سفري به لنگرود

استان گيلان با مساحتي حدود 14820کيلومتر مربع در شمال ايران و درجنوب غربي درياي خزر قرار دارد. اين استان از شمال به جمهوري آذربايجان و درياي مازندران، از شرق به استان مازندران و درياي مازندران، از غرب به استان هاي اردبيل و قزوين و از جنوب به استان قزوين محدود است. ارتفاع مرکز استان (رشت) از سطح درياي آزاد 10 متر است. شهرستان لنگرود با 441 کيلومتر مربع وسعت، داراي سه شهر به اسامي لنگرود، کومله، شلمان و يک بخش مرکزي است و بخش مرکزي از شش دهستان که عبارتند از: چاف، درياسر، ديو شل، کومله، گل سفيد، لات ليل تشکيل شده است.

آثار باستاني و تاريخي شهرستان لنگرود:
 

پل خشتي: اين پل روي رودخانه اي که لنگرود نام دارد و آب آن از يکي نهرهاي سفيد رود است و از ميان شهر مي گذرد، بنا شده است که طول اين پل بالغ بر 37 متر و عرض آن 4/5متر است و ارتفاع بلندترين نقطه پل از سطح رودخانه 9/70سانتي متر است.
منزل قديمي منجم باش: اين خانه که درفشکالي محله لنگرود است يکي از آثار قديمي و تاريخي لنگرود به شمار مي رود.
گورستان وادي لنگرود يا مزار شهدا: اين قبرستان يکي از آثار تاريخي و قديمي اين شهرستان است که سابقه تاريخي آن به 1306 ه.ش منتهي مي شود وسعت اين وادي بالغ بر بيست هزار متر مربع (دوهکتار) است. منزل دريابيگي در لنگرود: اين منزل در محله راه پشته لنگرود قرار دارد و با نقاشي ها و درهايي باز به سوي حياط گچ بري شده، يکي از شاهکارهاي دوره قاجار است.
مسجد محمد خان اميني لنگرودي: اين مسجد که معروف است به مسجد شهدا توسط شخصي به نام هادي محمد خان اگنطي اميني متوفي 1302 ه.ش تجديد بنا گرديد.
سنگ قبري قديمي: اين سنگ قبر در گورستان وادي شهداي لنگرود قرار دارد و سنگي رسوبي به درازاي 86 سانتي متر به پهناي 25 و بلندي 37 سانتي متر که بر سطح بالاي آن نقش سرو حک شده است.
باغ معروف منجم باشي: يکي ديگر از آثار ديدني لنگرود باغ معروف منجم باشي لنگرودي در روستاي ديوشل بوده است، وي در اين دهکده کاخي ساخته و طرح باغي ريخته بود. گنبد مير بهادر: از جمله آثار تاريخي بازار لنگرود، گنبد ميربهادر است که در نزديکي مسجد حاجي علي مي باشد. مجتمع جهانگردي چاف چمخانه: يکي از آثاري که اخيراً بنا گرديده و از آثار ديدني لنگرودي به شمار مي رود. مجتمع جهانگردي چاف چمخانه است. اين بنا که در 15 کيلومتري شهر لنگرود و در کنار رودخانه اي که مسير آبش به طرف درياست، قرار دارد. پل خشتي قديمي ناکليا شر: اين پل يکي از آثار باستاني و قديمي لنگرود است که قدمتش به دوره صفويه مي رسد. لنگرود از ديرگاهان همواره در امور صنعتي و پيشرفت آن مورد توجه بوده، پس از کوشش هاي فراواني که خشايارشا براي راه اندازي صنعت کشتي سازي به کار برد و ايجاد ناوگان دريايي ايران را وجهه همت خود ساخت متاسفانه بي اثر ماند، ديگر پس از او کسي به دنبالش نرفت و اين صنعت بنيادي به فراموشي قطعي سپرده شد، در فاصله دو هزار و اند ساله اي، فکر ايران مداران از لزوم ناوگان دريايي منحرف شد و کسي هم به انديشه احيا آن نيفتاد تا اينکه نادر شاه در نبرد مسقط متوجه اين کمبود وحشتناک شد و مصمم به ايجاد ناوگان دريايي ايران گرديد، براي اين کار جان دالتون انگليسي را به خدمت گرفت، او هم پس از بررسي همه جانبه، مناسب ترين نقطه شروع و گسترش صنعت کشتي سازي را در لنگرود تشخيص داد و دراين شهر تاريخي آغاز به کارکرد که اگر قتل نادرشاه پيش نمي آمد شايد لنگرود بزرگ ترين قطب صنعتي در ايران مي شد، ولي آنهايي که همواره از پيشرفت ايران در هراسند نادر را کشتند و بدين سان آغازين لحظات پاگرفتن يک صنعت بنيادي به پايان خود پيوند خورد.

دين مردم لنگرود:
 

مردم گيلان پيرو دين اسلام و مذهب جعفري اثني عشري هستند، ولي در کوه هاي تالش عده اي اهل سنت زندگي مي کنند. اسلام از نيمه دوم سده ي سوم هجري در اثر تبليغات علويان رانده شده از دستگاه اموي و عباسي در سرزمين گيل و ديلم رخنه کرد، آن هم به صورت مذهب زيديد که از آن پس گيلانيان رفته رفته شيعه شدند. اخلاق و عادت هاي مردم: ساکنان گيلان را از دير زمان، مردمي شريف، آزاده و استقلال طلب و در عين حال منيع الطبع، مغرور و جوانمرد تشکيل مي داد به طوري که صفاي باطن و سجاياي گيلانيان امروز مولود همين روحيه است. گيلانيان مردمي سختکوش، شجاع، مقاوم و متدين هستند. اقتصاد: اين استان از مرطوب ترين مناطق ايران است. علاوه بر رطوبت و باران زياد، عواملي چون مساعد بودن آب و هوا، وجود رودهاي پر آب و دائم و خاک حاصلخيز، در توسعه کشاورزي اين منطقه موثر بوده و با وجودي که اين استان صنعتي شده ولي فعاليت اصلي مردم بر کارهاي کشاورزي استوار است و مهم ترين مرکزتوليد برنج کشور به حساب مي آيد. مهم ترين محصولات کشاورزي استان گيلان عبارتند از: برنج، گندم، چاي، جو، حبوبات، محصولات جاليزي، دانه هاي روغني، توتون، سبزيجات، سيب زميني ، بادام زميني، پياز، مرکبات، زيتون، کنف و توت.
دامداري و دامپروري: دامداري و دامپروري در استان گيلان به صورت يک جانشيني و کوچ نشيني معمول است. مردم علاوه بر کار کشاورزي اقدام به نگاهداري و پرورش دام مي کنند. در شهرستان تالش دامداري رونق دارد و مردم داراي گوسفند، گاو و گاوميش هستند. زنبور داري و مرغداري و پرورش طيور در اين استان نيز رواج دارد.
شيلات: صيد ماهي و استفاده از منابع آبزي در کرانه هاي درياي مازندران و رودهاي منطقه به طريق سنتي و صنعتي رواج دارد. به طور کلي حدود يک صد گونه از ماهيان دريايي و مهاجر در درياي مازندران زندگي مي کنند ولي در حال حاضر فقط از پانزده تا بيست نوع آنها بهره برداري مي شود. تهيه خاويار از زمان ابراهيم خان دريابيگي در ايران رايج گشت. پس از طي شدن شيلات ايران در کنار ديگر برنامه هاي اصلاحي براي پيشبرد صنعت ماهي صورت پذيرفته، ارزش فوق العاده ي خاويار و تهيه آن در راس برنامه هاي بهره برداري شيلات ايران قرار داشته و اکنون خاويار ايران از لحاظ کيفيت، مقام نخست را در جهان داراست.
صنايع دستي: صنايع دستي مردم گيلان متنوع بوده و بيشتر به صورت صنايع روستاي کوچک و خانگي است. مهم ترين آنها عبارتند از: حصيربافي، گليم، جاجيم، سفال، سراميک، بامبوبافي، نمدمالي، جوراب بافي، خراطي و چادر شب بافي.
منبع: نشريه خانه و خانواده شماره 170
/س