استرس به هر علتی که ایجاد شود روح و روان آدمی را دست‌خوش آسیب‌های فراوان خواهد کرد و اگر ادامه یابد آن را به ورطه نابودی خواهد کشاند.

روح آدمی همیشه طالب آزادی و رهایی از هر قید و بندی است که او را به اسارت کشیده و زنجیرهای فراوان به بال‌های لطیف آن میزند.

استرس بزرگ‌ترین سم کشنده است که خراش‌های جبران‌ناپذیر بر پیکر روح وارد می‌آورد و از آنجا که سلطان بدن است ناخواسته جسم را نیز فرسوده نموده و توان و انرژی آدمی را تحلیل می‌کند.

اگرچه بیماری‌ های وخیم می‌تواند به جسم ضربه زده و حتی ادامۀ حیات را برای او غیرممکن نماید اما استرس به‌عنوان بزرگ‌ترین عامل بیماری قرن ما نه‌تنها یک فرد بلکه جامعه‌ای را از درون متلاشی کرده به‌گونه‌ای زخم عفونی آن را نمی‌توان در برهه‌های تاریخی مرهمی یافت.

حال در این میان استرس‌های مالی با شدت و بزرگی بیشتر ریشۀ امید را در قلب‌ها می‌خشکاند و توان رزمی دوباره برای احیای زندگی را به‌طورکلی از جامعۀ بشریت قطع می‌کند.

ازآن‌روست که روانشناسان همیشه به حل‌وفصل این معضل بزرگ در اسرع وقت توصیه نموده و مدیریت صحیح و همه‌جانبه بر روی این نوع استرس را در ضرب العجل ممکن می‌طلبند.

زیرا می‌دانند فشار عصبی ناشی از چنین استرسی بسیار سخت‌تر و عواقب آن بسیار تلخ‌تر و خانمان‌سوزتر است.

در اینجا به ذکر راه‌کارهایی برای مقابله با استرس مالی پرداخته و شما را برای هدایت صحیح آن یاری می‌کنیم.


برنامه‌ریزی اولین اصل اجرایی

چگونه می‌توان تفکر سازنده را از خانه و خانوادۀ خود دور کرد و برنامه‌ریزی را مانند یک اصل مهم به جزء جزء زندگی وارد نکرد و تمام زوایای پنهان آن را با بودجه‌بندی، بیمه ننمود و انتظار داشت که استرس‌های مالی مانند مهمان‌های ناخوانده و نامیمون وارد زندگی شما نشوند.

نگرانی‌های مالی غول‌های بزرگ و ترسناکی هستند که شما در سایۀ برنامه‌ریزی مانند رستم دستان می‌توانید شاخ آن را شکسته و حتی در همین برهه که بسیاری از نبود بودجه و نابرابری دخل‌وخرج می‌نالند کاروان زندگی خود را باشکوه و صلابت در شن زارهای تفتان زندگی بدون کمترین کاستی به‌پیش برانید.

شاید بگویید سخن گفتن در مورد استرس مالی به این زیبایی و شیوایی کمی دور از ذهن است اما باید بدانید انسان‌هایی همیشه موفق‌اند که در شرایط بد با حفظ آرامش خود و اطرافیانشان در ساخت بهتر پل‌های امیدواری پیش‌قدم شده و با طرح‌های ساده چون پس‌اندازهای کوچک کارهایی کرده‌اند کارستان.

برنامه‌ریزی بودجه یعنی رسیدن به تعادل در میزان دخل از یک‌سو و خرج از سوی دیگر به‌گونه‌ای که ترازوی زندگی به تعادل برسد و این عمل در سایه پشتکار و شکیبایی واصل می‌شود و مانند هر موفقیت دیگری نیاز به گذشت زمان و خرج تدبیر و اندیشه دارد.1


طرز فکر خود را نسبت به پول تغییر دهید

مدیتیشن یا تمرکز کمک می‌کند قدر زندگی را به خاطر داشته‌ها و آن‌چه دارید، بدانید.

فقط کافیست کمی مثبت فکر کنید تا متوجه اثر فوق‌العاده‌ آن شوید. حتی خندیدن ساده ثابت شده که در کاهش استرس موثر است.

اگر بتوانید طرز فکرتان را نسبت به پول تغییر دهید، در برابر استرس ناشی ازمشکلات مالی مقاوم‌تر می‌شوید. کاهش استرس مالی یعنی خود را متقاعد کنید که پول همه چیز نیست. به عبارت دیگر قدر داشته‌های خود را بدانید. از جمله روش‌های موثر آن است که به چیزهای غیر مادی فکر کنید و این که خانواده، دوستان و معنویات چقدر برایتان ارزش و اهمیت دارند؟ و به خاطر داشته‌ها شکرگزار باشید. بعضی‌ افراد با مدیتیشن به این مرحله می‌رسند.

تغییر طرز فکر به خصوص اگر فرد نگرانی باشید، سخت است. این که دائم از خود بپرسید اگر هفته آینده کارم را از دست بدهم چه اتفاقی می‌افتد، اگر مریض شوم و نتوانم خانواده‌ام را تامین کنم، چه می‌شود، افکار پریشانی هستند که دائم فکر شما را مشغول خواهند کرد. برنامه‌ریزی برای آینده خوب است اما این حقیقت را هم قبول کنید که نمی‌توانید هر چیزی را کنترل کنید. پس در حال زندگی کنید و تا جای ممکن قدر لحظه‌ها را بدانید.

با آن که ممکن است عجیب به نظر برسد اما کمک به افراد نیازمند در کاهش استرس یا نگرانی مالی شما موثر است چرا که شما را به یاد افراد نیازمند می‌اندازد و حس خوب بخشش و کمک را در شما ایجاد می‌کند.


مشاوره بخواهید

زمانی که تمام تلاش لازم برای حل بحران مالی را انجام دادید اما اوضاع بهتر نشد، غرور خود را کنار بگذارید و مشاوره بگیرید.

افرادی که به شما علاقمندند حاضر نیستند شما را غرق در مشکلات مالی یا نگران ببینند. پس می‌توانید به دوستان و اقوام مراجعه کنید و از آن‌ها مشاوره بگیرید. این به معنی قرض گرفتن از آن‌ها نیست بلکه از آن‌ها کمک فکری بخواهید.

یکی از راه‌های رهایی از مشکلات مالی، مشاوره‌های مالی سودآور و حرفه‌ایست. شانس بیاورید افرادی را پیدا کنید که وضعیت مشابهی داشته‌‌ اما توانسته‌اند از این بحران خارج شوند. راه‌حل آن‌ها کمک زیادی به شما خواهد کرد.

اگر دوست ندارید با آشنایان در این مورد صحبت کنید و از عنوان کردن مشکلات مالی پیش دوستان احساس خوبی ندارید، به مشاور مالی مراجعه و ریشه نگرانی‌های مالی خود را پیدا کنید.

به عبارتی علاوه بر مشاوره دوستان و حمایت عاطفی آن‌ها، به کمک حرفه‌ای هم نیاز دارید. یعنی یک برنامه‌ریز مالی معتبر که برای بهبود وضعیت مالی شما مشاوره مناسب دهد.


از دست بدهی خلاص شوید

اولین قدم برای خلاص شدن از بدهی، متوقف کردن خریدهای قسطی یا با چک خرید کردن است.

فرهنگ خرید قسطی اکثر افراد را زیر بار قرض ‌برده، علت اصلی استرس‌های مالی است. ممکن است در هر ماه مبلغ کمی به نظر آید ولی مثل زخمی است که نیاز به بخیه داشته ولی روی آن چسب زده باشید، خونریزی بند نیامده و شرایط بد و بدتر می‌شود.

یکی از بهترین راه‌های بهبود وضعیت مالی پرداخت بدهی‌ها در اسرع وقت است. بهتر است قبل از آن که نرخ بهره و دیرکرد به بدهی شما اضافه شود، در اولین فرصت اصل پول را پرداخت کنید. با هر قدمی که به طرف خلاصی از بدهی برمی‌دارید، آرامش بیش‌تری خواهید داشت.

البته باید بین وام‌های مسکن یا دانشجویی که نوعی سرمایه‌گذاری به حساب می‌آیند و وام‌های غیرضروری با نرخ بهره بالا که صرف موارد متفرقه می‌شوند، فرق بگذارید. در شرایط بحرانی که توانایی پرداخت اقساط مسکن را هم ندارید، بهتر است خانه‌ای کوچک‌تر انتخاب کنید.

یکی از بدترین اشتباه‌ها زمانی که تحت فشار مالی هستید، گرفتن وام دیگر آن هم بابهره‌ برای خرید اقلام غیرضروری است. به عبارت دیگر تا زمانی که مجبور نشدید گرفتن وام بیش‌تر را فراموش کنید. ممکن است از خرید تلویزیون ال‌سی‌دی قسطی به طور موقت خوشحال باشید ولی بعد از مدتی این کار شما را در مسیر استرس قرار می‌دهد.2


از پس‌انداز روز مبادا برداشت کنید

چقدر خوب است که یک حساب پس‌انداز داشته باشید تا بتوانید درصورت بروز نیازهای مالی غیرمترقبه از این حساب برداشت کنید. مثلا اگر در یکی از روزهای پایانی ماه، یعنی درست وقتی حقوق ماه قبل‌تان ته کشیده است، ماشین‌تان خراب شود، چون خاطرجمع هستید که می‌توانید خرج تعمیر ماشین را از پس‌اندازتان برداشت کنید، پس دیگر چندان دچار استرس مالی نخواهید شد. اگر پس‌انداز روز مبادا داشته باشید و بدانید که درصورت بروز نیازهای مالی غیرمترقبه دست خالی نخواهید ماند، با خیال راحت‌تری می‌توانید بودجه‌‌‌ای را که برنامه‌ریزی کرده‌اید، خرج کنید.

پس‌انداز، به‌ویژه اگر تابه‌حال عادت به این اقدام نداشته‌اید، کار مشکلی است. اما اگر بتوانید با برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح بودجه به پس‌انداز ماهیانه‌تان اضافه کنید، دیگر استرس مالی زیادی نخواهید داشت.


موارد نیازمند تغییر را شناسایی کنید

معمولا مشکلات مالی از قضایای مربوط‌به درآمد، مخارج یا هر دو آب می‌خورند. اگر می‌دانید که درآمدتان کافی نیست، ببینید که چگونه می‌توانید درآمد بالاتری داشته باشید. شاید با خودتان به این نتیجه برسید که بهتر است تحصیلات‌تان را ادامه بدهید تا بتوانید برای جایگاه‌های شغلی پردرآمدتری درخواست همکاری بفرستید. اگر مشکل مخارج دارید، قطعا باید راه‌حلی پیدا کنید تا اعتیادتان به ول‌خرجی را کنار بگذارید. بهترین راه‌حلش این است که نیازهای آنی‌ و زودگذری را که فقط به خالی‌شدن جیب‌تان می‌انجامند، شناسایی و اولویت بندی کنید و از غیرضرورترین‌هایشان دست بکشید. درهرصورت، اگر برنامه‌ای داشته باشید که بتوانید به‌کمک آن وضعیت مالی‌تان را به ثبات برسانید، آن‌وقت از استرس مالی‌تان نیز کاسته خواهد شد.

به‌طورکلی، تغییر کار آسانی نیست. باید با قدم‌های کوچک آغاز کنید و به‌تدریج قدم در راه تغییرات بزرگ‌تر بگذارید. اگر یک‌وقتی در برنامه‌ریزی و مدیریت بودجه به اشکال برخوردید یا به برخی از اهداف مالی‌تان نرسیدید، به این معنی نیست که دیگر باید از برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی دست بردارید و به همان بی‌برنامگی سابق ادامه بدهید. همه‌ی این درس‌عبرت‌ها نشان می‌دهد که مسیری طولانی در پیش دارید و حتی اگر یک‌جاهایی به بی‌راهه بزنید، باز هم می‌توانید به جاده‌ی اصلی برگردید و اصلاحات لازم را انجام بدهید.


نیمه‌ی پر لیوان را ببینید

شاید پیش خودتان بگویید که این راه‌حلش نیست، اما شک نکنید که مقدار زیادی از استرس‌تان با دیدن نیمه‌ی پر لیوان برطرف خواهد شد. مثلا همین که بتوانید قدم‌به‌قدم پیشرفت‌تان را به‌سوی اهداف مالی تعیین‌شده ببینید، خودش یعنی دیدن نیمه‌ی پر لیوان. به جنبه‌های مثبت زندگی‌تان رو کنید تا از فشارهای مالی دچار استرس نشوید. چقدر خوب است که از راهکارهای کم‌خرج کاهش استرس کمک بگیرید. فواید ورزش را دست‌کم نگیرید و ورزش کنید. در کل حواس‌تان به خودتان باشد تا بهتر بتوانید روی حل مشکلات تمرکز کنید و به پیشرفت برسید. بدانید که می‌توانید وضعیت مالی‌تان را تغییر بدهید، اما این تغییر زمانی آسان‌تر می‌شود که دائما در نگرانی و استرس نباشید.3


پی نوشت:
1.www.sainaco.net
2.www.hamshahrionline.ir
3.www.chetor.com