ريشه‌هاي پرخاشگري

دكتر فربد فدايي، روان‌پزشک
 

برخي افراد پرخاشگرتر از ديگران هستند و عوامل زيستي، رواني، اجتماعي يا ترکيبي از هر سه اين عوامل در اين امر نقش دارد. براي نمونه،‌ سر و صدا، شلوغي و گرما بر پرخاشگري مي‌افزايد.
خود را در پياده‌روي آشفته يک خيابان مجسم کنيد که ماه‌هاست از سوي شهرداري کنده و به حال خود رها شده است. در زير آفتاب سوزان در حالي که موتور سيکلت‌ها با سروصدا و بوق‌هاي گوش‌خراش از روبه‌رو و پشت سر شما در پياده‌رو حرکت مي‌کنند، ناگهان از فردي تنه مي‌خوريد.
تا چه حد مي‌توانيد با مدارا و آرامش اين موضوع را تحمل کنيد؟ در مقابل تصور کنيد در زير آسمان آبي و نيمه ابري بهاري در جاده شني سفيدي در لبه دريا که سمت ديگر آن گل‌هاي رنگارنگ کاشته شده است، قدم مي‌زنيد و يکي از عابران معدود اين مسير بر حسب اتفاق به شما تنه بزند. فکر نمي‌کنيد در حالت دوم آرامش بيشتري خواهيد داشت و موضوع را اصلا ناديده خواهيد گرفت؟
کودکاني که در خانواده زير نظر والدين پرخاشگر بارمي‌آيند به دلايل گوناگون پرخاشگر مي‌شوند. آنان براي مقابله با رويدادها جز پرخاشگري راهي نياموخته‌اند. از سوي ديگر با سازوکار دفاعي رواني همانندسازي، خود را با والدين پرخاشگر همانند کرده‌اند و در اثر پرخاشگري احساس قدرت مي‌کنند. فيلم‌هاي سينمايي و نمايش‌هاي تلويزيوني، هم با عرضه مکرر رفتارهاي خشن و پرخاشگرانه، چه کلامي و چه بدني،‌ مروج پرخاشگري هستند. به راستي هم زماني که کودک و نوجوان پيوسته بر صفحه تلويزيون ببيند که قهرمانان نمايش به وسيله زور و خشونت به اهداف خود مي‌رسند (صرف‌نظر از اينکه اهداف آنان خوب يا بد باشد)، پرخاشگري را وسيله‌اي مناسب و مطلوب خواهد دانست.
هرچه هوش فرد و تحصيلات او بالاتر باشد، احتمال رفتارهاي ناموجه پرخاشگرانه در او کمتر مي‌شود. حتي عوامل ژنتيک هم در پرخاشگري نقش دارد. وجود يک کروموزوم اضافي Y سبب افزايش احتمال پرخاشگري در فرد مبتلا مي‌شود. و اما 4 توصيه کلان براي پيشگيري از بروز اجتماعي پيشگيري:
1) روش‌هاي شايسته فرزندپروري بايد با تکيه بر مهرباني توام با انضباط و مسووليت‌پذيري رايج باشد.
2) نيازهاي اوليه مردم برآورده شود و به حقوق آنان احترام گذاشته شود.
3) نمونه‌هاي پرخاشگري ترويج نشوند و فيلم پرخاشگرنه و جنايي جاي خود را به نمايش‌هاي مبتني بر عواطف مثبت انساني بدهد. در عوض هدف‌هاي نامعقول مانند رسيدن به همه چيز در کمترين زمان، که دور باطلي از خشم و رقابت و سرخوردگي و اجحاف را ايجاد مي‌کند و هدف‌هاي منطقي و خيرخواهانه در کودکان و نوجوانان و بزرگسالان تشويق شود. بيکاري و اعتياد که از زمينه‌هاي عمده پرخاشگري است کنترل شود.
4) سلاح گرم و سرد به صورت دقيق جمع‌آوري شود.
منبع:www.salamat.com
/ن