موارد مصرف و عوارض جانبی زینک

عملکرد و نقش روی در بدن چیست؟

روی(زینک) یکی از عناصر مهم و ضروی است که نقش های بسیار مهم و حیاتی در بدن انسان ایفا می کند، بیش از 100 آنزیم و هورمون برای ترشح و فعال شدن نیاز به روی دارند. روی برای فعالیت سیستم ایمنی بدن ضروری است و  به تولید گلبول های سفید خون(WBC) کمک می کند که نقش سربازهای دفاعی در بدن برای مقابله با ویروس ها، باکتری ها و عوامل بیماری زا را بر عهده دارند، به همین جهت یکی از علائم کمبود روی ضعف سیستم ایمنی بدن و ابتلای مکرر به بیماری های ویروسی و عفونی مانند سرما خوردگی است.

تولید پروتئین، هر آنچه که در بدن از پروتئین ساخته می شود نیازمند روی است، این شامل اکثر سلول های بدن از قبیل DNA و RNA، آنزیم ها، بسیاری از هورمون ها از جمله هورمون های جنسی می باشد، از علائم کمبود روی در مردان می توان به کاهش میل جنسی و حجم منی اشاره کرد، همچنین در صورت کمبود روی آنزیم های گوارشی به میزان کافی تولید نمی شوند و مشکلات گوارشی از قبیل نفخ و رفلاکس معده بروز می کنند.

تولید کلاژن و کراتین، بخش اعظمی از پوست از پروتئینی بنام کلاژن ساخته شده و همان طور که اشاره شد روی برای تولید انواع پروتئین مورد استفاده قرار می گیرد از اینرو برای داشتن پوستی سالم و شاداب ضروری است به میزان کافی روی از طریق برنامه غذایی خود و یا به شکل مکمل غذایی (زینک پلاس، قرص زینک) دریافت کنید.

مو نیز از پروتئینی بنام کراتین ساخته شده است، ریزش موها، نازوکی تارهای مو می توانند ارتباط مستقیمی با کمبود روی در بدن داشته باشند. سیستم بینایی غلظت بالایی از روی در چشم ها وجود دارد و برای فعالیت سیستم بینایی و حفظ سلامت بخش های مختلف آن از جمله قرنیه و غیره ضروی است. تحقیقات زیادی نشان می دهند افراد مسنی که از مکمل های روی، سلنیوم، ویتامین A و E به میزان کافی استفاده می کنند تا 60 درصد کمتر به مشکلاتی از قبیل آب مروارید مبتلا می شوند.

متابولیزم مواد غذایی روی با سایر مواد مغذی مانند منیزیم و ویتامین های ب کمک به تولید آنزیم های گوارشی، هضم و جذب مواد غذایی و تبدیل آن ها به انرژی می کنند که در اصطلاح به آن متابولیزم مواد غذایی گفته می شود. مقابله با استرس از نقش های دیگر روی کمک به غدد فوق کلیوی برای فعالیت و تولید هورمون ها است، یکی از ده ها وظایف غدد فوق کلیوی کنترل و واکنش به استرس است، حین استرس بدن به مصرف مقادیر زیادی از روی، منیزیم، ویتامین های ب5، ث، ب1 و ب6 می پردازد. یکی دیگر از علائم کمبود روی عدم کنترل استرس می باشد. اگر به هر دلیلی تحت استرس اعم از جسمانی و روانی به واسطه شرایط زندگی و شغلی خود هستید نیاز به مصرف مقدار بیشتری از مواد مغذی ذکر شده خواهید داشت تا از سلامت و انرژی کافی برخوردار باشید. 1

میزان دُز استفاده از قرص زینک

اینکه در طول روز چه میزان زینک مصرف کنید به نوع مکمل مورداستفاده شما بستگی دارد؛ چراکه هرکدام از مکمل‌های زینک میزان مختلفی عنصر زینک را در خود جای داده‌اند. مثلا زینک سولفات از حدود ۲۳ درصد عنصر زینک تشکیل شده است؛ این بدین معناست که ۲۲۰ میلی‌گرم زینک سولفات برابر با مصرف ۵۰ میلی‌گرم زینک خالص است.

میزان مصرفی قرص زینک اغلب بر روی بسته‌بندی مکمل نوشته شده است و به‌راحتی می‌توانید تشخیص دهید که در طول روز به چه میزان زینک نیاز دارید.

در بزرگسالان دُز روزانه توصیه‌شده معمولا ۱۵ تا ۳۰ میلی‌گرم از عنصر زینک است. دُز‌های بالاتر عموما برای درمان بیماری های خاصی مانند آکنه، اسهال و عفونت‌های تنفسی استفاده می‌شوند.

در هر حال، مصرف بی‌رویه زینک عوارض جانبی متعددی دارد؛ ازاین‌رو، نباید روزانه بیشتر از ۴۰ میلی‌گرم زینک مصرف کنید، جز با تجویز پزشک.

موارد ایمنی و عوارض جانبی زینک

زمانی که با دستور پزشک از قرص‌های زینک استفاده کنید، این مکمل‌ها می‌توانند یک راه امن و مؤثر در دریافت زینک باشند و جنبه‌های مختلف سلامتی شما را ارتقا ببخشند.

باوجوداین، این مکمل‌ها نیز عوارض جانبی و منفی دارند، مثل حالت تهوع، استفراغ، اسهال و مشکلات معده.

مصرف بیش از ۴۰ میلی‌گرم عنصر زینک در روز، نشانه‌هایی مشابه با نشانه‌های آنفولانزا ایجاد می‌کند، مثل تب، سرفه، سردرد و احساس خستگی.

همچنین زینک می‌تواند در جذب مس توسط بدن شما اختلال ایجاد کند که به‌صورت بالقوه به کمبود این عنصر حیاتی در بدن منجر می‌شود.

علاوه بر این، مکمل‌های قرص زینک می‌توانند اختلالاتی در جذب انواع آنتی بیوتیک ها ایجاد کنند و از تأثیر آنها بکاهند، به‌خصوص زمانی‌که به‌صورت هم‌زمان مورد استفاده قرار بگیرند؛ پس برای اینکه ریسک عوارض جانبی را کم کنید، صرفا از میزان دُز پیشنهادشده استفاده کنید و بیشتر از ۴۰ میلی‌گرم در روز مصرف نکنید، مگر در شرایطی که از پزشک خود در این‌ باره مشورت دریافت کرده باشید.

اگر با عوارض منفی مکمل‌‌های زینک روبه‌رو شدید، میزان دُز مصرفی را کم کنید و درصورتی‌که همچنان علائم عوارض در بدن شما وجود داشت، با پزشک و متخصص مشورت کنید. 2

هشدارها و اقدامات احتیاطی خاص

نوزادان و کودکان: زینک در صورت مصرف صحیح خوراکی در مقادیر توصیه شده احتمالا بی خطر است. اما مصرف آن در مقادیر بالا می تواند خطرناک باشد.

بارداری و شیردهی: مصرف زینک، در مقادیر توصیه شده روزانه ( RDA ) برای اکثر زنان باردار و شیرده احتمالا بی خطر است. با این حال زینک در صورتی که در مقادیر بالا توسط زنان باردار و شیرده مصرف شود، می تواند خطرناک باشد. زنان باردار بالای ۱۸ سال نباید بیش از ۴۰ میلی گرم زینک در روز مصرف کنند. زنان باردار ۱۴ تا ۱۸ ساله نباید بیش از ۳۴ میلی گرم زینک در روز مصرف کنند. زنان شیرده بالای ۱۸ سال نباید بیش از ۴۰ میلی گرم زینک در روز مصرف کنند. زنان شیرده ۱۴ تا ۱۸ ساله نباید بیش از ۳۴ میلی گرم زینک در روز مصرف کنند.

دیابت: دوزهای بالای زینک، می توانند قند خون را در افراد دیابتی پایین بیاورند. افراد مبتلا به دیابت باید با احتیاط از محصولات زینک، استفاده نمایند.

همودیالیز: بنظر می رسد افرادی که تحت درمان های هیمودیالیز قرار دارند، در معرض خطر کمبود زینک هستند و ممکن است به مکمل های زینک نیاز داشته باشند.

HIV ( ویروس نقص ایمنی انسانی ) یا AIDS : اگر HIV یا AIDS دارید، با احتیاط از زینک استفاده کنید. مصرف زینک با زمان بقای کوتاهتر در افراد مبتلا به این بیماری مرتبط دانسته شده است.

سندروم هایی که در آنها، جذب مواد مغذی برای بدن دشوار است: افراد مبتلا به سندروم های سوءجذب ممکن است دچار کمبود زینک، باشند.

آرتریت روماتوئید ( RA ): افراد مبتلا به RA زینک کمتری جذب می کنند.

تداخلات دارویی

تداخل متوسط

مراقب این ترکیب باشید

آنتی بیوتیک ها ( آنتی بیوتیک های کینولون ) با زینک تداخل دارند:
زینک، ممکن است مقدار جذب آنتی بیوتیک توسط بدن را کاهش دهد. مصرف زینک به همراه برخی آنتی بیوتیک ها می تواند از اثربخشی آنها بکاهد. برای اجتناب از این تداخل، مکمل های زینک را حداقل ۱ساعت پس از استفاده از آنتی بیوتیک ها مصرف کنید. برخی از آنتی بیوتیک هایی که ممکن است با زینک تداخل داشته باشند، عبارتند از سیپروفلوکساسین ( سیپرو )، انوکساسین ( پینترکس )، نورفلوکساسین ( چیبروکسین، نوروکسین )، اسپارفلوکساسین ( زاگام )، ترُوافلوکساسین ( ترُوان ) گریافلوکساسین ( راکسار ).

آنتی بیوتیک ها ( آنتی بیوتیک های تتراسایکلین ) با زینک تداخل دارند:
زینک، می تواند به تتراسایکلین ها در معده متصل شود. این امر، مقدار تتراسایکلین هایی که می توانند جذب شوند را کاهش می دهد. مصرف زینک، به همراه تتراسایکلین ها ممکن است از اثربخشی آنها بکاهد. برای اجتناب از این تداخل، زینک را ۲ساعت قبل یا ۴ساعت پس از استفاده از تتراسایکلین ها مصرف کنید. برخی از تتراسایکلین ها عبارتند از دمکلوسایکلین ( دکلومایسین )، مینوسایکلین ( مینوسین ) و تتراسایکلین (آکرومایسین).

سیسپلاتین (پلاتینول ــ AQ) با زینک تداخل دارد:
سیسپلاتین (پلاتینول ــ AQ) برای درمان سرطان بکار می رود. مصرف زینک، به همراه EDTA و سیسپلاتین (پلاتینول ــ AQ) ممکن است اثرات و عوارض جانبی سیسپلاتین (پلاتینول ــ AQ) را افزایش دهد.

پنیسیلامین با زینک تداخل دارد:
پنیسیلامین برای بیماری ویلسون و آرتریت روماتوئید بکار می رود. زینک، ممکن است مقدار جذب پنیسیلامین توسط بدن را کاهش دهد و از اثربخشی آن بکاهد.

تداخل جزیی

مراقب این ترکیب باشید

آمیلورید (میدامور) با زینک تداخل دارد:
آمیلورید (میدامور) بعنوان یک قرص آب برای کمک به حذف آب اضافی از بدن بکار می رود. اثر دیگر آمیلورید (میدامور) آن است که می تواند مقدار زینک در بدن را افزایش دهد. مصرف مکمل های زینک با آمیلورید ممکن است باعث شود که زینک بیش از حد در بدنتان داشته باشید. 3


پی نوشت:
1.www.saednews.com
2.www.chetor.com
3.www.rastineh.com