القای زایمان چیست و چه کاربردی دارد؟

القای زایمان

در اواخر دوران بارداری در صورتی که پزشک یا ماما در مورد سلامتی شما یا کودک نگران باشند، ممکن است پیشنهاد کنند سرعت این روند افزایش یابد. به این کار القای زایمان، زایمان القایی یا اینداکشن (induction) می گویند. پزشک یا ماما به جای انتظار برای شروع طبیعی زایمان، از داروها یا روشی استفاده می کنند تا این فزایند زودتر آغاز شود.

اینداکشن می تواند برای برخی زنان گزینه مناسبی باشد، اما با خطراتی همراه است و همیشه جواب نمی دهد. در صورتی که این روش جواب ندهد ممکن است به سزارین یا اینداکشن دیگری نیاز داشته باشید. بیشتر متخصصان بر این عقیده اند که بهتر است اجازه دهید زایمان خود به خود شروع شود و به طور طبیعی پیشرفت کند، مگر اینکه دلیل پزشکی مشخصی داشته باشد.1
 

دلایل انجام القای زایمان

تشخیص پزشک برای انجام القای زایمان بر اساس وضعیت مادر خواهد بود و گاهی ممکن است به جای القای زایمان، سزارین انجام شود. در هر حال، موارد زیر ممکن است باعث شود که ادامۀ بارداری ممکن نباشد و القای زایمان انجام شود:
 

زایمان دیررس

هنگامی که خانم باردار تا انتهای هفتۀ ۴۱ به طور طبیعی زایمان نکند و وارد فاز زایمان نشود، زایمان دیرتر از موعد تشخیص داده می‌شود. در زایمان دیرتر از موعد، ممکن است جفت، کارایی خود را از دست بدهد و مواد مغذی و اکسیژن به جنین نرسد و خطراتی را به همراه داشته باشد. در این شرایط برای اینکه سلامت مادر و جنین حفظ شود، القای زایمان انجام می‌شود.
 

پاره شدن کیسۀ آب

اگر کیسۀ آب پاره شود، اما زایمان در مدت مشخصی بعد از پاره شدن کیسۀ آب آغاز نشود، پزشک برای جلوگیری از هر گونه مشکل برای جنین، زایمان را به روش القا شروع می‌کند.
 

پره‌اکلامپسی

اگر مادر دچار پره‌اکلامپسی شود، سلامت جنین و مادر به خطر می‌افتد. در این حالت، بسته به میزان پیشرفت بیماری و شرایط مادر، ممکن است القای زایمان انجام ‌شود.
 

بیماری‌های خطرناک مادر

در سه ماهۀ سوم بارداری، اگر مادر یک بیماری مزمن مانند فشار خون بالا، دیابت یا بیماری‌های کلیوی داشته باشد، ممکن است پزشک القای زایمان را انجام دهد.
 

کارایی نداشتن جفت و مایع آمنیوتیک

درصورتی‌که آزمایش‌ها نشان دهد که جفت کارایی خود را از دست داده است، مایع آمنیوتیک خیلی کم شده یا رشد جنین با اخلال مواجه شده است، پزشک می‌تواند القای زایمان را انجام دهد تا جنین به خطر نیفتد.
 

سابقۀ مرده‌زایی

مادرانی که قبلاً سابقۀ مرده‌زایی داشته‌اند، ممکن است با توجه به نظر پزشک نیاز باشد که زایمانشان با القا انجام شود.
 

طولانی شدن روند زایمان

روند زایمان از شروع دردها تا خروج نوزاد، به طور طبیعی حدود ۱۲ تا ۱۸ ساعت طول می‌کشد. گاهی به دلایل مختلف مانند بزرگ بودن جنین، کوچک بودن کانال زایمان یا ضعیف بودن انقباضات رحمی، پس از ۲۰ ساعت از شروع دردها، جنین خارج نمی‌شود و زایمان صورت نمی‌گیرد. با طولانی شدن روند زایمان، پزشک با القای زایمان، جنین را به دنیا می‌آورد.2
 

القای زایمان چگونه صورت می گیرد؟

پزشک یا ماما می توانند از چند طریق روند زایمان را القا کنند؛ این روش ها عبارتند از:
 

۱) استریپ پرده های جنینی

در این روش، پزشک یا ماما با استفاده از انگشت دارای دستکش کیسه آمنیوتیک را در دهانه رحم به آرامی از دیواره رحم جدا می کند. این کار منجر به آزاد شدن هورمون هایی می شود که می توانند انقباضات را تحریک کنند. شما می توانید این کار را در مطب پزشک یا ماما انجام دهید.

این فرایند ممکن است ناراحت کننده باشد. پس از این کار، احتمالاً باید به خانه بروید و منتظر انقباضات باشید. ممکن است گرفتگی عضلانی و لکه بینی داشته باشید. مطالعات انجام شده در مورد چگونگی استریپ پرده های جنینی اختلاف نظر دارند. با توجه به این مسئله و ناراحتی ناشی از آن، پیش از اقدام درمورد نکات مثبت و منفی این روند بهتر است با پزشک یا ماما صحبت کنید.
 

۲) هورمون ها

در بیمارستان، پزشک هورمون هایی به نام پروستاگلاندین برای باز کردن دهانه رحم و تحریک انقباضات به شما خواهد داد. اگر در گذشته سزارین داشته باشید، به دلیل افزایش خطر پارگی رحم، پزشک از این روش استفاده نخواهد.
 

۳) اتساع مکانیکی

روش دیگری که پزشک یا ماما زایمان را تحریک می کنند، استفاده از بالون کاتتر است. پزشک در بیمارستان، لوله نازکی را از طریق واژن وارد دهانه رحم می کند. سپس با استفاده از آب، بادکنک واقع در انتهای لوله را باد می کند؛ اتساع بادکنک موجب گسترش دهانه رحم می شود.


 

۴) داروها

داروی پیتوسین می تواند انقباضات را آغاز کند. این دارو در بیمارستان، و به صورت درون رگی به بیمار تزریق می‌شود. پزشک یا ماما با دوز پایین شروع می کنند و تا زمانی که انقباضات به اندازه ای شدید و مداوم شود که کودک به دنیا بیاید، به تدریج آن را افزایش می دهند.

برخی خانم ها ظرف چند ساعت پس از اینداکشن زایمان می کنند. شروع زایمان در سایرین ۱ یا ۲ روز طول می کشد. اگر هیچ یک از این روش ها در شروع زایمان مؤثر نبوده و ادامه این مسیر گزینه خوبی نباشد، احتمالاً باید سزارین انجام شود، به خصوص اگر کیسه آب پاره شده باشد.1
 

آیا خودم می توانم زایمان را القا کنم؟

داستان های زیادی در مورد داروهای خانگی که ظاهراً موجب زایمان می شوند، وجود دارد، اما هیچ مدرک علمی برای حمایت از آنها وجود ندارد. این روش ها شامل موارد زیر است:

داشتن رابطه جنسی

تحریک آرام نوک پستان ها

داروهای گیاهی مانند کوهوش آبی یا سیاه

توجه داشته باشید که بعضی از گیاهان در صورت عدم استفاده صحیح می توانند خطرناک باشند.

نوشیدن مقدار کمی روغن گرچک

بنا به گفته مطالعات تحت کنترلی که اخیراً انجام شده است، اقدام به این کار در اواخر بارداری مشکلی ندارد، اما روغن گرچک می تواند عوارض ناخوشایندی مانند اسهال نیز به همراه داشته باشد.

پیاده روی

توجه داشته باشید که بدون صحبت قبلی با پزشک یا ماما، هیچ یک از این روش ها را برای القای زایمان امتحان نکنید. برخی از آنها می توانند عوارض جانبی به همراه داشته باشند و یا خطرات ایجاد کنند.3
 

موارد ممنوع القای زایمان

القای زایمان برای تمام افراد بی‌خطر نیست. به‌طورکلی تمام کسانی که زایمان طبیعی برای آنها خطرناک است، القای زایمان نیز برایشان مناسب نیست. در صورت وجود هر یک از موارد زیر، القای زایمان برای مادر و جنین مضر است:

درصورتی‌که آزمایش‌ها نشان دهد که جنین باید بلافاصله به دنیا بیاید.

اگر تشخیص داده شود شما توانایی تحمل انقباضات رحمی را ندارید.

در مواقعی که جنین در وضعیت عادی قرار نگرفته است، مثلاً در وضعیت بریچ یا عرضی باشد.

اگر مادر باردار سابقۀ جراحی رحم یا سزارین داشته باشد.

در بارداری دوقلویی و درصورتی‌که اولین جنین در وضعیت بریچ باشد.

درصورتی‌که بارداری سه قلویی یا بیشتر داشته باشید.

اگر به تبخال تناسلی فعال مبتلا هستید.3

عوارض القای زایمان چیست؟

القای زایمان برای همه افراد مناسب نمی باشد. برای مثال افرادی که سابقه جراحی در رحم خود داشته اند نمی توانند القای زایمان را انجام دهند چون ممکن است به پارگی رحم بیانجامد. از جمله عوارض القای زایمان عبارت است از:

عدم موفقیت در القای زایمان و نیاز به انجام سزارین

کاهش ضربان قلب جنین به دلیل داروهای به کار رفته در القای زایمان (القای زایمان با اکسی توسین یا پروستاگلاندین) 

پارگی رحم

خونریزی بعد از زایمان.3

پی نوشت ها
1.www.darmankade.com
2.www.madarsho.com
3.www.dorvana.com