌تر شده است و انتقال هوا از راه گلو به ریه‌ها دشوار شده است.
 

اکسیژن کافی دریافت نمی‌کنید

ممکن است احساس کنید که انگار نفس شما به اندازه کافی حجیم یا قوی نیست که هوای مورد نیاز شما را تأمین کند.1

علائم خطرناک در تنگی نفس

زمانی که باردار هستید، ابتلا به بیماری‌های تنفسی مانند آسم یا ذات‌الریه می‌تواند خطرناک‌تر از حد معمول باشد. به همین علت، تزریق واکسن آنفلوانزا در دوران بارداری در فصل این بیماری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. همین‌طور به دلیل تغییراتی که در فاکتورهای انعقاد خون در دوران بارداری به وجود می‌آید، خطر ابتلا به آمبولی ریه ممکن است کمی افزایش پیدا کند.

اگرچه این مشکل بسیار نادر است ولی می‌تواند مشکلات جدی برای مادران باردار ایجاد کند. بنابراین، اگر تنگی نفس به شکلی ناگهانی ظاهر یا شدید شود، می‌تواند نشان‌دهندۀ یک مشکل پزشکی جدی باشد که در این صورت باید فوراً با اورژانس تماس بگیرید. اگر تنگی نفس با هر یک از علائم زیر همراه بود، شما نیاز به مراقبت و بررسی پزشکی سریع دارید:

بدتر شدن آسم

تنفس تند

نبض تند، تپش قلب یا گیجی

درد قفسۀ سینه یا درد در زمان تنفس

وجود سایۀ آبی رنگ در اطراف لب‌ها، انگشتان دست و پا یا مشاهدۀ رنگ‌پریدگی در صورت

احساس دلهره و اضطراب از ناتوانی برای دریافت اکسیژن کافی

سرفه مداوم، سرفه به همراه تب و لرز یا وجود خلط خونی.2
 

دلایل تنگی نفس

در طول بارداری نیاز بیشتری به اکسیژن دارید که بدن شما، خود را به چند روش با این شرایط وفق می‌دهد تا این نیاز را برطرف کند. افزایش در میزان بعضی هورمون‌ها، به خصوص پروژسترون، به شکل مستقیم روی ریه‌ها اثر می‌گذارد و باعث تحریک بخشی از مغز می‌شود که کنترل تنفس را بر عهده دارد.

با اینکه در دوران بارداری تعداد تنفس در دقیقه چندان تغییر نمی‌کند، اما حجم هوای دم و بازدم در هر بار تنفس به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد. در ماه‌های بعدی بارداری، همزمان با رشد جنین، رحم روی دیافراگم شما فشار وارد می‌کند که این امر باعث می‌شود به زحمت نفس بکشید؛ به خصوص در مواردی که جنین بالاتر قرار گرفته باشد، چندقلو باردار باشید یا حجم مایع آمنیوتیک شما بیش از حد باشد. در هفته‌های آخر بارداری و با پایین آمدن جنین به سمت پایین لگن، فشار روی دیافراگم و ریه‌ها کمتر می‌شود و ممکن است احساس تنفس راحت‌تری داشته باشید.2

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟

زمانی‌ که تنگی نفس حین بارداری را احساس می‌کنید، معمولا با کمی تغییر وضعیت و استراحت اوضاع بهتر می‌شود. اما اگر علائم زیر را دارید باید به پزشک یا بیمارستان مراجعه کنید:

همراه تنگی نفس سرفه می‌کنید؛

تنگی نفس شما بدتر شده است؛

در نفس‌کشیدن و صحبت‌کردن مشکل دارید؛

ضربان قلب‌تان بالا رفته است؛

درد قفسه سینه دارید؛

سرگیجه یا ضعف دارید؛

تب دارید؛

همراه با تنگی نفس ورم دارید؛

خس خس سینه دارید؛

انگشتان دست، انگشتان پا یا لب‌های‌تان در حال کبودشدن است.1
 

چگونه تنگی نفس را کمتر کنیم؟

1- تمرینات و حالات مناسب

با انجام حرکت مناسب صاف ایستادن و بلند کردن سر و شانه‌های به عقب داده شده می‌توانید احساس نفس تنگی در بارداری را کمتر کنید.

تصور کنید روی یک خط عمودی ایستاده‌اید و جناغ سینه خود را صاف نگه دارید و آرام نفس بکشید.
 

2- تمرینات ورزشی

تمرینات هوازی به شما کمک می‌کند که نفس کشیدن خود را بهتر کنید (کیفیت تنفس) و نبض شما آهسته‌تر بزند.

قبل از شروع تمرینات ورزشی حتما با پزشک خود مشورت نمایید. می‌توانید یوگای بارداری را انجام دهید.

یوگا شامل حرکات و تمرینات  تنفسی و حرکات کششی است که باعث بهبود حال شما می‌شود.
 

3- آرام سازی

وقتی دچار نفس تنگی می‌شوید اضطراب هم به سراغ شما می‌آید و باعث می‌شود نفس‌هایتان کوتاه‌تر شود، اما بهترین کار این است که آرام باشید آرامش خود را حفظ کنید و استراحت کنید تا به حالت طبیعی برگردید.
 

4- تمرینات ورزشی تنفسی انجام دهید

تمرینات تنفسی می‌توانند باعث بهبود تنفس در ناحیه قفسه سینه شوند و قفسه سینه را بازتر کنند. رشد رحم هم باعث محدود کردن تنفس شکمی می‌شود.
 

می‌توانید از طریق روش زیر تنفس خود را بهبود بخشید

- بایستید تا فشار کمتری برروی پرده دیافراگم وارد آید.

- دست‌هایتان را به سمت بالا و پهلوها بکشید و همزمان با دم عمیق هوا را به درون شش‌ها بکشید.

- وقتی دست‌ها را به سمت پشت می‌کشید خیلی آرام هوا را از ریه‌ها خارج کنید و به بیرون بدمید (بازدم)

- هنگام دم سر را به بالا و هنگام عمل بازدم سر را کمی پایین‌تر ببرید.

و اما؛ برخی نفس‌تنگی‌ها در دوران بارداری رایج و معمول است و نباید خیلی نگران آن باشیم.

اما اگر نفس تنگی بطور ناگهانی و یا چندین بار پشت هم پیش بیاید، باید حتما با پزشک معالج خود مشورت نمایید.3

چگونه می توان از تنگی نفس در بارداری جلوگیری کرد؟

 

1. هیدراته بمانید

تنگی نفس نشانه ای رایج از کمبود آب بدن است.

دقت کنید که به اندازه کافی آب بنوشید و از نوشیدنی هایی مانند قهوه، چای، سودا و الکل دوری کنید. این نوشیدنی ها وزن بدن شما را افزایش می دهند و تنگی نفس شما را بدتر می کنند.
 

2. برای جلوگیری از تنگی نفس در بارداری غذای سالم بخورید

شما باید وزن خود را در طول دوران بارداری کنترل کنید. درست از لحظه ای که برای بارداری برنامه ریزی می کنید، سعی کنید وزن ایده آل و سطح تناسب اندام را حفظ کنید. داشتن رژیم غذایی متعادل سالم می تواند از تنگی نفس جلوگیری کند. یک رژیم غذایی مناسب، وزن سالم را افزایش می دهد و تنفس شما را آسان تر می کند.

غذاهایی را مصرف نکنید که شامل قند، چربی و نمک زیادی باشند.

غذاهای غنی از آهن مانند گوشت قرمز، توت سیاه و برگ های سبز می توانند برای کم خونی که باعث تنگی نفس می شود، مفید باشند

مصرف ویتامین C برای جذب آهن به بدن شما کمک می کند.

هم چنین لوبیا منبع خوبی از پروتیین است. با این حال، آن ها را به طور متوسط مصرف کنید، به ویژه آن هایی که رنگ تیره دارند، چون بر جذب آهن بدن شما تاثیر می گذارند.
 

3. از کارهای سخت و شدید اجتناب کنید

خودتان اشیا سنگین بلند نکنید و یا تا دیر وقت کار نکنید. سعی کنید از کارهای شدید استراحت کنید.4

پینوشتها
1.www.chetor.com
2.www.madarsho.com
3.www.yjc.ir
4.www.namnak.com