حقوق و قوانین حاکم بر متاورس؛ بیشترین جرایمی که در آن رخ می دهد
 

این روزها درباره متاورس و قوانین در متاورس زیاد می‌شنویم؛ تکنولوژی جدیدی که در زندگی بشر تغییر و تحول شگرفی را ایجاد خواهد کرد. به زبان ساده متاورس از پروژه‌های جدیدی است که جهان فیزیکی ما را با دنیای آواتارها (نمایه)، نسل بعدی اینترنت و زندگی دیجیتال پیوند می‌دهد. در بستر این دنیای جدید، کاربران به تحصیل، زندگی، کار و معاشرت می‌پردازند و همیشه آنلاین خواهد بود. این نوع زندگی دیجیتالی، اگرچه مزیت‌های زیادی دارد اما از معایب آن نیز نباید غافل شد.
همراه ما باشید تا با حقوق و قوانین حاکم بر متاورس و بیشترین جرایمی که در آن رخ می‌دهد آشنا شوید. قوانین در متاورس یکی از مهم‌ترین مطالبی است که در این حوزه باید به آن پرداخته شود و علاقه‌مندان نیز باید از آن مطلع باشند. برای آنکه بتوانید در این دنیای پیچیده موفق عمل کنید، دانستن حقوق متاورس و جرایم متاورس از ضروریات است.
پیش از آنکه به قوانین در متاورس بپردازیم کمی از متاورس و ویژگی‌های آن برایتان خواهیم گفت. همچنین اشاره مختصری به متاورس در ایران و قوانین و نظراتی که در مورد آن در کشورمان وجود دارد خواهیم پرداخت. اگر درباره متاورس کنجکاوید یا درباره ورود به آن فکر می‌کند، این مطلب را از دست ندهید.
 

متاورس (Metaverse) چیست؟


برای آشنایی با دنیای پیچیده متاورس، بد نیست تا در ابتدا کمی با آن آشنا شویم. نیل استفنسون شخصی بود که متاورس را در سال1992 ایجاد کرد و این سیستم براساس فناوری بلاک چین و با استفاده از دارایی‌های دیجیتال به نام قراردادهای هوشمند ساخته شد.
قراردادهای هوشمند بر روی بلاک چین ذخیره شده و می‌توانیم از آن‌ها در دنیای مجازی و همچنین دنیای واقعی استفاده کنیم. نکته حائز اهمیت این است که هیچ مرجع مرکزی برای کنترل متاورس در دنیای مجازی وجود ندارد.
متاورس یک دنیای مجازی است، جهانی متفاوت و مجزا از دنیای واقعی که در آن هستیم. این دنیا ویژگی‌های مختص به خود را دارد که آن را از جهان حقیقی ما متمایز می‌کند. متاورس یک فضای مجازی چند کاربره مشابه بازی‌های اشتراکی قدیمی است و در واقع محل تلاقی فناوری‌های جدید در جهان فیزیکی و مجازی محسوب می‌شود.
ویژگی‌های متاورس، این دنیای مجازی همه جانبه، موجب شده تا این فضا بستری محبوب برای بازی‌های آنلاین شبکه‌های اجتماعی، تعاملات مختلف و معاملات تجاری باشد. در متاورس هم همانند دنیای واقعی قوانینی وجود دارد؛ شناخت قوانین در متاورس و پایبندی به آن به شما در تعاملات اصولی‌تر و برطرف نمودن اختلافات در این فضا کمک می‌کند.

ابزارهای ضروری برای فعالیت در متاورس چیست؟ داشتن اینترنت پرسرعت، گوشی هوشمند و یا لپ‌تاپ برای ورود به متاورس ضروری است. با ساختن کیف پول اختصاصی و با شناسه کاربری می‌توانید وارد فضای متاورس شوید.
در دنیای فناوری این روزها، متاورس جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است؛ با پیشرفت این حوزه و ورود آن به زندگی بشر، در مدت زمان کوتاهی شاهد اثرات آن بر ابعاد مختلف زندگی افراد خواهیم بود. یکی از جنبه‌های مهم در دنیای مجازی و بحث متاورس، قوانین در متاورس است. ذکر این نکته ضروری است که ذات قوانین در تمام دنیا تقریبا یکسان بوده و تنها تفاوت، ارائه این قوانین با عناوین مختلف است.
 

قوانین در متاورس

بخش اول

قوانین در بخش تجاری متاورس
قوانین در متاورس که به بخش حمل‌ونقل مرتبط است، عملا حذف می‌شود؛ چراکه در دنیای اینترنت نقل‌و انتقال به‌سرعت انجام می‌شود. با توجه به این مسئله شرکت‌های حمل‌ونقل چندان در این زمینه فعال نخواهند بود.
مسئله بعدی دلالی و حذف دلالان در این بخش است. هر کاربر می‌تواند به‌طور مستقیم به کالا یا خدمات خود دست یابد، بنابراین شغل دلالی از بین رفته و شاهد حذف بخشی از تجارت جاری در جهان خواهیم بود.
قوانین در متاورس در این حوزه بیشتر مربوط به حق کپی رایت است که این مهم‌ترین قانون خواهد بود. در دنیای متاورس قانون کپی رایت به‌علت نزدیکی دنیای فیزیکی به مجازی بسیار جدی‌تر پیگیری خواهد شد و مجازات‌های شدیدتری نیز برای آن در نظر خواهند گرفت.
 
قوانین در بخش مدنی متاورس
قوانین در متاورس در بخش مدنی بسیار گسترده است و بر روی تمامی سازوکارهای قراردادی بین اشخاص تأثیر خواهد گذاشت. وجود قراردادهای هوشمند به‌نوعی تضمین کننده صحت اطلاعات، حذف نظام قضایی و جلوگیری از جعل و سوءاستفاده است.
قراردادهای هوشمند بخش بسیار مهم رمزارزها و بلاک چین‌ها به شمار می‌روند. این قراردادها می‌تواند هم در فرم ساده‌ای مانند پرداخت پول کارمندان و هم در مسائل عمیق و پیچیده‌ای مانند صرافی‌های غیر متمرکز رمز ارز مورد استفاده قرار گیرند. از ویژگی‌های این قراردادها می‌توان به امنیت بالا و عدم جعل کردن آن اشاره داشت.
 
قوانین جزایی در متاورس
قوانین در متاورس در بخش جزایی مربوط به قوانینی است که به مجازات مجرمان می‌پردازد. با توجه به اینکه فرا جهان ماهیت متفاوتی دارد، تعریف یک قانون جزایی و مجازات در آن نیز دشواری خواهد بود. به‌طور مثال مباحثی همچون زندانی کردن یک کالبد متاورسی، محرومیت مجرمان متاورسی از برخی امکانات، چگونگی وقوع جرم در متاورس، مجازات کالبد متاورسی شخصی وکالبد فیزیکی شخص از سوالات و البته ابهامات بنیادین در این قوانین است که باید به آن‌ها پاسخ داده شود. همان‌طور که می‌بینید با رشد متاورس چالش‌های بزرگی پیش‌روی قانون‌گذار در بخش قوانین در متاورس خواهد بود. قوانینی که چگونگی شکل‌گیری و اجرای آن تأثیر مهمی در کنترل این دنیای پیچیده دارد.
 
قوانین اساسی در متاورس
قوانین در متاورس در بخش قانون اساسی به‌طور کلی با آنچه که در دنیای واقعی و دنیای فیزیکی اتفاق می‌افتد، تفاوت دارد. علت این مسئله این است که قانون اساسی در هر کشوری توسط دولت و مجلس تصویب و اجرایی می‌شود؛ در این بین نقش مردم در این قوانین باواسطه و غیرمستقیم است. اما در دنیای متاورس مردم در قوانین به‌شکل مستقیم نقش دارند؛ سیستم‌های خودگردان به پردازش قوانینی می‌پردازند که در متاورس به رأی‌گیری عمومی رسیده است.
می‌توان گفت که دولت‌ها در متاورس نقشی ندارند و این مردم جهان‌اند که به یکدیگر متصل‌اند؛ با سیستم پرداخت به‌صورت غیر متمرکز، قوانین پایه‌ای آن نیز از انحصار دولت خارج می‌شود.
نکته حائز اهمیت در این بین نقش دارایی و ثروت در روند رأی‌گیری در متاورس است؛ چیزی که باعث تفاوت می‌شود، اما چگونه؟ در دنیای متاورس ثروت مهم‌ترین نماد تصمیم‌گیری محسوب می‌شود؛ افراد با ثروت بیشتر، تأثیر بیشتری هم خواهند داشت. برای کاهش اثرگذاری ثروت بر تصمیم‌گیری تلاش‌هایی انجام شده است، اما فایده‌ چندانی نداشته است. با دموکراسی مطلق و ایجاد آن‌، تلاش می‌شود تا به‌نوعی تنها به برابری کامل افراد در رأی‌گیری پرداخته شده و اثرگذاری دولت در زندگی شهروندان نیز حذف شود.
 

بخش دوم

قانون حق چاپ
قانون حق چاپ یکی از قوانین در متاورس است که با توجه به آن آثار اصلی تولیدکنندگان مانند فیلم، کتاب، آهنگ و غیره را مورد حمایت قرار می‌دهد. درحوزه قانون کپی رایت، همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، در زمینه‌هایی مانند محتوای ایجاد شده توسط کاربر آواتارها، ساختمان‌های مجازی و آثار هنری دیجیتال این قوانین اعمال می‎شوند. توجه داشته باشید که اگر در متاورس چیزی ایجاد شود که مانند یک اثر دارای حق چاپ در دنیای واقعی باشد و شما به آن توجه نکرده باشید، ممکن است متهم به نقض حق چاپ شوید.
صاحب اثر دارای حق چاپ، حق تکثیر، توزیع، اجرا و نمایش اثر است و این احتمال وجود دارد که حق و یا امتیاز انجام این‌کار را به دیگران نیز واگذار کند. بنابراین اگر شخصی هریک از این حقوق را نقض کند، با توجه به قوانین در متاورس، می‌توان از او شکایت کرد.
 
قانون قرارداد
قانون قراردادها یکی دیگر از قوانین در متاورس است که هدف اصلی آن نظارت بر تشکیل و اجرای قراردادهای حاکم است. اما در متاورس قانون قرارداد چگونه است؟ قانون قرارداد در این حوزه در مورد توافقات و قراردادهای انجام شده بین کاربران اعمال می‌شود؛ این قراردادها می‌تواند هر چیزی از فروش کالاهای مجازی گرفته تا اجاره ملک مجازی را شامل شود. اگر هریک از طرفین نتوانند به تعهدات خود عمل کنند، طرف دیگر می‌تواند به دلیل نقض قرارداد از وی شکایت کند.
 
قوانین مربوط به شبه جرم
قوانین مربوط به به جرم که بخشی از قوانین در متاورس است، صدمات شخصی و خسارت مالی را در بر می‌گیرد. این آسیب‌ها  می‌تواند شامل صدمات فیزیکی، پریشانی عاطفی و خسارت‌های مالی باشد. برای مثال در صورت حمله فیزیکی شخصی در متاورس شما می‌توانید از وی به دلیل این تهاجم شکایت کرده و دادگاه نیز شخص را به پرداخت هزینه جراحات، صورت حساب‌های پزشکی و سایر خساراتی که ممکن است متحمل شوید، محکوم کند.
 
قانون افترا
کاری که قانون افترا انجام می‌دهد، محافظت از افراد در برابر اظهارات نادرست و آسیب‌زا است. قوانین در متاورس در بخش قانون افترا، در مورد محتوایی که توسط کاربر ایجاد می‌شود و نسبت به شخص یا شرکت دیگری انتقاد می‌کند، اعمال می‌شود.
بیانیه و هرگونه اظهارنظر نادرست و مخرب در مورد شخصی در متاورس می‌تواند تبعات سنگینی برای شخص در پی داشته باشد، چراکه شما در دنیای واقعی به شخص آسیب زده‌اید و باید تبعات آن را بپذیرید. برای مثال شما با ایجاد آواتاری از عملکرد تجاری یک شرکت انتقاد کرده‌اید؛ این شرکت می‌تواند از شما شکایت کرده و طلب خسارت نماید.
 
قوانین محافظت از کدهای نرم‌افزاری
بر اساس گفته‌های متخصصان در این حوزه، قتل آواتارهای متاورس هم می‌تواند جرم تلقی شود. اما نکته قابل تأمل این است که قوانین در متاورس و به‌طور کلی قوانینی که در حال حاضر نوشته شده‌اند، فقط از انسان‌های واقعی محافظت می‌کنند و برای حفاظت از آواتارهای مجازی و کدهای نرم‌افزاری قانونی در نظر گرقته نشده است. اما قوانین محافظت از کدهای نرم‌افزاری مسئله مهمی است که باید برای آن چهارچوبی تعریف شود.
 
اثبات هویت کاربران جهان متاورس
از آنجا که متاورس ارز دیجیتال و فضای بلاک چین ماهیت غیرمتمرکز دارد، کنترل و نظارت متمرکزی از طریق سازمان‌ها و نهادهای دولتی بر روی آن وجود ندارد. امنیت یکی از مهم‌ترین فاکتورهای احراز هویت افراد بوده و در این زمینه فناوری بلاک چین نقش پررنگی دارد. این فناوری باعث مدیریت و ذخیره‌سازی داده‌ها به‌شکل غیرمتمرکز می‌شود؛ تمامی فعالیت‌ها در این فضا غیرقابل ردیابی است و افشا نمی‌شوند مگر اینکه کاربر خود اطلاعاتش را فاش کند.
 

تهدیدها و جرایم در متاورس


همان‌طور که می‌دانید برای مواردی مانندآزار جنسی، سرقت هویت و غیره مجازات‌های مشخصی داریم، اما مشخص نیست که چگونه این موارد درباره جرایم متاورسی اعمال خواهد شد و قوانین در متاورس در این موارد مبهم است.  بدون داشتن تعریفی روشن از فضای شخصی، خصوصی و عمومی در دنیای مجازی، هرگونه اقدامی که برای مقابله با آزار و اذیت آنلاین انجام شود، اساسی نیست و بیشتر نمادین خواهد بود.
به‌علاوه چگونگی بررسی دقیق مواردی مانند آزار و اذیت سایبری، آزار جنسی و غیره در دنیای مجازی مبهم است. برای مثال دست زدن یه آواتار یک زن را نه می‌توان آسیب فیزیکی دانست و نه مجازی؛ در واقع این یک آسیب فیزیکی مجازی با پیامدهای دنیای واقعی است. در سال 2013، قانون، آزار جنسی زنان در محل کار (پیشگیری، ممنوعیت و اصلاح) را فراتر از تماس فیزیکی تعریف می‌کند اما تعریف و چگونگی برخورد با این موضوع در فضاهای مجازی هنوز مشخص نیست و ابهام دارد.
سرقت هویت یکی دیگر از مسائل مهمی است که دراین بخش مطرح است؛ اگرچه سرقت هویت طبق قانون فناوری اطلاعات یک جرم است و برای آن مجازات در نظر گرفته‌اند، اما فقط رمزهای عبور و سایر ویژگی‌های شناسایی منحصربه‎فرد را پوشش می‎دهد که در ادامه به این مسئله کمی بیشتر خواهیم پرداخت.
همچنین متاورس از موضوعات تاریخی که منجر به تبعیض، نژادپرستی، تبعیض مبتنی بر مذهب، جنایات و سخنان نفرت‌انگیز می‌شود، مصون نیست. در نتیجه در صورت بروز این مشکلات کاستی قوانین در متاورس احساس می‌شود. جرمی مانند قتل در قانون جزا حبس و اعدام دارد، اما این حکم برای کشتن شخص در زندگی واقعی کاربرد خواهد داشت. قوانین در متاورس برای کشتن آواتار یک فرد مجازاتی به این شکل تعریف نکرده‌اند. با این وجود قوانین در متاورس به گونه‌ای است که برای هر جرمی مجازات در نظر گرفته شده و بر اساس قوانین در متاورس هیچ جرمی در دنیای مجازی بدون مجازات نخواهد ماند.
در صورتی که قوانین در متاورس در برابر هر جرم به صراحت مشخص نشوند، این مسئله و کاستی‌های آن  می‌تواند به مجرمان فرصت‌های بیشتری برای ارتکاب جرم بدهد. به جز قتل، کشف و افشای اسرار به‌عنوان نقض حریم خصوصی، مزاحمت‌های سایبری و مواردی از این دست نیز جرم است.
با گسترش متاورس و پیچیده‌تر شدن زندگی در آن،  مجرمان فرصت‌های بیشتری برای وقوع جرم خواهند داشت. این جرایم تنها مربوط به نقض حریم خصوصی که شرکت‌ها با فروش داده‌های شخصی کاربران مرتکب می‌شوند، نیست بلکه در مورد هک شرکت‌ها و انتشار اطلاعات کاربران هم این مسئله صدق می‌کند. بنابراین اهمیت و ضرورت ایجاد قوانین در متاورس و برخورد با مجرمان باز هم در اینجا نمود پیدا می‌کند.
در دنیای مجازی که در حال حاضر با آن سروکار داریم جرایمی از قبیل تجاوز در فضای مجازی، فریب، خشونت، فحاشی و آزار و اذیت رواج دارد؛ بنابراین انتظار می‌رود در دنیای متاورس هم با این مشکلات روبه‌رو شویم. در دنیای متاورس هم مانند دنیای فیزیکی که در آن هستیم، افراد شیاد و کلاهبرداری در کمین‌اند تا به هر شکلی از اعتماد کاربران سوءاستفاده کرده و سرمایه و دارایی‌های شخص را از آن خود کنند.
 

دسته‌بندی جرایم در متاورس

 
جعل هویت
در این فضا افراد می‌توانند با هویت جعلی مانند نام و مشخصات مستعار، تصویر و یا آواتار جعلی و هر آنچه که با هویت واقعی آن‌ها در تضاد است وارد این محیط شده و به افراد صدمه بزنند. برخی اشخاص می‌توانند با استفاده از مشخصات فردی دیگر در این فضا، دست به تخریب وی زده و اعتبار فرد را خدشه‌دار کنند. بنابراین قوانین در متاورس در بخش احراز هویت، بسیار بسیار مهم است و می‌تواند سدی برای سوءاستفاده‌های این‌چنینی باشد.
 
کلاهبرداری و فریب
تعریف کلاهبرداری:
"به موجب ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری، چنانچه فردی از طریق ارتکاب هر نوع رفتار فیزیکی، مانند بهره‌گیری از هر نوع وسایل و یا انجام هر نوع عملیات متقلبانه‌ای، شخص یا اشخاص دیگری را اغفال نماید و به‌واسطه فریب دادن، اموال آن‌ها را ببرد، مرتکب جرم کلاهبرداری شده است. در جرم کلاهبرداری، فرد زیان‌دیده مال خود را از روی رضایت اما در نتیجه‌ فریب و اغفال به کلاهبردار داده است."
با وجود اینکه از راه‌اندازی متاورس زمان زیادی نمی‌گذرد، می‌بینیم که افراد شیاد و کلاهبردار از هر راهی سعی می‌کنند تا افراد ساده‌لوح را فریب دهند. یکی از راه‌های کلاهبرداری در متاورس، فروش زمین است؛ راهی که برای کلاهبرداران با سود هنگفتی همراه است. مفهوم زمین در متاورس به معنای تکه‌ای از یک فضای دیجیتالی قابل‌ خرید است که صاحبان آن‌ها می‌توانند از آن برای اهداف مختلف استفاده کنند، یا آن را تنها برای کسب سود در کوتاه‌مدت یا میان‌مدت خریداری نمایند.
در واقع برای خرید زمین در پلتفرم‌های فعال در حوزه متاورس، هیچ نیازی به مراجعه به واسطه‌ها نیست. اگر شخصی تجربه کار با پلتفرم‌های حوزه ارز دیجیتال را داشته باشد، می‌تواند با متصل‌کردن کیف‌ پول خود به دیسنترالند، سندباکس یا سایر برنامه‌ها، اقدام به خریدوفروش اقلام مجازی کند.
در این میان افرادی با تبلیغات گسترده در فضای مجازی و دادن وعده‌های دروغین به افراد مدعی می‌شوند که با پرداخت وجه به حساب بانکی و یا انتقال رمزارز به کیف پول، برای آنان در متاورس زمین می‌خرند، اما پس از واریز وجه از دسترس خارج می‌شوند.

قوانین در متاورس در این بخش چگونه باید باشد؟ در این زمینه برای هرگونه ارائه سرویس یا معامله در متاورس باید کارگزاران تأیید‌شده و مطمئن وجود داشته باشد تا مشتریان بتوانند با خیال راحت به آن‌ها مراجعه کنند، علاوه بر این باید قابلیت استعلام دارایی‌ها در شبکه بلاک چین به‌راحتی وجود داشته باشد.
با توجه به اینکه در قوانین در متاورس در خصوص کلاهبرداری از طریق خرید زمین در این فضا، قانون نوشته شده‌ای وجود ندارد، استنباط وکلا به این صورت است که:
"در صورتی که کلاهبرداری صرفاً در فضای مجازی انجام شود و یا اینکه شخص کلاهبردار از طریق توسل به ابزارهای رایانه‌ای و یا تبلیغات در فضای مجازی موجب اغفال زیان‌دیده شده و از این طریق اموال او را از برباید، براساس ماده ۱ قانون تشدید مجازات ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری و یا ماده ۱۳ قانون جرایم رایانه‌ای با او برخورد خواهد شد."
در نتیجه، با توجه به اینکه جرم به چه نحوی و با استفاده از چه ابزاری در فضای مجازی برای اغفال و یا فروش زمین در متاورس انجام شده، نوع مجازات برای آن متفاوت خواهد بود. اما باید رفتاری که موجب اغفال و فریب می‌شود، انجام شده و قابل اثبات باشد. جمع‌آوری کمک‌های مالی غیرقانونی، شرکت‌های هرمی، پولشویی، فرار مالیاتی و اخاذی از موارد دیگر کلاهبرداری محسوب می‌شود.
 
دزدیدن و سو استفاده از اطلاعات
کاربران باید سعی کنند تا در این فضا تنها با آواتار شخصی خود ارتباط داشته باشند و تعاملات متاورسی خود را در دنیای فیزیکی به اشتراک نگذارند. بسیاری از افراد در کمین‌‌اند تا با به‌دست آوردن اطلاعات شخصی و فیزیکی کاربران متاورسی از آن‌ها سوءاستفاده کرده و به افشای اطلاعات آن‌ها دست بزنند. سعی کنید بر داده های شخصی خود کنترل داشته باشید تا امکان سوء استفاده از اطلاعات را برای افراد ناشناس به حداقل برسانید.
در آینده‌ای نزدیک، متاورس به بستر معاملات آنلاین تبدیل خواهد شد و بلاک چین در دستیابی به این امر بسیار کمک‌کننده خواهد بود. کاربران با دارایی‌های دیجیتالی که از این فضا به‌دست آورده‌اند یا با ارز دیجیتال در کیف پود خود با دیگر کاربران به انجام معاملات خواهند پرداخت.
در بخش حفاظت از اطلاعات توضیح در مورد داده‌ها امری ضروری است. داده‌ها در متاورس بسیار مهم و ضروری‌اند اما درباره شیوه ضبط، اندازه‌گیری و نگهداری داده‌ها ابهام وجود دارد. اگرچه متاورس، یک مرز هیجان‌انگیز برای افراد به‌خصوص کاربرانی است که از آن استفاده می‌کنند، اما باید بدانیم سازمان‌ها برای کسب‌وکار آینده خود دقیقاً چه مقدار و چه نوع داده‌ای نیاز دارند.
بنابراین محافظت از اطلاعات و داده‌های کاربران مسئولیتی بسیار سنگین است که هم موجب بالا رفتن اعتبار متاورس می‌شود و هم افزایش اعتماد کاربران را در پی خواهد داشت. در این میان کاربران باید سعی کنند حتی‌الامکان تا بالارفتن سطح امنیت و نگهبانی از داده‌ها و وضع قوانین در متاورس، اجازه سوءاستفاده به مجرمان از حریم شخصی خود را ندهند.
 
گروگان‌گیری و مزاحمت در متاورس!
بر اساس تجربه برخی کاربران، هنگامی که آن‌ها در حال چت رکردن بودند گروهی از افراد با ظاهری خاص وارد چت شده و تصمیم  خود مبنی بر گروگان گرفتن آ‌ن‌ها را عنوان کردند!
 
سوءاستفاده از نوب‌ها در متاورس
ابتدا ببینیم که نوب چیست؟ کلمه نوب یک اصطلاح عامیانه است که برای افراد غیرحرفه‌ای و تازه‌کار به‌کار می‌رود. تله نوب نوعی تله سرمایه‌گذاری است که در واقع هدف اصلی آن تازه‌کار‌ها و کسانی است که به علوم مربوط به حوزه‌های اقتصادی اشراف ندارند. با گسترش بازارهای ارزهای دیجیتال در چند سال اخیر، تله‌های نوب در این بازارها برای به دام انداختن افراد تازه‌کار شکل تازه‌ای به خود گرفته‌ا است. در واقع تله نوب یک کلاهبرداری نیست بلکه فرصتی است که افراد  تازه‌کار خود در اختیار کلاهبرداران قرار می‌دهند.
در متاورس زندگی جدیدی را تجربه خواهید کرد که یکی از آن دنیای گیمینگ است؛ دنیای که به‌سرعت در حال پیشرفت بوده و طرفداران بی‌شماری نیز دارد. به همین دلیل شرکت‌های مختلف سعی می‌کنند که در مرکز این جریان قرار بگیرند. گیمینگ صنعتی پرسود و قدرتمند است؛ چراکه در بازی‌های ویدیویی بحث ارز دیجیتال مطرح است.
 بازی‌های معروف از ارزهای دیجیتال استفاده نمی‌کنند؛ چون  مخاطب بازی‌های ویدیویی گیمرها بوده و گیمرها هم از بازی‌های بلاک چین استقبال نمی‌کنند. وجود کلاهبرداری‌های زیاد و توضیحات گنگ آن‌ها باعث می‌شود بازی‌های بلاک چین غیرقابل اعتماد باشند. متاورس برای تازه‌واردان دنیای گیم فضای بسیار مناسبی برای سوءاستفاده و بالا بردن ارزش ارزهای دیجیتال ناامن است. افرادی که نیاز مالی دارند و یا آن‌هایی که فکر می‌کنند یک شبه می‌توانند به ثروت دست پیدا کنند در این دام گرفتار می‌شوند.
 
قتل در متاورس!
منظور از کشتن و قتل در متاورس، کشتن آواتار یک نفر در متاورس است. آواتار چیست؟ از نظر واژه‌شناسی، کلمه آواتار به‌طور خاص به خدایانی اشاره دارد که به زمین فرود آمده و شکلی شبیه انسان به خود می‌گیرند. آواتارهای ما، خود ما، در یک فضای مجازی یا دنیای بازی است که اقدامات یا تصمیمات آواتار با اقدامات یا تصمیمات خود ما یکسان است. آواتارها می‌توانند هر شکلی به خود بگیرند و ویژگی‌های انسان‌نما مانند اندام متحرک، بالاتنه و پایین تنه، چهره و مواردی مشابه این را دارند.
جرایمی مانند قتل، دزدی، تجاوز جنسی و تهدید در صورتی که علیه یک فرد فیزیکی انجام شود جرایم قابل مجازات است، اما در دنیای مجازی به نظر می‌رسد که قوانین تغییر می‌کند، اما کشتن آواتار یک فرد مانند مجازات در جرایم که علیه یک فرد فیزیکی است انجام نمی‌شود. یک آواتار ارتباط نزدیکی با تصویر یک شخص دارد و آسیب رساندن به آن آواتار نیز به معنای آسیب رساندن به تصویر یک فرد است. با توجه به نظر کارشناسان حقوق، قتل در متاورس یک جنایت با حکم حبس 25 ساله تا ابد نیست، اما می‌تواند جرم باشد؛ آن‌ها همچنین بر این باورند که پیگرد قانونی یک کاربر ناشناس و اثبات جرم وی مشکل است.
 در واقع قوانین برای محافظت از مردم واقعی و زنده نوشته شده است و برای محافظت از آواتارها یا کدهای نرم‌افزاری متاورس قانونی وجود ندارد. حکم جرایمی که در متاورس اتفاق می‌افتند در نهایت شامل غیرفعال یا محدود شدن آواتار کاربر است. متاسفانه در حال حاضر تعداد بسیار کمی از جرایم آزار و اذیت دیجیتال یا تهدید در اینترنت تحت پیگرد قانونی قرار می‌گیرند؛ قوانین در متاورس نیاز به بررسی بیشتری دارد.

آسیب‌پذیری نرم‌افزاری و بدافزار
بدافزارهایی که هدف اصلی آن‌ها کیف پول‌های رمزنگاری شده است و برای سرقت ارزهای دیجیتال، توکن‌ها یا  NFT  افراد از آن‌ها استفاده می‌کنند. اصلاح باگ‌ها و آسیب‌پذیری‌ها در پلتفرم‌ها، قراردادهای هوشمند و غیره برای محافظت در برابر حملات و نرم‌افزارهای مخرب، از ملاحظات امنیتی مهم برای کنترل این ضعف است.
 
خطرات محتوای فراگیر
ترولینگ و آزار و اذیت جنسی و نژادی مشکلاتی است که در حال حاضر در تمام پلتفرم‌های بازی واقعیت مجازی و دیجیتالی وجود دارد. این نوع رفتار سابقه طولانی در فضاهای دیجیتال دارد. این به‌ویژه برای کودکان خطرناک خواهد بود؛ چراکه کودکان قبل از والدین خود به کنجکاوی در متاورس پرداخته و خود در معرض محتوای جنسی و خشونت‌آمیز قرار می‌دهند.
 

نگرانی‌ها درباره متاورس

مسائل مربوط به حریم خصوصی کاربران
محافظت از کودکان و نوجوانان
نگرانی‌های روان‌شناختی
دسترسی به نابرابری
قوانین در متاورس
حساسیت‌زدایی
هک هویت کاربران
 

قوانین مبهم


در سراسر جهان قانون‌گذاران برای قوانین سخت‌گیرانه‌تر حفظ حریم خصوصی و حفاظت از داده‌ها تلاش کرده‌اند. اما می‌بینیم که قانون قادر به همگامی با پیشرفت‌های فناوری نیست. چراکه این قوانین سال‌ها قبل نوشته شده‌اند، زمانی که فناوری و تکنولوژی به‌شکل امروزی یا وجود نداشته و یا بسیار کم‌رنگ بوده است. به همین دلیل اجرای عدالت در دنیای دیجیتال را عملاً با مشکل مواجه کرده است.
قوانین در متاورس نیازمند بررسی موشکافانه است؛ در حال حاضر قانون مشخص و ثابتی برای جرایم متاورسی وجود ندارد. در حوزه قوانین در متاورس باید به سوالاتی از قبیل: آیا باید شکایات به دادگاه برده شود تا سیستم حقوقی مورد نظر آن را بررسی کند؟ آیا دادگاه متاورسی برای اجرای قوانین خواهیم داشت؟ در صورت تدوین قوانین در متاورس و تشکیل آن، چه کسانی در مسند قضاوت خواهند نشست؟  با جرایم و مجرم چگونه برخورد خواهد شد و غیره پاسخ داده شود.
از بارزترین مشکلاتی که در وضع قوانین در متاورس وجود دارد نوع برخورد متفاوت جرایم در متاورس با دنیای واقعی است. استانداردهایی در اینترنت وجود دارد و شرکت‌های اینترنتی باید هنجارها و قوانین در متاورس را بر اساس کشوری که کاربرانشان در آن ساکن‌اند، رعایت کنند. اگر با گسترش متاورس بین مردم، جرم و جنایت افزایش یابد، مشکلات نیز همراه آن رشد خواهند کرد.
کارشناسان امید دارند تا کاربران از این فناوری استفاده قانونی بکنند و دولت‌های سراسر جهان نیز بتوانند سیاست‌های سخت‌گیرانه‌ای را وضع کنند تا جرم و جنایت در این فضا کمتر شده و ایمنی آن افزایش پیدا کند. درست است که متاورس فرصت‌های زیادی را در آینده فراهم می‌کند اما باید خطرات و آسیب‌ها برای ایمن‌تر کردن فضای آن کاهش یابد.
 

متاورس و قوانین آن در ایران


آیا در ایران برای متاورس قانونی وجود دارد؟ با گسترش متاورس در جهان کنجکاوی مردم ایران به حضور در این عرصه نیز بیشتر شده است. اکثر مردم با این مسئله و پرسش مواجه‌اند که آیا متاورس در ایران قانونی است؟
کاربران ایرانی پیش از نظام اقتصادی حاکم بر جامعه، فعالیت رسمی خود را در حوزه ارزهای دیجیتالی آغاز کردند و این مسیر درآمد ارزی مناسبی را برای کشور نیز داشتند. از این جهت با توجه به اقتضای جامعه تصمیم بر احداث و راه‌اندازی بانک ارزهای دیجیتال در کشور گرفته شد و در مدت زمان کوتاهی نیز این بانک‌ها به بهره‌برداری رسید.
ذکر این نکته ضروری است که تمام سرویس‌های ارائه‌دهنده خدمات متاورس در کشورهای خارجی قرار دارند؛ بنابراین با توجه به تحریم‌هایی که با آن مواجه‌ایم در صورتی‌که پایبندی به قوانین در متاورس صورت نگیرد و یا در این مورد کلاهبردی و جرمی صورت پذیرد، امکان پیگیری جرایم برای ما وجود نخواهد داشت. بنابراین ضروری است که علاقه‌مندان به این حوزه با تکیه بر اطلاعات افراد متخصص و کارآزموده اقدام به سرمایه‌گذاری کنند تا از هرگونه کلاهبرداری در امان بمانند.
علاوه بر مشروعیت قانونی، مسئله حائز اهمیت دیگر در این مورد درآمد حلال حاصل از کسب‌وکار برای مردم ایران است. بر اساس نظر اشخاص آگاه بر موازین اسلامی هرگونه درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری در حوزه رمز ارز و جهان متاورس کاملاً حلال بوده و هیچ‌گونه مشکلی ندارد. افراد با خرید خانه، زمین و ماشین ارزش وجه نقد خود را حفظ کرده و پس از گذشت مدت زمانی به سود قابل توجه‌ای نیز دست می‌یابند. جهان متاورس نیز مانند دنیای واقعی بوده و درآمد حاصل از آن هم حلال است.
 در مقابل این نظر برخی از فقها نیز بر این نظرند که ماهیت خرید زمین در متاورس این‌چنین است که در فقه و قانون ما اساساً چیزی قابلیت معامله کردن و خرید و فروش دارد که عین باشد، یعنی قابل رویت، اشاره‌کردن و ملموس باشد. بنابراین چون در متاورس چیزی که به معنی عین در قانون ایران است وجود ندارد، لذا خرید در متاورس برای کاربران جایز نخواهد بود.
گسترش روزافزون متاورس و پیدایش مشاغل مجازی موجب شده تا بستری جدید برای کسب درآمد روزانه برای افراد ایجاد شود. به‌دلیل اینکه وضعیت اقتصادی کشور ایران ثبات چندانی ندارد، بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند به حوزه متاورس ورود کردهو از این طریق به کسب درآمد مشغول باشند. توجه و دانستن قوانین در متاورس و جرایم و تهدیدهایی که در آن وجود دارد، از موارد بسیار مهم برای پیشرفت این افراد در این دنیای جدید است.
 

پلیس متاورس
 

 در این زمینه اینترپل تصمیم دارد تا با ایجاد واحد جدید، افسرانی را در مورد نحوه مبارزه با جرم و جنایت در دنیای مجازی را تربیت کند.
بر اساس گفته اینترپل از آنجایی که برخی از جرایم ارتکابی در دنیای فیزیکی هنوز در فضای مجازی تنظیم نشده‌اند، مجرمان در حال حاضر از این  بی‌قانونی نسبی سوءاستفاده می‌کنند. در طی نوزدهمین مجمع عمومی آن در دهلی نو پلیس اینترپل اعلام کرد که تصمیم به ایجاد پلیس متاورس دارد. مدیر اجرایی فناوری و نوآوری اینترپل تأکید کرد که همه اقداماتی که به‌طور آفلاین جرم‌انگاری می‌شوند، در صورت ارتکاب در دنیای مجازی جرم محسوب نمی‌شوند.
این سازمان با مجمع جهانی اقتصاد، متا و مایکروسافت در جهت آماده‌سازی برای مقابله با جرم و جنایت در فضاهای تازه در حال ظهور همکاری می‌کند. همچنین اینترپل هشدار داده است که جنایتکاران در حال حاضر شروع به بهره‌برداری از متاورس کرده‌اند. علاوه بر این با توجه به گفته این سازمان با افزایش تعداد کاربران متاورس، فهرست جرایم احتمالی نیز افزایش خواهد یافت.
سازمان‌هایی که در متاورس کار می‌کنند باید با تیم‌های امنیتی و مدیریت ریسک خود همکاری کرده تا آسیب‌ها و خطرهای احتمالی را پیدا کنند. توسعه‌دهندگان هم باید درباره این خطرات آموزش ببینند تا برنامه‌ها را قبل از انتشار مورد بازبینی و آزمایش قرار دهند.
 
سخن پایانی

در این مطلب تمرکز اصلی ما بر روی قوانین در متاورس و جرایمی که در آن رخ می‌دهد، بود. سعی بر آن شد تا متاورس به زبان ساده توضیح داده شود تا درک آن نیز راحت باشد. همان‌طور که پیش‌تر گفتیم قوانین در متاورس نیاز به بررسی بیشتری دارد. در رابطه با فناوری متاورس و پیامدهای حقوقی آن نگرانی‌های زیادی وجود دارد؛ این نگرانی‌های از موضوع دست زدن به آواتار زنان گرفته تا فروش میلیون‌ها دارایی بسیار جدی است و موجب چالش‌های زیادی در متاورس نیز شده است.
 متاورس آغاز انقلاب اینترنت است و پیامدهای کامل این فناوری در ۱۰ تا ۱۵ سال آینده محقق خواهد شد. با این حال، قانون‌گذاران، در تدوین قوانین در متاورس باید از همگام بودن فناوری متاورس با هنجارهای حفاظت از داده ها مطمئن باشند، این امر مستلزم پیش‌نویس قانون برای این فضا است تا فناوری نیز با مرزهای تعیین‌شده توسط قانون تکامل یابد. پیش‌تر نیز گفته شد که به دلیل جدید بودن متاورس، در این مورد قانون نوشته شده‌ای وجود ندارد.
متاورس تازه در اول راه است و وضع قوانین در متاورس با گذشت زمان و شناخت بهتر آن ارتقا خواهد یافت. با کاوش عمیق‌تر در متاورس سازمان‌ها و افراد به‌طور فزاینده استفاده از آن را می‌پذیرند و از این فناوری بنیادی در دنیای واقعی خود استفاده‌های بهینه‌ای خواهند کرد.
متاورس به قانون اساسی نیاز دارد. وقتی که متاورس کار خود را آغاز کرد شاید فقط آن را به‌عنوان یک فناوری جدید همانند اینترنت می‌شناختند. اما گذر زمان نشان داد که متاورس چیزی فراتر از آن بود که بشر تصور می‌کرد؛ با گذشت زمان امیال و غرایز انسان در دنیای واقعی، در دنیای متاورس نیز دخیل شد.
 در متاورس فاصله معنایی ندارد، می‌توان بدون توجه به مسافت‌ها به پیشرفت در بستر و دنیایی متفاوت فکر کرد. متاورس فضایی است که شاید حتی بعد از مرگمان هم در آن زنده باشیم، شاید  برای آواتارهایمان در یک حادثه رانندگی مجازی اتفاق بدی رخ دهد؛ آواتارها به کما بروند، به هوش بیایند و یا حتی بمیرند.
شما تا چه حد با قوانین در متاورس آشنایید؟ فکر می‌کنید علاوه بر قوانین گفته شده چه قانون‌های دیگری باید در این فضا تدوین شود؟ به نظر شما آیا ورود به فضای متاورس در ایران، در حالی که تمام پایگاه‌های آن در خارج از ایران است و با توجه به تحریم‌ها که موجب عدم پیگیری قانونی در هنگام وقوع جرم برای ما می‌شود، کار درست و معقولانه‌ای است؟