درس و مشق

رضاخان پس از مراسم تاجگذاري، وليعهد را از مادر و برادر و خواهرانش جدا كرد تا به قول خودش او را از محيط زنانه بيرون بياورد و در محيطي مردانه تربيت كند. براي همين يك مدرسه‌ي نظامي به نام «دبستان نظام» تأسيس كرد كه هدف آن تعليم و تربيت وليعهد در يك محيط نظامي بود. محمدرضا با بچه‌هاي امراي ارتش و مقامات مهم دولتي همكلاس بود. اما صميمي‌ترين دوست او «حسين فردوست» كه بسيار سر به زير و درس‌خوان بود، از خانواده‌اي پايين بود كه شاگرد اول كلاس مخصوص بود. گرچه وليعهد از دور مسابقه خارج بود. فردوست ساليان سال با شاه دوست بود.
ارديبهشت سال 1310 از دبستان فارغ‌التحصيل شد. و در شهريور همان سال وقتي كه هنوز دوازده سالش نشده بود براي ادامه تحصيل به سوئيس اعزام شد. تا در مدرسه‌ي اشرافي لوروزه درس بخواند، بعد از كسب ديپلم، در شهريور سال 1315 در ايران وارد دانشكده افسري شد و بعد از دو سال با درجه‌ي ستوان دومي فارغ‌التحصيل شد. از آنجايي كه او وليعهد بود خيلي زود پله‌هاي ترقي را طي كرد و در حالي كه بقيه تازه ستوان يكم شده بودند وليعهد به درجه‌ي سرواني رسيد و عنوان بازرسي كل كشور را گرفت. علاوه بر حسين فردوست كه از دوستان صميمي و نزديك وليعهد بود. محمدرضا دوست ديگري داشت كه در سويس با او آشنا شد. دوستي به نام ارنست پرون كه تأثير زيادي روي محمدرضا داشت. اما همه اتفاق نظر دارند كه «ارنست پرون» آدم خوبي نبوده و... به هر حال خلايق هر آنچه لايق. آدم كثيف دنبال لنگه‌ي خودش مي‌گردد. يكي ديگر از كساني كه بر شاه تأثير داشت خواهرش اشرف بود كه به او لقب پلنگ سياه داده بودند. هر جا كار خلافي بود و رسوايي، يك پاي اشرف هم آنجا بود. دفتر نخست وزيري شاه مجله‌ي بروبياي نخست وزيران توانا و ناتوان بود شاه از ابتداي سلطنت تا آخرش در طول سي و هفت سال 29 نخست وزير عوض كرد.
منبع: نشريه شاهد جوان- ش 55