روزه یکی از فروعات دین مبین اسلام است، و از مهمترین واجبات ما مسلمان است برای اینکه هر چه بهتر بتوانیم این عمل را انجام دهیم باید احکام روزه ماه رمضان را یاد بگیریم. احکام روزه بخش های زیادی دارد، در اینجا ما مسائل مربوط به احکام روزه ناتوانان و بیماران مراجع مختلف – مانند مقاله احکام روزه بیماران و ناتوانان آیت الله صافی گلپایگانی و مقاله احکام روزه بیماران و ناتوانان آیت اللله وحید خراسانی را بررسی می کنیم در این مقاله در نظر داریم مقاله احکام روزه بیماران و ناتوانان امام ره را برای شما ارائه کنیم:
 

حکم روزه خانم ها باردار و شیرده:

1.گرفتن روزه برای خانم بارداردر دو حالت برایش مضر است یک وقت برای مادر مضر است یک وقت برای جنین، در هر دو صورت حکم این مساله چیست؟

پاسخ: اگر روزه گرفتن برای جنین مضر است دادن فدیه امری واجب است؛ اما وقتی برای مادر مضر است، احتیاط واجب باید فدیه بپردازد و در هر دو حالت قضای روزه ها بر ذمه مادر است که باید انجام دهد.

 

2. روزه خانم شیرده:

مادر که به کودکش شیر می دهد، بعضی اوقات روزه گرفتن برای مادر مضر است و گاهی وقت ها برای کودکش، در هر دو حالت وظیفه مادر برای روزه هایش چیست؟
پاسخ: خانمی که مادر طفل شیر خوار است یا دایه کودکی شیرخوار، اگر شیر این خانم برای این کودک کم است و روزه برای خود خانم یا برای طفل مضر است روزه گرفتن برای ایشان واجب نیست، هنگامی که روزه گرفتن مادر برای کودک مضر است باید فدیه برای هر روز که 750گرم طعام بپردازد و اگر روزه گرفتن برای مادر مضر باشد احتیاط واجب باید یک مد طعام است که باید بپردازد. و در هر دو حالت قضای روزه ها بر ذمه خانم است که باید انجام دهد.

البته حکم این مساله در جایی صادق است که مادر از هیچ راه دیگری نتواند به کودک شیر دهد، وقتی که امکان این وجود دارد که خانم دیگری به کودک چه رایگان چه با دست مزد به کودکش شیر بدهد، احتیاط واجب باید روزه خود را انجام بدهد.
 

3. شیر دادن مجوزی برای روزه نگرفتن:

آیا فقط همین که مادر به کودکش شیر می دهد دلیلی براین است که روزه نگیرد؟
پاسخ: در مواقعی که مادر هنگام روزه دچار ضعف و بی حالی شدیدی بشود که معمولا تحمل آن دشوار است، یا مواقعی روزه برای مادر یا برای کودک او هم مضر باشد باید از روزه گرفتن خودداری کند.
 

4. احتمال ضرر برای خانم بارار یاشیرده:

وقتی که مادر شیرده احتمال ضرر روزه برای خود یا کودکش را بدهد، چه وظیفه ای برای روزه هایش دارد؟
پاسخ: وقتی که مادر احتمال بدهد که روزه گرفتن برای خودش یا برای کودکش مضر باشد و این احتمال او عاقلانه و به جا باشد و از این حالت ترس ایجاد شود، باید از روزه گرفتن خودداری کند.
 

5.ندانستن ضرر روزه برای خانم باردار یا شیر ده:

خانمی که نمی داند که آیا روزه گرفتن برای خودش یا برای طفلش مضر است چه وظیفه ای دارد؟
پاسخ: چنانچه خانم احتمال ضرر بدهد البته احتمالی عاقلانه و به جا و حالت خوف برای او ایجاد شود، باید از روزه گرفتن خودداری کند و روزه او درست نیست.
 

حکم روزه سالخوردگان:

 
1.پیر مرد و پیر زنی که نمی تواند روزه بگیرد، حکم روزه ایشان چگونه است؟
پاسخ: چنانچه انجام روزه به همراه مشقت فراوان است دیگر روزه گرفتن برآنها واجب نیست؛ و اگر روزه گرفتن به ایشان ضرری نمی رساند می تواند روزه بگیرد و روزه آنها درست است.
 

2. ضعف و سختی زیاد در روزه:

شخصی در هنگام روزه دچار ضعف شدید شود، آیا می تواند روزه خود را باطل کند؟
پاسخ: فرد نمی تواند به علت ضعف و بی حالی روزه خود را افطار کند، اما وقتی ضعف و بی حالی به حدی زیاد باشد که نتوان تحمل کرد می تواند روزه را افطار کند ولی قضای روزه بر ذمه اوست که باید بعدا انجام دهد.
 

3. روزه مشاغل سخت:

نانوایان، کشاورزان و کارگرانی که زیر آفتاب کار می کنند یا هر کاری که جزء مسائل سخت به شمار می آید، حکم روزه ایشان چگونه است البته این مساله هم هست که این افراد به دلیل تهیه مخارج زندگی نمی توانند شغل شان را ترک کنند، حکم این مساله چیست؟
پاسخ: چنانچه می تواند از کار کردن دست بکشد و روزه خود را انجام دهد، و اگر نمی تواند و با ترک کار به سختی می افتد می تواند روزه را بخورد، اما تا وقتی به سختی زیاد دچار نشد اجازه باطل کردن روزه را ندارد.
 

4. ضرر عرضی و مالی با روزه گرفتن:

شخصی که خوف از این دارد که هنکامی که روزه بگیرد دچار ضرر عرضی یا جانی یا دچار ضرر مالی فروان از طرف شخص دیگر به ایشان یا به فرد دیگری برسد، در این صورت حکم روزه چگونه است؟
پاسخ: شخصی که با روزه گرفتن دچار ضررهای عرضی و مالی بشود، وقتی فردی ترس از این داشته باشد که وقتی روزه بگیرد دچار ضرر جانی می شوند یا اینکه آبرویش لطمه دار بشود باید از روزه گرفتن خودداری کند، یا اینکه در شرایطی قرار بگیرد که اگر روزه بگیرد ضرر مالی فراوانی به او خواهد رسید که در مقابل روزه با اهمیت تر باشد، می تواند روزه نگیرد اما در همه این موردهاایی که گفته شد شخص روزه خود را انجام دهد روزه او درست است. 

                                                                                                                                
احکام روزه بیماران:

 

1. یقین در ضرر روزه:

فردی که بیمار است، آیا باید یقین داشته باشد که روزه گرفتن برای او مضر است یا فقط احتمال ضرر بدهد کافی است؟
پاسخ: وقتی فرد احتمال ضرر روزه بدهد، و از این احتمال خوف بیماری در او ایجاد می شود، البته باید احتمال و خوف او عاقلانه باشدباید از روزه گرفتن خودداری کند و اگر روزه بگیردروزه او درست نیست.


2. روزه فرد معتاد:

شخصی که به مواد مخدر مانند تریاک اعتیاد دارد، و ترک مواد برای او سخت است؛ این فرد نمی تواند روزه ماه رمضان خود را انجام دهد و علاوه بر آن انجام روزه قضا هم برای او امکان ندارد، حکم این مساله چیست؟
پاسخ: روزه برای این افرا واجب است، و فقط در مواقع خیلی ضروری به اندازه ای که ضرورت دارد استفاده کند.
 

3. تشخیص ضرر روزه:

آیا خود فرد باید تشخیص بدهد که روزه برایش مضر است یا اینکه پزشک متخصص باید تشخیص ضرر روزه را بدهد؟
پاسخ: خود فرد باید تشخیص بدهد که روزه گرفتن برایش مضر است پس اگر پزشک او را از روزه گرفتن منع کند به علت ضرر روزه، در صورتیکه خودش می داند که روزه برای اوهیچ ضرری ندارد باید روزه هایش را انجام دهد و همچنین پزشک بگوید که روزه برای فرد ضرر ندارد اما شخصی که یقین دارد که روزه برایش مضر است نباید روزه بگیرد و چنانچه روزه گرفت روزه او درست نیست  اینکه به قصد قربت روزه گرفته باشد و بعدا مشخص شود که روزه گرفتن ضرری برای او نداشته است.
 

4. خوصیات پزشکی که توصیه به ضرر روزه گرفتن می کند:

آیا پزشکی که به فرد بیمار توصیه می کند که روزه برایش مضر است باید متخصص و مومن و آشنا به احکام الهی باشد؟
پاسخ: اگر پزشک مومن هم نباشد و از آنچه گفته خوف از ضرر در انسان به وجود بیاید کافی است.
 

 
5. احتمال ضرر در روزه:

شخصی که یقین ندارد که روزه برای او مضر است و فقط احتمال ضرر روزه را می دهد، آیا باید روزه بگیرد؟
پاسخ: اگر از آنچه گه طبیب گفته فرد ترس برایش ایجاد شود باید از روزه گرفتن خودداری کند.
 

6. احتمال ضرر در آینده:

کسی که احتمال دارد ضرر بیماری در آینده برایش مشخص شود، برای روزه هایش باید چه کند؟
پاسخ: اگر از آنچه پزشک گفته ترس از ضرر در آینده برای او ایجاد شود، باید از روزه گرفتن خودداری کند.
 

7. هشدار اطرافیان به ضرر روزه:

بعضی اوقات خانواده و اطرافیان فرد را از روزه گرفتن به دلیل ضرر روزه منع می کنند، آیا فرد می تواند روزه نگیرد؟
پاسخ: تشخیص ضرر به عهده خود فرد است و نظر دیگران مهم نیست، اگر خود فرد می داند یا اینکه احتمال ضرر را می دهد یا  اینکه از گفته خانواده و اطرافیانش خوف از ضرر در او ایجاد شود، باید از روزه گرفتن خودداری کند.
 

8. شک در احتمال ضرر:

چنانچه پزشک به شخص بیمار بگوید که اگر روزه بگیرد روزه برایش مضر است، اما خود فرد شک دارد که روزه برایش مضر است؟
پاسخ:چنانچه خوف از ضرر روزه در او ایجاد شود باید از روزه گرفتن خودداری کند.
 
 

9. اختلاف نظر در در تشخیص پزشکان:

اگر پزشکان مختلف در مورد بیماری فردی، و ضرر داشتن یا نداشتن روزه تشخیص های متفاوتی داشته باشن، وظیفه مکلف چیست؟
پاسخ: ملاک تشخیص خود فرد است و خود فرد باید یه یقین و اطمینان برسد، حتی اگر علتش طبیب باشد، و اگر فرد می داند و یا احتمال بدهد روزه برایش مضر است، باید از روزه گرفتن خودداری کند.
 

10.احتمال شدت گرفتن بیماری با روزه:

در مورد شخصی که احتمال می دهد که اگر روزه بگیرد روزه برای او مضر است یا اینکه بیماری او را شدت میدهد، اما با این وجود روزه می گیرد، آیا روزه ایشان صحیح است؟
پاسخ: باید از روزه گرفتن خودداری کند، و چنانچه روزه بگیرد روزه او درست نیست، الا اینکه به قصد قربت روزه بگیرد و بعدا مشخص شود که روزه برای او مضر نبوده.
 
 

11. خیال اینکه روزه گرفتن ضرری ندارد:

شخصی که خیال می کند روزه برای او مضر نیست، و روزه می گیرد، و بعدا مشخص می شود که روزه برای او مضر بوده، این مساله چه حکمی دارد؟
پاسخ: روزه این فرد باطل می شود و قضای روزه بر ذمه ایشان است.

 
12. سالم شدن بیمار قبل از اذان ظهر:

وقتی شخصی به دلیل بیماری، نمی توانست روزه بگیرد و این بیماری یا عذر قبل از اذان ظهر از بین رفت، وظیفه این فرد برای روزه هایش چیست؟
پاسخ:چنانچه هیچ کدام از مبطلات روزه را انجام نداده باشد، وظیفه او این است، که نیت روزه کند و روزه آن روز را به جا آورد.

13.سالم شدن بیمار بعد از اذان ظهر:

شخصی که به دلیل عذر یا بیماری  در ماه مبارک رمضان نتوانسته روزه بگیرد، و بعد از اذان ظهر سالم شود، وظیفه او برای روزه این روز چگونه است؟
پاسخ: دیگر روزه آن روز بر ایشان واجب نیستو قضا بر ذمه اوست که باید آن را انجام دهد.
 
منابع:
سایت خبر گزاری حوزه