استان زیبای ایلام، با مساحتی حدود ۲۰ هزار و ۱۵۰ کیلومتر مربع، به عنوان بیست و دومین منطقه‌ی جغرافیایی کشور از لحاظ بزرگی و وسعت، شناخته می‌شود. این منطقه‌ی زیبای کوهستانی، چشم‌اندازی فوق‌العاده از جاذبه‌های بکر و حیرت‌انگیز طبیعی را برای هر گردشگر به ارمغان آورده است. آثار تاریخی و عمارات برجای‌مانده از ایران کهن همچون قلعه‌ والی ایلام، آتشکده‌ی سیاهگل، طاق شیرین و بسیاری دیگر از بناهای باستانی، در کنار فرهنگ غذایی مردم این استان، از دیگر دلایل حضور بازدیدکننگان داخلی و خارجی به این خطه از کشور به شمار می‌آید. طبق آمار و اطلاعات ارائه شده توسط کارشناسان تغذیه و سلامتی، متاسفانه با وجود تنوع مثال‌زدنی غذاها و خوراکی‌های سنتی در استان، درصد بسیار کمی از خانواده‌های ایلامی، خود را به مصرف غذاهای محلی سرزمین، ملزم دانسته و خیل کثیری از ساکنین این منطقه، استفاده از غذاهای جدید را در اولویت برنامه‌ی غذایی خود قرار داده‌اند که این مسئله همت روزافزون مسئولان تغذیه و کارشناسان سلامتی را در ترویج بیشتر استفاده و بهره‌مندی از خوراکی‌های بومی و محلی می‌طلبد.

معروف‌ترین و رایج‌ترین غذاهای سنتی و بومی استان ایلام را غذاهایی مانند خورشت تره‌کوهی، کشکینه، تُرخینه، برنج و گوشت معروف دهلران، نژی آوا، جوجگ آو، ماش آو، کشک دو، قله ماسوا، کپه، جِِگِروَز، گوجه‌پونه، مَکش، کوفته سیرابی، آبگوشت بامیه، پیچگ، بوله وله، قارچگ، پاقازه، سختی، بابایاری (عَدَساو)، شله امیری، پِرشگِه، ماسوا و ... تنها تعدادی از خوراکی‌های لذیذ و مغذی این سرزمین زیبا و دوست‌داشتنی را تشکیل می‌دهد.1


خورشت تره کوهی


مواد لازم
گوشت گوسفندی یا گوشت گوساله ۴۰۰ گرم

تره ساطوری شده ۵۰۰ گرم

لوبیا سفید (میتونید از لوبیا قرمز هم استفاده کنید) نصف پیمانه

پیاز متوسط و خرد شده ۱ عدد

گرد لیمو به میزان لازم

نمک به میزان لازم

فلفل قرمز به میزان لازم

زردچوبه به میزان لازم

روغن به میزان لازم

زعفران (دلخواه) به میزان لازم

سیب زمینی (برای سرخ کردن و تزیین) ۳ عدد

گوجه فرنگی ۲ عدد

طرز تهیه
در ظرفی مناسب کمی روغن ریخته و پیاز خرد شده را در آن کمی تفت می‌دهیم به طوری که نیمه طلایی شود. گوشت را به پیاز اضافه می‌کنیم.

بعد از خدود ۵ دقیقه زردچوبه و لوبیا سفید را به آن اضافه می‌کنیم (دقت کنید لوبیا را از شب قبل خیس کنید و آب آن را دو بار عوض کنید).

پس از کمی تفت دادن حدود نیم لیتر آب به آن اضافه می‌کنیم و اجازه میدهیم آب جوش بیاید. زیر شعله را کم کرده و اجازه میدهیم خوب بپزد.

در تابه‌ای جداگانه کمی روغن می‌ریزیم و تره و جعفری ساطوری شده را به آن اضافه می‌کنیم و حدود ۱۰ دقیقه تفت می‌دهیم.

وقتی گوشت پخت تره سرخ شده را به آن اضافه می‌کنیم و نمک می‌زنیم. در ۵ دقیقه آخر گرد لیمو یا ۴ عدد لیمو عمانی را به خورشت اضافه می‌کنیم.

بعد از یک ربع زیر خورش رو خاموش میکنیم. سیب زمینی را خلالی کرده و سرخ می‌کنیم و گوجه فرنگی را هم خرد کرده و سرخ می‌کنیم و به‌عنوان تزیین روی غذا می‌ریزیم. می‌توانید زعفران آب‌کرده هم به خورش اضافه کنید و اگر ترشی آن مناسب نبود کمی آبغوره یا آبلیمو به خورشت اضافه کنید.2


کله پاچه همراه با کشک( قله ماسوا )


مواد لازم
کله : یک عدد همراه با چهار عدد پاچه

پیاز : سه یا چهار عدد

سیر : چهار الی پنج حبه

نخود نیم کوب شده : یک پیمانه و نیم

برنج نیم دانه : دو قاشق غذا خوری

زردچوبه ، فلفل سیاه و نمک : به میزان دلخواه

کشک : یک شیشه بزرگ

نعناع : دو قاشق غذا خوری ( سر صاف )

طرز تهیه
قبل از هرچیز باید کله و پاچه را به خوبی تمیز کرد .

روش تمیز کردن کله پاچه را از اینجا دنبال کنید .

ابتدا کله و پاچه ها را در یک قابلمه بزرگ همراه با نخود نیم کوب شده قرار دهید .

سپس بر روی آن آب ریخته روی شعله قرار داده تا به جوش آید ، آب روی کله را کاملا بگیرد .

پس از آن که کف روی قابلمه را گرفتید پیاز و زردچوبه را اضافه کنید .

زمانی که کله نیم پز شد ( حدود یک ساعت بعد ) به آن نمک بیفزایید .

در مرحله بعد کشک و برنج نیم دانه شسته شده را به کله پاچه اضافه کنید .

اجازه دهید که به مدت سه الی چهار ساعت به آرامی کاملا بپزد .

بعد از پخت کامل در یک تابه پیاز ، سیر تفت دهید به آن فلفل ، مقدار کمی زردچوبه و سپس نعناع را اضافه کنید.

آن ها را تفت داده ، توجه کنید نعناع زیاد تفت نخورد زیرا باعث تلخی غذا می شود .

این محتویات را به قابلمه اضافه کنید .

اجازه دهید ده الی بیست دهید دیگر بجوشد و طعم مواد با هم مخلوط و لعاب بیندازد .

کله پاچه ما آماده است در ظرف سرو کنید و از طعم لذیذ و متفاوت آن لذت ببرید .3


گوجه پلوی ایلام

گوجه پلو یکی از غذاهای خوشمزه و لذیذ شهر ایلام بوده و طرفداران زیادی نه تنها در این منطقه بلکه در میان مردم سراسر کشور دارد. گوجه‌فرنگی، ماده اولیه این غذای دلچسب می‌باشد که از قضا دارای خواص بسیاری است. ویتامین‌های A و C، اسیدفولیک، کلسیم، فسفر، سدیم و گوگرد تنها بخشی از خاصیت‌های این خوراکی خوشمزه به شمار می‌روند.

در ادامه طرز تهیه گوجه پلو مشهور را برای شما بیان می‌کنیم. مطمئن هستیم که با یک بار طبخ این غذا آن را در لیست غذاهای محبوبتان قرار خواهید داد.

مواد اولیه
گوجه: ۳ عدد.

برنج: ۳ پیمانه.

پیاز: ۱ عدد.

آب: به میزان لازم.

روغن: به میزان لازم.

نمک: به میزان لازم.

دستورالعمل
برای شروع کار، ابتدا برنج را شسته و اجازه می‌دهیم تا برای چند ساعت خیس بخورد. سپس، پیاز را داخل روغن به صورت نگینی خرد کرده و کاملاٌ سرخش می‌کنیم تا رنگش طلایی شود. گوجه را می‌توانید برحسب ذائقه خرد و یا رنده کنید. بعد از سرخ شدن پیاز، گوجه را نیز اضافه کرده و اجازه دهید تا کاملاٌ سرخ شده و آبش تمام شود. در مرحله بعد، نمک و زردچوبه را نیز به غذا بیفزایید. سپس، کمی آب را درون غذا ریخته و بگذارید تا کمی بپزد. بعد از گذشت ساعتی برنج را نیز اضافه کرده و صبر می‌کنیم تا غذا دم کشیده و آماده شود.4


پی نوشت:
1.www.kojaro.com
2.www.yjc.ir
3.www.aronfoods.com
4.www.seeiran.ir