وقتي آن روي تردميل بالا مي آيد

نگاهي به عوارض تردميل

مدت زيادي است که تب استفاده از تردميل داغ شده و خيلي ها براي لاغري، تقويت عضلات و افزايش استقامت بدني خود از اين وسيله استفاده مي کنند. برخي آن را گوشه انباري مي اندازند و برخي ديگر با تشويق اين و آن، ورزش مي کنند. ولي آيا مي دانيد اين وسيله مفيد که تبليغات زيادي هم درباره اش مي بينيم و مي شنويم، ممکن است خطرهايي هم داشته باشد؟ فکر مي کنيد به چه نکاتي در هنگام استفاده از آن بايد توجه کرد؟ اين هفته به اين موضوع مي پردازيم.
از جمله عوارض استفاده از تردميل مي توانيم به استفاده از تردميل و بروز عوارض جسمي و نگهداري نامناسب از تردميل و رعايت نکردن جنبه هاي ايمني اشاره کنيم.

عامل بروز عوارض جسمي

بسياري از افراد از تردميل براي لاغر شدن يا تناسب اندام استفاده مي کنند. افراد زيادي وجود دارند که مثلاً يک ماه ديگر مي خواهند در مراسم جشن عروسي يکي از اقوام شرکت کنند يا خودشان در شرف ازدواج با ورود به هر مراسم مهم ديگري هستند که مي خواهند تا آن زمان به تناسب اندام برسند. اين موضوع باعث مي شود تا بي مهابا به انجام دادن ورزشي پياده روي يا بدتر از آن دويدن با تردميل بپردازند. اين موضوع موجب مي شود تا فرد در معرض آسيب قرار گيرد. اصولاً هر حرکت تمريني که بدون آمادگي جسماني قبلي (مانند مواردي که پيشتر ذکر شد) و با شدت زياد در مدت زمان کم انجام گيرد، موجب بروز آسيب ورزشي مي شود. از جمله آسيبهاي ورزشي اي که در کار با تردميل بروز مي يابد، آسيب زانو است. نقطه اي از بدن که بيشترين بار و وزن بدن را تحمل مي کند، زانوهاست و وقتي در مدت زمان طولاني، فشار مداومي به آن وارد مي شود يا در مدت زمان کم، فشار زيادي بر آن تحميل شود، دچار تغييرات شبيه آرتروز مي شود، يعني غضروف آن ساييده مي شود و درد و مشکلات دامنه حرکتي مفصل به وجود مي آيد، يعني زانو به سختي باز و بسته مي شود.
يکي از مشکلات و خطرهايي که در کار با تردميل وجود دارد، آسيب عضلات اندام تحتاني به ويژه در ناحيه ران و پشت ران و ساق پاست. اين موضوع نيز به علت کار کشيدن زياد از اين گروه از عضلات در هنگام کار با تردميل است چون در هنگام کار با تردميل، مسافت پيموده شده از نظر ظاهري مخفي مي ماند (اگر چه به صورت ديجيتالي نمايش داده مي شود)، به همين علت ميزان شدت ورزش و مسافت پيموده شده، کمتر از حد واقعي تخمين زده مي شود و با شدت بيشتر ورزش، فرد بيشتر در معرض آسيب قرار مي گيرد.
از خطرهاي تردميل مي توانيم به استفاده از انواع شيب دار آن به صورت نامناسبي استفاده مي کنند، هم به آسيب مفاصلي چون زانو، مفصل لگن و مچ پا دامن مي زنند و هم به طور ناخودآگاه شدت ورزش را بيشتر مي کنند و خود را در صورت وجود عوامل خطر بيماري هاي قلبي، در معرض ابتلا به اينگونه بيماري ها قرار مي دهند.
کساني که به استفاده از تردميل عادت ندارند و مبتدي و تازه کارند يا به علل گوناگون، به انواع سرگيجه و نداشتن تعادل دچارند، در هنگام کار با تردميل، ممکن است از روي دستگاه سقوط کنند و دچار عوارض ثانويه شوند چون افراد مي توانند تعادل خود را در هنگام پياده روي حفظ کنند اما نمي توانند روي تسمه تردميل که دايم در حال حرکت است، به حفظ تعادل خود بپردازند و اين موضوع خطر بروز آسيب را افزايش مي دهد.
کساني که با تردميل کار مي کنند، به علت اينکه در فضاي بيرون از منزل و فضاي آزاد نيستند، ناخودآگاه مراقب رطوبت وگرما وميزان تعريق خود نيستند و اين موضوع ممکن است موجب بروز آسيب او مي شود. دماي اتاق هم بايد براي حرکت روي تردميل مناسب باشد چون اگر فضاي اتاق از لحاظ ميزان اکسيژن فقير باشد، فرد دچار حملات قلبي خواهد شد و در آخر لباس فرد هم بايد لباسي مناسبي باشد چون در غير اين صورت تهويه پوستي درست انجام نمي گيرد.
کاربرد کورکورانه تردميل خستگي منفي مي آورد که يا به دلزدگي و کنار گذاشتن تردميل ختم مي شود (که اتفاقاً اين اشباع شدن زود هنگام، موضوع شايعي است) يا به يک صدمه بدني به خصوص در کمر و پاها. اگر جابه جايي قدم روي تردميل با حرکت تسمه آن ناهماهنگ باشد در زانوي فرد شوک ايجاد مي شود.
در ضمن، هنگامي که شيب يا سرعت تردميل مناسب نباشد، ممکن است با فشار بر دستگاه قلبي عروقي، موجب بروز عوارض قلبي مانند اختلال خونرساني به قلب و حتي سکته قلبي شود که اين عوارض، کم مشاهده نمي شود. همچنين سرعت زياد نامناسب با وضعيت آمادگي جسماني فرد استفاده کنند، موجب زمين خوردن و يا بدتر شدن وضعيت بيماري قلبي او مي شود.

مشکل دستگيره ها

يکي از بزرگ ترين مشکلات استفاده کنندگان تردميل اين است که هنگام دويدن يا راه رفتن دستگيره ها را نگه مي دارند. گرفتن دستگيره ها مشکلات زيادي را براي ورزشکار ايجاد مي کند.
برخي از اين مشکلات شامل اين موارد هستند:
• موجب کاهش شدت ورزش مي شود، در نتيجه کالري کمتري سوزانده مي شود و منافع ورزش هوازي کاهش مي يابد.
• حالت و وضعيت طبيعي بدن را به هم مي ريزد.
• خطرکشيدگي عضلات را کاهش مي دهد.
• هماهنگي و تعادل را کاهش مي دهد.
• حس عمقي عصبي را کاهش مي دهد. اين حس، توانايي احساس موقعيت بدن و تثبيت آن در فضاي اطراف است.

چندنکته تردميلي

فرد بايد ابتدا خود را محاسبه کند تا بر حسب قدرت تردميل، آن راخريداري کند، چون خيلي از افراد، دستگاهي با قدرت موتور پايين انتخاب مي کنند که با توجه به عدم هماهنگي با وزن، اين دستگاه ها خيلي زود خراب و فرسوده مي شوند. همچنين اين دستگاه بايد ضربان قلب افرادي را که دچار بيماري هاي قلبي عروقي هستند، حتماً اندازه گيري کند. همين طور قبل از استفاده از اين دستگاه فرد بايد ببيند که دچار مشکلات ارتوپدي هست يا نه و به همين منظور فرد بايد قبلاً ارزيابي هاي لازم ارتوپدي را از نظر عملکرد عضلات داده باشد تا مشخص شود که با چه سرعتي مي تواند از اين دستگاه استفاده کند. همچنين فرد نبايد در اين مدت زماني که از هيچ گونه ماده کافئين دار استفاده کند چون اين ماده ضربان قلب را بالا مي برد استرس هم حين انجام اين ورزش بسيار مضر است. همچنين فراموش نکنيدخيلي از افرادي که براي کاهش وزن به دنبال استفاده از اين دستگاه مي روند، افراد چاق با سن بالاتر هستند که اغلب داراي مشکلات مفصلي هستند. چنين افرادي وقتي هم بدون برنامه از تردميل استفاده مي کنند، عوارض ناشي از آن در آنها چند برابر مي شود.
هنگام کار بايد سر صاف و نگاه به جلو باشد. دست ها در وضعيت طبيعي يا مشت کرده در کنار بدن حرکت کنند و زانوها مختصري خميده باشند به صرف همين درست نايستادن، فردي که به نيت سلامتي و ورزش، سراغ تردميل رفته، ممکن است با زانوي آسيب ديده آن را ترک کند.
حين دويدن روي اين دستگاه زانو بايد کاملاً زاويه دار باشد که البته ياد گرفتن آن خيلي سخت است ولي انجام آن حداقل عوارض را دارد.
استفاده از اين وسيله براي کودکان و نوجوانان به هيچ وجه توصيه نمي شود چون آنها مهارت حرکتي ندارند و زود خسته و متوقف مي شوند، در ضمن اين افراد آستانه حرکت کمي دارند که تردميل اين آستانه را رعايت نمي کند.

با چگونگي کنترل تردميل آشنا شويد

قبل از اينکه تردميل را روشن کنيد، دستورالعمل هاي اصلي دستگاه را از مربي سالن سوال کنيد و يا آنها را از روي کاتولوگ بخوانيد. بيشتر تردميل ها مثل هم کار مي کنند و شامل اين موارد هستند: کارکرد دستي يا اتوماتيک، دکمه شروع پايان، تعيين سرعت و شيب ميزان وزن بدن.
• ايمني دستگاه را بررسي کنيد. دکمه خاموش کننده فوري دستگاه را پيدا کنيد. معمولاً يک دکمه بزرگ و قرمز رنگ را که در وسط دستگاه قرار مي گيرد، به اين کار اختصاص مي دهند.
• در مورد سرعت مناسب اطمينان حاصل کنيد. قبل از اينکه ناگهان روي تردميل در حال حرکت برويد، در حالي که دستگاه خاموش است، در کنار تردميل بايستيد، برنامه کنترل دستي را فعال کنيد و براي شروع سرعت تسمه را به 3 تا 5 کيلومتر در ساعت برسانيد.
• آهسته شروع کنيد. براي راه رفتن روي تردميل، ناگهاني اقدام به اين کار نکنيد. بهتر است که ابتدا در کنار دستگاه و نزديک دستگيره ها باشيد. دستگيره ها را بگيريد و به آرامي همراه با حرکت دستگاه گام برداريد. تا هنگامي که احساس راحتي نمي کنيد، به اين کار ادامه دهيد. وقتي به اين شرايط عادت کرديد، مي توانيد به قسمت مياني تسمه رفته و دستگيره را رها کنيد.
• با قدم زدن شروع کنيد. با سرعت کم در حدود 3 کيلومتر در ساعت شروع کنيد. سر را بالا نگه داريد و به مرکز تسمه توجه کنيد. در قسمت مياني نوار متحرک بمانيد و از جلو رفتن و يا عقب رفتن زياد خودداري کنيد.
• گام مناسب خود را پيدا کنيد. سرعتي را که براي پاهاي شما مناسب است، پيدا کنيد. قبل از اينکه سرعت را افزايش دهيد، براي مدتي با قدم زدن، بدن را گرم کنيد.
• يک برنامه انتخاب کنيد. اگر يکي از برنامه هاي دستگاه را انتخاب کنيد دستگاه مراحل گرم کردن، ورزش و سرد کردن بدن را به طور خودکار اجرا خواهد کرد. براي افرادي که تازه با تردميل کار مي کنند اين روش مناسب تر و راحت تر است.
• قدم زدن، دويدن آهسته (جاگينگ) و دويدن را امتحان کنيد. هنگامي که توانستيد به راحتي راه برويد، شروع به دويدن آهسته کنيد و پس از آن با سرعت بيشتري بدويد. اين کار به مقداري تمرين نياز دارد. روشن شدن و خاموش شدن دستگاه ممکن است موجب احساس سرگيجه شود. بهتر است مراقب ايجاد شدن چنين احساسي باشيد.

استفاده از سطح شيب دار

شما مي توانيد شيب دستگاه را افزايش دهيد. به اين طريق، بدون اينکه سرعت گام هاي خود را افزايش دهيد، ورزش بيشتري مي کنيد اما بايد توجه داشته باشيد که دستگيره ها را نگه ندارند. گرفتن دستگيره ها هنگامي که دستگاه شيب دار است، موجب مي شود که آسيب بيشتري به وضعيت طبيعي بدن وارد شود. هنگامي که در سطح شيب دار راه مي رويم به طور طبيعي، مقدار کمي رو به جلو خم مي شويم. گرفتن دستگيره ها در سطح شيب دار موجب مي شود به بدن شما در جهت عقب، نيرو وارد شود.

متوقف کردن تردميل

چند راه براي متوقف ساختن تردميل وجود دارد.
• کاهش دادن تدريجي سرعت با استفاده از صفحه کنترل.
• فشردن دکمه بزرگ و قرمز رنگ که سرعت را سريعاً کاهش مي دهد.
• به آرامي به کنار زانو متحرک برويد و دستگاه را خاموش کنيد.
دو روش اول براي افراد مبتدي که از تردميل استفاده مي کنند، توصيه مي شود. روش آخر به مقداري تعادل و تمرين نياز دارد.
منبع: نشريه سلامت،ش 243
/س