17 تیر 1389 / 25 رجب 1431 / 8 جولای 2010
17 تیر 1389 / 25 رجب 1431 / 8 جولای 2010
17 تیر 1389 / 25 رجب 1431 / 8 جولای 2010 |
ايران، قبل از جنگ جهاني دوم، تحت نفوذ سياست استعماري انگليس بود و قدرت متمركز رضاخان، اداره مملكت را با استبداد تمام برعهده داشت. با روي كار آمدن آتاتورك در تركيه، با تحريك انگلستان و براي اين كه شوروي در حلقه محاصره قرار داشته باشد، در هفدهم تيرماه 1316 ش برابر با هشتم ژوئيه 1937 م، پيمان دوستي و عدم تجاوز بين ايران، تركيه، افغانستان و عراق در كاخ سعدآباد تهران به امضا رسيد. به موجب اين پيمان، اين دولتها متعهد شدند كه سياست خارجي هماهنگي داشته باشند و در مقابله با خطر كمونيسم كه هر يك از دولتهاي آنان را تهديد كند، همديگر را مورد حمايت قرار دهند. همچنين دولتهاي عضو ضمن اين كه نبايد در امور داخلي هم دخالت كنند، بايد در كليه اختلافات بين المللي كه با منافع آنان مربوط است، مشورت نمايند و عليه هم، عمليات تجاوزكارانه نداشته باشند. اما درعمل، اين پيمان، توخالي و پوچ بود و ايران خود همكاري وسيعي با آلمان كه شريك شوروي بود، داشت و كارشناسان آلماني در مؤسسات بسياري در ايران خدمت ميكردند. |
|
آيتاللَّه شيخ محمدمهدي رباني املشي در سال 1313 شمسي (نيمه شعبان 1353 ق) در خانواده روحاني در قم متولد شد. وي در خدمت پدرش مراتب علمي خويش را آغاز و پس از طي مراحل مقدماتي و سطح علوم حوزوي، از محضر بزرگاني چون آيتاللَّه بروجردي و امام خميني(رحمة الله علیه) استفاده نمود. آيت اللَّه رباني از 17 سالگي در مسير امور سياسي قرار گرفت و در قيام 15 خرداد 1342 فعالانه در خدمت نهضت اسلامي بود. وي با انجام سفرهاي مختلف، به سخنرانيهاي تندي عليه رژيم ميپرداخت و در اين راه متحمل شش سال زندان و شكنجه و شش سال تبعيد گرديد. آيتاللَّه رباني املشي يكي از اعضاي فعال جامعه مدرسين حوزه علميه قم به شمار ميرفت و پس از پيروزي انقلاب مسئوليتهاي مختلفي را عهدهدار بود كه عضويت در شوراي عالي انقلاب فرهنگي، دادستاني كل كشور، عضويت شوراي عالي قضايي، عضويت در شوراي نگهبان و نمايندگي مجلس خبرگان از آن جملهاند. سرانجام اين عالم رباني و مجاهد نستوه، پس از سالها فعاليت و مبارزه خالصانه در راه اسلام، در بامداد هفدهم تيرماه 1364 ش در اثر يك بيماري رنج آور كه زمينه آن را دشمنان اسلام و انقلاب در او به وجود آورده بودند، در 51 سالگي به شهادت رسيد و در حرم مطهر حضرت معصومه(سلام الله عليها) به خاك سپرده شد. |
محمدعلي ناصح، متخلص به ناصح در سال 1278 در تهران به دنيا آمد و علاوه بر فراگيري علوم جديد به آموختن علوم قديمه نيز پرداخت. ناصح از سال 1297 كه انجمن ادبي ايران به همت وحيد دستگردي در تهران تأسيس شد از اعضاي آن بود. او بعدها رياست اين انجمن را تا پايان عمر به عهده گرفت. شرح بوستان سعدي، شرح حال خاقاني شرواني و نيز ديوان اشعار، از او به جاي مانده است. محمدعلي ناصح به هنگام فوت، 87 سال داشت. |
|
آيتاللَّه حاج شيخ محمد اسماعيل صائني زنجاني، در سال 1311ش (1351ق) در بيت علم و تقوا و فضيلت در زنجان زاده شد و پس از طي مقدمات و سطوح حوزوي، در هجده سالگي عازم حوزه علميه قم گرديد. ايشان در قم از محضر پر فيض حضرات آيات: سيد حسين بروجردي، سيد محمد محقق داماد و حضرت امام خميني(ره) بهره برد و همزمان، از علامه سيد محمد حسين طباطبايي، دوره كامل اسفار، اصول فلسفه و روش رئاليسم را فرا گرفت. آيتاللَّه صائني از آن پس، حلقه درس خود را تشكيل داد و به تدريس فلسفه و سطوح عالي حوزه همت گماشت. وي پس از 14 سال اقامت در قم، در سال 1343ش، به اصرار اهالي متدين زنجان به زادگاه خود بازگشت و تا پايان عمر خويش، به مدت حدود 35 سال به ترويج دين و تعظيم شعائر مذهبي مشغول گرديد. آيتاللَّه صائني زنجاني در اين زمان طولاني موفق شد فقه و اصول، فلسفه، كلام، تفسير قرآن و نهجالبلاغه و مباحث اخلاقي را به شمار زيادي از فضلا و طلاب علوم ديني و نسل جوان آموزش دهد و منشا خدمات فراواني گردد. از اين حكيم گرانقدر آثاري بر جاي مانده كه تقريرات درس فقه و اصول آيتاللَّه محقق داماد از آن جمله است. اين عالم بزرگوار سرانجام پس از عمري خدمت به ساحت دين و ترويج مذهب، در هفدهم تيرماه 1377ش برابر با پانزدهم ربيعالاول 1419ق در شصت و شش سالگي دار فاني را وداع گفت و پس از تشييعي با شكوه، در زنجان به خاك سپرده شد. |
|
|
|
|
آيت اللَّه شيخ ابوالفضل خوانساري در سال 1334 ق (1295 ش) در اصفهان به دنيا آمد. پدرش از شاگردان با سابقهي آخوند خراساني و شيخ حسن مامقاني بود. پس از فراگيري مقدمات در زادگاهش، در 20 سالگي به دليل آزار و اذيت حكومت پهلوي، براي تحصيلِ سطوح بالاتر، راهي نجف اشرف گرديد. آيتاللَّه خوانساري در نجف از محضر درس آيات عظام: سيدابوالقاسم خويى، سيدمحسن حكيم، محمدحسين غروي اصفهاني و ميرزا باقر زنجاني بهرهمند گرديد و پس از 16 سال اقامت، در 36 سالگي به علت بيماري ريوي به ايران مراجعت نمود و در محضر آيت اللَّه بروجردي به تلمذ نشست. اين عالم بزرگوار با آغاز دوران مبارزهي امام خميني، به پشتيباني از نهضت اسلامي پرداخت و نقش مؤثري در سالهاي تبعيد حضرت امام ايفا نمود. آيتاللَّه خوانساري پس از پيروزي انقلاب اسلامي به عنوان نمايندهي امام و امام جمعهي اراك، راهي آن شهر گرديد و به مدت سيزده سال در اين سنگر خدمت كرد. اين عالم فرزانه سرانجام در 21 مهر 1380 در 85 سالگي دار فاني را وداع گفت و در حرم مطهر حضرت معصومه(سلام الله عليها) دفن گرديد. |
همزمان با امضاء معاهده تاريخي تلسيت در ناحيه اي به همين نام در سرزمين روسيه ميان ناپلئون بناپارت و تزار الكساندر اول امپراتور روسيه معاهده ديگري به نام پيمان اتحاديه دو امپراتوري نيز امضاء شد. بر اساس اين پيمان روسيه و فرانسه متعهد شدند در صورت حمله هر كشورديگر به خاك سرزمينشان يكديگر را ياري كنند. اما دوره دوستي و اتحاد اين دو كشور تنها تا سال 1810 ادامه يافت. زيرا روسيه به اين نكته پي برده بود هوا داري نظام قاره اي، تجارت روسيه را مختل خواهد نمود. به همين سبب بندرهاي روسيه را بر روي كشتي هاي بي طرف گشود و براي كالاهاي فرانسوي نيز مالياتهاي سنگين وضع نمود . عاقبت دوران اتحاد دو امپراتوري با هجوم نافرجام ناپلئون به روسيه در 24 ژوئن سال 1812 ميلادي خاتمه يافت. |
در جريان كشورگشايىهاي ناپلئون بُناپارت، امپراتور فرانسه و حمله به كشور روسيه، شكست سختي در ناحيه فريدلَند به روسها وارد آمد. از اين رو تزار روسيه از ناپلئون تقاضاي متاركه جنگ نمود و با امضاي معاهده دوستي در شهر تيلسيت بين دو طرف در 8 ژوئيه 1807م، روابط دوستانه بين فرانسه و روسيه ايجاد شد. بر اساس اين پيمان، كه به پيمان اتحاد دو امپراتور معروف شد، روسيه و فرانسه متعهد شدند در صورت حمله كشور ثالث به خاك آنها، يكديگر را ياري كنند. همچنين ناپلئون براي جلب رضايت و دلجويى از تزار روسيه، ايالات مولداوي و والاشي در شرق روسيه را به روس واگذار كرد و متعهد شد كه اگر سلطان عثماني با اين امر مخالفت نمايد با آن مقابله خواهد نمود. در اين ميان دولت ايران كه بر اساس قرارداد دوستي با فرانسه، خود را براي مقابله با دشمناني كه براي نابودي ناپلئون تحريك شده بود آماده ميكرد، ناگهان در سختترين زمان، تنها شد. ناپلئون در اين عهدنامه نامي از ايران به عنوان متحد خود در منطقه نبرد و دولت فتحعلي شاه را در برابر روسيه رها كرد. پس از امضاي اين عهدنامه، ارتش روسيه از جبهه اروپا رهايى يافت و تمام توانش را متوجه ايران و عثماني گردانيد. اما دوره دوستي و اتحاد دو كشور تنها تا سال 1810م ادامه يافت. در اين سال، دولت روسيه به اين نكته پي بُرد كه هم پيماني با ناپلئون و هواداري از وي، تجارت خارجي روسيه را مختل خواهد كرد. به همين دليل اين كشور، بندرهاي خود را بر روي كشتيهاي بيطرف گشود و براي ورود كالاهاي فرانسوي به روسيه نيز مالياتهاي سنگين وضع كرد. سرانجام دوران اتحاد اين دو امپراتوري با هجوم نافرجام ناپلئون به روسيه در 24 ژوئن 1812، خاتمه يافت. |
جان داويدسُن معروف به راكْفِلِر، ثروتمند افسانهاي امريكا و مؤسس شركت نفتي استاندارد اويل، در هشتم ژوئيه 1839م در نيويورك به دنيا آمد. وي سالهاي اوليه زندگي را با فقر و تهيدستي گذراند اما از جواني به تجارت روي آورد و در 31 سالگي با مشاركت عدهاي، سهام يك پالايشگاه را خريد. بدين ترتيب با سرمايه يك ميليون دلار شركت نفتي استاندارد اويل را تأسيس نمودو طي چهار سال با به كار بستن فنون اقتصادي مقام اول پالايش نفتي امريكا را به دست آورد. راكفلر در چهل سالگي به مدد سرمايهاي كه از رقابت با ساير بازرگانان كسب كرده بود، طي چندين سال به خريد پالايشگاههاي كوچك محلّي مبادرت ورزيد و همه آنها را در مجتمع توليدي واحدي متمركز ساخت. وي در سايه مناقصههاي قابل توجه، شبكههاي خطوط آهن نيويورك و انحصار تصفيه نفت منطقهاي ديگر را به دست آورد. راكفلر به تدريج در مناطق ديگر امريكا پالايشگاههايى را تأسيس كرد و به اين ترتيب شبكه فروش عظيمي را به راه انداخت. سپس كمپانيهاي حمل و نقل نفت از راه لولههاي نفتي را نيز يكي پس ازديگري به انحصار خود درآورد و بدين ترتيب توانست انحصار پالايش و حمل و نقل را در سراسر امريكا به دست آورد. در دهه 1880م، كمپاني استاندارد اويل كه به وسيله راكفلر تأسيس شده بود، به عنوان اولين تراست (اتحاديه) عظيم نفتي جهان شناخته شد. اندكي پس از سال 1900م ،راكفلر اغلب رقباي خود را از ميدان بيرون راند و خود يكّهتاز شبكه توليد، پالايش و توزيع نفت گرديد. راكفلر در دوران حيات خود براي انحراف اذهان عمومي، حدود پانصد ميليون دلار صرف كارهاي خيريه كرد و چندين كليسا، درمانگاه و بيمارستان و نيز دانشگاه شيكاگو را تأسيس و احداث نمود. تشكيلات راكفلر تنها به سبب دارابودن قدرت مالي توانست در بحران مالي دهه 1930 امريكا برقرار بماند و كمترين ضرر را بدهد. راكفلر به عنوان ثروتمندترين مرد امريكا در آغاز قرن بيستم، به دليل نفوذ و قدرت مالي خود، بر سياست امريكا نيز تاثير بسيار گذارد. در سالهاي آخر عمر راكفلر، مسئوليت امور بر عهده پسرش قرار گرفت و جان داويدسُن راكْفِلِر كه آرزو داشت يكصد سال عمر كند، سرانجام در 16 نوامبر 1937م در نود و هشت سالگي درگذشت. او هنگام مرگ در رأس يك دودمان متحوّل و سرمايه دار قرار داشت و تمامي سرمايهداران مشهوري كه با نام راكْفِلِر پس از وي در عرصه اقتصاد و سياستِ امريكا ظاهر شدند، عموماً از نزديكان او ميباشند. |
پل بُروكا، دانشمند فرانسوي، در 28 ژوئن 1824م در فرانسه به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات مقدماتي وارد دانشگاه شد و در رشته پزشكي فارغ التحصيل گرديد و آنگاه به جراحي اشتغال ورزيد. بروكا همزمان به امور تحقيقاتي و مطالعاتي پرداخت تا اينكه براي اولين بار، براي درمان يك دُمَل مغزي، با استفاده از مته و ارّه جراحي، كاسه سر انسان را سوراخ كرد. بروكا در سال 1861م، تحقيقات خود را بر روي جمجمه مردگان انجام داد و به كشفيات مهمي در اين باره پي برد. بروكا به اين نتيجه دست يافت كه مركز تكلمْ در نيمكره چپ مغز است و هر ضايعهاي كه بر اين قسمت از مُخ وارد آيد، موجب ناتواني در حرف زدن خواهد شد. بدينترتيب براي اولين بار، ارتباط ميان يكي از استعدادهاي جسمي، با نقطه كنترل آن در مغز به طور واضح و مسلّم آشكار گرديد. بروكا در كنار اين تحقيقات، به مسائل مربوط به مردمشناسي نيز ميپرداخت و با ابتكار فن جمجمهشناسي، ارتباطي بين طب و جامعهشناسي به وجود آورد. اطلاعات و تحقيقات بروكا در زمينه جمجمه، در عصر خود، بيش از هر دانشمند ديگري بود و لاجرم ميتوان به خوبي از اين اطلاعات براي مردمشناسي علمي استفاده كرد. او همچنين به اسبابهاي تازهاي براي اندازهگيريهاي مربوط به جمجمهسنجي دست يافت. بروكا در زمان حيات خويش، از نظريات چارلز داروين، طبيعيدان انگليسي درباره نظريه تكاملْ، دفاع و حمايت كرد و با ارائه آثار و انديشههاي خود، موجب توسعه نظريه تحول و تكامل شد. پل بروكا سرانجام در هشتم ژوئيه 1880م در 56 سالگي درگذشت. |
جيوواني پاپيني، فيلسوف و نويسنده معروف ايتاليايى در نهم ژانويه 1881م در فلورانس ايتاليا به دنيا آمد. جيوواني دوره كودكي و نوجواني خود را باتيره روزي گذراند اما شيفتگي او در كسب معلومات موجب شد كه بسيار زود به كتابخانه عمومي روي آورد و بر دانش خود بيفزايد و به تدريج استعداد خود را در ادبيات آشكار سازد. پاپيني در جواني داستان مردي زوال يافته را انتشار داد كه زندگي نامه او بود و در آن، بياعتقادي به مذهب و آشفتگيهاي روحيش رامنعكس كرده بود. اين اثر كه شاهكار دوره اول نويسندگي پاپيني به شمار آمد، استعدادش را در داستان نويسي آشكار ساخت. اما پس از جنگ جهاني اول، در روح او تحول و انقلابي عظيم پديدار شد و احساس كرد كه بعد از طغيانها و ابراز عقايد تند ضد كليسايى، تمايلي عميق به ايمان در وجودش راه يافته است. به بيان ديگر، وي در گامهاي نخست زندگي فكري خود، مبلّغ تندرو و پرشور انكار خدا بود اما در ادوار بعدي حيات خود، نبودِ خدا را به عنوان يك خلأ احساس نمود كه بايد پُر شود. او در حقيقت، از بيديني به مذهب كاتوليك روي آورد. پاپيني در فلسفه از پيروان فلسفه اصالت عمل بود كه يك عقيده را در صورتي حقيقي و مبتني بر حقيقت ميدانست كه عمل بر آن واقع شود و به عبارت ديگر، نتايج رضايت بخش و محسوسي داشته باشد. وي معتقد بود كه در تكامل و ترقي انسان، هدف و مقصدي وجود دارد، و نيز باور داشت كه در وجود آدمي، يك قريحه و استعداد اخلاقي و علمي براي استقرار همكاري و برادري بر اساس دموكراسي قرار دارد. بدين ترتيب، پاپيني، معناي زندگي را تعرض و تعدي فردي نميدانست، بلكه از نظر او، همكاري و معاونت اجتماعي، زندگي را معنا ميبخشد. وي ميگفت، راه گذر حيات تنها به چند نفر تعلق ندارد، بلكه از آن همه انسانهاست. همچنين چراغي كه راه ما را هنگام عبور از اين رهگذر، روشن ميسازد، عشق همگاني و جهاني است نه ستيزه و نزاع. پاپيني نظرات و افكار خود را در آثاري همچون سپيده دم فلسفه، مرد تمام، سعادت موجودي تيره روز، زندگي مسيح(ع) و خاطرات خدا، بيان كرده است. پاپيني در آخرين سالهاي زندگي، به بيماري شديدي دچار شد و با وضع غمانگيزي كه داشت، احساسهاي خود را به وسيله خواهرزادهاش ثبت ميكرد. آثار پاپيني كه به اغلب زبانها ترجمه شده است در نيمه اول قرن بيستم، شهرتي جهاني به دست آورد و او را در رديف بزرگترين نويسندگان ايتاليا قرار داد. جيوواني پاپيني سرانجام در 8 ژوئيه 1956م در 75 سالگي درگذشت. |
مقالات مرتبط
تازه های مقالات
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}