ميوه سفره افطار

نويسنده: سميه مقصود علي




نگاهي به ارزش غذايي خرما

اين روزها بازار خرما بيش از هر زمان ديگري رونق دارد، کمتر سفره افطاري را بدون اين ميوه مي توان يافت. بله اين ماده غذايي در خانواده ميوه ها جاي مي گيرد و هر سه عددش يک واحد ميوه قلمداد شده و به ميزان 64 کيلوکالري انرژي دارد. اين خوراکي شيرين از حدود 8 هزار سال پيش کاشته مي شده و مانند زيتون يکي از قديمي ترين خوراکي هاي آشناي انسان ها بوده و در برنامه غذايي شان جايگاهي ويژه داشته است.
مي گويند سومري ها اولين کساني بودند که شروع به پرورش خرما کردند و براي ايشان، مردم بابلي و ايراني ها خرما غذايي مقدس شمرده مي شد ودر تمام طول سال از آن استفاده مي کردند. مصري ها نيز اين درخت را درخت زندگي مي ناميدند. در عصرفراعنه نيز مردم براي احترام گذاشتن به پادشاه و بيان تقدس او در مقابل اش برگ هاي خرما مي جنباندند. در انجيل، درخت خرما نماد عدالت، ثروت و رحمت معرفي شده است.
تاريخ نشان مي دهد که از زادگاه اصلي اين گياه، کشور عراق امروزي بوده اما به مرور زمان پرورشش در تمامي نقاط دنيا از جمله آفريقاي جنوبي وهند نيز رواج يافته است، به طوري که هم اکنون سالانه حدود 5 ميليون تن خرما در سراسر جهان برداشت مي شود و مصرف اصلي ترين توليد کننده آن به حساب مي آيد. اما خرماي سياه که عالي ترين و مرغوب ترين نوع آن است، مختص الجزايز بوده و به اروپا صادر مي شود. به طورکلي مي توان گفت مصر در رده اول و پس از آن ايران، عربستان سعودي، امارات متحده عربي، پاکستان، الجزاير، سودان، عمان، ليبي، چين و تونس جزو توليدکنندگان اصلي خرما در سراسر جهان اند!

دارايي هاي خرما

اين ميوه شيرين همان طور که از طعمش نيز بر مي آيد، داراي قند است، به طوري که در هر 100 گرم آن 69 گرم قند وجود دارد اما فقط داشتن قند بالا از خواص اين ميوه نيست بلکه مطالعات نشان داده اند که 4 عدد خرما حدود 2 تا 3 گرم فيبر داشته و مي تواند 8 درصد از ميزان فيبر مورد نياز روزانه را تامين کند. در واقع فيبر خرما در روده بزرگ آب را به خود جذب کرده وبه اين ترتيب مانع از بروز يبوست و ماندن عوامل سرطان زا در روده بزرگي مي شود. به علاوه، اين ميوه بسيار مقوي ، حاوي آنتي اکسيدان ها به ويژه کاروتونوييدها و ترکيبات فنوليک است. جالب است بدانيد که اين ميوه را يکي از منابع غذايي مناسب پتاسيم مي دانند بنابراين خوردن متعادلش براي افرادي که فشارخون دارند، توصيه مي شود.
اما براي نگهداري اش بايد به چه نکاتي توجه داشت؟ خرماي تازه را مي توان براي مدت کوتاهي فريز کرد، فقط در صورتي که در کيسه هاي نايلوني بگذاريد تا هوا به داخلش نفوذ نکند زيرا خرما خيلي سريع بوي يخچال و فريز را به خود مي گيرد. در شرايط عادي نيز مي تواند خرماي خشک را به مکاني خشک وخنک که هوا جريان دارد براي چند ماه نگه داشت زيرا در صورتي که خرما در محلي مرطوب نگه داشته شود، به سرعت کپک مي زند ومي ترشد.

تازه و خشک؟

جالب است بدانيد در قرن 18 ميلادي، خرما پايه و اساس دارويي به نام ديافونيکس بوده و نام آن در فهرست دارونامه دريانوردي غربي به ثبت رسيده است. اکثر پزشکان طب قديم معتقد بودند مصرف اين ميوه در دوران بارداري، کودکي، در صورت وجود هر نوع کمبودي در بدن و يا حتي بي هوشي و ضعف بسيارموثر و مفيد است. همچنين چون آنتي اکسيدان فراواني دارد، احتمال بروز بيماري هاي قلبي وبرخي سرطان ها با خوردنش به شدت کم مي شود.
از آنجا که قند خرما بسيار بالاست، خوردن نوع خشک آن به افرادي که رژيم دارند، توصيه نمي شود بلکه بهتر است خرماي تازه که هم خوش طعم تر، کم قندتر و کم کالري تر است را بخورند. يادتان نرود که خرماي خشک غني از پتاسيم است اما پس از مصرف آن حتماً بايد مسواک زد. زيرا مي تواند سبب پوسيدگي دندانها شود بنابراين فشار خوني هاي عزيز بايد به اين مهم بعد از خوردن آن توجه داشته باشند. در اکثر کشورها، مسلمانان در ماه رمضان و روزه داري خرما مصرف مي کنند زيرا فيبر غير قابل حل بالاي آن آب را درروده نگه داشته و مانع از يبوست مي شود. خرماي خشک نيز به دليل قند بالا مانع از بروز ضعف ماهيچه اي مي شود. بنابراين، مصرف آن به افراد ورزشکار به ويژه دوچرخه سواران، دوندگان ماراتون، اسکي بازان و... توصيه مي شود.

خرما در سفره ملل

جالب است بدانيد که خرما درهر کشوري موارد مصرف خاص خود را دارد. مثلاً يوناني ها از خرما تنها در سس براي خوش طعم کردن گوشت قرمز، ماهي و کيک ها استفاده مي کنند. مردم مغرب هم به همين طرز استفاده علاقه مندند! در کشور فرانسه و ديگر کشورهاي غربي از اين ميوه در تهيه شيريني هااستفاده مي شود. در هند، خرما پايه اصلي کيک ها، سس ها و کلوچه هاست. اما در عراق آب خرما طعم دهنده مناسب سوپ يا سالاد سبزيجات محسوب مي شود. اعراب مصرف کنندگان اصلي خرما هستند. آنها مي گويند که در 365 مورد غذا و دارو از خرما استفاده مي کنند و معتقدند هسته خرما و حتي برگ هاي آن چشم بد را دور مي کند و به همين دليل گردنبند و دستبند هسته آن را به خود مي آويزند با برگش را جلوي در خانه پهن مي کنند.
منبع:روزنامه سلامت، شماره 233