آشنایی با اختلال اضطراب فراگیر و راه های درمان آن

اگر شما از آن دسته افرادی هستید که تحت فشارهای زندگی روزانه، با میزان استرس و اضطراب زیادی روبرو هستید و احساس می‌کنید دیگر قدرت کنترل نگرانی ها و روبرو شدن با اضطراب جدیدی را ندارید، خواندن مطلب زیر برای شما مفید خواهد بود.

اختلال اضطراب فراگیر یا GAD، نوعی اختلال اضطرابی است که به صورت نگرانی بیش از اندازه و نامعقول در مورد اتفاقات و وقایع معمول زندگی تعریف می‌شود.

در این اختلال فرد به طور دائم درباره رویداد های آینده نگران است و از آنها می‌ترسد.

اختلال اضطراب فراگیر، موضوعی است که به نگرانی مزمن و بیمارگونه درباره رویدادهای عادی و غیر آسیب زای زندگی منجر می‌شود در حالیکه فرد نمی‌تواند این نگرانی ها را کنترل کند.

نکته قابل توجه این است که، نگرانی ها رابطه ی نزدیکی با فاجعه انگاری دارند و معمولاً با همدیگر روی می‌دهند.

به این معنی که در اختلال اضطراب فراگیر وقتی دوره های نگرانی زیاد طول می‌کشند، سطح اضطراب و رنج بالا رفته و قدرت تفکر فرد پایین می‌آید، آنگاه فرد کوچکترین مشکل را به شدیدترین حالتی که ممکن است روی دهد تفسیر می کند و آن را فاجعه آمیز می‌پندارد.

به عنوان مثال اگر فرد، منتظر شخصی است تا ساعت 8 به سر قرار برسد، حال اگر آن شخص فقط ده دقیقه تاخیر داشته باشد، فرد مضطرب ممکن است این تأخیر را به بدترین وجه ممکن تفسیر و تعبیر کند (چرا دیر کرد؟ نکنه تصادف کرده و یا …).

اختلال اضطراب فراگیر با نام اضطراب شناور و یا اضطراب منتشر نیز خوانده می‌شود، چون ممکن است در تمامی موقعیت ها، چه موقعیت های اضطراب زا چه غیر اضطراب زا  بروز کند.

اختلال اضطراب فراگیر سیر مزمنی دارد و می‌تواند برای ماه‌ها و حتی سالها در فرد وجود داشته باشد.

اگر شما دارای چنان اضطرابی هستید که دائم از این موضوع وحشت دارید که ممکن است اتفاق وحشتناکی بیافتد و این شرایط را در حداقل 6 ماه گذشته تجربه می‌کنید، احتمالا شما دچار اختلال اضطراب فراگیر شده ­اید.

درک علل پدیدآیی و تداوم بخش اختلال اضطراب فراگیر می تواند در تشخیص و درمان سایر اختلالات اضطرابی مفید واقع شود.1

علائم اختلال اضطراب فراگیر چیست؟

اختلال اضطراب فراگیر بر ذهن و جسم فرد اثر می گذارد.

علایم این  اختلال می تواند شامل موارد زیر باشد:

نگرانی و تنش بیش از حد و مداوم

دیدگاه غیر واقعی درباره مشکلات

بی قراری و عصبیت

تحریک پذیری

تنش عضلانی

سردرد

تعریق

مشکل در تمرکز

حالت تهوع

 تکرر ادرار

 خستگی

مشکل در به خواب رفتن یا به حد کافی خوابیدن

لرزش بدن

علت ابتلا به اختلال اضطراب فراگیر چیست؟

علت دقیق اختلال اضطراب فراگیر کاملاً شناخته شده نیست، اما به نظر می رسد عواملی از جمله ژنتیک، فعل و انفعالات شیمیایی مغز و فشارهای محیطی در شکل گیری آن نقش داشته باشند.

عوامل ژنتیک

برخی تحقیقات نشان می دهد که سابقه ابتلا به اختلال اضطراب فراگیر در یکی از اعضای خانواده، احتمال ابتلا به این اختلال در اعضای دیگر افزایش می دهد.

فعل و انفعالات شیمیایی مغز

اختلال اضطراب فراگیر با عملکرد غیرطبیعی برخی از مسیرهای سلول­های عصبی ( که نواحی خاصی از مغز را به هم وصل می­کنند و در تفکر و احساسات نقش دارند) ارتباط دارد.

این اتصالات میان سلول­های عصبی به مواد شیمیایی موسوم به انتقال دهنده های عصبی وابسته هستند، که اطلاعات را از یک سلول عصبی به سلول دیگر منتقل می کنند.

اگر مسیرهایی که نواحی خاصی از مغز را به هم وصل می کنند عملکرد درستی نداشته باشند، ممکن است مشکلات مربوط به بدخلقی یا اضطراب ایجاد شود.

عوامل محیطی

اتفاقات ناگوار مانند مورد سوءاستفاده قرار گرفتن، مرگ یکی از اعضای خانواده، طلاق، تغییر شغل یا مدرسه، ممکن است در ایجاد اختلال اضطراب فراگیر موثر باشند.

همچنین فشارهای عصبی می تواند باعث بدتر شدن این اختلال شود.

استفاده از مواد اعتیاد آور مثل الکل، کافئین و نیکوتین و یا ترک این مواد نیز می تواند اضطراب را تشدید کند.2

چه کاری از دستمان ساخته است؟

خوش‌بختانه اختلال اضطراب فراگیر تا حد خیلی زیادی قابل درمان و کنترل است و درمان‌های خوبی هم برایش وجود دارد.

اگر احساس می‌کنید این مطلب انگار دقیقا داشته درمورد شما حرف می‌زده یا احتمال می‌دهید این اختلال در شما وجود دارد، سری به یک روان‌شناس خوب بزنید. شاید هم با خواندن این متن، یاد شخص خاصی افتاده باشید که نگرانی‌ها در زندگی او مشکل ایجاد کرده‌اند. به‌هیچ‌وجه خودتان روی آدم‌ها اسم نگذارید و به آنها نگویید «بابا تو که مشخصه GAD داری». تشخیص را بسپرید به روان‌شناسی کاربلد.

درمان شناختی‌رفتاری

یکی از بهترین درمان‌هایی که برای GAD به‌کار می‌آید، درمان شناختی‌رفتاری یا CBT است. می‌توانید از منشی روان‌شناس موردنظرتان بپرسید که آن روان‌شناس رویکرد CBT دارد یا نه. البته رویکردهای بسیار دیگری هم در روان‌شناسی وجود دارند، اما در اختلالات اضطرابی رویکرد CBT نتایج بسیار خوبی نشان داده است.

کتاب‌های خودیاری

اگر توان طی‌کردن جلسات درمانی با روان‌شناس را به‌دلیل هزینه‌های بالا یا هر دلیل دیگری ندارید، می‌توانید از کتاب‌های خودیاری استفاده کنید.

این کتاب‌ها نیز برمبنای رویکرد CBT نوشته شده‌اند و تمرین‌هایی به شما می‌دهند که با انجام مستمر آنها می‌توانید حال بهتری داشته باشید و علایم خود را کاهش دهید. به‌خصوص اگر مشکلاتتان در حد خفیف یا متوسط باشد، این کتاب‌ها واقعا می‌توانند راهگشا باشند. درصورتی‌که احساس می‌کنید مشکلاتتان خیلی شدید است، بهتر است در کنار مطالعه‌ی کتاب، به روان‌شناس هم مراجعه کنید و با او قرار بگذارید که فاصله‌ی جلساتتان کمی بیشتر از معمول باشد، مثلا دو هفته یک بار.

کتاب‌های خودیاریِ غیرعلمی در بازار واقعا زیاد است و این روزها پیداکردن کتاب روان‌شناسی مفید از بین یک‌عالم کتاب زرد، کار دشواری است. دو کتاب خودیاری درمان نگرانی؛ هفت اقدام برای آنکه از نگرانی راحت شوید از نشر شباهنگ و رهایی از نگرانی (۱۰ راه‌حل ساده) از نشر ارجمند، در زمینه‌ی اضطراب فراگیر هستند. این دو کتاب، هم علمی‌اند و هم کارساز.

دارو

افراد زیادی هستند که ترجیح می‌دهند به‌جای روان‌شناس، به روان‌پزشک مراجعه کنند. ازطرف‌دیگر، مشکلات جسمانی در GAD باعث می‌شود خیلی‌ها تلاش برای حل مسئله را با مراجعه به پزشک عمومی یا حتی دکتر قلب شروع ‌کنند. پزشک پس از اطمینان از نبود علت جسمی برای مشکلات، فرد را به روان‌شناس یا روا‌ن‌پزشک ارجاع می‌دهد.

اگر قصد خوردن دارو دارید، حواستان باشد که این کار حتما باید با تجویز روان‌پزشک صورت بگیرد، نه سرخود یا با تجویز پزشک عمومی یا متخصصان دیگر.
بااین‌حال، اثرات دارو موقتی است و در درازمدت مسئله را حل نمی‌کند. درواقع، خیلی وقت‌ها دارو تبدیل به وسیله‌ای می‌شود برای فرار فرد مبتلا به GAD از مواجهه با نگرانی‌هایش و این یعنی سرپوش‌گذاشتن بر مشکل اصلی و به‌تعویق‌انداختن حل آن.

بهترین راه این است که ابتدا به روان‌شناسی حاذق مراجعه کنید. اگر بعد از بررسی و ملاقات، روان‌شناس به این نتیجه برسد که بهتر است دارو هم در کنار دیگر درمان‌ها استفاده شود، در آن صورت خودش شما را به روان‌پزشک ارجاع خواهد داد تا روان‌پزشک با بررسی وضعیتتان، داروی مناسب حالتان را برای شما تجویز کند.
 

توجه: این مقاله صرفا برای آشنایی عمومی نوشته شده است. تشخیص قطعی از دست روان‌شناسان حاذق برمی‌آید و به اطلاعات و تجربه‌ای بسیار بیشتر از این مقاله نیاز دارد. لطفا با اطلاعاتی که دریافت می‌کنید، به خود یا دیگران برچسب اختلال روانی نزنید و اگر مشکوک هستید، حتما به روان‌شناس مراجعه کنید.3

پی نوشت:
1.www.pezeshkekhoob.com
2.www.beheshtiyan.ir
3.www.chetor.com