موارد استفاده و عوارض سوماتروپین

موارد مصرف سوماتروپین

سوماتروپین شکلی از هورمون رشد انسان است که برای رشد استخوان ها و عضلات بسیار اهمیت دارد.

از هورمون سوماتروپین برای درمان نارسایی رشد در کودکان و بزرگسالانی که دچار کمبود هورمون رشد طبیعی هستند، استفاده می شود. و کاربردهای دیگراین هورمون برای افرادی است که دارای نارسایی مزمن کلیه، سندرم نونان، سندرم ترنر، سندرم پرادر- ویلی، کمبود قد درهنگام تولد و عدم رشد قد و ... هستند.

هم چنین از هورمون سوماتروپین در بزرگسالان، برای درمان سندرم روده کوتاه و یا برای جلوگیری از کاهش شدید وزن که از بیماری ایدز نشات می گیرد، استفاده می شود. سوماتروپین کاربرد های فراوان دیگری نیز دارد و ممکن است برای اهدافی که در این راهنمای دارو ذکر نشده است، استفاده شود.

اطلاعات مهم در مورد سوماتروپین

در صورت داشتن بیماری هایی از قبیل سرطان، رتینوپاتی دیابتی، سندرم پرادر- ویلی، اضافه وزن و مشکلات تنفسی شدید توصیه می شود از هورمون سوماتروپین استفاده نشود. و همچنین در صورت داشتن سایر بیماری های جدی که از نارسایی ریه و یا عوارضی که از جراحی، آسیب، و یا هر نوع ضربه ی جسمی نشات گرفته باشند نیز توصیه می شود از مصرف این دارو خودداری شود.

پیش از مصرف سوماتروپین

در صورتی داشتن موارد زیر از مصرف سوماتروپین اجتناب کنید:

بیماری های جدی که از نارسایی ریه و یا عوارضی که از جراحی، آسیب، و یا هر نوع جراحت دیگر نشات گرفته باشند.

حساسیت نسبت به هورمون سوماتروپین و بنزیل الکل

سرطان فعال

مشکلات چشمی ناشی از دیابت (رتینوپاتی دیابتی)

درصورت اقدام به درمان سندرم پرادرویلی و داشتن اضافه وزن یا مشکلات تنفسی مانند آپنه خواب.

برای حصول اطمینان از مضر نبودن مصرف سوماتروپین درصورت داشتن هریک از موارد زیر پزشک را مطلع سازید:

 سرطان

دیابت

اختلال غده هیپوفیز

انحنای غیر طبیعی ستون فقرات (اسکولیوز)

کم کاری تیروئید

ضربه مغزی یا تومور مغزی

سابقه سرطان مغز و پرتو درمانی در کودکی

برخی از مارک های تجاری این هورمون ازقبیل ژنوتروپین، امنی تروپ به جنین انسان اسیب وارد نمی کنند، ولی در رابطه با برخی از مارک های دیگراین هورمون مانند هوماتروپ، نوردیتروپین، نوتروپین، زوماکتون، زوربتیو، شواهد معینی مبنی بر این که ایا این هورمون ها به جنین انسان اسیب می رسانند یا نه، وجود ندارد.

اگر باردارید یا قصد بارداری دارید، در این رابطه به پزشک خود اطلاع دهید. هم چنین در ارتباط با این که این هورمون می تواند به شیر مادرانتقال یابد یا به بچه شیرخواره اسیب برساند شواهدی وجود ندارد، در صورتی که بچه شیرخواره دارید لازم است با پزشک خود مشورت کنید.

نحوه مصرف سوماتروپین

مقدار مصرفی دارو، نام تجاری هورمون، و نحوه استفاده از این هورمون تا حد زیادی به بیماری که شما دارید، بستگی دارد. توصیه می شود بر اساس نسخه تجویزی پزشکتان از این هورمون استفاده کنید.از مصرف بیش از مقدار و مدت زمان توصیه شده توسط پزشک خودداری کنید.

در بعضی موارد کودکان نباید از سوماتروپین استفاده کنند. برخی از مارک های تجاری سوماتروپین حاوی ترکیبیاتی هستند که می توانند باعث عوارض جانبی جدی یا حتی مرگ در اطفال یا نوزادان نارس شوند. مصرف این دارو در کودکان باید تحت نظارت بزرگسالان انجام شود.

تزریق سوماتروپین به شکل عضلانی یا زیر پوستی انجام میشود. درصورتی که از نحوه تزریق سوماتروپین و چگونگی مصرف سوزن و سرنگ آگاهی ندارید از مصرف آن در منزل خودداری کنید.

ارائه دهنده ی مراقبت های پزشکی مناسب ترین بخش بدن را برای تزریق هورمون مشخص می کند و توصیه می شود که درهر زمان از بخش متفاوتی از بدن استفاده شود و از تزریق دوباره به یک نقطه از بدن، پرهیز شود.

در هنگام استفاده از هورمون بطری را تکان ندهید، چون ممکن است دارو خاصیت خود را از دست دهد و فقط در صورت تمایل به تزریق دارو، مقدار مصرفی دارو را اماده کنید. هم چنین در صورت مشاهده ی تعقیر رنگ دارو و یا مشاهده ذراتی درآن، از دارو استفاده نکنید.

در صورت استفاده از هورمون سوماتروپین، ممکن است نیاز به آزمایش های مکرر خون، بررسی روند رشد، و وضعیت پوستی و چشمی داشته باشید.

اگر شما مبتلا به سندرم روده کوتاه هستید، از رژیم غذایی که توسط پزشک یا مشاور تغذیه، برای کمک به کنترل بیماری تان توصیه شده است، پیروی کنید. و سوماتروپین برای درمان سندرم روده کوتاه استفاده نمی شود.

اگر سندرم پرادر-ویلی دارید، برنامه ی درمانتان شامل کنترل وزن نیز می باشد. بنابراین  توصیه می شود دستورالعمل های پزشکتان را به دقت دنبال کنید.

اگر از فرمی از هورمون سوماتروپین استفاده می کنید که به شکل کارتریج و یک قلم تزریق است، فقط از قلم تزریقی که مارک تجاری هورمون سوماتروپین را دارد استفاده کنید.

فقط یک بار از سوزن و سرنگ یکبار مصرف استفاده کنید و در مورد شیوه صحیح دور انداختن آنها با دکتر داروساز مشورت کنید.

نحوه ی نگه داری این هورمون بستگی به مارک تجاری و رقیق کننده ای که در ان استفاده می شود دارد.

پس از مخلوط کردن هورمون شاید لازم باشد فورا یا بعد از مدتی هورمون استفاده شود. درهر صورت بسته به دستوالعمل پزشکی دارد که در برگه ی راهنمای دارو درج شده است. و چنان چه سوالی دررابطه با نحوه ی نگه داری دارو دارید به دکتر داروساز مراجعه کنید.

بعد از پایان تاریخ انقضای درج شده ی روی برچسپ دارو، هر انچه که از دارو باقی مانده است را دور بریزید.

درصورت فراموش کردن مصرف دارو: به محض متوجه شدن، داروی فراموش شده را مصرف کنید. اگر به نوبت مصرف بعدی دارو زمان اندکی مانده است از مصرف داروی فراموش شده پرهیز کنید. از مصرف داروی اضافی جهت جبران نوبت از دست رفته خودداری کنید.

اگر بصورت مکرر بیش از سه نوبت مصرفی دارو را فراموش کردید برای چگونگی ادامه مصرف دارو با پزشک مشورت کنید.

درصورت مصرف بیش از حد (اووردوز) به اورژانس مراجعه کنید.

مصرف دوز اضافی باعث ایجاد لرزش، عرق سرد، افزایش گرسنگی، سردرد، خواب آلودگی، ضعف، سرگیجه، ضربان قلب سریع و تهوع و در صورت استفاده ان به مدت طولانی باعث رشد اضافی می شود.

درطول مصرف سوماتروپین

اگر از زوربتیو برای درمان سندرم روده کوتاه استفاده می کنید، از نوشیدن آب میوه و نوشابه سودا اجتناب کنید. در مورد نوع مایعات که باید درهنگام مصرف زوربتیو بنوشید، اگاهی داشته باشید. 1

عوارض سوماتروپین

واکنش حساسیتی به آمپول هورمون رشد نادر است؛ اما اگر علائم واکنش حساسیتی مثل کهیر، مشکل تنفسی، ورم صورت، لب‌ها، زبان و گلو دارید، با اورژانس (۱۱۵) تماس بگیرید.

ممکن است در بیماران مبتلا به سندرم پرادر ـ ویلی که از سوماتروپین استفاده می‌کنند، مشکلات جدی تنفسی ایجاد شود. اگر سندرم پرادر ـ ویلی دارید و با علائم مشکلات ریوی و تنفسی مانند تنگی نفس، سرفه، ایجاد یا افزایش خرناس (خروپف در خواب) مواجه هستید، با پزشک مشورت کنید.

همچنین در موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:

درد در زانو یا ران همراه با لنگیدن؛

درد، ورم، حرارت یا ترشحات گوش؛

مشکلات شنوایی؛

بی‌حسی یا مورمورشدن مچ‌دست، دست یا انگشتان؛

ورم شدید یا پف‌کردن دست‌ها و پاها؛

تغییر در رفتار؛

مشکلات بینایی، سردردهای غیرمعمول؛

تغییر در شکل یا اندازه خال؛

درد مفاصل یا ورم مفاصل؛

افزایش وزن غیرمعمول؛

عدم تحمل سرما؛

تپش تند یا آهسته قلب؛

پانکراتیت (التهاب لوزالمعده) شامل درد شدید در بالای معده که به پشت منتقل می‌شود، حالت تهوع و استفراغ؛

قند خون بالا: شامل افزایش تشنگی، افزایش و تکرر ادرار، خشکی دهان، بوی میوه‌ای تنفس؛

فشار زیاد درون جمجمه شامل سردرد شدید، زنگ‌زدن گوش، سرگیجه، حالت تهوع، مشکلات بینایی، درد پشت چشم؛

علائم مشکل غده فوق‌کلیه شامل ضعف شدید، سرگیجه شدید، کاهش وزن، تغییر رنگ پوست، احساس ضعف یا خستگی زیاد.

عوارض جانبی شایع آمپول هورمون رشد در زیر آورده شده است:

درد، خارش و تغییر پوستی در محل تزریق دارو؛

ورم، افزایش سریع وزن؛

درد عضله یا مفصل؛

بی‌حسی یا مورمورشدن؛

معده درد یا گاز معده؛

سردرد، کمردرد؛

علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا، گرفتگی بینی، گلودرد، گوش درد.

اینها فهرست کامل تمام عوارض جانبی نیستند و ممکن است علائم دیگری هم اتفاق بیفتد. برای آشنایی بیشتر و توصیه‌های لازم در این مورد، حتما با پزشک صحبت کنید.

ممکن است افراد مسن بیشتر به عوارض جانبی این دارو، به‌ویژه اثرات آن روی قند خون، ورم مچ پا و پا حساس باشند. 2

تداخل دارویی سوماتروپین

در صورت مصرف داروهای زیر قبل از تزریق سوماتروپین با پزشک مشورت کنید:

قرص های پیشگیری از بارداری یا درمان جایگزین هورمونی

داروهای دیابت خوراکی یا انسولین

داروهای استروئیدی از جمله پردنیزون، دگزامتازون، متیل پردنیزولون و …

توجه: موارد ذکر شده در بالا کامل نمی باشد. توصیه می شود قبل از تزریق سوماتروپین حتما پزشک را از لیست تمام داروهای مصرفی شیمیایی و گیاهی، مکمل ها، ویتامین ها و غیره مطلع کرده و از شروع، قطع یا تغییر دوز دارو بدون مشورت پزشک جدا خودداری کنید. 3


پی نوشت:
1.www.darooy.ir
2.www.chetor.com
3.www.coca.ir