گل پتوس؛ از معرفی انواع آن تا کاشت و نگهداری

نام گل	پتوس
نام انگلیسی	Epipremnum aureum
نام علمی	pothos
زادگاه	مناطق گرمسیری جنوب شرقی آسیا و جزایر غربی اقیانوس آرام

 
گیاه پتوس یا پوتوس از جمله گیاهان رونده و چند ساله محسوب می شود که به خاطر رشد سریع و نگهداری راحتش محبوبیت زیادی دارد. این گیاه رونده و مقاوم برگ هایی زیبا، براق و قلبی شکل به رنگ های سبزتیره ، سبز روشن ، ابلق و یا سفید ، زرد و یا طلایی دارد. گیاه پتوس تنوع زیادی دارد و تفاوتشان از رنگ برگ هایشان مشخص می شود .

این گیاه زیبا و رونده با ساقه های بلندش که رشد هر شاخه ی آن حدود 5 متر می رسد و از طریق ریشه های هوایی که دارد به سطوح می چسبد و رشد می کند و حتی این گیاه را می توان به عنوان آویز نیز استفاده کرد که علاوه بر زیبایی خاصی که به فضای ما می بخشد ، هوای محیط را مرطوب نگه می دارد و دی اکسید کربن موجود در هوا را به اکسیژن تبدیل می کند.

از جمله ویژگی هایی که این گیاه زیبا دارد مقاومت بالا و علاوه بر جذابیت با محیط بسیار سازگار است و حتی می تواند در آب و بدون خاک به رشدش ادامه دهد و زنده بماند . این گیاه زیبای آپارتمانی حتی در شرایطی که نور کم باشد و یا خاکش غنی نباشد نیز به رشدش ادامه می دهد و گل پتوس از جمله گیاهانی است که شرایط بسیار راحتی برای نگهداری و تکثیر  دارد و برای کسانی که مبتدی هستند گزینه ی مناسبی است ، که همین ویژگی ها باعث شده این گیاه محبوبیت خاصی داشته باشد.



این گیاه زیبا از خانواده گل شیپوریان محسوب می شود و زادگاهش جزایرغربی اقیانوس آرام جزایر سلیمان و مناطق گرمسیری جنوب شرقی آسیا می باشد .
 

انواع پتوس

همانطور که گفته شد گیاه پتوس انواع مختلفی دارد که از طریق رنگ برگ ها و شکل ظاهری آنها می توان نوع آن را تشخیص داد و با وجود تمام این تفاوت ها که در ظاهر وجود دارد اما شرایط نگهداری از آنها تقریبا یکسان است.

که در این قسمت با چند نوع از انواع پتوس آشنا می شویم:
 

پتوس طلایی یا ابلق Golden Pothos

این نوع پتوس رنگ برگ هایش سبز زمردی با لایه هایی از رنگ زرد ویا کرم پوشیده شده که زیبایی خیره کننده ای به گیاه می دهد و همین باعث شده که طرفداران زیادی داشته باشد و یکی از رایج ترین گونه های آپارتمانی محسوب شود.



شرایط نگهداری از این نوع پتوس بخاطر برگ های ابلقی که دارد این است که نسبت به انواع دیگرش به نور بیشتری نیاز دارد تا ابلق بودن برگ هایش را از دست ندهد ، البته منظور از نور بیشتر نور غیر مستقیم است .
 

پتوس مرمری  Marble Queen Pothos

نوع دیگری از پتوس که شباهتی به پتوس ابلق نیز دارد ، پتوس مرمری است. برگ های پتوس مرمری به رنگ سبز با رگه های سفید بیشتر نسبت به پتوس ابلق است .

برای اینکه گیاه پتوس مرمری ما رشد خوبی داشته باشد باید آبیاری آن به صورت منظم انجام شود به صورتی که هر گاه سطح خاک خشک شد آبیاری انجام شود و همچنین نور غیرمستقیم و زیاد برای این گیاه مناسب است زیرا نور کم باعث می شود که برگ ها به رنگ سبز یا سفید تغییر رنگ بدهند و همین امر باعث کند شدن رشد گیاه می شود زیرا گیاه با تولید کردن کلروفیل کمبود نور خود را جبران می‌کند.


 

پتوس نئون  Neon poth

پتوس نئون همانگونه که از اسمش پیداست برگ هایی به رنگ سبز نئون و تک رنگ و قلبی شکل دارد که زیبایی خاصی به گیاه می دهد . برگ های درخشان نئونی این گیاه در هنگام جوانی به رنگ سبز روشن و بعد از بالغ شدن به رنگ فسفری و درخشان تری در می آیند. البته اگر گیاه پتوس نئون را در مکانی قرار دهیم که از نور کم برخوردار باشد رنگ برگ ها تغییر می کند و از رنگ فسفری به رنگ سبز در می آیند، پس بهتر است برای حفظ زیبایی برگ های این گیاه آن را در محیطی پر نور و غیر مستقیم قرار دهیم . نکته دیگر اینکه گیاه را با آبی که املاح دارد غبار پاشی نکنید و برای آبیاری گیاه صبر کنید تا سطح خاک گیاه خشک شود .


 

پتوس ساتین یا نقره ای  silver/satin pothos

پتوس ساتین یکی دیگر از انواع پتوس ها است که این نوع دارای برگ هایی به شکل قلب ، نوک تیز ، سبز رنگ با لکه های نقره ای رنگ که زیبایی گیاه را دوچندان کرده است که هر یک از برگ ها به طرفین خم شده اند. برای نگهداری از این گیاه زیبا بهتر است آن را در مکانی پر نور و غیر مستقیم قرار دهید.


 

پتوس بلک  Jade Pothos

پتوس بلک بخاطر ویژگی هایی مثل مقاوم بودن به نور کم ، رشد زیاد و آبیاری کم ( نه در حدی که گیاه به خشکی بیفتد) یکی از پرطرفدارترین انواع پتوس محسوب می شود . گیاه پتوس بلک برگ هایی قلبی شکل به رنگ سبز تیره  یا سیاه دارد و یکی از سازگارترین انواع پتوس است.


 

پتوس سفید یا ارتشی   N-Joy pothos

این نوع جدید پتوس برگ هایش به رنگ سبز با لکه های سفید بزرگ است که اندازه ی برگ هایش نسبت به گونه های دیگر کمی کوچکتر است و لبه ی برگ های گیاه کمی موج دار است.

برای آبیاری پتوس سفید باید حساسیت بیشتری به خرج دهید زیرا اگر آبیاری این گیاه بیش از حد باشد روی برگ های گیاه لکه های قهوه ای رنگی ظاهر می شود و گیاه آسیب می بیند ، بنابراین اجازه دهید تا سطح خاک گیاه کاملا خشک شود بعد آبیاری مجدد انجام دهید. برای اینکه بتوانید برگ های ابلق گیاه را حفظ کنید گیاه را در مکانی پر نور و غیر مستقیم  قرار دهید.


 

پتوس مانجولا    Manjula pothos

پتوس مانجولا یکی دیگر از انواع پتوس ابلق به شمار می آید زیرا برگ های این گیاه سبز با لکه های کرم و سفید رنگ است و لبه های برگ هایش موج دار است ، و برای اینکه شکل ابلق آن حفظ شود به نور بیشتری نیاز دارد. آبیاری این گیاه نیزنباید زیاد باشد .


 

پتوس هاوایی   Hawaiin Pothos

پتوس هاوایی یکی دیگر از انواع پتوس هایی است که به خاطر مقاومت بالایش طرفداران زیادی دارد . برگ های این گیاه نسبت به انواع دیگر پتوس پهن تر ،سبز با لکه های طلایی و لبه های موج دار و نوکی خمیده دارد که از جهت ترکیب رنگی شباهتی به پتوس طلایی نیز دارد. برای اینکه پتوس هاوایی رشد بهتر و برگ های خوشرنگ تری داشته باشد باید به صورت مداوم هرس شود و بهتر است این نوع پتوس را در مکانی قرار دهیم که نور روشن وغیر مستقیم داشته باشد.


 

پتوس سبو بلو   Cebu Blue

پتوس سبوبلو از لحاظ شکل ظاهری با بقیه پتوس ها فرق دارد . این پتوس خاص شکل برگ هایش باریک و براق ، کشیده و نیزه ای شکل به رنگ سبز آبی نسبتاً تیره است که برای رشد به دمای کمتری نیاز دارد و برای اینکه رنگ تیره و براق برگ هایش را حفظ کند به نور روشن و غیر مستقیم نیاز دارد.

نگهداری گل پتوس در آب

گل پتوس از جمله گیاهانی است که در آب نیز ریشه می کند و به رشد خود ادامه می دهد ، اما کیفیت برگ ها و ریشه های پتوسی که در خاک کاشته می شود بهتر است و همچنین به این نکته توجه کنید که پتوسی که در آب به مدت طولانی نگهداری شده است ممکن است هنگام انتقال به خاک از بین برود پس زمانی که از گیاه پتوس قلمه می گیرید ، بعد از کمی ریشه زدن آن را به خاک منتقل کنید .
 

پرورش پتوس در آب

برای پرورش دادن این گیاه در آب ، در ابتدا به یک گیاه سالم نیاز داریم تا بتوانیم قلمه بگیریم، قلمه را از قسمتی که دارای بک برگ باشد از بند جدا می کنیم ، اگر قلمه ای که انتخاب می کنیم دارای برگ های زیادی بود برگ های پایینی را می چینیم و فقط 4 یا 5 برگ نگه می داریم و آن را به یک ظرف شیشه ای شفاف منتقل می کنیم وآن را از آب بدون املاح یعنی آبی که به مدت 24 ساعت در جایی ساکن بوده پر می کنیم تا جایی که برگ ها در آب نماند زیرا اگر برگ داخل آب بماند می گندد و آب را کثیف می کند. در این هنگام میتوانیم برای رشد بهتر گیاه و ریشه زدن سریع قلمه هر 4 تا 6 هفته یکبار از چند قطره کود مایع یا هورمون ریشه زا در آب استفاده کرد و بهتر است که ظرف قلمه ها را در جایی که نور کافی و غیر مستقیم دارد نگهداری کنیم و بهتر است که آب داخل ظرف را هر زمان که کثیف شد عوض کنید و اگر داخل ظرف جلبگ بسته بود آن را با پارچه و یا مسواک تمیز کنید و همچنین ریشه های سیاه و لزج شده را نیز از گیاه جدا کنید.

نحوه کاشت

همانطور که می دانید این گیاه زیبای آپارتمانی دو نوع معمولی و ابلق دارد که هر دو از نوع بالا رونده هستند و در سایه نیز به رشد خود ادامه می دهند اما نوع ابلق به نور بیشتری نیاز دارد تا دو رنگ بودن خود را حفظ کند در غیر این صورت برگ هایش سبز می شوند. گیاه پتوس را نباید در نور مستقیم قرار داد زیرا برگ هایش دچار سوختگی می شود و همچنین باید رطوبت مورد نیاز گیاه را برایش فراهم کرد و جالب است بدانید که اگر پتوس در محیطی قرار بگیرد که رطوبتش بالا باشد برگ هایش خیلی پهن و درشت می شود. آبیاری این گیاه را نیز هفته ای یک یا دو بار انجام دهید و ماهی یک بار از کود مایع استفاده کنید.

گیاه پتوس را به دو روش می توان پرورش داد یکی اینکه برای گیاه یک قیم تهیه کنیم تا گیاه به درو آن بپیچد و بالا برود ، به این صورت که لوله ای تهیه می کنید و آن را در گلدان قرار می دهید و اطراف آن را با خاک مناسب پتوس پر میکنید تا لوله محکم شود و دور آن را با خزه می پوشانیم و برای اینکه خزه باز نشود آن را با نخ بافتنی می بندیم بعد ریشه گیاه پتوس را در خاک می کاریم و ساقه را به دور لوله می پیچیم و هنگام آبیاری آب را روی خزه می ریزیم .

روش دیگری که می توان گیاه پتوس را پرورش داد این است که این گیاه را به صورت آویزی استفاده کنیم و از شاخه هایی که آویزان شده قلمه بگیریم و آن را در کنار گیاه مادر بکاریم و تکثیر کنیم.
 

عوض کردن گلدان پتوس

این سوال همیشه مطرح است که چه زمانی بهتر است گلدان را تعویض کرد ؟ برای تعویض گلدان پتوس بهتر است به منفذ های زیر گلدان نگاه کنید اگر ریشه ها از منفذ بیرون زده بود، باید گل را به گلدان بزرگ تری منتقل کنید و روش دیگر این است که اگر کناره های سطح خاک از لبه ی گلدان بیرون زده بود یعنی گلدان باید عوض شود ، به این نکته هم توجه کنید که برای تعویض گلدان بهتر است که گلدان فقط یک سایز بزرگتر باشد نه بیشتر، و در انتهای گلدان سوراخ هایی برای خروج آب اضافی وجود داشته باشد تا در هنگام آبیاری آب اضافی از انتهای گلدان خارج شود.
 
 تکثیر و قلمه زدن گیاه پتوس

گیاه پتوس از جمله گیاهانی است که به راحتی می توان آن را تکثیر کرد ، این کاررا می توان به دو صورت انجام داد یکی این که 8 تا 10 سانتیمتر از انتهای ساقه را با یک چاقو و یا قیچی تیز جدا کنیم و انتهای قلمه ها را به هورمون ریشه زا آغشته کنیم و در یک گلدانی که قطر دهانه آن 9 سانتیمتر باشد و از خاک کمپوست پر شده باشد بکاریم ، بعد از کاشتن قلمه ها خاک را مرطوب می کنیم و گلدان را در دمای 20 درجه سانتیگراد نگهداری می کنیم تا گیاه شروع به ریشه زنی کند ، البته ریشه دهی ممکن است 1ماه و یا بیشتر طول بکشد. روش دیگر برای تکثیر پتوس قلمه در آب است که در این روش یکی از قسمت های ضخیم ساقه را انتخاب می کنیم و 10 سانتی متر ان را جدا می کنیم و در یک ظرف شیشه ای شفاف در آب قرار می دهیم تا قلمه ها شروع به ریشه زنی کند.

بهترین زمان برای قلمه زدن و تکثیر گیاه پتوس فصل بهار است و بهترین دما برای ریشه زایی گیاه 21 درجه سانتی گراد است.
 

 شرایط نگهداری

نور

پتوس گیاهی است که به نور کم نیز قانع است ولی در کل محل هایی که  نور زیاد و غیر مستقیم  داشته باشد را ترجیح می دهد ، مخصوصا نوع ابلق آن به نور بیشتری نیاز دارد تا برگ هایش تغییر رنگ ندهد . همین شرایط نوری این گیاه باعث شده که بتوانیم این گیاه را در آپارتمان ها، شرکت ها و اداراتی که نور کافی ندارند هم استفاده کنیم.
 

دما

بهترین دما برای نگهداری گیاه پتوس دمای بین 15 تا 25 درجه سانتی گراد می باشد . گیاه پتوس اگر در آب و هوای معتدل باشد می توان در فضای باز نیز از آن نگهداری کرد. اما اگر این گیاه در دمای پایین قرار بگیرد برگ هایش سیاه و یخ می زند بنابراین گیاه را در فصل زمستان در فضای باز قرار ندهید و اما اگر گیاه را در مکانی قرار دهید که گرما بیش از حد باشد برگ های پتوس بیحال و لکه های سوختگی روی برگ هایش ایجاد می شود بنابراین گیاه را به مکانی خنک تر منتقل کنید.
 

آبیاری

برای آبیاری گیاه پتوس باید به چند نکته توجه کنید یکی اینکه صبر کنید تا سطح خاک کاملا خشک شود بعد آبیاری کنید و دیگر اینکه آبیاری را منظم انجام دهید و اینکه گیاه را بیش از حد آبیاری نکنید که خاک آن به حالت باتلاقی در بیاید زیرا در این صورت ریشه پیاه میپوسد و گیاه از بین می رود.

اگر آبیاری کم انجام شود نوک برگ ها به حالت سوخته و بی حال در می آیند و اگر آبیاری بیش از اندازه باشد برگ ها به رنگ زرد در می آیند و گیاه از بین می رود.
 

رطوبت

گیاه پتوس گیاهی است که رطوبت را دوست دارد اما اگر محیط شما رطوبت کافی را ندارد و نوک برگ ها شروع به خشک شدن کرد باید به گیاه رطوبت رسانی کنید ، به این صورت که می توانید برای گیاه جزیره درست کنید ویا هر 2 یا 3 روز در میان گیاه را بعد از غروب خورشید غبار پاشی کنید.
 

کود دهی

با اینکه گیاه پتوس رشد خوبی دارد اما زمانی که گیاه رشدش متوقف می شود و یا مدت ها است که خاک گیاه تعویض نشده نیاز به کود تقویتی دارد که بهتر است در فصول رشد برای گیاه استفاده شود.
 

خاک

خاکی که برای کاشت گیاه پتوس استفاده می کنیم باید خاکی سبک با زهکشی بالا و غنی از مواد مغذی باشد که خاک و کودهای آماده و یا کمپوست این شرایط را دارند و مناسب برای کاشت پتوس هستند.
 

هرس  

هرس گیاه پتوس بهتر است در فصل پاییز و یا زمستان انجام شود ، به این صورت که از شاخه هایی که بلند است قلمه بگیریم تا در طول زمستان گیاه ما پر انرژی باشد و همچنین برگ های پیر و زرد را از گیاه جدا کنیم تا گیاه پر شاخ و برگ تری داشته باشیم.


منبع: سایت خانه و خانواده راسخون