زونا در بابرداری و روش های درمانی آن

بیماری زونا چیست و چه علائمی دارد؟

زونا یک عفونت ویروسی است و علائم مشخصی دارد. این بیماری در صورتی بروز می‌کند که فردی قبلا به آبله‌ مرغان مبتلا شده و حالا به دلایل مختلفی سیستم ایمنی‌اش ضعیف شده باشد. این بیماری مسری است، اما مثل آبله‌ مرغان از طریق تنفس منتقل نمی‌شود، بلکه با لمس مایع درون تاول‌ها سرایت پیدا می‌کند.

اگرچه آبله مرغان و زونا هر دو بر اثر یک ویروس یکسان ایجاد می‌شوند، اما دو بیماری متفاوت هستند. آبله مرغان بروز دانه‌های قرمزرنگ همراه با خارش در سرتاسر بدن است، درحالی‌که زونا همراه با تاول‌های دردناکی است که بیشتر در یک بخش از بدن و معمولا نیم‌تنه بالای بدن، به وجود می‌آیند.

علائم اولیه زونا ممکن است شامل تب و ضعف عمومی باشد. احساس درد، سوزش یا خارش دیگر علائمی است که بیمار ممکن است آن را تجربه کند. پس از چند روز، اولین علائم مربوط به پوست، ظاهر خواهند شد.

ممکن است متوجه بروز لکه‌های صورتی یا قرمز در یک طرف بدن خود شوید که پس از چند روز به تاول‌های آبکی تبدیل می‌شوند. این تاول‌ها با خارش همراه بوده و در یک منطقه خاص ظاهر می‌شوند. علائم بیماری زونا به صورت موردی در فهرست زیر آمده است:

تب و سردرد

خارش پوست

حس بی‌قراری و آشفتگی

حساس و دردناک شدن قسمتی از پوست

ظهور دانه‌ها یا تاول‌های دردناک روی بخشی از پوست

ناراحتی و درد معده

حس خواب‌رفتگی و گزگز در ناحیه‌ای از پوست.1

علل مبتلا شدن زنان باردار به بیماری زونا چیست؟

 لازم است بدانید که تا امروز، محققان نتوانسته‌اند علت ورود ویروس بیماری زونا را به بدن مادران باردار شناسایی کنند، چرا که ویروس واریلا زوستر در بدن انسان به مدت طولانی باقی مانده و بعد از گذشت چندین سال، دوباره فعال می‌شود. اما ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن زنان با آغاز دوران بارداری، به این ویروس امکان می‌دهد که یک بار دیگر، روند رشد خود را بالا برده و زنان حامله و جنین داخل رحم این افراد را با مشکلات زیادی روبرو کند. زنان بارداری، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری عفونی زونا قرار دارند که:

در دوران کودکی یا اخیراً، توأم با روند بارداری خود، در معرض خطر ابتلا به ویروس بیماری زونا قرار گرفته‌اند.

همچنین اگر زن حامله در طول فاز واگیردار این ویروس، با یک فرد مبتلا به زونا در تماس نزدیک باشد، حتماً به بیماری زونا مبتلا خواهد شد.

پس، اگر به عنوان یک زن حامله در برابر این ویروس واکسینه نشده‌ و یک یا چند بار در شرایط فوق قرار گرفته‌اید، بهتر است که علائم بیماری زونا را در بدن خود با دقت تمام دنبال کنید.3
 

تفاوت آبله‌مرغان و زونا

زونا و آبله‌مرغان هر دو توسط ویروس واریسلا زوستر به وجود می‌آیند اما علائم متفاوتی دارند. از نشانه‌های بارز آبله‌مرغان، بروز دانه‌های قرمز همراه با خارش در سراسر بدن است، درحالی‌که زونا همراه با تاول‌های دردناکی است که بیشتر در یک بخش از بدن و معمولاً صورت یا نیم‌تنهٔ بالای بدن به وجود می‌آیند.

زونا تنها در دوره‌ای که بیمار دارای ضایعات پوستی است و تا زمان خشک شدن ضایعات مسری است. پوشاندن ضایعات باعث کاهش احتمال انتقال بیماری می‌شود. افراد مستعد (واکسینه‌نشده) ممکن است با تماس مستقیم با تاول‌های زونا به عفونت اولیهٔ واریسلا یعنی آبله‌مرغان مبتلا شوند.2

اثر زونا روی جنین در بارداری

عفونت با ویروس واریسلا زوستر، هم آبله‌مرغان و هم زونا را ایجاد می‌کند. بروز زونا در دوران بارداری، هرچند نادر است اما غیرممکن هم نیست. طبق آمار موجود، زونای بارداری منجر به افزایش مرگ‌ومیر در بین جنین‌‌ها نشده است و انتقال ویروس واریسلا زوستر به جنین به‌ندرت اتفاق می‌افتد. با این حال، زونا گاهی می‌تواند باعث افزایش مرگ‌ و میر مادران شود.

عمده‌ترین عوارض زونا می‌تواند نورالژی هرپسی نیمه‌حاد و نورالژی پس از هرپس باشد. از دیگر عوارض آن می‌توان به زونای چشمی، زونای منتشر و عفونت‌های باکتریایی ثانویه اشاره کرد. اگرچه عفونت زونا به‌ندرت می‌تواند تأثیر بسیار اندکی روی جنین داشته باشد، اما زونا و عوارض ناشی از آن بار سنگینی برای خود مادر باردار ایجاد می‌کند. بنابراین، تمرکز روی مراقبت از مادر توسط پزشک و اطرافیان، همزمان با درمان مناسب و مدیریت عوارض هنگام بروز آنها بسیار مهم است.

بنابراین، اگر باردار هستید و متوجه علائمی مثل نشانه‌های بیماری آبله‌مرغان یا زونا شده‌اید، حتماً پزشکتان را در جریان قرار دهید. ابتلا به آبله‌مرغان در بارداری، چون اولین مواجههٔ مادر با این ویروس است اهمیت دارد ولی در زونا، چون مادر از قبل ایمنی داشته است، پزشک یا مامای شما احتمالاً نگران وجود خطری برای جنینتان نیستند. اما در هر صورت، باید حتماً مراقب بارداری خود را در جریان قرار دهید، چون شرایط بارداری هر زنی نقش مهمی در نحوهٔ درمان او دارد.

مورد دیگری که لزوم مراجعه به پزشک، ماما یا مراقب بارداری شما را مشخص‌تر می‌کند این است که گاهی مادران باردار در صورت ابتلا به زونا باید داروهای ضدویروس مصرف کنند که این لزوم را هم پزشک شما مشخص خواهد کرد.

نتیجهٔ خلاصه: طبق گفتهٔ کارشناسان و به‌طورکلی، زونا با نام علمی «هرپس زوستر» یا HZ، برخلاف آبله‌مرغان، با افزایش ریسک برای جنین همراه نیست. در مقابل، زنی که واکسینه نشده است و از طریق تماس در معرض ویروس زونا قرار گرفته، ممکن است به آبله‌مرغان مبتلا شود.2
 

روش‌های درمانی زونا کدامند؟

زونا دارویی قطعی برای درمان ندارد. در صورت ابتلای زنان باردار به زونا، پزشک ممکن است دارو‌هایی را برای تسکین درد بیمار، تجویز کند. همچنین پزشک می‌تواند پس از تشخیص زونا، برای بیمار یک آنتی‌ویروس تجویز کند. به گفته کارشناسان نیز، زنان باردار مبتلا به زونای ساده اغلب باید با استفاده از آسیکلوویر خوراکی درمان شوند.

در صورتی که درد ناشی از ویروس بیماری زونا بسیار شدید باشد؛ پزشک متخصص زنان و زایمان مصرف دارو‌های مسکن را با دوز کم به بیمار خود توصیه خواهد نمود، زیرا درد‌های ناخوشایند ناشی از این بیماری فقط با مصرف دارو‌هایی مانند "استامینوفن" یا "پاراستامول" از بین رفته یا خفیف می‌شود. البته در کنار دارو‌های ذکر شده، دارو‌های حاوی آنتی‌هیستامین مانند دیفن‌هیدرامین نیز برای کاهش مشکل خارش پوست زنان باردار، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پزشک احتمالا به شما خواهد گفت که بهتر است دارو‌های تجویزی قبل از اینکه عمر دانه‌ها و تاول‌های بدن به ۷۲ ساعت برسد، مصرف شود تا زمان و شدت بیماری کاهش پیدا کند. دارو‌های معرفی شده تنها زمانی به زنان حامله تجویز می‌شود که مزایای آن‌ها بیشتر از عوارض احتمالی آن بوده و بتواند برای حفظ سلامت مادر و نوزاد درون رحم او، مؤثر باشد.

حتی برخی از پزشکان ممکن است به بیمار خود توصیه کنند تا با انجام اقدامات ایمنی، در خانه استراحت نموده و از امتحان کردن هر گونه دارو برای درمان بیماری خود، اجتناب کنند. برخی از روش‌های خانگی هم وجود دارد که به بهبود وضعیت مادران بارداری که درگیر بیماری زونا هستند، کمک می‌کند. این روش‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:

قرار دادن کیسه‌های فشرده و سرد یخ بر روی بثورات جلدی

استفاده مداوم مادر باردار از حمام آب سرد

استفاده از باندهای بدون چسب بر روی بثورات جدی و تعویض هر روزه آن‌ها

استفاده از لوسیون های ضدخارش در نواحی آسیب دیده

پوشیدن لباس‌های گشاد و راحت تا بهبودی کامل بیماری.1

پینوشتها
1.www.setare.com
2.www.madarsho.com
3.www.mamanam.com