تولید مواد غذایی همزمان با حفظ محیط زیست، از طریق کشاورزی علمی و مدرن
تولید محصولات غذایی منافاتی با محافظت از طبیعت ندارد و میتوانیم هر دو را در کنار هم داشته باشیم. در این مقاله به بررسی این موضوع میپردازیم.
تولید محصولات غذایی به مقدار کافی و به روشی که به محیط زیست آسیب نرساند و با آن سازگار باشد، از مهمترین چالشهای امروزه در آمریکا و همهی کشورهای دنیا است.
بیماری همه گیر کووید 19 یا کرونا به ما یادآوری کرد که امنیت غذایی همیشگی و تضمین شده نیست. تولید مواد غذایی مقرون به صرفه، به تولیدکنندگان خلاق و مبتکر و نیز بازارهای فروش مناسب و زنجیرههای جهانی تأمین غذا نیاز دارد. با ایجاد اختلال در این سیستم، قیمت محصولات افزایش مییابد، غذا کمیاب میشود و مردم گرسنه میمانند.
کشاورزی امروزه یک ضنعت دانش محور است که نیاز به فناوریهای نوین و بهبود شیوههای مدیریتی دارد.اما تأمین غذای مورد نیاز 7.8 میلیارد نفر در دنیا به طور مستمر و پیوسته، از جمله 332 میلیون آمریکایی، با چالشهای زیست محیطی مهمی روبه رو است. بخش کشاورزی از 70 درصد آب شیرین جهان استفاده میکند. کودهایی که در کشاورزی مورد استفاده قرار میگیرند، به دلیل نیترات و فسفاتی که دارند، آبها را آلوده میکنند. در این آلودگی خزهها و جلبکها رشد میکنند و این نواحی تبدیل به مناطق مردهای میشوند که سودی ندارند. به عنوان مثال خلیج مکزیک هر سال تابستان دچار این آلودگی و شکل گیری مناطقی این چنینی در آن میگردد.
استفاده از جنگلها به منظور ساخت مزارع و چراگاه دام برای دامداریها، عامل اصلی جنگل زدایی است. به طور کلی، سیارهی ما هر ساله در حدود 48000 مایل مربع (125000 کیلومتر مربع) منطقهی جنگلی را از دست میدهد. با از بین رفتن این زیستگاههای طبیعی، حیات وحش نیز در معرض خطر و نابودی قرار میگیرد. بخش کشاورزی همچنین مسئول تولید یک چهارم گازهای گلخانهای در سطح جهان است.
این چالشها کار را برای دولتها سخت کرده است، زیرا آنها برای مقابله با بحران گرسنگی از یک طرف و بحران محیط زیست از سوی دیگر، باید بتوانند به تعادلی میان تولید محصولات غذایی و هم زمان امنیت زیست محیطی دست یابند.
تغییرات آب و هوایی ویرانگر الگوهای آب و هوایی طبیعی است و این موضوع چالشی پیش روی کشاورزان به شمار میآید. اما محققان معتقدند کشاورزی میتواند بخشی از راه حل این مشکل باشد.
دو مسیر متفاوت
اقتصاد دانان به خوبی میدانند که تلاش برای تهیهی مواد غذایی ارزان قیمت و ایجاد بخش کشاورزی پر رونق و هم زمان جلوگیری از آسیب به محیط زیست و حفظ آن، منجر به معاملات و مبادلات فراوانی میگردد. برای مثال راهکارهای مختلفی که آمریکا و اروپای شمالی دنبال کردهاند، به این صورت است که آمریکا تولید محصولات کشاورزی را در اولویت خود قرار داده است در حالی که اتحادیهی اروپا بر حفظ و نگهداری محیط زیست از طریق کشاورزی تأکید میکند.برای محافظت از محیط زیست طبیعی، بایستی راهکارهایی برای کاهش تأثیرات زیست محیطی کشاورزی اندیشیده شود.در طول 70 سال گذشته آمریکا با استفاده از فناوریهای پیشرفتهی سطح بالا و به روز مرتبط با کاشت بذر و روشهای نوین کشاورزی مکانیزه که به تعداد کمتری از کارگران نیاز دارد، توانسته است تولید محصولات کشاورزی خود را افزایش دهد. این فناوریهای جدید به افزایش بهرهوری مزارع کشاورزی کمک کردهاند و به نوبهی خود باعث شدهاند این کشور بدون رشد قابل توجه شاخص اقتصادی کلی استفاده از نهادههای کشاورزی، بتواند تولید محصولات کشاورزی خود را افزایش دهد.
رشد بهرهوری در بخش کشاورزی از سال 1961، سبب فراوانی و ارزانی مواد غذایی در آمریکای شمالی شده است.
امروزه شاخص اقتصادی کلی نهادههای مورد استفاده در بخش کشاورزی در آمریکای شمالی تقریباً مشابه با سال 1961 است. در حال حاضر مزارع از نیروی کار کمتری استفاده میکنند، و در عوض استفاده از تکنولوژیهایی مانند ماشین آلات و کودها افزایش یافته است. سیاست کشاورزی در آمریکا، افزایش بهرهوری برای افزایش تولید است.
تصویر: در این شکل، روند پیشرفت شاخص اقتصادی کلی ورودی (منابع) و خروجی (محصولات) در بخش کشاورزی را از سال 1961 مشاهده میکنید. همان طور که مشخص است، بدون افزایش شاخص اقتصادی استفاده از منابع، تولید محصولات افزایش یافته است.
برای تأمین مواد غذایی مورد نیاز جمعیت در حال رشد در جهان، تولید مواد غذایی در سطح جهانی در چند دههی آینده باید به میزان قابل توجهی افزایش یابد.این رویکرد با راهکار اروپای شمالی به شدت در تضاد است، زیرا اتحادیهی اروپا بر استفادهی کمتر از زمین و سایر منابع برای حفاظت از محیط زیست تأکید دارد. با این حال، اروپای شمالی توانسته است به نرخ مشابه رشد بهرهوری کشاورزی (اختلاف میزان رشد محصولات تولیدی و رشد استفاده از منابع)، دست پیدا کند و سطح تولید محصولات کشاورزی در مزارع خود را در طی سه دههی گذشته حفظ نماید.
بخش شمال غربی اروپا توانسته است بدون به خطر انداختن و کاهش تولید غذا، استفاده از منابع را کاهش دهد.
مزارع بخش شمال غربی اروپا، با استفادهی کمتر از منابع به خصوص زمینهای کشاورزی نسبت به دهههای 1960 و 1970 و هم زمان رشد قوی بهرهوری توانسته است تولید محصولات غذایی را در حد ثابت نگه دارد. سیاست کشاورزی آنها تأکید بر صرفه جویی در منابع بدون کاهش تولید است.
تصویر: در این تصویر شاخص اقتصادی کلیهی ورودیها (منابع) و خروجیها (محصولات) در بخش کشاورزی را با شروع از سال 1961 مشاهده میکنید. این روند مربوط به اروپای شمالی است.
افزایش قیمت در برابر کمک به طبیعت
آمریکا دارای سابقهای طولانی در امر کنار گذاشتن و عدم استفاده از زمینهای کشاورزی است که قدمت آن تقریباً به یک قرن قبل بر میگردد. در دههی 1920، به علت پایین بودن قیمت محصولات کشاورزی، کشاورزان تولید غلات، گوشت و سایر محصولات کشاورزی را افزایش دادند و ناامیدانه در تلاش برای افزایش درآمد خود بودند در حالی که تنها باعث کاهش بیشتر قیمتها میشدند.کشاورزانی که در برنامهی حفاظت از ذخایر منابع طبیعی ثبت نام میکنند، به مدت 10 تا 15 سال زمینهای با ارزش بالای زیست محیطی را به وزارت کشاورزی آمریکا اجاره میدهند. با توقف استفاده از این زمینها برای کاشت و تولید مواد غذایی، زیستگاهی برای گردهافشانها و حیات وحش فراهم میشود.مطابق با قانون تعدیل کشاورزی در سال 1933، آمریکا با پرداخت پول به کشاورزان، تولید آنها را کاهش داد و با محدود نمودن زمینهای زراعی قیمت مزارع را بالا برد. امروزه همچنان در آمریکا از این راهکار استفاده میکنند.
از سال 1985، آمریکا برنامهی جدیدی برای محافظت از محیط زیست و زمینها در پیش گرفته است. کشاورزانی که در برنامهی حفاظت از ذخایر منابع طبیعی ثبت نام میکنند، به مدت 10 تا 15 سال زمینهای با ارزش بالای زیست محیطی را به وزارت کشاورزی آمریکا اجاره میدهند. با توقف استفاده از این زمینها برای کاشت و تولید مواد غذایی، زیستگاهی برای گردهافشانها و حیات وحش فراهم میشود. به این ترتیب فرسایش این زمینها کاهش مییابد و کیفیت آب بهبود پیدا میکند.
اما شرکت در این برنامه اجباری نیست و داوطلبانه است، بنا بر این میزان افزایش و کاهش مشارکت در این برنامه با قیمت محصولات در ارتباط است. برای مثال، هنگامی که قیمت ذرت، گندم و سویا در اواخر دههی 1980 و اوایل دههی 1990 کاهش یافت، نام نویسی در این طرح افزایش پیدا کرد. سپس با افزایش قیمت کالاها در سال 2007، کشاورزان به میزان کمتری در این طرح شرکت کردند زیرا میتوانستند با کشت زمینهای خود به درآمد بیشتری دست یابند. مجموع زمینهای محافظت شده تا سال 2019 با استفاده از این طرح، بیش از 40 درصد کاهش یافت و بخش بزرگی از فواید زیست محیطی به دست آمده در طی این سالها از دست رفت.
تصویر: با تغییر میزان مشارکت کشاورزان در برنامهی حفاظت از ذخایر منابع طبیعی در آمریکا، به دلیل کاهش مشارکت و ثبت نام مردم در این برنامه از سال 2007 تا 2016، مساحت زمینهای حفاظت شده، تقریباً 13 میلیون هکتار کاهش یافته است.
نرخ اجارهی زمینهای کشاورزی در آمریکا بسیار متفاوت است و بیشترین اجارهها مربوط به زمینهای کشاورزی با بالاترین میزان بهرهوری است. نرخ اجارهی کنونی در برنامهی حفاظت از ذخایر منابع طبیعی در سال 2021 از 243 دلار به ازای هر هکتار در نبراسکا تا 6 دلار در تگزاس متغیر است.
اتحادیهی اروپا نیز از سال 1988 استفاده از زمینهای کشاورزی را برای تولید بیش از حد محصولات غذایی متوقف کرد. در حال حاضر، برنامهی کلی آنها به شدت بر حفظ محیط زیست تأکید دارد. از سال 2013 آنها با اصلاح سیاستهای خود، از کشاورزان درخواست کردند تا استفاده از 5 درصد زمینهای خود را کنار بگذارند و این زمینها به مناطق محافظت شدهی محیط زیست تبدیل شوند. هدف این طرح ایجاد منافع طولانی مدت محیط زیستی با اولویت قرار دادن طبیعت است.
در حال حاضر مزارع از نیروی کار کمتری استفاده میکنند، و در عوض استفاده از تکنولوژیهایی مانند ماشین آلات و کودها افزایش یافته است.این طرح هم زمان از تولید مواد غذایی و نیز حفاظت از محیط زیست حمایت میکند. با تبدیل زمینها به ترکیبی از زمینهای طبیعی و سطوح زیر کشت، گرده افشانهای وحشی هم زمان برای گیاهان بومی و محصولات کشاورزی سودمند هستند. پرندگان، حشرات و شکارچیان کوچک، به صورت طبیعی آفات را کنترل میکنند. به این ترتیب، زمینهای خالی شده دو باره به ساختار طبیعی خود برمیگردند و باعث تنوع زیستی و در عین حال بهبود بازدهی محصولات میگردند.
تصویر: زمینی در آلمان که با توقف کشاورزی و کشت محصولات در آن، به ساختار طبیعی خود برگشته است.
چه کسی مواد غذایی مورد نیاز دنیا را تأمین میکند؟
اگر آمریکا به عنوان صادرکنندهی عمدهی محصولات کشاورزی، رویهی اتحادیهی اروپا را دنبال کند و برای حفظ و افزایش کیفیت محیط زیست، زمینها را به صورت دائم از چرخهی کشت و تولید محصولات کشاورزی خارج کند، چه اتفاقی میافتد؟ آیا میتوان گفت در نتیجهی این اقدام، فقیرترین مصرف کنندگان دنیا دیگر قادر به تهیهی غذا برای خود نخواهند بود؟رشد بهرهوری در بخش کشاورزی از سال 1961، سبب فراوانی و ارزانی مواد غذایی در آمریکای شمالی شده است.در مطالعهای که در سال 2020 محققان در ایالت پوردو همراه با وزارت کشاورزی آمریکا انجام دادند، آنها از یک مدل کامپیوتری برای رسیدن به جواب این سؤال استفاده کردند. آنها میخواستند مدلی طراحی کنند که نشان دهد در صورتی که آمریکا و سایر کشورهای ثروتمند از راهکارهای اروپای شمالی برای حفاظت از محیط زیست استفاده کنند، تا سال 2050 قیمتهای مواد غذایی چه تغییری میکنند؟ آنها تحقیقات خود را بر منطقهی جنوب صحرای آفریقا جایی که کمترین امنیت غذایی را در جهان دارد، متمرکز کردند و به تجزیه و تحلیل اطلاعات پرداختند.
آنها به این نتیجه رسیدند که تغییر در تولید مواد غذایی از این راه باعث افزایش قیمت محصولات در آن منطقه در حدود 6 درصد میگردد. با این حال، سرمایه گذاری در کشاورزی محلی و استفاده از فناوریهای نوین برای افزایش بهرهوری و تولید در آفریقا، میتواند روند صعودی قیمتها را تغییر دهد و این روند معکوس گردد. به صورت خلاصه میتوان گفت تحقیقات نشان داده است که اقداماتی که در آمریکا جهت حفظ محیط زیست انجام میشود، لزوماً باعث عدم امنیت غذایی در کشورهای دیگر نمیگردد.
پیامدها و نتایج سیاستهای مزرعه داری آمریکا
بسیاری از کارشناسان حوزهی کشاورزی و مسائل مرتبط با قطحی مواد غذایی، بر این امر توافق دارند که برای تأمین مواد غذایی مورد نیاز جمعیت در حال رشد در جهان، تولید مواد غذایی در سطح جهانی در چند دههی آینده باید به میزان قابل توجهی افزایش یابد. در همین حال، امر واضحی است که برای محافظت از محیط زیست طبیعی، بایستی راهکارهایی برای کاهش تأثیرات زیست محیطی کشاورزی اندیشیده شود.بخش کشاورزی همچنین مسئول تولید یک چهارم گازهای گلخانهای در سطح جهان است.به منظور تحقق این اهداف دو جانبه، دولت باید در بخش تحقیق و گسترش استفاده از فناوریهای جدید سرمایه گذاری کند. کلید این کار، توقف روند کاهشی بودجهی اختصاص داده شده به بخش علمی در طی دو دههی گذشته است. بودجهی تحقیقات علمی بایستی افزایش پیدا کند. کشاورزی امروزه یک ضنعت دانش محور است که نیاز به فناوریهای نوین و بهبود شیوههای مدیریتی دارد. تحقیقاتی که با بودجهی عمومی حمایت میشدند، پایه گذار پیشرفتهای کشاورزی بودهاند.
برای رسیدن به دستاوردهای زیست محیطی، وزارت کشاورزی آمریکا باید برنامهی حفاظت از ذخایر منابع طبیعی را اصلاح و تثبیت کند به صورتی که این طرح از نظر اقتصادی مقرون به صرفه باشد و روند مشارکت کشاورزان در آن، با شرایط بازار دچار نوسان نگردد. دولت قبلی آمریکا نرخ پرداخت اجاره به کشاورزان را کاهش داد و همین امر موجب کاهش ثبت نام افراد در این طرح شد. اما دولت جدید با تمدید ثبت نام سالیانه به مدت نامحدود، گامی به جلو برای ادامهی این برنامه و حفظ مشارکت مردم برداشته است.
آمریکا با پیروی از الگوی اروپای شمالی و حفاظت دائمی از مناطق مهم زیست شناختی همراه با سرمایه گذاری در زمینهی افزایش بهرهوری کشاورزی به عنوان صنعت مبتنی بر دانش، قادر به حفظ حیات وحش و محیط زیست طبیعی برای نسلهای آینده خواهد بود و هم زمان با این دستاورد زیست محیطی، منبع غذایی مقرون به صرفهای نیز خواهد داشت.
بخش کشاورزی از 70 درصد آب شیرین جهان استفاده میکند.
منبع: توماس هرتل، Purdue University
مقالات مرتبط
تازه های مقالات
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}