در شهرستان تنگستان، بخش مرکزی و بیست و پنج کیلومتری شمال غربی اهرم، میان قبرستان عمومی گورک سادات، بقعه سید عبدالجبار قرار دارد که بر روی طول جغرافیای ۵۱ درجه و ۰۳ دقیقه و عرض جغرافیایی ۲۸ درجه و ۵۷ واقع شده دقیقه و ۱۳ متر از سطح دریا بالاتر است.
 
مدفون در این بقعه سید عبدالجبار جد اعلای سادات گورک و عالی چنگی ۔ عالی شهر فعلی - است. در نسب ایشان قول واحدی وجود ندارد؛ بر اساس نوشته ای که در دست اعقابش است و در مورخ 24 شعبان المعظم ۱۲۷۱ قمری - 160 سال قبل - توسط فردی از اهالی بیرم لارستان به نام محمد حقانی نوشته شده، سید عبدالجبار از نوادگان حضرت امام حسین (علیه السلام) و نسبش بعد از ۱۵ واسطه به آن امام همام می رسد به این صورت: سید عبدالجبار بن سید عبدالغفار بن سید عبدالوهاب بن سید محمد بن سید عباس بن سید صالح بن اسماعیل بن سید معصوم بن سید جعفر بن حجة الاسلام سید عبدالصمد بن حجة الاسلام سید حمزة بن سید علی بن سید ابراهیم بن سید ابوالحسن بن محمد بن علی بن امام حسین بن امام علی بن ابیطالب (علیه السلام). نا گفته پیداست که این نسب نامه ناقص و از سید ابوالحسن بن محمد تا علی بن الحسین (علیه السلام) چندین واسطه افتاده است. اما آقای حاج سید محمد حسین علی پور، ساکن خورموج که اصلش از گورک سادات وازاحفاد سید عبدالجبار است، اعتقاد دارد سید عبدالجبار فرزند سید ابو تراب فرزند سید علی است که بعد از چند واسطه نسبش به میر عبدالله یا نور عبدالله که مرقدش کنار بقعه سید عبدالجبار است منتهی می شود؛ این قول نیز ضعیف است و با مندرجات برخی کتب که در آنها یادی از میر عبدالله انصاری شده ساز گار نیست.
 
مرحوم محمد علی خان سدید السلطنه کبابی بندرعباسی، صاحب کتاب ارزشمند سرزمین های شمالی پیرامون خلیج فارس و دریای عمان در صد سال پیش که محققی مدقق، و صاحب چندین کتاب و مقاله پیرامون خلیج فارس و دریای عمان و سرزمین های مجاور آنها است. بعد از بیان این مطلب که سید عبدالجبار، جد سادات گورک سادات است، در کتاب مزبور می نویسد: نسب سادات گورک، به احفاد بنی عباس دهند. اگر این قول صحیح باشد، می توان نتیجه گرفت که نسب سید عبدالجبار به حضرت عباس بن عبدالمطلب می رسد.
 
عبدالمطلب، جد حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) است؛ پدران او، از کسانی بودند که همواره در ترویج آئین ابراهیم (علیه السلام) روزگار می گذراندند. عبدالمطلب، همان کسی است که چاه زمزم را که دیگران به عللی خشک کرده بودند، از نو مرمت و آب آن را جاری ساخت و مدعی بود که این چاه از جد او اسماعیل مهم است و مالکیت آن در اختیار اوست؛ او فردی با وقار، پر هیمنه، با شکوه، اهل سخا و بخشش و بزرگ مکه بود و مردم در دشواری ها و مشکلات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی به او پناه می بردند.
 
در تاریخ فوت سید عبدالجبار، مانند نسبش اختلاف است؛ مرحوم سدید السلطنه کبابی در کتاب «سرزمین های شمالی پیرامون خلیج فارس و دریای عمان در صد سال پیش» که خود در ماه شوال ۱۳۲۲ قمری، سنگ قبر مرمری و محجر شکسته را از نزدیک دیده، سال فوت عبدالجبار را ۷۷۲ قمری نوشته است؛ اما دکتر سید جعفر حمیدی در کتاب «فرهنگنامه بوشهر» سال رحلت سید را 662 نگاشته است.
 
بقعه سید عبدالجبار دارای اتاقی است از جنس سنگ و گچ که دیوارهایش از درون و برون اندود گچ شده و در آهنی یک متری آن از سمت مشرق باز شده است. کف آن، گچی و بدون فرش است، بر فرازش گنبدی عرقچینی قرار دارد. اتاق، گچبری هایی داشته که قسمتی از آن در زیر سقف با قی است.
 
قبر سید عبدالجبار، در ضلع شمال غربی بقعه قرار دارد و در حال حاضر فاقد سنگ قبر و کتیبه است. بنا به مندرجات کتاب «سرزمین های شمالی پیرامون خلیج فارس و دریای عمان در صد سال پیش در گذشته این بقعه دارای سنگ قبر مرمری، محجر، کتیبه های حاوی آیات قرآنی و نام سازنده بنا؛ یعنی «عیسی محمد الموسوی » بوده است.
 
منظره کنونی درون بقعه واقعا تأسف انگیز است: کف آن مملو از خاک وخاشاک، دیوارهایش فرسوده و درونش تاریک است.
 
در اطراف بقعه سید عبدالجبار، آثار بناهای قدیمی، زیاد دیده می شود که بیان گر آبادانی این ناحیه، در گذشته ها است. چون این بقعه هیچ گونه امکانات رفاهی ندارد؛ زائرانش از امکانات بقعه میر عبدالله و گلزار شهدا که امکانات خوبی مانند: سرویس بهداشتی، آب لوله کشی، برق، فضای سبز و زائر سرا دارند، بهره می برند.
 
سید عبدالجبار، اعقاب و احفاد بسیاری در مناطق مختلف استان بوشهر از جمله گورک دارد که بسیار محترم و به صداقت و پاکی شهره اند. مردم به سید عبدالجبار و بازماندگانش اعتقاد فراوان دارند، به طوری که هنوز بعضی از مردم، بیماران خود را برای شفا به گورک می برند.
 
منابع:
١. دکتر محمدحسین پاپلی یزدی، فرهنگ آبادی ها و مکان های مذهبی کشور، ص۴۹۸.
٢. محمد علی خان سدیدالسلطنه کبابی بندرعباسی، سرزمین های شمالی پیرامون خلیج فارس و دریای عمان در صد سال پیش، ص ۶۰
3. دکتر علی قائمی، در مکتب مهتر شهیدان، صص ۲۴ - ۲۵.
۴. دکتر سید جعفر حمیدی، فرهنگنامه بوشهر، ص ۵۵۶.
5. نسب نامه سید عبدالجبار به قلم محمد حقانی بیرمی، مورخ ۲۴ شعبان المعظم سال ۱۲۷۱ قمری.
۶. گفتگو با حاج سید محمد حسین علی پور از اعقاب سید عبدالجبار، خورموج، مورخ ۱۳۸۶/1/17
٧. مشاهدات نگارنده، مورخ ۱۳۸۶/5/26
 
منبع: زیارتگاه‌های استان بوشهر، دفتر دوم، غلامحسین هادی نژاد دشتی، انتشارات وثوق، چاپ اول، قم، 1388ش، صص 68-65