سه عامل مهم در كاهش اضطراب امتحان

نويسنده:گلزار كنشلو




درجات كمي از اضطراب براي پيشبرد زندگي طبيعي است ولي مقدار زياد آن مانع پيشرفت بوده و حتي توانايي انجام كار را از فرد مضطرب مي گيرد. نشانه هاي جسماني اضطراب عبارتند از: لرزش، عرق كردن دستها، عرق كردن بدن، افزايش ضربان قلب، كوتاهي تنفس، تنش عضلات، سرخ شدن يا گيج شدن، از دست دادن رشته افكار، ناراحتي گوارشي، صداي لرزان، اضطراب امتحان هم يكي از انواع آن مي باشد كه براي كاهش آن اوليا، سيستم آموزش و پرورش و خود دانش آموز با هماهنگي يكديگر مي توانند نقش مؤثري داشته باشند.

نقش خانواده

- محيط خانواده و جو عاطفي حاكم بر آن بايد دور از تنشهاي عاطفي ومشاجره باشد.
- سعي شود در ايام امتحانات رفت و آمد و ميهماني هاي خانوادگي تعطيل يا محدود گردد.
- محيط فيزيكي آرام و بي سر و صدا براي مطالعه دانش آموزان فراهم نماييد.
- به استراحت و خواب دانش آموزان توجه كافي داشته باشيد.
- وظايف خانگي محوله به دانش آموزان را حذف يا كاهش دهيد.
- در هنگام امتحانات دانش آموزان نياز به حمايت عاطفي و اطمينان بخش بيشتري دارند.
- ساعات تماشاي برنامه هاي تلويزيون تا حد امكان كاهش يابد.
- از ايجاد ترس و دلهره بي جا در بچه ها خودداري نماييد.
- از توقعات بي جا و فشار بيش از حد براي مطالعه خودداري نماييد.
- در صورتي كه فرزندتان از موفقيت در يكي از امتحانات رضايت خاطر نداشت، مورد حمايت قرار گيرد و از سرزنش نمودن او خودداري كنيد.
- از حبس كردن دانش آموز در اتاق براي مطالعه كردن خودداري شود و به دانش آموز اجازه استراحت و تفريح لازم نيز داده شود.
- تغذيه دانش آموز مناسب و مقوي باشد.
- انتظارات بالا و بيش از حد توانايي از فرزندان مي تواند در ايجاد اضطراب و شدت آن مؤثر باشد پس انتظارت مذكور را تعديل نماييد.
- كمال گرايي بيش از حد والدين و وسواس شديد خانواده نسبت به نمرات بالا باعث ايجاد اضطراب در فرزندان مي شود.
- از مقايسه فرزندان با يكديگر و با ديگران پرهيز كنيد.
- از تأكيد بيش از حد بر درس خواندن اجتناب كنيد.

نقش مديران در مدرسه

- برنامه امتحاني را چند هفته قبل از شروع امتحانات به دانش آموزان اعلام كنيد.
- فاصله بين جلسات امتحان را با توجه به سختي يا آساني دروس تنظيم نماييد.
- پس از تهيه برنامه امتحاني تا آنجا كه ممكن است تغيير جديدي در برنامه ايجاد نكنيد.
- از برگزاري امتحانات با وقت بسيار كم اجتناب نمائيد.
- چند دقيقه قبل از شروع امتحان دانش آموزان به محل برگزاري امتحان بروند.
- محل برگزاري امتحان داراي تهويه مناسب، نور كافي، دماي مناسب و صندلي مناسب باشد. در سالن يا نزديكي آن، آب آشاميدني در دسترس باشد.
- در حد ممكن از نيمكت ها و يا صندلي هاي سالم در جلسه امتحان استفاده نماييد.
- محل برگزاري امتحان، عاري از هرگونه عوامل مزاحم از قبيل سر و صدا باشد.
- با دانش آموزان به صورت اطمينان بخش و اميدواركننده در كلاس و جلسه امتحان برخورد كنيد.
- قبل از شروع جلسه فاصله افراد رعايت شده باشد تا در حين برگزاري جلسه نيازي به جابجايي و حركت نباشد.
- در شروع جلسه آياتي از كلام الله مجيد قرائت شده و چند جمله دعاي مناسب بيان گردد.
- بعد ازشروع جلسه امتحان دانش آموزان را جابجا نكنيد.
- در جلسه امتحان دبير مربوط به درس حتماً حضور داشته باشد و با جملات اطمينان بخش دانش آموزان را آرام نماييد.
- مراقبين در حين برگزاري جلسات با يكديگر صحبت نكنند.
- سعي شود مراقبين بالاي سر دانش آموزان زياد توقف نكنند.
- اگر مراقبين مشاهده كردند كه دانش آموز جواب را اشتباه نوشته او را سرزنش نكنند.
- از برخورد شديد با دانش آموزان خاطي اجتناب شود.
- مراقبين با تبسم و بيان مطلبي نشاط انگيز تنش هاي احتمالي دانش آموزان را كاهش دهند.
- در ابتداي جلسه امتحان راهنمايي و توضيح كافي پيرامون آن آزمون داده شود و در حين جلسه از توضيح اضافي كه موجب حواس پرتي آنان مي شود اجتناب نماييد.
- سؤالات امتحاني، خوانا و از كيفيت بالا و مناسب برخوردار باشد.
- با دانش آموزان در حين انجام امتحان گفت و گو نشود.
- در صورت نياز پيش نويس در اختيار دانش آموزان قرار داده شود.

نقش معلمين در مدرسه

- جلسه امتحان دادگاه حسابرسي نيست و امتحان انتقام نيست.
- قبل از اتمام كلاسها و شروع امتحانات به دانش آموزان اطمينان بدهيد و آنها را از امتحان نترسانيد.
- به دانش آموزان بگوييد كه سؤالات از كتاب درسي آنهاست و آنها فقط با مطالعه كتابهاي درسي خود به راحتي مي توانند به سؤالات پاسخ دهند.
- قبل از امتحانات اصلي از امتحانات مستمر وخودآزمايي به منظور آشنا كردن دانش آموزان با سؤالات و نحوه امتحان استفاده گردد.
- از ايجاد رقابت ناسالم در ميان دانش آموزان اجتناب شود.
- هدف امتحان بايد ارزيابي دانسته هاي دانش آموزان باشد، نه ندانسته هاي آنان.
- از انتظار و توقع بيش از حد در طرح سؤالات امتحان اجتناب نماييد.
- در طرح سؤال اصول سنجش و اندازه گيري خصوصاً سطح دشواري سؤالات را رعايت نمائيد.
- در ارزشيابي ميزان يادگيري دانش آموزان نبايد فقط نمره امتحان راملاك و معيار قرار داد و از ديگر شيوه هاي ارزشيابي نيز استفاده كنيد و سعي نماييد سؤالات دشوار را در شماره هاي آخر قرار دهيد.