فارکس از نگاه قانون

با داغ شدن بازار بورس و اوراق بهادارهمه به دنبال این هستند که بیشترین سود را از این بازار ببرند .  در این میان برخی تبلیغات افراد را به سمت بازار بورس های بین المللی یا همان فارکس سوق داد. اغلب این تبلیغات به این موضوع اشاره می کنند که سود بازارهای جهانی با دلار محاسبه می شود،  و این  یعنی سود دو طرفه، هم سود افزایش سهام و هم سود افزایش قیمت دلار در داخل کشور. این جو روانی خاص سبب می  شود تا سود جویانی در قالب شرکت های سرمایه گذاری فارکس مثل قارچ رشد کنند. اغلب آنها سود خود را در نا آگاهی جامعه جستجو می کنند و با استفاده از طمع افراد آن را به دست می آورند.
 

فارکس چیست؟

فارکس ( Forex ) در واقع مخفف بازار تبادل ارز های خارجی ( Foreign Exchange Market ) می باشد و نامی است که برای بازار ارز جهانی انتخاب شده است .در حال حاضر فارکس از لحاظ حجم معاملات بزرگترین بازار مالی در جهان است. در آگوست سال ۱۹۷۱ میلادی، «ریچارد نیکسون» (Richard Nixon) رئیس جمهور وقت ایالات متحده آمریکا-تبدیل دلار به طلا را به صورت موقتی تعلیق کرد. این اتفاق به علت شکست سیستم ارز ثابت رخ داد و به اتمام «سیستم برتن وودز» (Bretton Woods) انجامید.

درواقع در ۱۵ آگوست سال ۱۹۷۱ میلادی ، نیکسون سیاست اقتصادی نوین خود را که برنامه‌ای برای ایجاد رفاه جدید بدون جنگ بود، اعلام کرد. این برنامه تحت عنوان «شوک نیکسون» (Nixon shock) شناخته می‌شد و شروع آن پایانی بر سیستم برتن وودز و نظام نرخ ارز ثابت بود که در انتهای جنگ جهانی دوم بوجود آمده بود.

این بازار نرخ تبدیل ارز را برای همه ارزها تعیین می‌کند. در بازار تبادل ارز جهانی  ارز های مختلفی همچون دلار، یورو، پوند، ین، ریال، و.. از طریق بانک ها، مؤسسات مالی بزرگ، تاجران، صندوق بازنشستگان، شرکت‌های صادرات و واردات، شرکت های بیمه، موسسات مالی بزرگ، و...داد و ستد می کنند. در حال حاضر دلار ایالات متحده آمریکا از سیستم نرخ ارز شناور پیروی می‌کند. یعنی قیمت دلار ایالات متحده آمریکا بسته به نرخ معامله ارز‌ها تعیین می‌شود. برخلاف بازار بورس، بازار معامله ارز‌های خارجی به سطوح مختلفی از دسترسی تقسیم شده است.

برخلاف بازارهای مالی دیگر که به صورت فیزیکی داد و ستد را انجام می دهند،  فارکس به صورت مجازی ازطریق شبکه الکترونیکی ، اینترنت، تلفن ، شبکه ارتباط بین بانکی به تبدیل ارز های مختلف به یکدیگر بر اساس یک نرخ مبادله مشخص که به آن ضریب تبادل گفته می شود می پردازند. معامله گرانی وجود دارند که به بازار فارکس متصل هستند و از این طریق معاملات ارز و همچنین فلزهای گران بهایی چون طلا،نقره و...ارز های دیجیتال، سهام بورس ها، نفت و غیره را انجام می دهند. این افراد توسط قوانین مشخصی بر فاکس نظارت دارد.

کارگزار فارکس (Forex Broker) یا بروکر شرکتی است که امکان دسترسی به سامانه معاملاتی را برای خرید و فروش ارز‌ها را فراهم می‌کند. ممکن است مشتریان یک بروکر را افرادی حقیقی با انگیزه معامله در حجم کم، موسسات مالی یا شرکت‌های فعالیت‌کننده از جانب بانک‌های بزرگ تشکیل دهند. اغلب بروکر‌ها امکان معامله با واحد‌های پولی اقتصاد‌های در حال ظهور را نیز برای مشتریان خود فراهم می‌کنند.
 

ویژگی های فارکس

اولین سوالی که برای شما شاید پیش آید این است که فارکس با دیگر بازار های ملی چه تفاوتی دارد؟

1. بازار بورس فارکس مکان فیزیکی نداردسعنی در تمام نقاط جهان می شود معامله کرد . بنا براین همه روزه و بدون محدودیت ساعت  در همه جا می توان در آن داد و ستد کرد.

2.سرعت نقدینگی اموال افراد در این چرخه به سرعت انجام می پذیرد. هر لحظه که تصمیم بگیرید می‌توانید بخرید یا بفروشید.

3.فارکس بزرگترین بازار مالی است بنابراین روزانه حداقل 5 تریلیون دلار گردش مالی دارد.

4.هیچ احتیاجی به دادن مالیات ، عوارض وبهره به دولت ها یا دادن کمیسیون به افراد را ندارد و نسبت به تمام بازارهای اقتصادی هزینه پایین تری در معاملات انجام می پذیرد.

5.تنها محدودیتی که برای افراد دارد . حداقل داشتن 18 سال برای انجام عملیات تجاری است.

6. معاملات در بازار فارکس از طریق کارگزاری ( Broker ) هایی که زیر نظر رگولاتوری ها یا همان نهاد های نظارتی فعالیت می کنند ،انجام می گیرد.

7.فارکس چون جزئی از بازار بین المللی محسوب می شود پس تمام اخبار ها و اتفاقات سیاسی و اقتصادی همچون تحریم ها بر نوسانات قیمت آن تاثیر دارد.

8. استفاده از اعتبار اهرمی ((Leverageدر انجام معاملات این بازار که یکی از جذاب ترین ویژگی های آن برای سرمایه گذاران می باشد .

9. در این بازار معامله در دو جهت سود و زیان انجام معاملات سفارشی در غیاب شخص انجام می پذیرد.
 

ضریب اهرمی ((Leverage و ضرر در فارکس

ضریب اهرمی یعنی استفاده چند برابر سرمایه اصلی در انجام هر معامله است، که در نتیجه می‌تواند عامل سود یا زیان به نسبت استفاده از آن ضریب باشد. کارگزاری هایی هستند که با ارائه ضریب بالا مانند ضریب1:500معاملاتی را در حجم سنگینی انجام می دهند.با این که ضریب بالا سرمایه کمتری را درگیر می کند اما ریسک سرمایه را بالا می برد. اکثر کارگزاران برای جذب مشتری جدید پیشنهاد استفاده از ضریب اهرمی بالا به مشتریان می‌دهند (۱:۵۰۰، ۱:۲۰۰، ۱:۱۰۰، ۱:۵۰، ۱:۲۵) و به‌طور معمول مشتریان در کارگزاری مصرف می‌شوند و در درازمدت سرمایه خود را از دست می‌دهند.

 
کلاهبرداری از فارکس

بروکرهای معتبر برای ماندگاری نهایت تلاش و سرمایه خود را به کار می گیرند که با طراحی و ایجاد سایتی اصولی، جذاب و کاربردی همواره بهترین پاسخگویی را داشته باشند.  برخی از بروکرهای کلاهبردار در فارکس اقدام به طراحی سایت هایی کاملا مشابه سایت بروکرهای معتبر نموده با سوء استفاده از اعتمادی که کاربران به سایت بروکرهای معتبر دارند با تقلب و طراحی سایت با مشخصات کاملا مشابه آن ها بسیاری کاربران را گمراه نموده و اقدام به کلاهبرداری در فارکس می نمایند. بعضی از شرکت های سود جو ادعا می کنند که اگر شما سرمایه خود را در اختیارآنها قرار دهید، ماهیانه درصد مشخصی را به شما سود می دهند .مثلا می گویند حداقل سرمایه گذاری500دلار است و در هر ماه25درصد سود به شما می دهند. در برخی موارد نیز به شما پیشنهاد می دهند تا آشنایان خود را جذب آن شرکت نمایند و پورسانت بگیرند. نکته مهم این است که حتی متبحرترین تریدر فارکس نمی تواند چنین سودی را تضمین کند. پس دلیل ادعای چنین سودی توسط این شرکت ها چیست؟

 در واقع این شرکت ها پول افراد را می گیرند و در پایان هر ماه درصدی از آن را به عنوان سود در حساب شان شارژ می کنند و افراد با مشاهده این سود ترغیب می شوند تا سرمایه گذاریشان را گسترش دهند. شاید کار به جایی برسد که طمع باعث شود منزل و ماشینشان را نیز در این راه بفروشند. اما واقعیت تلخ این است که دقیقا پس از چند ماه که شرکت مطمئن شود فرد دیگر پولی ندارد از صحنه روزگار غیب می شود و موجب ورشکستگی فرد می گردد. بنابر این هیچ گاه به این تبلیغات توجه نکنید.

 این اقدامات در صورتی که موجب زیان اقتصادی مستقیم به کاربر گردد و یا موجب از بین رفتن مالکیت افراد بر اموالشان شود مشمول عنوان مجرمانه کلاهبرداری رایانه ای میباشد .فارکس از لحاظ شرعی ممنوع می باشد.همچنین فارکس به چهار دلیل در ایران غیر قانونی است :

1.شرکت در اختلال در نظم اقتصادی از طریق شرکت های هرمی (مثل گلدکوئست)

2.شرکت در جرایم کلاهبرداری رایانه ای از طریق خلق بازار صوری و واهی

3. شرکت در جعل وب سایت های رایانه ای و استفاده از وب سایت ها و نرم افزار های صوری

4. شرکت در تحصیل مال بزه دیدگان از طریق نامشروع

 طبق بند (ز) الحاقی و بند ه ماده 1 و ماده 2 «قانون مجازات اخلالگران در نظام اقتصادی کشور» مصوب 19/09/1369 و ماده 286 «قانون مجازات اسلامی» مصوب 01/02/1392 و بند (الف) از ماده 42 « قانون پولی و بانکی» مصوب 17/04/1351 و مواد 13، 19 و 20 «قانون جرائم رایانه ای» مصوب 05/03/1388 (موضوع مواد 729 لغایت 784 قانون مجازات اسلامی) و ماده (67) «قانون تجارت الکترونیک» مصوب 17/10/1382 و نص ماده ۴ «قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء،اختلاس و کلاهبرداری» مصوب 5/10/ 1367 و در مغایرت با بخشنامه شماره 11010076 مورخ 07/07/1393 سازمان بورس و اوراق بهادار ناظر به «ممنوعیت انجام هرگونه فعالیت در زمینه فارکس» می باشد، از این رو بنابر بند(الف) از ماده 2 قانون تجارت الکترونیک  مصوب 17/10/1382 مبنی بر پذیرش «داده پیام» به عنوان دلیل اثبات دعوی، امکان تعقیب مرتکبین توسط مقام قضایی به جهات یاد شده امکان پذیر خواهد بود.