گرگرفتگی

گرگرفتگی احساس ناگهانی گرما است که معمولاً بیشتر در ناحیه صورت، گردن و قفسه سینه احساس می شود. در گرگرفتگی، ممکن است پوست زن قرمز شده، انگار که در حال سرخ شدن است. گرگرفتگی همچنین می تواند باعث تعریق شبانه شود و اگر زنان گرمای بیش از حد بدن را از دست دهند، احتمال دارد بعد از آن احساس سرما کنند. زنان غالباً سؤال می کنند که چه علائمی را می توان در یائسگی پیش بینی کرد.

واقعیت این است زنان در این دوران علائم متفاوتی را تجربه می کند. برخی از زنان در چندین زمینه دچار تغییراتی می شوند. همیشه نمی توان مشخص کرد که آیا این تغییرات مربوط به پیری، یائسگی یا هر دو آن هاست. در حالی که مشخص است که بی خوابی و احساس درد مفاصل علائم اصلی یائسگی هستند. مدت زمان بروز گرگرفتگی در خانم ها متفاوت است و می تواند از چند هفته تا چند ساعت متغیر باشد. انواع مختلفی از درمان های ویژه برای گرگرفتگی وجود دارد.

گرگرفتگی، احساس داغی است که در بدن پخش می شود. اگرچه علت دقیق آن کاملاً درک نشده است، اما تصور می شود که به دلیل ترکیبات هورمونی و بیوشیمیایی و کاهش سطح استروژن ایجاد می شود. اما میزان گرگرفتگی می تواند در شدت، فرکانس و مدت زمان متفاوت باشند.

ربکا پنجتون، استادیار روانپزشکی، روانشناسی و اپیدمیولوژی در دانشگاه پیتسبورگ معتقد است: حدود 70 درصد از زنان گرگرفتگی را تجربه می کنند، اما ساختار اساسی آن ها به خوبی درک نشده است.

گاهی اوقات گرگرفتگی با تعریق شبانه همراه است و این ممکن است منجر به بیدار شدن در طول شب، اختلال در خواب و خستگی روزانه گردد.1

علل گرگرفتگی

در ادمه شما را با بعضی از علل گرگرفتگی آشنا می‌کنیم:
 
سطح هورمون‌ ها
هورمون‌ها، عامل اصلی گرگرفتگی‌های دوران یائسگی محسوب می‌شود، اما حتی مردان نیز با افت سطح تستوسترون‌ (Testosterone) در دوران میانسالی دچار گر گرفتگی می‌شوند، به ویژه هنگامی که تحت درمان نوع خاصی از سرطان پروستات قرار گیرند. پرکاری غده تیروئید به علت بیماری "گریوز" ( Graves -Basedow disease)، زایمان یا هر مشکل دیگری که سبب ایجاد سطح بالای هورمون تیروئید شود، نیز در این امر موثر است.
 
ورزش
دمای بدن با فعالیت شدید به طور طبیعی افزایش می‌یابد. با ادامه این شیوه، سلول‌ها انرژی بیشتری می‌سوزانند و همین امر گرمای اضافی در بدن ایجاد می‌کند؛ در نتیجه بدن خون بیشتری را به پوست می‌رساند تا آن را خنک کند. 

تعرق به پایین‌آوردن دمای بدن کمک می‌کند؛ به همین دلیل است که نوشیدن آب، هنگام کار شدید اهمیت زیادی دارد. در صورت انجام تمرینات منظم، بدن به گرمای ایجاد شده عادت می‌کند و درجه حرارت درونی قبل از واکنش، تنها اندکی بالاتر می‌رود.
 
 تب
دمای بدن در هنگام مبارزه با میکروب‌ها افزایش یافته و این بالا رفتن دما، بخشی از مغز  به نام هیپوتالاموس را تحریک می‌کند تا فرایند خنک سازی را شروع کند و درجه حرارت را به حالت طبیعی برساند. در صورت داشتن تب بالای ۱۰۳ درجه فارنهایت همراه با سردرد شدید، مشکلات تنفسی یا استفراغ، مراجعه به پزشک ضروری است.
 
 واکنش آلرژیک
گر گرفتگی معمولاً با یک واکنش جدی به نام آنافیلاکسی همراه است، زیرا سیستم ایمنی بدن سلول‌هایی را آزاد می‌کند تا با چیزی که در واقع بی‌ضرر است، مبارزه کند. در این حالت علائم دیگری مانند درد معده، کهیر و مشکلات تنفسی نیز مشاهده می‌شود و نیازی فوری و سریع به تزریق "اپی‌نفرین" است.
 
اختلالات عصبی
سیستم عصبی خودکار کنترل مواردی مانند تنفس، ضربان قلب، فشار خون، دمای بدن و تعریق را بر عهده دارد؛ هر عاملی مانند  ابتلا به بیماری پارکینسون، صرع، ام‌اس و آسیب نخاعی و عصبی که باعث از کار افتادگی این سیستم می‌شود، به گرگرفتگی منجر می‌شود.2
 

عوامل خطر گرگرفتگی

همه زنانی که یائسگی را پشت سر می گذارند، گرگرفتگی را تجربه نمی کند و مشخص نیست که چرا برخی از خانم ها دچار گرگرفتگی می شوند.

عواملی که ممکن است خطر گرگرفتگی را افزایش دهند، عبارتند از:

چاقی، شاخص توده بدنی بالا با گرگرفتگی بیشتر همراه است.

سیگار کشیدن، زنانی که سیگار می کشند احتمال گرگرفتگی بیشتر دارند.1

روش‌های درمان گرگرفتگی چیست؟

شما می‌توانید درمورد استفاده از درمان‌های جایگزین هورمونی یا HRT با پزشک خود مشورت کنید، مدت زمان استفاده از این درمان محدود است، معمولا کمتر از ۵ سال. این روش درمانی سبب می‌شود تا از گرگرفتگی در بسیاری از خانم‌ها جلوگیری شود.

علاوه‌براین می‌تواند به درمان سایر علائم یائسگی مانند خشکی واژن یا تغییرات خلق‌وخو کمک کند. اگر HRT را متوقف کنید ممکن است گرگرفتگی مجدد شروع شود. دوره‌های کوتاه‌مدت HRT خطراتی مانند لخته‌شدن خون و التهاب کیسه‌ی صفرا را به‌همراه دارد.

درصورتی‌که HRT برای شما مؤثر نباشد، روش‌های دیگری برای تسکین گرگرفتگی به شما پیشنهاد می‌شود. لازم است تا قبل از مصرف هرنوع دارو (بدون نسخه) و مکمل حتما با پزشک خود مشورت کنید.
 
درمان‌های بدون نسخه
کمپلکس ویتامین‌ ب (B)؛

ویتامین ای (E)؛

ایبوپروفن.
 
درمان‌های تجویزی
HRT؛

دوز پایین داروهای افسردگی مانند فلوکسیتین (پروزاک)، پاروکسیتین (پاکسیل) یا ونلافاکسین (افکسور)؛

کلونیدین (درمان فشار خون)؛

گاباپنتین (درمان تشنج)؛

بریسدل (ساختار پاروکسیتین مخصوص گرگرفتگی)؛

دووآوی (نوعی استروژن است؛ ساختار بازودوکسیفین که برای درمان گرگرفتگی طراحی شده است).3

چطور می‌توان گرگرفتگی را مدیریت کرد؟

بعضی از خانم‌ها می‌توانند بدون هیچ درمانی گرگرفتگی را تحمل کنند. اگر گر گرفتگی شما را آزار می‌دهد می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:
 
خونسرد باشید
هنگام شب استفاده از یک بالش خنک که با آب یا مواد خنک‌کننده‌ی دیگر پر شده است می‌تواند به شما کمک کند. در طول روز از پنکه استفاده کنید. لباس‌های رنگ روشن تهیه‌شده با الیاف طبیعی مانند پنبه بپوشید.
 
سعی کنید تنفس شکمی عمیق و آرام داشته باشید (۶ تا ۸ تنفس در دقیقه)
هنگام صبح به مدت ۱۵ دقیقه نفس عمیق بکشید. این کار را هنگام عصر یا در زمان گرگرفتگی نیز انجام دهید.
 
هر روز ورزش کنید
پیاده روی، شنا، رقص و دوچرخه‌سواری انتخاب‌های خوبی هستند.
 
گیاهان دارویی و دمنوش‌ها را امتحان کنید تا ببینید آیا شما را تسکین می‌دهند یا نه
استروژنِ گیاهی مانند چیزی که در محصولات سویا یافت می‌شود، می‌تواند تا حدی اثرات استروژنی در بدن داشته باشد و گرگرفتگی را برطرف کند. پزشکان پیشنهاد می‌کنند به‌جای تأمین استروژن با استفاده از مکمل های غذایی، از غذاهایی مانند سویا استفاده کنید.

مطالعات نشان می‌دهد که مصرف کوهوش‌ سیاه (black cohosh) در بازه‌ی زمانی کوتاه (۶ ماه یا کمتر) می‌تواند برای درمان گرگرفتگی مؤثر باشد. گیاهان دارویی ممکن است اثرات جانبی داشته باشد یا با سایر داروها تداخل ایجاد کند، در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.3

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.imna.ir
3.www.chetor.com