اختلالات بینایی در کودکان

نشانه های بیماری چشم در کودکان

می‌گوید اجسام را تار می‌بیند

این یعنی وضوح بینایی کودک شما دچار مشکل است. علائمی که ممکن است تجربه کند عبارتند از: مات یا کدر شدن بینایی، تماشای اشیا و تلویزیون از فاصله‌ای بسیار نزدیک و... در برخی مواقع ممکن است حتی بعضی اسباب‌بازی‌ها را هم از فاصله‌ای خاص نبینند و در سایر موارد، کودک وقتی می‌خواهد چیزی بخواند یا روی چیزی تمرکز کند، چشمانش را ریز می‌کند. در این مواقع والدین باید خیلی زود متوجه این علائم شوند. به خاطر داشته باشید در کودکانی که کمی سن‌شان بیشتر است، سردرد و خستگی چشم بعد از یک مطالعه مختصر هم می‌تواند نشانگر نیاز او به عینک باشد.

زیاد سردرد می‌گیرد

سردرد و خستگی چشم تنها علائمی نیستند که بیانگر خطاهای انکسار نور باشند. اگر اغلب اوقات این مشکل بعد از مطالعه یا تماشای تلویزیون رخ می‌دهد، می‌تواند نشانه چپ‌چشمی یا نامتقارن بودن عضلات چشم باشد. آزمایش دقیق چشم با تجویز متخصص به‌راحتی می‌تواند به شناسایی این مشکل کمک کند. استفاده درست از عینک، تمرینات ویژه برای رفع ضعف عضلات و در پاره‌ای موارد جراحی می‌تواند به کاهش مشکل چپ‌چشمی کمک کند.

مالش چشم‌ها، قرمزی، آبریزش و ترشحات نشانه آلرژی چشم است. این مشکل هم می‌تواند فصلی باشد و هم در تمام طول سال کودک را آزار دهد. اما اگر کودک سابقه مالش چشم همراه با قرمزی و آبریزش داشته باشد به‌راحتی می‌توان آن را تشخیص داد. در اغلب موارد این مشکل با تورم مختصر مژه‌ها، قرمزی چشم‌ها و ترشح مختصر چرک همراه خواهد بود.

چشم‌هایش بیش از اندازه حساس شده!

آبریزش چشم و نورهراسی با تیرگی بخش مرکزی چشم یا با تغییر رنگ مایل به آبی کره چشم مرتبط بوده و میزان پیشرفت بیماری آب سیاه مادرزادی را نشان دهد. اگر این بیماری خیلی زود درمان شود، می‌تواند از نابینایی دائمی به‌خاطر آسیب به عصب‌های چشم پیشگیری کند.

مردمک چشم‌هایش می‌لرزد

کودکان مبتلا به لوچی یا لرزش تخم چشم یا آنهایی که تمایل دارند سرشان را به یک طرف نگه دارند، احتمالا در حرکت دادن چشمان‌شان مشکل دارند. این مسئله می‌تواند نشانگر یک مشکل چشمی یا مغزی باشد. چپ‌چشمی در اغلب مواقع نشان‌دهنده بیماری‌هایی مثل آب‌مروارید، مشکلات انکسار نور، تنبلی چشم و... است.

طاقت نور زیاد را ندارد

عدم توانایی در باز کردن چشم‌ها در برابر نور روشن می‌تواند نشان‌دهنده گلوکوما، عفونت‌های چشمی، زالی یا سایر مشکلات شبکیه باشد. یک آزمایش به‌موقع می‌تواند به تشخیص این بیماری‌ها و افزایش قابلیت بینایی کودک کمک کند. 1

بیماری های مهم چشم در کودکان

تنبلی چشم

شیوع «آمبلیوپی» یا «تنبلی چشم»، 4-3 درصد است. علت تنبلی چشم کودکان، اختلال در سیر تکاملی مغز است. در این اختلال ساختمان چشم کودک سالم، ولی دید او کم است.

سیر تکاملی چشم کودک تا 9 سالگی است. اگر تا قبل از 9 سالگی کودک، به هر دلیلی تصویر شفافی از اطراف نداشته باشد، سیر تکاملی چشم دچار مشکل شده و اصلاح آن غیرممکن می شود. هرچه کودک سن کمتری داشته با شد، احتمال تنبلی چشم بیشتر و درمان آن آسان تر و سریع تر است.

تنبلی چشم ممکن است ارثی باشد. کودکانی که والدین آنها دچار تنبلی چشم اند، 6-4 برابر بیشتر دچار تنبلی چشم می شوند.

تنبلی چشم کودکان 3 علت عمده دارد:استرابیسم، مانع بر سر راه دیدن مثل افتادگی پلک، عیوب انکساری چشم (نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم) تصویر تار باعث می شود راه های بینایی مسیر تکاملی خود را پیدا نکنند. کودکان از همان بدو تولد ممکن است در اثر ابتلا به آب مروارید یا افتادگی پلک مادرزادی چار تنبلی چشم شوند. ضربه به پلک که منجر به افتادگی پلک می شود هم می تواند تنبلی چشم ایجاد کند.

تنبلی چشم علامت ندارد:تشخیص استرابیسم آسان است، ولی تنبلی چشم ناشی از عیوب انکساری، به خصوص در کودکان کمتر از 4 سال که همکاری ندارند، تشخیص را کمی دشوارتر می کند و باید از دستگاه برای سنجش اختلاف بینایی دو چشم کودک استفاده کرد، ولی بعد از 4 سالگی می توان با استفاده از چارت های بینایی شماره چشم کودک را تعیین کرد.

انسداد مجرای اشکی

بعد از تولید اشک، مایع اشکی از دو منفذ نزدیک بینی در پلک بالا و پایین وارد کیسه اشکی و از آنجا وارد بینی سپس حلق می شود و از حلق هم بلعیده خواهدشد. تولید اشک دائمی است و تخلیه آن هم در نهایت به صورت بلع است. اگر مجرای اشک بسته شود، اشک وارد حلق نمی شود و از کنار چشم سرازیر خواهدشد.

انسداد باعث می شود اشک تجمع یافته در کیسه عفونت کند و آبریزش چشم با ترشح توأم شود. چشم چنین کودکانی نیمه بسته و دارای ترشح است و اغلب مادران هم سعی می کنند ترشحات را تمیز کنند.

بیش از 90 درصد انسدادها تا 1 سالگی بهبود می یابند. به دلیل اینکه درمان قطعی به روش جراحی و مستلزم بیهوشی عمومی است و بیهوشی در کودکان کمتر از 1 سال عوارض بیشتری دارد، پزشکان در این مواقع تا 1 سالگی صبر می کنند و در صورتی که بهبود حاصل نشد با جراحی انسداد را از بین می برند. در این بیماری غشای نازکی مسیر را مسدود کرده است. جراح غشا را با میل های ظریفی از بین می برد و مسیر باز می شود. البته گاهی نمی توان مجرا را باز کرد و باید لوله ای در مجرای اشک کودک تعبیه شود. این لوله ها را بعد از چند ماه در می آورند.

زمانی که عفونت مجرای اشکی در کودکان شدید است، در اثر تجمع زیاد چرک در غده اشکی تورم ایجاد می و به آبسه تبدیل می شود. این مورد اورژانس است و فقط در این مواقع باید کودک را قبل از 1 سالگی تحت عمل جراحی قرار دارد. برای جلوگیری از تجمع اشک در غده اشکی می توان محل تلاقی پلک بالا و پایین به سمت بینی را با ملایمت فشار داد. (این کار ممکن است باعث تسهیل خروج اشک به سمت بینی و در نتیجه باز شدن مجرای اشکی شود.) با این اقدام ترشحات تخلیه می شود که برای کاهش آنها می توان از آنتی بیوتیک هم استفاده کرد. همچنین این کار کمک می کند بیماری تا 1 سالگی تقریبا کنترل شود.

گلوکوم مادرزادی

گلوکوم بیماری نادر، ولی بسیار مهمی است. گلوکوم مادرزادی یا آب سیاه بیش از 80 درصد مواقع در سال اول بعد از تولد تشخیص داده می شود. آب سیاه 3 علامت مهم دارد؛ اشک ریزش، انقباض های پلکی، ترس از نور (کودک در برابر نور عکس العمل نشان می دهد)

هنگامی که پزشک فشار چشم را اندازه می گیرد، فشار چشم بالاست. ممکن است قرنیه چشم شفاف یا کدر باشد.

کودکانی که قبل از 3 سالگی به بیماری آب سیاه مبتلا می شوند، ممکن است دچار بزرگی چشم هم باشند. 2

درمان مشکل بینایی

ممکن است در سال‌های اولیه، پزشک مدرسه، پزشک خانواده یا یک متخصص، چشم کودکتان را معاینه کند. کارشناسان در مورد اینکه چه کسی باید مشکلات بینایی کودک را بررسی کند، نظرات متفاوتی دارند. برخی از متخصصان و پزشکان فکر می‌کنند که بررسی مشکلات مربوط به بینایی کودکان باید به عنوان بخشی از کنترل‌های معمول و همیشگی در نظر گرفته شود تا در صورت نیاز هر چه سریع‌تر جهت درمان به متخصص مربوط ارجاع داده شود.

اگر در معاینات اولیه موردی دیده شود، بررسی ‌های دقیق‌تر از نظر تشخیص تنبلی چشم انجام می‌شود. اگر مشکل، تنبلی چشم تشخیص داده شود، پزشک درمان‌هایی مانند قطره چشم و لنز یا جراحی پیشنهاد می‌کند. تنبلی چشم یک اختلال ثانویه است و در مرحله اول و بعد از معاینات پزشکی، پزشک درمان‌هایی مانند بستن چشم با دستمال و استفاده از قطره و عینک را توصیه می‌کند تا چشم ضعیف‌تر توانایی خودش را بازیابی کند و مغز، علائم درستی را ارسال کند. استفاده از لنز‌های مخصوص هم می‌تواند به تقویت چشم ضعیف و از سر گرفتن دوباره توانش کمک کند. در صورتی که هر یک از این راه‌ها تاثیر‌گذار نبود، باید از جراحی استفاده کرد.

درمان چه قدر طول می‌‌کشد

تا زمانی که چشم ضعیف بهتر نشود، درمان ادامه پیدا می‌کند. برخی از کودکان تا یکسال از پد برای بستن چشم استفاده می‌کنند و در برخی از کودکان مدت درمان طولانی‌تر است و مغز به زمان بیشتری برای ارسال صحیح تصاویر و ارتباط درست با چشم نیاز دارد. در این مدت والدین باید صبر و شکیبایی داشته باشند تا کودک تمریناتش را به درستی انجام دهد.

بستن چشم کودک کار سختی است و ممکن است برای کودک آزار‌دهنده باشد، زیرا او اشیا را با وضوح کمتری می‌بیند؛ اما به یاد داشته باشید که این کار‌ها برای بهبودی کودک لازم است. 3


پی نوشت:
1.www.beytoote.com
2.www.namnak.com
3.www.koodaket.com