حدود یک سوم تابلو فرش دستباف کل دنیا در ایران بافته می شود و ۳۰ درصد از بازار صادرات فرش دستباف در دنیا، در دست کشور ما است.

یکی از مسائلی که بازار صادرات تابلو فرش تبریز با آن رو بروست ، عرضه فرش های چینی و هندی به نام فرش دستباف ایرانی در بازارهای بین المللی است.
افزایش هزینه تولید تابلو فرش دستباف هم مسئله دیگری است که بازار فرش ایران را تحت تأثیر قرار داده است.

تجارت فرش دستباف حدود ۲۰۰میلیون دلار در سال تخمین زده می شود. سهم ایران از این بازار حدود ۳۰درصد است. صادرات فرش ایران تا یکی دو سال اخیر قابل توجه بود.
اما طی سال جاری با کاهش شدیدی روبه رو شد که آینده این بازار را در هاله ای از ابهام قرار داده است.

البته با وجود تحریم ها بین المللی علیه ایران و کاهش صادرات فرش ، فرش دستباف ایرانی هنوز هم رتبه اول جهان را در اختیار دارد.

هیچ فرشی نتوانسته در بازار جهانی جای فرش ایران را بگیرد. کیفیت این هنر اصیل ایرانی در هیچ کشور و منطقه دیگری پیدا نمی شود.

 
تابلو فرش دستباف

صادرات فرش ایران

صادرات فرش ایران همیشه مسائل و موانع خاصی داشته است.
واسطه های صادرات فرش و رقبای خارجی هم موانع زیادی برای تاجران ایرانی درست می کنند.

شناخت تولیدکننده های داخلی و آشنایی با قوانین صادرات فرش و امور گمرکی آن و تعرفه گمرکی صادرات فرش و هماهنگی برای حمل ونقل به سایر کشورها فرایند زمان بری است.
هر شرکت صادرات فرش جدیدی از پس آن ها برنمی آید.

بیش از چهار سال است که صادرات فرش به آمریکا بر اثر تحریم ها متوقف شده است.

این در حالی است که قبل از اعمال تحریم های بین المللی ، حدود ۲۵ درصد صادرات فرش دستباف ایرانی به ایالات متحده بود.

رکود اقتصادی در بازار و ناآرامی های سیاسی در بعضی کشورها هم از عوامل خارجی هستند که مانع صادرات تابلو فرش می شوند.اما با همه این ها ، فرش ایران بیشتر به کدام کشورها صادر می شود؟
 

مراحل بافت فرش دستباف

  • تهیه نقشه و طرح دلخواه
  • تهیه ابزار قالی بافی
  • تهیه نخ و رنگ و چله
  • گلوله کردن چله و نخ و رنگ
  • تهیه دار قالی
  • برپاکردن دار قالی
  • سیه بندی دار قالی
  • چله کشی
  • نصب چوب تسمه و چوب هاف روی کار
  • نصب شانه
  • زنجیره بافی
  • گلیم بافی
  • بافت فرش، پود کشی کلفت و پود کشی نازک در هر رج
  • برگردان چله ها بعد از بافت یک طرف
  • سفت کردن چله ها در چند مرحله
  • پایین کشی فرش بافته شده
  • پرداخت زنی
  • شیرازه زدن
  • دو گره زدن
  • شست و شوی فرش
 
فرش دستباف
 

 نقشه فرش دستباف

نقشه یکی از اساسی ترین ابزار لازم برای بافت فرش دستباف است. در واقع نقشه طرح اصلی بافت ما رو مشخص می کند.

یک نقشه فرش توسط طراح با مداد روی کاغذ کشیده می‌شود که پس از اصلاح و به مرکب درآوردن آن، به‌صورت نقشه مادر در آرشیو نگهداری می‌شود.

سپس از روی طرح اصلی کپی گرفته و کلیه اجزای آن بر روی کاغذ شطرنجی در هر خانه قرار می‌گیرد و به‌وسیله هنرمند دیگری نقطه‌چینی و رنگ‌بندی می‌شود.

نقشه پس از اتمام کار نقطه‌چینی، حدوداً هر ۲۰ خانه از نقشه بریده و روی فیبر یا تخته‌ سه‌لایی چسبانده شده و در اختیار بافنده قرار می‌گیرد.
 

مرحله تهیه نقشه در بافت تابلو فرش دستباف

هنگام شروع به کار در اولین رج ، باید چک شود که روی گلیم باف اولیه تابلو فرش و قایق ( در صورت وجود) ، پوششی از جنس نوارچسب یا امثال اینها نصب شود .
اینکار برای این است که ممکن است هنگام کار در رجهای اولیه ، تارها در قسمت پایین توسط قسمت پایین چاقو زخمی نشود

در موقع پود رد کردن ( پود کلفت ) ابتدا پود کش را از وسط کار انداخته و داخل تارها کرده و به طرف سمت چپ هدایت کنید.
وقتی به انتهای کار رسید ، پود را در قلاب آن انداخته و آن را بکشید و از وسط کار در بیاورید. سپس بجای اینکه به همین طریق ادامه بدهید

اینبار پودر کش را برخلاف جهت قبلی یعنی از همان جایی که پود درآمده ، وارد و به طرف راست هدایت کنید و پود را در سوراخ تعبیه شده در انتهای پود کش قرار دهید و بکشید.
دقت کنید پاره نشود این کار پود کشی را برایتان راحت تر می کند برای اینکه تابلو فرش شما دچار بالازدگی یا پایین افتادگی نشده و طول آن درازتر یا کوتاه تر نشود.

باید هر ۱۰ رجی که بافته می شود در فرشهای با رج شمار ۵۰ ، حدود ۱۵ میلی یعنی یک سانت و نیم ارتفاع داشته باشد
یعنی ۱۰۰ رج ۱۵ سانت.
 

مرحله طرح دلخواه و اصول بافت

برای اینکه فرش شما از طرفین جمع نشود ، و وقتی پودکش پود کلفت را انجام می دهید از هر طرف دار به اندازه ۵ سانت از پود نگه داشته، و با چاقو بریده شود یعنی شیرازه بافی که در واقع پیچیدن پود به دور چند تار طرفین فرش و برگرداندن بود ، انجام نشود و پود از طرفین آزاد بماند.

ابتدا به نظر می رسد این کار باعث می شود که فرش انسجام نداشته باشد ، ولی اصلا مشکلی از این لحاظ پیش نخواهد آمد چون پس از بافت و پایین آوردن کار یک شیرازه ( شیرزاه منفصل ) دور تارها زده خواهد شد.

البته توسط کسانیکه کارهای انتهایی فرش را ائم از شیرازه بافی و قایق زنی و پرداخت را انجام میدهند.

این کار ( یعنی آزاد گذاشتن و برنگرداندن پود باعث می شود فرش شما به هیچ وجه از طرفین جمع نشود.

چون در صورتیکه شما این پود ها را به داخل کار می کشیدید ، هر رج مقداری فرش به داخل جمع می شد که آخر کار پایین فرش شما به طور مثال ۷۰ سانت و بالای فرش شما ۶۲ سانت می شد.
که ایراد بزرگی بود در واقع شما با این کاری که ما به شما می گوییم ، علاوه بر آن که زحمت خودتان را کمتر می کنید و پود ها را آزاد گذاشته و سراغ بافت می روید .

باز هر رج همینطور پود کشی را انجام داده و باز پود ها را از طرفین آزاد می گذارید ، فرشتان هم بدون ایراد درمیاد

 

خرید اینترنتی تابلو فرش

 

اصول بافت در فرش

اگر بعضی از قسمتهای کار بطور تیکه ای بالازدگی یا پایین افتادگی پیدا کرد.

این کار هم ممکنه بخاطر نازک یا کلفت بودن بعضی از نخ ها باشد و هم ممکنه بخاطر فاصله کمتر یا بیشتر تارها از همدیگر یعنی کیپی زیاد یا کم تارها به همدیگر باشد.

این ایراد را به این شکل برطرف می کنیم هر جا که پایین زدگی دارد هر از گاهی روی گرهای ان منطقه ، گره های مکرر می زنیم.

یعنی از رنگ همان گرهی که در این منطقه هست ، برداشته و روی همان گره ها از همان رنگ می بافیم ( قبل از اینکه پود کشی را انجام دهیم ).
این کار باعث می شود ارتفاع آن تکه بالاتر بیاد

در مناطقی هم که دچار بالازدگی هست نخمان را دولا هست ، یک لایش را خذف و با یک لا بافت را انجام می دهیم

این کار هم باعث پایین آمدن ارتفاع آن منطقه می شود البته هر رج این کار را نمی کنیم بلکه هر چند رج یکبار تا وقتی که ارتفاع کار یک دست شود.
گره، ریشه، ایلمک، ایلمه، خفت، گند، پیچه، کله همه اینها یک منظور را افاده میکنند و آن خامه یا پرزی است.

که در حول محور چلههای زیر و رو (یکی از زیر و یکی از رو) گره میخورد و با پهلوی هم قرار دادن آنها، نقش و نگار قالی نمایان شده و قالی به خود شکل میگیرد.
تراکم گرهها و ظرافت آنها نمایانگر میزان مرغوبیت و کیفیت فرش است.

بدین معنی که هر چه تعداد گرهها زیادتر و در اصطلاح فرشبافی هر چه پرتر باشد کیفیت آن بالاتر خواهد بود.
به طور کلی در قالیبافی ایران دو نوع گره متداول است:
 

گره ترکی: (طرز عمل)

این گره روی دو تار رو و زیر به کار میرود.
بدین ترتیب که بافنده خامه یا پرز، را در دست چپ گرفته و به صورت عمود یا خط مستقیم بر روی تارهای رو و زیر قرار میدهد.

هر یک از دو سر خامه به پشت یکی از تارها رفته پس از پیچیدن به دور آنها از بین دو تار بیرون آمده به طرف بافنده کشیده میشود.

این نوع گره که ترکی (متقارن) نامیده میشود بیشتر به کمک قلاب انجام میگیرد و نسبت به سایر بافتها محکمتر است.

گره ترکی در ترکیه و آذربایجان و همدان و دیگر نقاط ترکنشین به کار میرود، ولی در سطح جهانی کمتر مورد استفاده است. به شکلها بادقت توجه کنید
 

رجشماری چگونه انجام می شود؟

حال که با مفهوم واحد طولی در رجشماری آشنا شدیم، زمان آن رسیده که بگوییم این کار به چه صورت انجام می شود؟

رجشماری تابلو فرش را از پشت فرش انجام می دهند. یعنی در این کار تعداد گره هایی را که در واحد مشخصی از عرض فرش قرار دارد، از پشت فرش می شمارند

این واحد برای فرش های تبریز یا اصطلاحا ترکی باف برابر ۷ سانتی متر بوده و برای فرش های اصفهان یا فارسی باف برابر ۶٫۵ سانتی متر است.

برای رجشماری تابلو فرش از وسیله تخصصی خاصی استفاده نمی شود. تنها یک خط کش ابزار کار رجشماران است.

با توجه به معیار واحدی که برای فرش های تبریز و اصفهان وجود دارد.

واضح است که تعداد گره های یکسان در واحد عرضی فرش تبریز و کاشان ، نشان از ظریف تر بودن فرش کاشان دارد.

به طورکلی فرش های ترکی به دلیل استفاده از قلاب های خاص در بافت فرش ، به ظرافت بیشتر مشهور هستند.
 

 هزینه و قیمت تولید فرش دستباف

در روند و مراحل تولید تابلو فرش دستباف ، از مواد اولیه ، ابزار و رنگ های مختلف استفاده می شود.

علاوه بر آن مهم ترین بخش کار بافت فرش است که به صورت دقیق و با حوصله توسط هنرمندان انجام می گیرد.

این هنر صنعت ایرانی (فرش و تابلو فرش تبریز) با سابقه طولانی خود دارای ارزش بسیار زیادی است.

اما نوع بافت ، رجشمار فرش ، نوع گره ، چله ، نوع مواد اولیه (شامل نخ پود ، تار و خامه) ، نقشه و طرح فرش ، کیفیت رنگ و پرداخت فرش ، باعث می شود که قیمت های متفاوتی برای آن ایجاد شود.

اما می توان گفت که بیشترین هزینه تولید فرش دستباف مربوط به هزینه دستمزد نیروی کار است.

فرش دستباف ایرانی برندی مطرح و شناخته شده در سطح جهان است که طرفداران و علاقه مندان زیادی دارد.

تهیه و مراحل تولید فرش دستباف روندی طولانی دارد که باید در تمامی مراحل آن دقت ، صبر ، حوصله و کیفیت را چاشنی کار کرد تا نتیجه نهایی آن محصولی زیبا و خیره کننده باشد.

این هنر صنعت ایرانی برای اینکه محصولی با کیفیت باشد ، نیاز ب استفاده از مواد اولیه مرغوب و با کیفیت دارد.

علاوه بر آن باید قالیبافان متبحری بافت فرش انجام دهند تا محصولی خاص ، چشم نواز و لوکس به دست بیاید.
 

انواع تابلو فرش دستباف ایرانی از لحاظ جنس

تابلو فرش‌ دستباف را می‌توان با توجه به مواد مورد استفاده به ۵ گروه تقسیم کرد:

  •  پشم: نخ و پارچه از پنبه و الیاف آن از پشم است. لازم به ذکر است که بین ایلات و عشایر به جای نخ پنبه از پشم استفاده می‌شود.
  • ابریشم کامل: فرش‌هایی که چله و پرزشان از ابریشم است را ابریشم کامل می‌گویند.
  • گل ابریشم: در این نوع قالی به جای الیاف پشم از ابریشم در نقش و کناره‌ها استفاده می‌شود و معمولاً چله این فرش‌ها ابریشم است.
  • کف ابریشم: در محوطه این گونه فرش‌ها به جای الیاف پشم از پرز ابریشمی استفاده می‌شود.
  • سوف: نوعی فرش است که از زمینه آن پودی ضخیم و نازک در بر گرفته است که نقش گل و بوته آن پرزدار است.
 
انواع تابلو فرش دستباف

انواع تابلو فرش دستباف از لحاظ طرح و نقشه

تابلو فرش مدرن ، تابلو فرش تبریز در دسته بندی های متفاوت عرضه میشود که بعضی از این موارد در زیر آورده شده.

 

تبدیل عکس به تابلو فرش

وقتی حرف از دادن هدیه و یادگاری به عزیزی پیش می آید همیشه تابلو فرش انتخابی مناسب خواهد بود. تبدیل عکس به تابلو فرش یکی از خدماتی است که توسط اصل فرش ازائه می شود.
 
تبدیل عکس به تابلو فرش
 

تابلو فرش جدید ۱۴۰۰

برای مشاهده تابلو فرش جدید ۱۴۰۰  و تابلو فرش مدرن  به  وبسایت رسمی اصل فرش تبریز مراجعه نمایید.

برای خرید اینترنتی تابلو فرش دستباف حتما به مجوزهای ارائه شده از طرف فروشگاه توجه فرمایید.

اصل فرش تبریز با دارا بودن نماد اعتماد از اتحادیه کسب و کارهای اینترنتی ، در خدمت هموطنان عزیز می باشد.