انواع زردی و بدرنگی دندان‌ها

متأسفانه در کسانی که از تغییر رنگ دندان‌ها رنج می‌برند، دندان‌ها به رنگ زرد، قهوه‌ای و یا حتی مایل به خاکستری درمی‌آیند. برخی ممکن است با تغییر رنگ کامل دندان‌ها مواجه باشند درحالی‌که برخی دیگر فقط نقاط تیره‌رنگ روی دندان‌هایشان داشته باشند.

زمانی‌که به دنبال فهمیدن علت تغییر رنگ دندان‌های خود هستید، این نکته را نیز در نظر بگیرید که 2 نوع لک دندان وجود دارد: بیرونی و درونی. لک‌های بیرونی به لک‌های سطحی معروفند. این لکه‌ها در اثر تأثیر عوامل خارجی بر سطح دندان به وجود می‌آیند. لک‌های درونی زمانی به وجود می‌آیند که قسمت داخلی دندان تیره شده باشد.

خبر خوب این است که شما می‌توانید از زردی دندان پیشگیری کنید. وقتی‌که بدانید چه چیزی باعث تغییر رنگ دندان می‌شود بهتر می‌توانید در مقابل علل آن مقاومت کنید.1
 

چرا دندان‌ها زرد می‌شوند؟

از مهم‌ترین عواملی که باعث زردی دندان‌ها می‌شوند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
 
۱. رژیم غذایی
برخی از غذاهای سرشار از تانن، مانند شراب قرمز، باعث زردی دندان‌ها می‌شوند. برخی از مهم‌ترین دلایل تغییر رنگ دندان‌ها، مصرف نوشیدنی‌هایی مانند قهوه، سودا و شراب است. این مواد وارد مینای دندان‌های شما می‌شوند و می‌توانند باعث تغییر رنگ طولانی مدت شوند.


 
۲. سیگار کشیدن
مصرف سیگار یکی از مهم‌ترین دلایل دندان‌های زرد است و لکه‌های ناشی از استعمال دخانیات می‌توانند سرسخت باشند. افراد سیگاری می‌توانند با ترک مصرف سیگار، مراقبت از دهان و دندان، مسواک زدن و استفاده از سفیدکننده‌های دندان خانگی، دندان‌های زرد خود را مانند روز اول سفید کنند.
 
۳. بیماری
استفاده از برخی از داروها نیز ممکن است باعث زردی دندان شود. بیمارانی که برای سرطان‌های سر یا گردن تحت شیمی درمانی قرار می‌گیرند ممکن است دندان‌هایی زرد یا لکه‌دار داشته باشند. همچنین، انواع خاصی از داروهای تجویزی از جمله داروهای ضد آسم و فشار خون بالا دلایل دیگر زرد شدن دندان‌ها هستند.

۴. بهداشت دهان و دندان ضعیف
بهداشت دهان و دندان ضعیف یکی دیگر از دلایل زرد شدن دندان‌ها است، اما حتی بهترین مسواک‌ها و نخ دندان‌ها نیز نمی‌توانند جلوی زرد شدن دندان‌هایی را بگیرند که به دلیل افزایش سن رخ می‌دهد.

۵. فلوراید
استفاده بیش از حد از محصولات حاوی فلوراید، یکی دیگر از دلایل زرد شدن دندان‌ها به ویژه در کودکان است.2
 

از بین بردن زردی دندان

۷ راهکار طبیعی زیر برای از بین بردن زردی دندان به شما کمک خواهند کرد. بهتر است که چند درمان را از بین راهکارهای زیر انتخاب کنید و در هفته به‌صورت گردشی آزمایش کنید تا روش مناسب خود را پیدا کنید.
 
۱. مسواک زدن
اولین راهکار برای رفع زردی دندان مسواک زدن صحیح و بیشتر از قبل است. به‌خصوص پس از مصرف خوراکی‌هایی که موجب زرد شدن دندان می‌شوند.

روزی دو بار و هر بار به ‌مدت ۲ تا ۳ دقیقه مسواک بزنید. مطمئن شوید که تمام قسمت‌های دندان‌ها و شکاف‌های موجود را به‌خوبی تمیز می‌کنید. درضمن برای حفاظت از لثه‌ها، بهتر است که به‌صورت دورانی مسواک بزنید. بخش‌های بیرونی، داخلی و روی دندان‌هایتان را نیز تمیز کنید.
 
۲. جوش شیرین و هیدروژن پراکسید
شما می‌توانید با تهیهٔ خمیرندانی از جنس جوش شیرین و هیدروژن پراکسید، جرم‌ها و باکتری‌های روی دندان‌هایتان را پاک کنید و از شر لکه‌های زرد خلاص شوید.

یک قاشق غذاخوری جوش شیرین را با ۲ قاشق غذاخوری هیدروژن پراکسید مخلوط کنید و به‌صورت خمیری یکدست درآورید. پس از مسواک زدن با این خمیر، دهان‌تان را کاملا با آب بشویید. همچنین می‌توانید با ترکیب همین مقدار از مواد مذکور، برای خود دهان‌شویه درست کنید.

در سال ۲۰۱۲، محققان طی تحقیقی دریافتند که دندان‌های افرادی که از خمیردندان حاوی جوش شیرین و هیدروژن پراکسید استفاده می‌کردند، سفید و بدون لکه شده است. دندان‌ها پس از ۶ هفته مصرف این خمیر، بسیار سفید و تمیز شده بودند. البته برای مشخص شدن ماندگاری اثر این خمیر دندان پس از قطع مصرف، به بررسی‌های بیشتری نیاز است.


 
۳. روغن نارگیل
برخی معتقدند مالیدن روغن نارگیل روی دندان‌ها می‌تواند جرم و باکتری‌ها را از دندان و دهان پاک کند و این به‌نوبهٔ خود موجب سفید کردن دندان می‌شود. برای این کار همیشه از روغن‌های ارگانیک و باکیفیت استفاده کنید تا حاوی مواد مضر نباشند.

۱ یا ۲ قاشق چای‌خوری از روغن مایع نارگیل را در دهان بریزید و ۱۰ تا ۳۰ دقیقه آن را در دهان‌تان بچرخانید. مراقب باشید روغن به انتهای گلویتان نرسد و آن را قورت ندهید، چرا که با باکتری‌ها و سمومی دهان‌تان ترکیب شده است و بهداشتی نیست. پس از گذشت زمان لازم، روغن را از دهان خارج کنید. آن را به سینک دستشویی نریزید زیرا ممکن است راه عبور آب را ببندد. اکنون دهان‌تان را با آب بشویید و سپس یک لیوان آب بنوشید. در آخر دندان‌هایتان را مسواک بزنید.

برای اثبات خاصیت سفیدکنندگی این روغن و از بین بردن زردی دندان بررسی‌های خاصی انجام نشده است. اما طی تحقیقی که در سال ۲۰۱۵ انجام شد، محققان دریافتند که استفاده از روغن کنجد و گل آفتابگردان می‌تواند از ورم و التهاب لثه ناشی از جرم دندان بکاهد. بنابراین برای اثبات اثر روغن نارگیل بر رفع جرم دندان تحقیقات بیشتری لازم است.
 
۴. سرکهٔ سیب
با استفاده از مقدار کمی سرکه سیب هم می‌توان دندان‌ها را سفید کرد. ۲ قاشق چای‌خوری سرکهٔ سیب را با تقریبا سه‌چهارم یک فنجان استاندارد آب (چیزی حدود ۱۷۷ میلی‌لیتر) ترکیب کنید. سپس محلول را به مدت ۳۰ ثانیه در دهان بچرخانید. پس از آن، دهان‌تان را بشویید و دندان‌هایتان را مسواک بزنید.

در سال ۲۰۱۴ تحقیقی روی حیوانات انجام شد که نشان می‌داد، سرکهٔ سیب اثر سفیدکنندگی روی دندان‌های گاو دارد. اما باید به این موضوع نیز توجه داشت که سرکهٔ سیب به‌طور بالقوه می‌تواند به ساختار سخت و محکم سطح دندان صدمه بزند. از سرکهٔ سیب، با احتیاط و فقط در مدت زمان کمی استفاده کنید. برای اثبات بیشتر این یافته‌ها به مطالعات انسانی بیشتری نیاز است.
 
۵. پوست لیموترش، پرتقال یا موز
برخی از افراد مدعی‌ هستند که با مالیدن لیمو ترش، پرتقال یا پوست موز روی دندان‌هایتان، می‌توانید آنها را سفید کنید. اعتقاد بر این است که ترکیب دی-لیمونین موجود در پوست برخی از میوه‌ها، به سفید شدن دندان‌ها کمک می‌کند.

پوست میوه را به‌مدت ۲ دقیقه به‌آرامی روی دندان‌هایتان بمالید. سپس دهان‌تان را آب بکشید و دندان‌هایتان را مسواک بزنید.

با اینکه با کمبود بررسی‌های علمی جهت اثبات تأثیر پوست میوه بر سفید شدن دندان‌ها مواجه هستیم، اما در سال ۲۰۱۰، محققان اثر سفیدکنندگی خمیردندان حاوی ۵ درصد دی‌-لیمونین را در پاک کردن لکه‌های ناشی از مصرف چای و سیگار بررسی کردند. لکه‌های زرد دندان‌های افرادی که از این خمیردندان استفاده کرده بودند، پس از ۴ هفته نسبتا کم شده بود. آنها ۲ بار در روز با خمیر دندانی حاوی دی-لیمونین و نوعی مادهٔ سفید‌کننده مسواک زده بودند. اما این خمیردندان نتوانست لکه‌های قدیمی ناشی از مصرف سیگار یا چای را از بین ببرد.

برای اثبات اثربخشی دی-لیمونین در پاک کردن لکه‌ها و سفید کردن دندان‌ها به بررسی‌های بیشتری نیاز است.

در سال ۲۰۱۷، تحقیقی مشخص کرد که اسیدسیتریک گرفته‌شده از پوست ۴ نوع پرتقال، به‌طور بالقوه می‌تواند در سفید کردن دندان‌ها مؤثر باشد. در این بررسی مشخص شد که عصارهٔ گرفته شده از پوست نارنگی، در سفید کردن دندان‌ها، بهترین نتیجه را به‌دست می‌دهد.
 
۶. زغال فعال
شما می‌توانید برای برطرف کردن لکه‌های زرد دندان‌هایتان، از زغال فعال استفاده کنید. این ماده قدرت جذب بسیار بالایی دارد و گفته می‌شود که می‌تواند باکتری‌ها و مواد سمی دهان را از بین ببرد.

یکی از کپسول‌های زغال فعال را باز کنید و محتویات آن را روی مسواک‌تان بریزید. سپس با ملایمت دندان‌هایتان را به‌صورت مدور به‌مدت ۲ دقیقه مسواک بزنید. مراقب باشید که این ماده به لثه‌‌هایتان برخورد نکند، زیرا بسیار تحلیل‌برنده است. پس از تمیز کردن دندان‌هایتان با زغال، دهان‌تان را آبکشی کنید.

اگر دندان‌هایتان حساس هستند یا نگران ویژگی تحلیل‌برندهٔ زغال فعال هستید، می‌توانید مقدار کمی از آن را برداشته و به‌آرامی روی دندان‌هایتان بمالید و پس از ۲ دقیقه آن را پاک کنید.

همچنین می‌توانبد با ترکیب زغال فعال و مقدار کمی آب، دهان‌شویه درست کنید. این محلول را در هر بار استفاده، ۲ دقیقه در دهان بچرخانید و سپس آن را بیرون بریزید. پس از استفاده از زغال فعال، دهان‌تان را کاملا با آب بشویید.

برای تأیید اثربخشی زغال فعال در سفیدکنندگی دندان، به شواهد علمی بیشتری نیاز است. تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۵ انجام شد، نشان داد که زغال فعال نسبت به خمیردندان‌های سفید‌کننده اثر سایشی بیشتری روی دندای‌های مصنوعی دارد. البته محققان اعلام نکردند که زغال فعال برای سفید کردن دندان‌ها مناسب نیست. این ماده طبیعتی جاذب دارد و به‌طور بالقوه برای از بین بردن لکه‌ها مفید است. اما پودر زغال ممکن است درون ترک‌ها یا شکاف‌هایی که در دندان‌های افراد مسن دیده می‌شود، قرار گیرد.


 
۷. مصرف میوه و سبزیجات پرآب
با مصرف میوه ها و سبزیجات خام پرآب می‌توانید دندان‌های سالمی داشته باشید. تصور بر این است که آب موجود در این مواد خوراکی می‌تواند دندان‌ و لثه‌ها را از جرم و باکتری‌هایی که درنهایت موجب زردی دندان‌ها می‌شوند، پاکسازی کند.

پس از مصرف هر وعده غذا، مصرف میوه‌های ترد می‌تواند مقدار بزاق دهان را افزایش دهد. بزاق دهان ذرات به‌جامانده از غذا را که به دندان‌هایتان چسبید‌اند، پاک می‌کند.

در اینکه مصرف بالای میوه و سبزیجات برای سلامت‌ دهان و دندان و به‌طور کلی جسم‌تان خوب است شکی نیست. اما شواهد علمی چندانی که تأییدکنندهٔ اثر سفیدکنندگی آنها باشد، وجود ندارد. البته مصرف این خوراکی‌ها درطول روز، پس از هر وعدهٔ غذایی، ضرری نمی‌رساند.

برای اثر سفید‌کنندگی این مواد خوراکی به بررسی‌های علمی خاصی نیاز است. به‌طور مثال، در پژوهشی روی جوش شیرین و توت فرنگی مشخص شد که ترکیب این دو ماده، تأثیری بر سفید شدن دندان‌ها ندارند.

تحقیقی در سال ۲۰۰۷ نشان داد که کمبود ویتامین C بیماری پیوره (پیرادندان‌آماس، نوعی بیماری عفونی بافت‌های اطراف دندان) را تشدید می‌کند. در این بررسی که توجهی به اثر ویتامین سی در سفیدکنندگی دندان نداشت، مشخص شد که این ویتامین می‌تواند سلامت کلی دندان‌ها را حفظ کند. مقدار بالای ویتامین C می‌تواند از تولید جرم‌هایی که موجب زردی می‌شوند، پیشگیری کند.

در سال ۲۰۱۲، محققان به این نتیجه رسیدند که خمیردندان حاوی پاپئین و بروملین می‌تواند لکه‌های زرد روی دندان را پاک کند. پاپئین نوعی آنزیم است که در میوهٔ پاپایا وجود دارد و آنزیم بروملین را هم می‌توان از میوهٔ آناناس تهیه کرد.3

پینوشتها
1.www.mohtashamclinic.ir
2.www.setare.com
3.www.chetor.com