25 اردیبهشت 1389 / 1 جمادی الثانی 1431 / 15 می 2010

پس از اين كه ناصرالدين شاه قاجار در سفر به فرنگ، دچار كم پولي مي‏شود، امتياز كشت، توليد و فروش تنباكو به مدت بيش از نيم قرن را به يكي از سرمايه‏داران انگليسي به نام تالبوت واگذار مي‏كند تا خرج عياشي‏هاي خود در غرب نمايد. وقتي خبر در كشور مي‏پيچد با مخالفت علما و مردم مواجه مي‏گردد و پس از مبارزات گسترده و گذشت هفده ماه از امضاي قرارداد تنباكو، ميرزاي بزرگ شيرازي در فتواي مشهور خود ، استعمال تنباكو را در حكم محاربه با امام زمان(علیه السلام) اعلام مي‏كند و به شاه هشدار مي‏دهد كه در صورت عدم لغو قرارداد، فرمان جهاد صادر خواهد كرد. سرانجام پايداري علما و حمايت مردم، ناصرالدين شاه را به پرداخت غرامت به تالبوت انگليسي و لغو قرارداد مجبور ساخت. فتواي تاريخي تحريم تنباكو، توطئه‏اي را كه به دست ناصرالدين شاه قاجار با واگذاري امتياز دخانيات ايران به انگليسي‏ها در حال شكل گرفتن بود در نطفه نابود كرد.
به دنبال عمليات پي در پي قواي جمهوري اسلامي ايران در جبهه‏هاي غرب و جنوب در فروردين 1366 ش، عراق، بار ديگر سلاح‏هاي شيميايي را در مقياس وسيع به خدمت گرفت. در اين حال ايران از دبير كل سازمان ملل درخواست اعزام هيئت كارشناسي بررسي كاربرد سلاح‏هاي شيميايي را نمود. و عراق نيز براي آن كه از ايران عقب نماند با ادعاي كاربرد سلاح‏هاي شيميايي از طرف ايران، درخواست مشابهي را عنوان كرد. هيئت كارشناسان از سوم تا چهاردهم ارديبهشت آن سال از دو كشور بازديد به عمل آورد و به كارگيري سلاح‏هاي شيميايي از جانب عراق را در سطحي گسترده، اعلام نمود. در نتيجه، دبير كل سازمان ملل، گزارش هيئت را تقديم شوراي امنيت كرد و آن شورا در رسيدگي به گزارش هيئت و نامه دبير كل، در 25 ارديبهشت 1366 برابر با 14 مي 1987 بيانيه‏اي صادر و اعلام كرد كه غيرنظاميان در ايران، بر اثر سلاح‏هاي شيميايي مجروح شده‏اند. شورا در آخر بيانيه، بدون ذكر نام از كشور عراق، كاربرد تسليحات شيميايي را به شدت محكوم نمود. اين بيانيه با آن كه متناسب با اهميت فاجعه نبود، ليكن عكس العمل جهاني قوي و مناسبي را به نفع جمهوري اسلامي ايران برانگيخت و كشورها و سازمان‏هاي بسياري، عراق را به خاطر كاربرد مجدد سلاح‏هاي شيميايي محكوم كردند.
در ادامه حمايت‏هاي آمريكا از رژيم متجاوز بعث عراق در حمله به ايران، سازمان جاسوسي آمريكا، سيا، اطلاعات محرمانه ايران را كه از طريق ماهواره‏هاي جاسوسي به دست آورده بود، در اختيار عراق قرار مي‏داد. مقامات جاسوسي آمريكا در ديدارهاي خود با مسؤولان عراقي، آنان را تحريك مي‏كردند كه از برتري نيروي هوايي خود بيشتر استفاده نمايند و هدف‏هاي اقتصادي ايران را كه عموماً شامل تاسيسات نفتي و برق مي‏شد، زيادتر و دقيق‏تر بمباران كرده و آنها را از بين ببرند، چرا كه برآورد سيا نشان مي‏داد كه تعداد هواپيماها، تانك‏ها و موشك‏هاي عراق، چهار برابر ايران است. درنهايت بر اثر تحريك آمريكا، حمله هواپيماهاي پيشرفته سوپراتاندارد فرانسوي عراق به جزيره مهم و نفتي خارك در 25 ارديبهشت 1367 موجب وارد آمدن خسارات سنگين گرديد و قدرت صدور نفت آن جزيره را از 90 درصد كل صادرات نفتي ايران به كمتر از 50 درصد تقليل داد.
25 ارديبهشت ماه روز بزرگداشت حكيم ابوالقاسم فردوسي، بزرگ‏ترين حماسه سُراي ايران و يكي از حماسه سرايان بزرگ جهان است. وي در سال 319 يا 320 ش برابر با سال 329 ق در طوس متولد شد. شهرت جهاني فردوسي، به خاطر كتاب شاهنامه است كه وي سرودن آن را از دوران جواني آغاز كرد، تا پايان عمر، بارها آن را بررسي و ويرايش كرد و بر غناي آن افزود. شاهنامه ، گنجينه ميراث هزار ساله ملت و كشور ايران و دايرةالمعارف فرهنگ و تاريخ ايرانيان است. آن گونه كه فردوسي مي‏گويد ، سرودن شاهنامه، سي سال طول كشيد. اين اثر جاويدان فردوسي كه در شمار بهترين آثار حماسي عالم است، در حدود پنجاه هزار بيت دارد و تاكنون به زبان‏هاي مختلف دنيا ترجمه شده است. شاهنامه فردوسي بر اثر نفوذ شديدي كه در ميان طبقات مختلف ايرانيان يافت، در همه ادوار تاريخي بعد از قرن پنجم هجري مورد توجه بود چنانكه همه شاعران حماسه گوي ايراني تا عهد اخير تحت تاثير آن بوده و از آن پيروي كرده‏اند. فردوسي در حفظ جانب امانت هنگام نقل مطالب، به كار بردن نهايت مهارت در وصف مناظر طبيعي و ميدان‏هاي جنگ و قهرمانان منظومه خود و نيز ذكر حِكَم و مواعظ دلپذير، كمال توانايي را نشان داده است. فردوسي در بيان افكار و نقل معاني و رعايت سادگي زبان، صراحت و روشني سخن، انسجام، استحكام و متانت كلام در درجه‏اي از قدرت است كه كلامش همواره در ميان استادان، نمونه اعلاي فصاحت و بلاغت شمرده شده و به منزله سخن سهل و ممتنع تلقي گرديده است. براي بزرگداشت مقام اين شاعر و سخن‏سراي نامي، روز 25 ارديبهشت هر سال به نام حكيم ابوالقاسم فردوسي نامگذاري شده است تا فرصتي فراهم آيد كه علاوه بر شناساندن اين شخصيت بزرگ ادبي به اقشار مختلف مردم، زمينه حفظ اين گنجينه و ميراث غني در همگان افزون گردد.
ابن عسكر، پس از طي مراحل مقدماتي تحصيل، طبّ ابن سينا را نيز فرا گرفت و به تحقيقات و مطالعاتش در زمينه‏ي علوم اسلامي ادامه داد. از ابن عسكر، رساله‏اي برجاي مانده كه شامل گزارشي از احوال برخي بزرگان مراكش در قرن دهم هجري قمري است و اين اثر در مراكش از اهميت زيادي برخوردار است. بعدها اين كتاب مورد استفاده‏ي مورخين مراكشي قرار گرفت و بسياري از آنان به هنگام تاليف برخي از آثارشان به آن استناد كرده‏اند. ديوان الشُّرَفا از ديگر آثار ابن عسكر به شمار مي‏رود.
يك سال پس از تصرف بخش‏هايى از مجارستان توسط اتريش، لئوپولد اول، امپراتور اين كشور، در 15 مه 1687م دستور تشكيل دادگاه معروف اپري را براي مجازات آزادي‏خواهان مجاري صادر كرد. اين آزادي خواهان در پي پايان دادن به اشغال مجارستان توسط ارتش اتريش بودند. دادگاه اپري كه به قصابي اپري مشهور شد، در مدت شش ماه كار شبانه‏روزي و با به كارگيري سي جلاد، حكم قتل هشت هزار نفر را صادر كرد و اين حكم‏ها نيز به طور دسته جمعي يا انفرادي اجرا شد.
هفتاد سال بعد از اين كه نيروي بخار توسط دنيس پاپن، مهندس فرانسوي كشف شد، كشتي بخار به وسيله يك فرانسوي ديگر به نام ماركي دوژوفرا ساخته شد. ماركي دوژوفرا با استفاده از اختراع پاپن و نيز ماشين بخاري ژوزف كونيو، موفق شد در نيمه ماه مه 1776م اولين كشتي بخار را طراحي نموده و آن را در رودخانه دانوب آزمايش كند. استفاده از نيروي بخار در كشتي، تحول بزرگي در صنعت دريانوردي به وجود آورد و در سال‏هاي بعد، استفاده‏هاي فراواني از آن شد.
خانم اميلي ديكِنْسون، بانوي شاعر امريكايى در دهم دسامبر 1830م در ايالت ماساچوست امريكا به دنيا آمد. اميلي در ابتدا در زادگاهش و سپس در يك كالج به تحصيل پرداخت اما به سبب آنكه عميقاً از تعليم و تربيتي چنان خشك و خشونت‏آميز رنج مي‏برد، دنباله تحصيل را رها كرد و در خانه به وسيله معلم خصوصي و مطالعات شخصي بر وسعت معلومات خود افزود. ديكنسون در اواسط عمر به دنبال آشنايى با برخي نويسندگان معروف امريكا، به ادبيات علاقه‏مند شد و با الهام از آثار آنان، اشعار فراواني سرود. سال‏هاي پاياني عمر اميلي ديكنسون به انزوا و گوشه‏گيري در زادگاهش گذشت و او بيشتر وقتش را به پرورش گل و سرودن شعر مصروف داشت. از وي نزديك به دو هزار قطعه منظوم بر جاي مانده كه تنها سه منظومه از آن‏ها در زمان حياتش انتشار يافت. پس از مرگ، اشعار او به صورت يادداشت‏هاي پراكنده و گاه با خط ناخوانا در گوشه و كنار اتاقش پيدا شد كه شش سال پس از مرگش در ديواني انتشاريافت و پيروزي عظيمي در ادبيات امريكا به دست آورد. هم‏چنين چاپ كامل اشعار ديكنسون 38 سال پس از مرگ وي در سال 1924م اتفاق افتاد. به طور كلي، نمي‏توان اشعار ديكنسون را به عصري معيّن منسوب كرد. اشعار وي از رنج درون و شكنجه پنهاني او حكايت دارد كه همه در قطعه‏هاي كوتاه و موجز چون رباعي و با وزني خاص و قالبي ساده گنجانده شده و از قدرت عجيب در تصوير و ترسيم و از نفوذ فراوان و از سبكي پاكيزه و اعجاب‏آور برخوردار است. بي‏آنكه بتوان اميلي ديكنسون را با شاعري معيّن سنجيد. مي‏توان او را در شمار چند نفر بانوي شاعر بزرگ جهان به شمار آورد كه شهرتش پس از مرگ، روزافزون شد واشعارش در نسل بعد، نفوذ بسيار يافت. خانم اميلي ديكنسون، سرانجام در پانزدهم مه 1886م در پنجاه و شش سالگي درگذشت.
نيروهاي آلمان نازي از روز دهم مه 1940م حمله به كشورهاي بلژيك ، هلند و لوكزامبورگ در غرب آلمان را آغاز كردند و پس از يك حمله شديد پنج روزه اين كشورها را اشغال نمودند. پس از تصرف هلند توسط آلمان ، ملكه هلند و دولت اين كشور به انگليس رفتند و تا آزادي هلند در سال 1945، دولت هلند آزاد را تشكيل دادند.