دستنبو میوه ای است از خانواده کدوییان بوده و اندازه آن کوچکتر از خربزه ، تقریباً به اندازه یک کف دست و به رنگ نارنجی مایل به قهوه ای می باشد. در ابتدای رشد سبز رنگ بوده و به مرور زمان در اثر تابش خورشید بدین رنگ در می آید.

این میوه خوراکی بوده اما بیشتر شهرت آن به خاطر بوی خوشیست که دارد.


محل کشت

این میوه در ایران یافت می شود. در منطقه خراسان رضوی ، سیستان(به اسم بنگارکbengarak) ، آذربایجان ، کردستان و کرمانشاه و منطقه سنقر و کلیایی به طور سنتی ، کشاورزان قدیمی در بینابین هندوانه و سایر محصولاتشان این گیاه را نیز می کاشته اند. در برخی مناطق افغانستان به آن اندَلَک می گویند ، به سیستانی به آن بنگارک می گویند و در بیشتر مناطق ایران به آن «شمامه» می گویند ، این اسم به مناطق کردستان ، کرمانشاه و ایلام محدود نشده و در برخی از مناطق آذربایجان نیز به اسم " شاماما " رایج است. در ایلام از آن با دو نام شمامه و گرگه یاد می شود. در لرستان و بین لرها هم این اسم رواج داشته است . البته با اندکی تغییر شمامه را شمومه ( shamooma ) تلفظ می کنند.


ارزش غذایی دستنبو

دستنبو ، طالبی و گرمک میوه هایی پرآب ، اشتهاآور ، چاق کننده و جلا دهنده رخسار بوده و در فصل تابستان موجب رفع تشنگی می شوند. این میوه ها به همراه خربزه از یک خانواده بوده و اختلاف آن ها تنها به علت رنگ ، مزه و اندازه است که هر چه بزرگ ، شیرین ، پرآب و لطیف تر باشند ، خاصیت آن ها بیشتر است.

دستنبو و گرمک سرشار از ویتامین های B و C و مواد معدنی پتاسیم ، کلسیم ، فسفر و همچنین پروتئین ، قند و فیبر هستند. در 100 گرم دستنبو 34 کالری و در یک لیوان آب دستنبو بدون شکر 45 کالری انرژی نهفته است.


علت نامگذاری دستنبو

وجه تسمیه این نام گذاری برای این میوه به آن خاطر است که وقتی آن را که به اندازه یک تخم مرغ می باشد ، به دست می گیری ، بلافاصله دستت خوشبو می شود و در خراسان جنوبی مردم از این میوه به عنوان خوشبو کننده محیط خانه استفاده می کنند.1

در ادامه این مطلب به برسی برخی از خواص و مضرات دستنبو می پردازیم همراه ما باشید.


تقویت کننده قلب

میوه شاماما به خاطر داشتن پتاسیم و عطر مطبوع، برای تقویت قلب موثر بوده و عروق را باز می کند. این میوه به دلیل منیزیم زیادی که دارد، باعث آرامش بخشی می گردد.


کنترل فشار خون

فشار خون بالا در افراد باعث بروز بیماری های مختلف می شود و باید آن را کنترل نمود. کسانی که به فشار خون بالا دچارند می توانند با مصرف روزانه مقداری شاماما این بیماری را کنترل نمایند.


سرشار از فیبر

فیبر ماده ای بسیار باارزش برای دستگاه گوارش بوده و باعث بهبود هضم غذا می شود. شاماما به میزان زیادی فیبر دارد و برای افرادی که به یبوست و بواسیر مبتلایند، مفید است.


بهبود عملکرد مغز

میووه شاماما دارای ترکیبات مفید بسیاری بوده و مواد سمی را از خون دفع کرده و به دلیل داشتن فسفر فراوان، در تقویت سلول های مغزی و فعالیت اعصاب موثر بوده و عملکرد مغز را بهبود می بخشد.


درمان کم خونی

شاماما دارای مواد معدنی مختلفی نظیر آهن بوده که وجود آن برای بدن بسیار ضروری می باشد. افرادی که به کم خونی مبتلایند می توانند برای درمان آن مصرف شاماما را در رژیم غذایی خود قرار دهند.


درمان یبوست

یبوست بیماری شایعی بوده و در این مواقع حرکات روده ای کم، نامنظم و به سختی انجام می گیرد و روده از مواد دفعی تخلیه نمی شود. خوردن شاماما در درمان یبوست تاثیر زیادی دارد.


رفع بواسیر

به رگ های ورم کرده در مقعد بواسیر گویند و این مشکل شایع می تواند دردناک باشد. برای درمان بواسیر راه های بسیاری وجود دارد و یکی از راه های طبیعی مصرف منظم شاماما می باشد.


رفع سنگ مجاری ادراری

میوه شاماما به خاطر مدر بودن برای افرادی که دچار احتباس ادرار و یا سنگ مجاری ادراری هستند، بسیار موثر بوده و افرادی که دچار کم خونی هستند، توصیه می شود این میوه را در برنامه غذایی خود بگنجانند.


برای رماتیسم

روماتیسم به درد اندام های حرکتی گفته می شود و از مهمترین علائم آن می توان به درد و خشکی صبحگاهی مفاصل بدن همراه با احساس ضعف و خستگی اشاره کرد و برای درمان رماتیسم شاماما بسیار موثر است.


سرشار از آنتی اکسیدان

شاماما دارای آنتی اکسیدان بتاکاروتن بوده که پیش ساز ویتامین A می باشد. خوردن این میوه از یرقان پیشگیری کرده و باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شود.


افزایش شیر مادران شیرده

مادران شیرده برای افزایش حجم شیرشان می توانند روزانه شاماما مصرف کنند و ترکیباتی که در این میوه وجود دارد با تحریک غده های ترشح شیر، باعث افزایش تولید این ماده غذایی گرانبها برای نوزاد می شود.


خارج کننده رسوبات کلیه

دستنبو یا شاماما میوه ای پرخاصیت و آبدار بوده و با داشتن قند زیاد باعث تقویت بدن می شود. خوردن این میوه شیرین باعث دفع رسوبات کلیه و مثانه از بدن می شود.


تقویت عضلات

مصرف میوه شاماما برای دفع سموم بدن و خون و فعالیت های سلول های پوستی مفید بوده و با داشتن میزان قابل توجهی کلسیم در خود عضلات بدن را تقویت کرده و استخوان بندی بدن را تکمیل می کند.


دستنبو ملین است

ملین ها موادی هستند که باعث نرمی مدفوع شده و تحریکات روده را نیز افزایش می دهند.

شاماما فیبر زیادی دارد و ملین و مسهل است و مصرف آن برای افرادی که به یبوست و یا افزایش چربی خون دچارند، توصیه می شود.


تجدید جوانی

میوه خوش عطر شاماما دارای خاصیت آنتی اکسیدانی بوده و از آسیب رادیکال های آزاد به سلول های بدن جلوگیری می کند.

دستنبو حاوی قند بوده و باعث بازسازی سلول ها شده و از عوامل تجدید جوانی می باشد.2


مضرات و عوارض مصرف دستنبو

فراموش نکنید مصرف زیاد دستنبو، طالبی و گرمک برای بیماران دیابتی، ورم روده و سوءهاضمه ضرر دارد و موجب نفخ روده، معده و درد معده می‌گردد.

همچنین بهتر است گرمک و طالبی را قبل از هر غذای اصلی بخورید چرا که همراه با غذا باعث سوء هضم شدید می‌شود.

همچنین دانشمندان با تحقیق بر پوست میوه‌هایی مثل خربزه و طالبی دریافته اند که پوست این میوه ها می‌تواند منبعی برای مسمومیت غذایی باشد؛ از این رو شستن کامل میوه ها بسیار توصیه می‌شود.3


پی نوشت:
1.www.namnamak.com
2.www.photokade.com
3.www.delgarm.com