احکام نیت روزه از نظر آیت الله سید محمدعلی علوی گرکانی

آیت الله العظمی سید محمدعلی علوی گرگانی در مراسمی که در حضور تعدادی از پرسنل حفاظت اطلاعات نیروی انتظامی و در آخرین روزهای ماه شعبان بودند فرمودند: در آستانه ماه مبارک رمضان باید برای آماده سازی خود برای ورود به این ماه عزیز تلاش کنیم و با قلبی پاک و نیتی استوار از خداوند بزرگ و مننان بخواهیم تا توفیق هر چه بهتر روزه و تلاوت قرآن را نصیب ما بگرداند.

در ادامه ایشان بیان داشتند: این ماه بزرگ بهترین زمان برای خدمت به خلق خداست و افطاری دادن یک نمونه از این خدمت به خلق است. در ادامه مقالات احکام روزه که احکام نیت روزه آیت الله شبیری بیان شده بود این بار احکام نیت روزه آیت الله علوی گرگانی را دنبال می کنیم .1
 

1. چگونگی بیان نیت روزه:

اگر شخصی قصد انجام روزه را دارد چگونه باید نیت روزه را به جای آورد؟

پاسخ: برای نیت روزه حتی لازم نیست آن را از قلب بگذراند یا اینکه به زبان بیان که مثلا نیت می کنم که فردا روزه می گیرم، بلکه همین اندازه قصد کند که برای انجام دستور خدای متعال از اذان صبح تا اذان مغرب هیچ کدام از مبطلات روزه را انجام ندهد کافی است و برای اینکه مطمئن شود که کل روز را روزه باشد باید  زمان کمی از  قبل از اذان صبح و زمان کمی بعد از اذان مغرب هیچ کدام از مبطلات روزه را انجام ندهد.

 

2. بهترین زمان نیت روزه ماه رمضان:

بهترین زمان برای نیت روزه ماه رمضان چه موقع است؟

پاسخ: بهترین ومناسب ترین زمان برای به جای آوردن روزه شب اول ماه ماه رمضان است در این شب می توان برای کل ماه نیت روزه کرد، اما اگر برای هر روز شب قبلش نیت کند مانعی ندارد.

3. وقت نیت روزه ماه رمضان :

برای نیت ماه رمضان را در چه موقع از شبانه روز است؟

پاسخ: زمان نیت روزه ماه رمضان، از ابتدای شب تا هنگام اذان صبح است.
 

4. زمان نیت مستحبی :

بهترین زمان نیت مستحبی چه موقع است؟

پاسخ: زمان نیت روزه مستحبی از ابتدای شب تا غروب روز بعد تا مقداری که به اندازه به جای آوردن نیت تا اذان مغرب وقت باشد می تواند نیت روزه را به جای آورد، البته اگر تا آن زمان هیچ کدام از مبطلات روزه را انجام نداده باشد روزه و نیت او درست می باشد.
 

5. خواب بدون نیت روزه:

شخصی قبل از اذان صبح بدون اینکه نیت روزه کند می خوابد و قبل از اذان ظهر بیدار بشود و نیت روزه به جای آورد آیا روزه او درست است؟

پاسخ: چنانچه شخصی قبل اذان صبح بدون اینکه نیت کند، خوابید و قبل اذان ظهر بیدار شد و همان لحظه نیت روزه کرد روزه او چه از نوع روزه واجب باشد چه روزه مستحبی، صحیح است اما اگر بعد اذان ظهر از خواب بیدار شد نیت روزه واجب نمی تواند به جای آورد.

6. مشخص کردن نیت روزه غیر ماه رمضان:

چنانچه شخصی هم روزه قضا بر ذمه دارد و هم روزه نذر چگونه باید نیت کند؟

پاسخ : اگر شخصی هم روزه نذر و هم روزه دیگری بر عهده دارد باید نیت آن را مشخص کند و معلوم باشد روزه او به چه نیتی است.ولی در ماه رمضان لزومی ندارد که تاکید کند روزه ماه رمضان می گیرم.
 

7. فراموشی یا ندانستن ماه رمضان:

حکم روزه فردی که نمی داند یا فراموش کرده که ماه رمضان شده چگونه است؟

پاسخ: چنانچه شخصی در ماه مبارک رمضان فراموش کند یا نداند که ماه رمضان شده و روزه دیگری با نیت غیر ماه رمضان به جای آورد روزه ای که به جای آورده روزه ماه رمضان محسوب می شود.
 

8. نیت غیر ماه رمضان در ماه رمضان از روی عمد :

اگر شخصی در ماه رمضان از روی عمد نیت غیر ماه رمضان به جای آورد نیت روزه او چگونه است؟

پاسخ: چنانچه شخصی با اطلاع اینکه در ماه رمضان قرار دارد، نیت روزه ای غیر از ماه رمضان کند روزه او نه روزه ماه رمضان محسوب می شود و آن نیت روزه که قصد کرده.
 

9. جابجایی نیت روز های ماه رمضان:

چنانچه شخصی نیت روزه های ماه رمضان را سهوی جابجا کند مثلا به جای نیت روز دوم، نیت روز سوم را به جای آورد حکم روزه او چیست؟

پاسخ: جابجایی نیت روزهای ماه رمضان مشکلی در روزه ایجاد نمی کند، پس اگر فرد به جای روز دوم نیت روز سوم را به جای آورد روزه او درست است.

 

10. بیهوشی با داشتن نیت قبلی روزه:

حکم روزه فردی که نیت روزه اش را قبل اذان صبح به جای آورد و بی هوش شود و در میانه روز هوش آید چیست؟

پاسخ: چنانچه فردی قبل از اذان صبح نیت روزه را به جای آورد و بعد آن بی هوش شود و در میانه روز هوش آید، احتیاط واجب روزه آن روز را کامل کند و احتیاطا قضای این روز را انجام دهد و چنانچه آن روز را روزه نگرفت قضای آن روز برذمه اوست که باید به جای آورد .
 

11. مست شدن با داشتن نیت قبلی روزه:

حکم روزه فردی که قبل از اذان صبح نیت کند و بعد مست شود و در میانه روز به هوش آید چیست؟

پاسخ: چنانچه شخصی قبل از اذان صبح نیت کند و مست شود و در میانه روز به هوش بیاید، احتیاطا باید روزه آن روز را نگه دارد و قضای آن هم بر ذمه اوست.

 

12. خواب کامل روز با نیت روزه :

حکم روزه شخصی که نیت روزه را قبل از اذان صبح کرده و بعد آن خوابیده و تا اذان مغرب خواب باشد، چیست؟

پاسخ: چنانچه نیت روزه را قبل از اذان صبح به جای بیاورد و خوابیده باشد حتی خواب او تا بعد از اذان مغرب ادامه داشته باشد، روزه او درست است.
 

13. متوجه شدن ماه رمضان قبل از اذان ظهر:

حکم روزه ای که نمی داند ماه رمضان شده و قبل از اذان ظهر متوجه شود به چه صورت است، اگر بعد از اذان ظهر متوجه شد چه طور؟

پاسخ: چنانچه فردی نداند یا فراموش کرده که ماه رمضان است، اگر قبل از اذان ظهر متوجه شد در صورتیکه هیچ کدام از مبطلات روزه را انجام نداده باشد، باید نیت روزه کند و روزه او درست است، اما اگر بعد از اذان ظهر به خاطرش آمد روزه آن روز صحیح نیست ولی باید در ادامه روز مانند روزه داران باشد و هیچ کدام از کارهاییکه روزه را باطل می کند انجام ندهد و قضای این روز بر ذمه اوست که باید بعدا انجام دهد.
 

14. بالغ شدن کودک در ماه رمضان:

حکم روزه کودکی که در ماه مبارک رمضان قبل اذان صبح به بلوغ برسد چیست، بعد اذان صبح چه طور؟

پاسخ: اگر کودک قبل اذان صبح در ماه مبارک رمضان به تکلیف برسد، باید نیت روزه کند و روزه بگیرد و چنانچه بعد از اذان صبح بالغ شود، و نیت روزه مستحبی داشته می تواند روزه اش را کامل کند.
 

15. گرفتن روزه مستحبی با وجود داشتن روزه استیجاری:

آیا فردی که برای روزه میتی اجیر شده باشد، می تواند روزه مستحبی بگیرد؟

پاسخ: کسی که روزه استیجاری بر ذمه دارد می تواند روزه مستحبی بگیرد.
 

16. گرفتن روزه مستحبی با وجود داشتن روزه قضا:

آیا شخصی که روزه قضا یا روزه واجب بر ذمه اوست می تواند روزه مستحبی بگیرد؟

پاسخ: کسی که روزه قضا برذمه اوست نمی تواند روزه مستحبی بگیرد حتی اگر روزه واجب دیگری هم دارد باز هم نمی تواند روزه مستحبی به جای آورد. حال اگر فرد فراموش کرد و نیت روزه مستحبی کرد اگر قبل از اذان ظهر ملتفت شد، روزه مستحبی او به هم خورده و اجازه دارد نیتش را به روزه واجب عدول دهد و باز گرداند.
 

17. وقت نیت روزه واجب معین غیر ازماه رمضان:

حکم روزه شخصی که روزه واجب معین غیر از ماه رمضان دارد و عمدا تا اذان صبح نیت نکند چیست؟

پاسخ: اگر شخصی روزه واجب معین غیر ماه رمضان برذمه داشته باشد، مثل روزه نذری که باید در روز خاصی به جای آورد، چنانچه این شخص نیت روزه اش را از روی عمد تا اذان صبح نکند روزه او درست نیست، و اگر از روی فراموشی یا ندانستن  که روزه آن روز بر او واجب است و قبل از ظهر ملتفت شد اگر هیچ کدام از مبطلات روزه روزه را انجام نداده باشد می تواند نیت کند و روزه او درست است.

 

18.وقت نیت روزه واجب غیر معین :

فردی که روزه واجب غیر معینی مثل روزه کفاره عمدا تا اذان ظهر نیت نکند حکم روزه او چگونه است؟

پاسخ: شخصی که روزه واجب غیر معینی مثل کفاره بر ذمه دارد و از روی عمد نیت روزه را تا ظهر به تاخیر بیندازد مشکلی در روزه او ایجاد نمی شود و چنانچه قبل از اینکه نیت کند مردد باشد که روزه بگیرد یا نه و همچنین اگر هیچ کدام از مبطلات روزه را انجام نداده باشد و قبل از ظهر نیت را به جای آورد روزه او درست می باشد.
 

19. مسلمان شدن کافر در ماه رمضان :

حکم کافری که در ماه مبارک رمضان مسلمان شود چیست؟

پاسخ: اگر کافری که در ماه رمضان قبل از اذان ظهر مسلمان شود، و تا آن لحظه در آن روز هیچ چیزی نخورده باشد می تواند نیت روزه کند و روزه او درست است.
 

20. خوب شدن مریض قبل از اذان ظهر:

آیا مریضی که در ماه رمضان قبل از اذان ظهر سالم شود می تواند روزه بگیرد؟

پاسخ: مرضی که در ماه رمضان قبل از اذان صبح سالم شود و تا آن لحظه هیچ مبطلی از مبطلات روزه را انجام نداده باشد و اگر روزه گرفتن برای او ضرر نداشته باشد باید نیت روزه را به جای آورد و روزه بگیرد و اگر بعد اذان ظهر سالم شد روزه آن روز بر او واجب نیست.
 

21. نیت روزه ، روز آخر ماه شعبان:

نیت روزه آخرین روزه ماه شعبان چگونه است؟

پاسخ: روزه آخرین روز ماه شعبان واجب نیست و اگر شخصی بخواهد روزه بگیرد نباید به نیت روزه ماه رمضان، روزه بگیرد و همچنین نمی تواند این گونه نیت کند که اگر ماه رمضان بوده به نیت ماه رمضان و اگر نبوده نیت دیگری مثل نیت روزه قضا باشد، اگر این گونه نیت کرد احتیاطا روزه او درست نیست. روزه را باید به نیت واقعی بگیرد و اگر مشخص شد ماه رمضان شده روزه او جزء روزه ماه رمضان محسوب می شود.
 

22. چگونگی برگشت از نیت آخرین روز شعبان به نیت ماه رمضان:

اگر در میانه روز سیم متوجه شده که ماه رمضان بوده نیت روزه چگونه است؟
پاسخ: در روز آخر ماه شعبان که انسان شک دارد که ماه رمضان است یا شعبان، باید نیت روزه قضا یا هر نیتی دیگر کند و اگر در میانه روز متوجه شد که ماه رمضان شده باید نیت روزه ماه رمضان به جای آورد.

23. مردد شدن از نیت روزه واجب معین مثل ماه رمضان:

اگر شخصی در نیت روزه واجب مثل روزه ماه رمضان تردید کند که روزه خود را افطار کند یا نه، حکم روزه او چگونه است؟

24.مرددشدن از نیت روزه واجبی که وقت آن معین نیست:

حکم روزه فردی که از نیت روزه واجب غیر معین یا روزه مستحبی مردد شود و قصد باطل کردن آن را داشته باشد؟

پاسخ: اگر شخصی در روزه واجبی که وقت آن معین نیست یا روزه مستحبی، قصد کند که روزه خود را افطار کند یا در انجام آن تردید کند چنانچه از باطل کردن روزه خود برگشت باید قبل از ظهر دوباره نیت روزه کند در این صورت روزه او صحیح است.2

25. چگونگی بیان نیت روزه استیجاری:

چگونه شخصی که برای روزه میتی اجیر شده نیت روزه را بیان کند؟