تأثير مصرف صبحانه در سلامت کودکان

انتخاب نوع غذا و مهارت خوردن به طور کامل با وضعيت جسمي و روحي کودک در ارتباط هستند. ذائقه و طعم هائي که کودک به آن ها عادت دارد، نتيجه ي يک سري الگو هاي رفتاري و مصرفي خانواده است که بر انتخاب کودک تأثير مستقيم دارد و مي تواند سلامت جسمي و روحي او را تحت تأثير قرار دهد. به طور مثال اگر غذا هاي طبخ شده د رخانواده چربي زيادي داشته باشند، کودک هميشه تمايل بيشتري به مصرف و انتخاب اين گونه مواد غذائي خواهد داشت. وجود هر گونه استرس مانند مشاجرات خانوادگي به راحتي مي تواند بر ميزان اشتهاي کودک اثر گذاشته و تمايل او را به غذا خوردن کاهش دهد. نکته ي مهم در مورد انتخاب نوع غذا اين است که بدانيم ذائقه ي کودکان با افزايش سن تغيير مي کند. همين مورد به راحتي وضعيت غذا خوردن کودک را دگرگون مي کند. در نتيجه برنامه ريزي براي افزايش اشتها، بايد بر اساس ذائقه ي کودک انجام شود؛ به گونه اي که گروه هاي غذائي اصلي مثل نان و غلات، شير و لبنيات، ميوه ها، سبزي ها و گوشت ها در برنامه ي غذائي روزانه گنجانده شود. افزايش حجم عضلات، که نتيجه ي دريافت کافي غذاست، مهارت و توانائي انجام فعاليت هاي جسمي را در کودک بالا مي برد. رشد رواني و حالت هاي روحي؛ بر نگرش، عادات، رفتار ها و الگو هاي غذائي کودک مؤثر است. در اين راستا مصرف غذا در وعده هاي مشخص براي تأمين درست مغذي و ريز مغذي هاي لازم براي رشد و نمو کودک حائز اهميت است. از نظر متخصصان تغذيه اين وعده ها شامل سه وعده ي اصلي (صبحانه، ناهار و شام) و دو يا سه ميان وعده هستند.
در اين ميان مصرف صبحانه به دليل افزايش سوخت و ساز بدن در هنگام صبح، براي کودکان اهميت فراوان دارد. از طرف ديگر تخقيقات زيادي نشان مي دهند که صرف صبحانه باعث افزايش قدرت يادگيري و ايجاد تمرکز بيشتر در کودکان مي شود.
اطلاعات ثبت شده در منابع تغذيه اي نشان مي دهد، کودکاني که 20 دقيقه قبل از آغاز کلاس، صبحانه ميل مي کنند، نسبت به گروهي که يک ساعت قبل صبحانه مصرف کرده اند تمرکز بهتر و نمرات بالاتري دارند. با توجه به اين نکته که بيشترين فعاليت فکري کودکان به ويژه در سنين مدرسه ساعات آغازين روز است پس صبحانه بايد شامل مواد غذائي باشد که بتواند يک سوم کل انرژي مورد نياز روزانه را (معادل 600 تا 700 کالري براي پسران و حدود 500 تا 600 کالري براي دختران) تأمين کند. براي تأمين انرژي مورد نياز؛ انواع نان و غلات آماده ي صبحانه مانند برشتوک هم چنين مربا، کره، عسل، خامه، حليم و براي تأمين پروتئين؛ مصرف پنير، تخم مرغ و شير توصيه مي شود.
نياز به ويتامين و املاح را مي توان با مصرف انواع ميوه به صورت تازه يا خشک مانند برگه ها يا آب ميوه هاي تازه ي تهيه شده در منزل تأمين کرد. مناسب ترين روش براي استفاده از مواد غذائي ذکر شده و اطمينان از تأمين نياز هاي کودک در اين وعده، مصرف برنامه ي چرخشي در طول هفته است. وجود يک منبع پروتئيني به طور روزانه در وعده ي صبحانه براي رشد بهتر کودک ضروري است. با توجه به بررسي هاي انجام شده اغلب کودکان تمايلي به مصرف صبحانه ندارند. کودکاني که عادت به خوردن صبحان ندارند، دچار اختلالاتي مانند سرگيجه، تهوع و حتي در بعضي مواقع استفراغ مي شوند. اين مسأله نياز به ارائه ي راهکار هاي مناسب به منظور ايجاد تمايل براي خوردن صبحانه در کودکان را نشان مي دهد.
صبحانه هاي حاضري به علت شاغل بودن مادران و نبود فرصت کافي براي جمع شدن سفره از دلايل عدم توجه و تمايل کودکان و نگراني از رفتن به مدرسه و مواردي از اين قبيل به راحتي شوق و تمايل خوردن صبحانه را از بين مي برد. البته گروهي از کودکان خوردن انواع غذا هاي گرم مانند انواع ساندويچ، عدسي و ... را به تناول انواع صبحانه هاي معمول ترجيح مي دهند. توجه به اين خواسته ي کودکان و تهيه ي انواع غذا ها براي اين وعده، خود راهکاري مناسب براي ايجاد تمايل به مصرف صبحانه است.
رعايت مواردي مانند چيدن سفره اي زيبا بر اساس تمايلات کودک، استفاده از رنگ هاي شاد مانند رنگ نارنجي، عدم مصرف شام پر حجم و هم چنين دير وقت، صرف صبحانه توسط خود والدين، فراهم کردن محيطي به دور از نگراني و ترس و انتقال حس دوست داشتن به فرزندان، باعث تحريک اشتهاي کودکان و افزايش تمايل آن ها به مصرف اين وعده ي مهم مي شود.
از نکات مهم ديگر توجه به زمان مصرف صبحانه است.
بهتري زمان براي کودکان سنين مدرسه قبل از ورود به کلاس و در کودکان پيش دبستاني فاصله ي بين 7-9 صبح است.
فراموش نکنيم که نخوردن صبحانه از دلايل مهم افت تحصيلي در کودکان سنين مدرسه و اختلال رشد در کودکان پيش دبستاني است.
منبع:ماهنامه ي آشپز باشي شماره ي 34