زینک چیست؟

زینک یک ماده مغذی اساسی محسوب می‌شود، بدان معنا که بدن ما قادر به تولید یا ذخیره آن نیست. به همین دلیل، باید از طریق رژیم غذایی به صورت مداوم دریافت شود. روی برای انجام فرآیند‌های بسیاری در بدن ضروری است، از جمله:

بیان ژن

واکنش‌های آنزیمی

عملکرد ایمنی

سنتز پروتئین

سنتز DNA

التیام زخم

رشد و نمو

زینک به طور طبیعی در غذا‌های گیاهی و حیوانی متنوعی یافت می‌شود. غذا‌هایی هم که به طور طبیعی حاوی این ماده معدنی نیستند، مانند غلات صبحانه، میان‌وعده‌ها و آرد کیک‌پزی، غالبا به صورت مصنوعی با روی غنی‌سازی می‌شوند. زینک را همچنین می‌توان از طریق مکمل‌های غذایی تامین کرد. به علاوه، به دلیل نقش آن در عملکرد ایمنی بدن، در برخی اسپری‌های بینی، لوزه و سایر روش‌های درمانی سرماخوردگی نیز وجود دارد.1
 

نقش زینک در بدن

زینک یک ماده معدنی حیاتی است که بدن به روش‌های بی‌شماری از آن بهره می‌برد. در واقع، روی دومین ماده‌ی معدنی مهم و حیاتی، بعد از آهن است و در هر سلولی حضور دارد.

این ماده برای فعالیت بیش از ۳۰۰ آنزیمی که به متابولیسم، هضم، عملکرد عصب و بسیاری از فرآیند‌های دیگر کمک می‌کنند، الزامی است. علاوه بر این، روی برای پیشرفت و عملکرد سلول‌های ایمنی بدن حائز اهمیت است و تامین آن برای سلامت پوست، سنتز DNA و تولید پروتئین ضرورت دارد.

گذشته از این موارد، رشد و نمو بدن به دلیل نقش روی در رشد و تقسیم سلولی به آن وابسته است. روی برای حس چشایی و بویایی نیز لازم است. از آنجا که یکی از آنزیم‌های بسیار مهم برای این دو حس وابسته به این ماده‌ی مغذی است، کمبود آن می‌تواند توانایی چشایی و بویایی را کاهش دهد.1

علائم کمبود زینک

به دلیل کاربردهای فراوانی که زینک در بدن دارد به محض کمبود آن علائمی ایجاد می شوند که عبارتند از:

ریزش مو

کاهش وزن

تاخیر در ترمیم زخم ها

عفونت مزمن

پوستی خشن و دارای جوش

کاهش اشتها

افسردگی و ناراحتی روحی.2


کودک شما چه مقدار زینک نیاز دارد؟

سن یک تا سه سال: سه میلیگرم در روز

سن چهار تا هشت سال: پنج میلیگرم در روز

کودک شما لازم نیست روزانه همان مقدار مشخص شده را دریافت کند اما بهتر است در طول هفته این مقدار را دریافت نماید.2
 

عوارض جانبی شربت زینک پلاس

هر دارویی در کنار فواید درمانی ممکن است دارای عوارضی نیز باشد. شربت زینک پلاس نیز در کنار فواید فراوان بویژه برای رشد کودکان ممکن است سبب بوجود آمدن اختلالاتی نیز در بدن شود.

لازم به ذکر است که گفته شود از مصرف بدون نسخه این دارو خودداری و بعد از طی دوره درمان مصرف آن را قطع کنید.

از داروی زینک پلاس نباید به مدت طولانی استفاده شود, زیرا مصرف مداوم آن ممکن است باعث کاهش آهن و کم خونی شود. بنابراین توصیه می شود که بعد از یک ماه مصرف این شربت دو هفته مصرف آن را قطع کرده و در طی این دو هفته قرص آهن مصرف شود.

به والدین توصیه می شود که در زمان رشد کودک به رژیم غذایی آنها توجه ویژه داشته باشند تا رشد کودکان سیر طبیعی را طی کند و نیازی به استفاده از داروهایی مانند شربت زینک پلاس نباشد. استفاده از گوشت پرندگان, ماهی, سبزیجات, عسل, مغز ها, میوه ها و آب میوه های طبیعی که سرشار از ویتامین های مختلف هستند نیز توصیه می شود.3
 

خواص زینک برای کودکان

 
۱. تقویت سیستم ایمنی بدن
تحقیقات حاکی از خواص بیشمار زینک در بدن هستند. روی به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. از آنجا که برای عملکرد سلول‌های ایمنی و سیگنال‌دهی سلولی ضروری است، کمبود آن می‌تواند منجر به ضعف پاسخ ایمنی گردد. مکمل زینک سلول‌های ایمنی خاصی را تحریک کرده و استرس اکسیداتیو را کاهش می‌دهد. به علاوه این مکمل به طور قابل توجهی خطر ابتلا به عفونت‌ها را کاهش داده و واکنش ایمنی افراد را در سنین بزررگسالی بهبود می‌بخشد.
 
۲. تسریع بهبود زخم
روی معمولا در بیمارستان‌ها به عنوان درمانی برای سوختگی، زخم‌های خاص و سایر آسیب‌های پوستی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از آنجا که این ماده معدنی نقش مهمی در سنتز کلاژن، عملکرد سیستم ایمنی و پاسخ التهابی دارد، برای بهبود آسیب‌های پوست ضروری است. در واقع پوست انسان مقدار نسبتا بالایی – حدود ۵ درصد – از مقدار روی بدن را در اختیار دارد. درحالی‌که کمبود روی می‌تواند سرعت بهبود زخم را کم کند، مکمل آن می‌تواند باعث بهبود سریع‌تر زخم‌ها گردد.
 
۳. کاهش خطر بیماری‌ها در میانسالی
زینک ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های مرتبط با افزایش سن، مانند ذات‌الریه، عفونت و دژنراسیون ماکولا وابسته به سن را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. روی با تقویت فعالیت سلول‌های T و سلول‌های کشنده‌ی طبیعی، که به محافظت بدن در برابر عفونت کمک می‌کنند، می‌تواند استرس اکسیداتیو را کاهش دهد.

بزرگسالان مسن که مکمل روی دریافت می‌کنند، بهتر به واکسیناسیون آنفولانزا پاسخ می‌دهند، خطر کمتری در برابر ابتلا به ذات‌الریه دارند و عملکرد ذهنی آن‌ها تقویت می‌شود. در یک مطالعه، مشخص شد که مصرف روزانه ۴۵ میلی‌گرم زینک می‌تواند عفونت را تا ۶۶ درصد در افراد مسن کاهش دهد.
 
۴. درمان آکنه
آکنه یک بیماری پوستی شایع است که تخمین زده می‌شود تا ۹.۴ درصد از جمعیت جهانی را تحت تاثیر قرار دهد. آکنه با انسداد غدد تولیدکننده‌ی چربی، موجب ایجاد باکتری‌ و التهاب می‌شود. مطالعات نشان می‌دهند که هم درمان موضعی و هم خوراکی توسط روی می‌تواند به طور موثری التهاب و رشد باکتری‌های مربوط به آکنه را کاهش دهد و در نهایت آکنه را درمان کند. افرادی که مبتلا به آکنه هستند، سطح روی کمتری دارند و بنابراین مصرف زینک در آن‌ها بسیار کمک کننده خواهد بود.
 
۵. کاهش التهاب
روی، استرس اکسیداتیو را کاهش داده و سطح پروتئین‌های التهابی خاصی را در بدن پایین می‌آورد. استرس اکسیداتیو منجر به التهاب مزمن می‌شود و یک عامل اصلی در طیف گسترده‌ای از بیماری‌ از جمله بیماری‌های قلبی، سرطان و زوال عقل است. در یک مطالعه، افراد مسنی که روزانه ۴۵ میلی‌گرم دریافت نمودند، کاهش چشمگیری در علائم التهابی تجربه کردند.1

چه غذاهایی دارای زینک بیشتری است؟

غذاهای حیوانی مانند گوشت، تخم مرغ و صدف غنی از زینک هستند. منابع گیاهی شامل حبوبات (لوبیا، نخود، عدس، سویا)، تخمه کدو، آجیل ها و غلات نیز سرشار از زینک می باشند که برای افراد گیاه خوار مناسب هستند.2

پینوشتها
1.www.setare.com
2.www.borna.news
3.www.saednews.com