علائم و عوارض استرس عاطفی

برخی نشانه‌های نامحسوس استرس عاطفی

جوش زدن

شما می توانید غذاهای چرب یا تند را دلیل ظاهر شدن جوش های روی پوست خود بدانید اما استرس نیز می تواند به جوش زدن یا تشدید آن منجر شود. برخی پژوهش ها رابطه استرس مزمن و آکنه بزرگسالی را نشان داده اند. استرس و اضطراب موجب افزایش سطوح هورمون هایی به نام آندروژن در بدن می شود که می تواند در بروز آکنه نقش داشته باشد.

اگر استرس دارید و مستعد جوش زدن هستید، اقداماتی مانند ورزش و تکنیک های تنفس عمیق را در راستای مدیریت استرس مد نظر قرار داده و همچنین از محصولات شستشوی صورت حاوی بنزوئیل پراکسید استفاده کنید. پس از استفاده از آن، از یک محصول مرطوب کننده برای هیدراته نگه داشتن پوست و پرهیز از ظهور جوش ها استفاده کنید.

تحریک پوست

استرس می تواند به مشکلات پوستی مختلف از خشکی پوست تا موارد جدی‌تر مانند پروریتوس یا خارش مزمن پوست منجر شود. برخی پژوهش ها نشان داده اند که استرس می تواند احتمال تحریکات پوستی را دو برابر افزایش دهد.

استرس مداوم می تواند فیبرهای عصبی را تحریک کرده و به مشکلات زمینه ای پوست، از جمله سوریازیس، درماتیت و حتی اگزما منجر شود.

علائم دردناک سندرم پیش از قاعدگی

علائم منتهی به دوره قاعدگی ماهانه می تواند نشانه ای از استرس بیش از حد در زنان باشد. به عنوان مثال، پژوهشگران دانشگاه هاروارد مدعی هستند که ظهور ناگهانی کرامپ های دردناک قاعدگی می تواند از افزایش هورمون های استرس ناشی شود.

افزایش در هورمون های استرس، مانند کورتیزول، اغلب می تواند افزایش در واکنش سیستم عصبی سمپاتیک و کرامپ های دردناک پیش و حین قاعدگی را توضیح دهد.

رویاهای عجیب و غریب

رویاهای عجیب و غریب می توانند در خواب اختلال ایجاد کرده و بر خلق و خوی فرد طی روز بعد تاثیرگذار باشند. استرس بیش از حد و مزمن می تواند یکی از دلایل بروز این شرایط باشد.

مطالعات صورت گرفته توسط پژوهشگران دانشگاه راش درباره رویاها نشان داده است که اختلالات خواب ناشی از سطح استرس احتمال تجربه رویاهای عجیب و غریب را هرچه بیشتر افزایش می دهد.

هوس خوراکی‌های شیرین

در شرایطی که کمبود خواب، سندرم پیش از قاعدگی و هورمون ها می توانند در شکل گیری هوس خوردن خوراکی های شیرین نقش داشته باشند، پژوهشگران دانشگاه پنسیلوانیا به این نکته اشاره داشته اند که استرس مزمن نیز می تواند موجب چنین نتیجه ای شود.

میگرن

برخی پژوهش ها نشان داده اند افرادی که از میگرن رنج می برند، احتمال بیشتری دارد پس از دوره های استرس شدید، یک سردرد آزار دهنده را تجربه کنند. سردردهای استرسی معمولا از واکنش جنگ یا گریز در بدن انسان ناشی می شوند. مواد شیمیایی مانند آدرنالین و کورتیزول می توانند موجب تغییرات عروقی شده و فرد یک سردرد تنشی یا میگرن را طی زمانی که استرس دارد یا پس از آن تجربه کند. استرس می تواند شدت درد یک میگرن را نیز افزایش دهد.

آفت دهان

بیشتر افراد در طول زندگی خود با آفت های دهان مواجه می شوند. این زخم های دردناک در پوشش مخاطی دهان شکل می گیرند. در شرایطی که دلیل بروز آفت دهان همچنان تا حد زیادی نامشخص است، به نظر می رسد افرادی که با اضطراب و استرس مواجه هستند، بیشتر آن را تجربه می کنند.

این زخم های دردناک که شرایطی آزار دهنده را برای فرد ایجاد می کنند، مسری نیستند و دلیلی برای نگرانی محسوب نمی شوند. شدت علائم آفت دهان طی چهار روز نخست در بالاترین سطح قرار دارد و معمولا بی نیاز از درمانی خاص خودبخود بهبود می یابد. آفت دهان باید پس از گذشت یک هفته یا اندکی بیشتر بهبود یابد.

ریزش مو

ریزش تا ۱۰۰ تار مو در روز شرایطی عادی در نظر گرفته می شود اما استرس مزمن می تواند موجب افزایش التهاب در بدن شده که می تواند به ریزش مو بیشتر از حد عادی منجر شود. البته تجربه یک روز بد در محل کار به ریزش موی یک شبه منجر نمی شود. افرادی که استرس مزمن را تجربه می کنند احتمال بیشتری دارد با ریزش مو مواجه شوند.

ریزش مو به واسطه استرس چنان شایع است که اصطلاح تلوژن افلوویوم برای آن در نظر گرفته شده است. این شرایط به واسطه اختلال در چرخه طبیعی رشد و استراحت مو رخ می دهد. در زمان استرس مزمن، فولیکول ها عملکرد عادی خود را ارائه نمی کنند، از این رو، به میزان کافی مو تولید نکرده که به ریزش مو منجر می شود. البته، افرادی که تلوژن افلوویوم را تجربه می کنند از دست دادن کامل موی خود را تجربه نمی کنند و بیشتر نازک شدن تارهای مو در بخش هایی مشخص، بیشتر در بالای سر، را تجربه می کنند. همواره امکان معکوس کردن تلوژن افلوویوم وجود دارد.

شکنندگی ناخن ها

همانند دیگر قسمت های بدن، ناخن های انسان نیز می توانند اطلاعات بسیاری را درباره شرایط سلامت ارائه کنند. برخی افراد زمانی که دچار اضطراب یا استرس می شوند، دارای عادت بد جویدن ناخن ها هستند که موجب آسیب دیدن و فرسایش ناخن ها می شود. اما افرادی که ناخن های خود را نمی جوند نیز به واسطه استرس مزمن می توانند برخی علائم را تجربه کنند.

خطوط بیو ناخن شرایط مرتبط با استرس است که در آن شیارهای افقی و برجستگی هایی روی ناخن ها شکل می گیرد. این شرایط معمولا طی یک دوره استرس مزمن ظاهر می شود. این یکی از روش هایی است که بدن برای ارائه هشدار نسبت به استرس بیش از حد یا بروز مساله ای جدی استفاده می کند. خطوط بیو ناخن می تواند نشانه ای از ابتلا به دیابت، سفلیس، بیماری عروقی یا کمبود روی باشد.

خستگی

افرادی که با استرس یا اضطراب مزمن مواجه هستند احتمال بیشتری دارد به طور مداوم احساس خستگی را حتی پس از خواب خوب شبانه تجربه کنند. زمانی که مغز استرس دارد، بی وقفه در حال فعالیت است و متوقف نمی شود.

ترشح هورمون های استرس در جریان خون ضربان قلب و نرخ تنفس را افزایش می دهد. همچنین، سیستم عصبی سمپاتیک که مسئول واکنش جنگ یا گریز است، فعال می شود. تمام این موارد انرژی زیادی مصرف می کند و حتی بدون انجام فعالیتی شدید می تواند فرد را با احساس خستگی مواجه سازد.

زنگ زدن گوش ها

این مورد شاید غیر عادی به نظر برسد اما بسیاری از افرادی که با اضطراب و استرس مواجه هستند، زنگ زدن گوش خود را نیز تجربه می کنند. زنگ زدن موقت و گاه و بیگاه گوش دلیلی برای نگرانی نیست. افراد بسیاری زمانی که بیمار و با احتقان مواجه هستند یا پس از یک کنسرت شلوغ این شرایط را تجربه می کنند.

اضطراب و استرس به ندرت موجب زنگ زدن طولانی مدت گوش می شود. این شرایط برای مدت زمان کوتاهی رخ داده و سپس فروکش می کند. کارشناسان بر این باورند زنگ زدن گوش زمانی رخ می دهد که فشار بسیار زیادی در سر وجود دارد و فعالیت رگ های خونی را تحت تاثیر قرار می دهد.

پشت درد

استرس و اضطراب مزمن می تواند دلیلی برای تشدید هرگونه احساس درد در پشت بدن یا درد مزمن باشد زیرا به واسطه استرس بدن وارد حالت جنگ یا گریز می شود که تنش در عضلات و آمادگی برای ارائه واکنش را در پی دارد.  

نتایج برخی مطالعات نشان داده اند افرادی که اضطراب و تفکر منفی را تجربه می کنند احتمال بیشتری دارد با احساس درد در پشت خود مواجه شوند و همچنین پیوندی بین خشم و/یا پریشانی ذهنی با احساس درد مداوم در پشت بدن مشاهده شده است.

فراموشی

زمانی که استرس دارید ممکن است فراموشی را تجربه کنید زیرا هورمون استرس کورتیزول در فعالیت مغز تداخل ایجاد می کند. طی استرس حاد، این هورمون در فعالیت انتقال دهنده های عصبی که سلول های مغز از آنها برای برقراری ارتباط با یکدیگر استفاده می کنند نیز اختلال ایجاد می کند. این می تواند فکر کردن یا یادآوری خاطرات را دشوار کند.

استرس و اضطراب می توانند در تمرکز اختلال ایجاد کنند زیرا مغز بیش از حد فعال شده و پریشان است. فردی که با استرس مزمن مواجه است در یادآوری خاطرات دچار مشکل می شود، به ویژه اگر استرس با آسیب عاطفی مرتبط باشد. 1

عوارض استرس عاطفی

ذهن‌تان را به‌هم می‌ریزد

شاید به نظرتان کار کردن تحت فشار به صورت مداوم، اشکالی نداشته باشد؛ اما به عقیده‌ی پژوهشگران مرکز پزشکی دانشگاه مریلند، استرس مزمن بر توانایی تمرکز و عملکرد مفید شما تأثیر می‌گذارد و احتمال اینکه دچار تصادف یا حادثه شوید، افزایش می‌یابد.

استرس مزمن آثار شدیدی بر حافظه و توانایی یادگیری به جا می‌گذارد. در واقع استرس سلول‌های مغز را نابود می‌کند. بنا بر گزارشات مرکز پزشکی دانشگاه مریلند، هیپوکام یا مرکز حافظه‌ی مغز در افراد مبتلا به اختلال استرس پس از حادثه (PTSD) تا ۸ درصد کوچک‌تر می‌شود.

در فرایند پاسخ به استرس، هورمون استرسِ کورتیزول، گلوکوز را به ماهیچه‌ها هدایت می‌کند و باعث می‌شود سوخت کمی برای مغز باقی بماند. همچنین کورتیزول با اختلال در عملکرد انتقال‌دهنده‌های عصبی فعالیت سلول‌های ارتباطی مغز را دچار وقفه می‌کند. بدتر اینکه هیپوکام وظیفه‌ی توقف ترشح کورتیزول را به عهده دارد و وقتی به دلیل استرس مزمن دچار آسیب بشود، به خوبی از عهده‌ی این کار بر نمی‌آید و چرخه‌ی آسیب شدیدتر می‌شود.

استرس بیش از هر چیز، توانایی یادگیری را در کودکان تحت تأثیر قرار می‌دهد. یادگیری بر پایه‌ی دسترسی به حافظه ممکن می‌شود. استرس توانایی دسترسی به حافظه را تحت تأثیر قرار می‌دهند و مانع خلق حافظه‌ی جدید می‌شود.

احتمال بیماری‌های قلبی و سکته را افزایش می‌دهد

هنوز ارتباط مستقیم میان استرس مزمن و احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی و بروز سکته اثبات نشده است اما استرس مزمن بر عوامل مؤثر بر این مشکلات تأثیر می‌گذارد. استرس باعث افزایش ضربان و کارکرد قلب می‌شود، رگ‌های قلب را تنگ می‌کند و ضرب‌آهنگ آن را تحث تأثیر قرار می‌دهد. استرس غلظت خون را افزایش می‌دهد که در هنگام خونریزی عامل مثبتی به شمار می‌رود. استرس فشار خون را افزایش می‌دهد و لایه‌ی درونی رگ‌ها را تخریب می‌کند؛ زیرا استرس مزمن التهاب ایجاد می‌کند.

علاوه بر افزایش فشار خون که برای سکته عامل ریسک به شمار می‌رود، سطوح مختلف استرس باعث سختی سرخ‌رگ‌ها (تصلب شرایین) می‌شود که عامل مؤثر دیگری در افزایش احتمال سکته است.

باعث پیری می‌شود

همان‌طور که گفتیم استرس بسیاری از فرایندهای فیزیولوژیک را که ضروری به نظر نمی‌رسند، متوقف می‌کند. فکر کنید که کاهش جریان خون در پوست چه آثاری به جا می‌گذارد. بدتر از آن اثر استرس مزمن در پیر شدن مغز است! با افزایش سن، سلول‌های مغز از بین می‌روند و سموم، رژیم غذایی نامناسب، ورزش نکردن و اجتناب از روابط اجتماعی هم این مشکل را تشدید می‌کنند. استرس با مختل کردن سد خونی مغز باعث می‌شود سموم وارد مغز شوند، هم‌زمان کورتیزول، هیپوکم را تخریب می‌کند و در نتیجه یادگیری و به‌یادآوری به شدت دچار اختلال می‌شود.

کاهش عملکرد سد خونی مغز، عارضه‌ای است که در مبتلایان به آلزایمر دیده می‌شود. پژوهشی روی افراد سالمند نشان داده‌ است در افراد با سطح بالای کورتیزول اندازه‌ی هیپوکم تا ۱۴ درصد کوچک‌تر است و توانایی این افراد در یادگیری و خلق حافظه‌ی جدید کمتر بوده است. پژوهش دیگری نشان داده است اندازه‌ی هیپوکم با سرعت پیشرفت آلزایمر رابطه دارد.

انجمن روان‌پزشکی آمریکا بر مبنای پژوهشی با موضوع سن فیزیولوژیک در مقابل سن تقویمی اعلام کرده است زنانی که سرپرستی کودکی بیمار یا ناتوان را برای طولانی‌مدت به عهده داشته داشته‌اند، حدود ۱۰ سال پیرتر از سن تقویمی‌شان به نظر می‌رسند؛ زیرا استرس مزمن بر توانایی بازسازی سلول‌های خونی اثر می‌گذارد. استرس همچنین بر ایجاد بیماری‌هایی مانند آرتریت (التهاب مفاصل)، پوکی استخوان و بیماری‌های قلبی و عروقی که در سالمندان رایج است، تأثیر می‌گذارد. 2

احتمال دیابت را افزایش می دهد

محققان دقیقا علت ارتباط دیابت با استرس را نمی دانند، اما به نظر می رسد احتمال ابتلا دیابت نوع ۲ در افرادی که همواره استرس دارند بالاتر باشد.

ممکن است یکی از دلایل این موضوع همراه بودن استرس با سایر عادت های ناسالم مانند پرخوری، سیگار کشیدن و نداشتن خواب کافی باشد که می توانند تعداد زیادی از مشکلات مربوط به سلامتی را ایجاد کنند.

علاوه بر این، استرس ممکن است سطح گلوکز خون افراد به ویژه افرادی که قبلا دیابت داشته اند یا در معرض ابتلا به دیابت هستند را افزایش دهد

باعث چاقی می شود

مطالعات متعددی ارتباط بین استرس مزمن و چاقی را ثابت کرده اند که این ارتباط ممکن است ناشی از این موضوع باشد که افراد پر استرس، تمایل به مصرف”غذاهای راحت یا آماده” یا غذاخوردن عاطفی دارند و همچنین استرس، هورمونی به نام کورتیزول آزاد می کند.

ارتباط این هورمون با افزایش وزن و کاهش وزن دشوار بارها ثابت شده است. تولید بیش از حد این هورمون به علت استرس ممکن است باعث دشواری حفظ تناسب اندام برای کسانی که با مسائل عاطفی درگیرند، باشد.

مشکلات گوارشی را افزایش می دهد

استرس می تواند سوزش سر دل / ریفلاکس (GERD)، بیماری التهابی روده (IBD ) و سندرم روده تحریک پذیر(IBS) را تشدید کند. به علاوه، حتی اگر شما مشکل گوارشی مشخصی ندارید، استرس به راحتی و به خودی خود می تواند باعث مشکلات گوارشی شود.

محققان بر این باورند که این موضوع به این دلیل اتفاق می افتد که مغز و روده در بسیاری از موارد مسیرهای عصبی مشابه ای دارند، به طوری که هنگامی که شما تحت تاثیر استرس احساسی قرار می گیرید، دستگاه گوارش و مغز شما سیگنال های مشترکی را دریافت می کنند.

باعث اختلال در خواب می شود

بی خوابی ناشی از استرس ممکن است مشکلی جزئی به نظر بیاید، اما نداشتن خواب کافی و یا داشتن خواب نا مناسب مشکلات زیادی برای سلامتی به وجود می آورند.

چاقی، بیماری های قلبی، و دیابت همگی با بی خوابی و خواب نامناسب ارتباط دارند اما این مشکلات تنها عواقب نداشتن خواب کافی نیستند – نداشتن خواب کافی خطرات بی شماری در پی دارد و فقط مربوط به سلامتی نمی شود. افرادی که خواب کافی ندارند در معرض خطر بالای حوادث در محل کار و تصادفات ماشین هستند. 3


پی نوشت:
1.www.isna.ir
2.www.chetor.com
3.www.rastineh.com