کمک هاي اوليه ورزشي در ضايعات عضلاني اسکلتي

سيستم عضلاني اسکلتي يکي از دستگاههايي است که معمولاً هنگام انجام فعاليت هاي مختلف ورزشي بيش از ساير ارگانها در معرض آسيب هاي گوناگون مي باشد . هنگام بروز ضايعه در اين سيستم نخستين واکنش بدن بصورت التهاب تظاهر مي کند که درد ، تورم ، اسپاسم عضلاني ، خونريزي و محدوديت حرکتي ...برخي از نشانه هاي آن مي باشد .
لذا هنگام وقوع چنين آسيب هايي انجام يکسري اقدامات اوليه درماني ضرورت ‍پيدا مي کند که معمولاً مربيان تيم هاي ورزشي و پزشکياران مسئول ارائه اين خدمات مي باشند .
مهمترين کمک هاي اوليه در آسيب هاي ورزشي در PRICE خلاصه شده است که مشتمل است بر :

حفاظت :

در شکستگي ها و دررفتگي ها حفاظت از طريق قرار دادن عضو صدمه ديده در آتل ( Splint ) اعمال مي شود . اما در مواردي که آسيب هاي رباط ها ( Ligaments ) ، تاندون ها ( Tendons ) و عضلات (Muscles ) وجود داشته است از تکنيکهاي بانداژ جهت حفاظت موضع استفاده مي شود . علاوه بر اين اقدامات حفاظتي ديگر شامل به حداقل رساندن شوک و يا شرايطي است که موجب آسيب بيشتر بافتي شود . به بيان بهتر مهترين هدف از حفاظت ، حمايت از مصدوم در پيشگيري از صدمات بيشتر مي باشد .

استراحت :

ورزشکاري که دچار آسيب ديدگي مي شود را بايد بلافاصله از صحنه مسابقه و يا سالن تمرين خارج کرد تا تحت مراقبت هاي لازم قرار گيرد . استراحت ورزشکار مصدوم از يک استراحت مطلق تا يک استراحت موضعي و نسبي مي تواند متغير باشد .
پس از معاينه چنانچه ورزشکار توانايي بازي کردن بدون درد را داشته باشد و اندام آسيب ديده عمل اصلي خود را حفظ نموده باشد اجازه بازي به ورزشکار داده مي شود .
در موارد ذيل ورزشکار مصدوم نبايد ورزش را ادامه دهد :
هنگامي که ورزشکار تب دارد
هنگامي که ورزشکار سردرد دارد
هنگامي که ورزشکار حافظه اش کم شده يا دچار گيجي شده و يا احساس وزوز در گوش نمايد .
هنگامي که ورزشکار درد شديدي دارد .
هنگامي که ورزشکار دچار خونريزي شده است .

يخ درماني :

امروزه بهترين و متداولترين روشي که براي آسيب هاي عضلاني اسکلتي به کار برده مي شود استفاده از يخ درماني ( Ice Therapy ) است .
مهمترين اثرات درماني يخ ( سرما ) عبارتست از :
الف ) کاهش درد
ب ) کاهش تورم
ج ) کاهش اسپاسم عضلات
د ) کاهش خونريزي و هماتوم
هـ ) افزايش روند ترميم و بهبودي ( Recovery )
بافتهاي آسيب ديده در اغلب آسيب هاي ورزشي بلافاصله پس از وقوع طي ۲۴ تا ۷۲ ساعت اول آسيب مي توان از يخ براي کاهش درد ، تورم ، اسپاسم و خونريزي استفاده کرد .
مدت بکارگيري يخ در موضع بين ۱۰ تا ۱۰ دقيقه مي باشد و بويژه در ورزشکاراني که تجربه سرمادرماني را دارند مفيد واقع مي شود . متداولترين تکنيک هاي سرمادرماني شامل : ماساژ يخ ، حوله سرد ، غوطه ورساختن عضو در آب سرد ، کيسه يخ و اسپري هاي سردکننده است .
تکنيک هاي يخ درماني را هر نيم ساعت يکبار و براي مدت ۲۴ تا ۷۲ ساعت بعد از آسيب ، روي موضع بايد بکار برد .
موارد عدم استعمال يخ درماني :
الف ) وحشت رواني از سرما يا يخ
ب ) اختلالات قلبي
ج ) ضايعات عروقي
د) حساسيت به سرما
هـ ) اختلال حس
و ) افراد مسن
ز ) کودکان و ساير افرادي که قادر به بيان ميزان سرماي بکار رفته نيستند .

اعمال فشار بر موضع آسيب ديده :

پس از بروز آسيب هاي ورزشي ، موضع ضايعه ديده متورم مي شود . تورم خود عاملي است که روند بهبودي ضايعه را به تأخير مي اندازد .
زيرا ايجاد تورم باعث اعمال فشار روي عروق تغذيه کننده موضع گشته آن ها را مسدود مي نمايد لذا بافتهاي آسيب ديده دچار کم خوني شديد مي شوند ، که در صورت تداوم تخريب سلولها را در پي دارد . بهترين درمانها جهت کاهش تورم يخ درماني همراه با اعمال فشار از طريق باند روي موضع آسيب ديده است . بانداژ علاوه بر کاهش تورم ، ناحيه مصدوم را از صدمات بيشتر حفظ کرده ضمن اينکه اجازه حرکات را در دامنه مناسب به ورزشکار ادامه مي دهد .
براي اعمال فشار از طريق بانداژ پيشنهاد مي شود که بستن باند از چند سانتي متر پايين تر از موضع آسيب ديده شروع گردد و تا قسمتهاي فوقاني ناحيه مصدوم ادامه يابد . بانداژ بايد بصورت مارپيچ باشد بدين ترتيب که نيمه هر باند بايد نيمه باند قبلي را ب‍پوشاند .
باند پيچي بايد با اعمال فشار مناسب انجام گيرد . به صورتي که در بخش هاي تحتاني باندها محکم تر بسته شده و در قسمت فوقاني از ميزان فشار وارده کاسته شود .
پس از باندپيچي بايد بطور منظم رنگ پوست ، دما و حساسيت منطقه ضايعه کنترل شود . بعلاوه بايد مطمئن گشت که بانداژ روي اعصاب و شريانها فشار وارد نمي کند .

بالا نگهداشتن عضو آسيب ديده :

جهت کاهش تورم علاوه بر يخ و بانداژ فشاري بايد عضو مصدوم را طي ۲۴ تا ۷۲ ساعت نخست پس از ضايعه در سطحي بالاتر از قلب ( ۴۵ درجه بالاتر از سطح قلب ) قرار داد .
منبع: www.iransalamat.com