از سرزمين شمالي

همه تيم هاي قطب شمال
 

امروز از ميان همه تيم هاي شمالي قدرتمند در ليگ ايران تنها ملوان بندرانزلي است که جزو 18 تيم فعال ليگ برتر محسوب مي شود. سال گذشته تيم هايي نظير نساجي قائمشهر و داماش گيلات پشت دروازه ليگ برتراز نفس افتادند. داماشي ها پس از شکست فاحش مقابل صنعت نفت در دو بازي رفت و برگشت پلي آف همان مسيري را طي مي کنند که نفتي ها چند سال قبل طي کردند و با استفاده از تبصره هاي قانوني و حقوقي و خارج از زمين فوتبال به ليگ برتر بازگشتند. شايد اگر شکايت داماش از بازيکن مشمول صنعت نفت نتيجه بدهد، يکي از سهميه هاي جنوب در ليگ برتر جاي خود را بايک شمالي عوض کند. البته با توجه به حساسيت موجود در برگزاري منظم ليگ برتر چنين اتفاقي بسيار بعيد به نظر مي رسد.

قوي سپيد خوش آواز
 

1) ملوان؛ با اصالت ترين تيم ليگ ايران، ملوان بندرانزلي از سال 1348با تلاش چند معلم آموزش و پرورش از جمله بهمن صالح نيا تاسيس شد و در سال 52 در ليگ اول تحت جمشيد در مسابقات شرکت کرد. اين تيم کرانه درياچه خزر از همان سال زير نظر نيروي دريايي ارتش قرار گرفت. دو نکته جزو مصاديق و معيارهاي تعريف شده ملوان است. اول اصالت تيم، از اين جهت که آنها به جز چند بازي اوليه ليگ تخت جمشيد که از وجود عزيز اصلي به عنوان سر مربي بهره بردند ديگر هيچ گاه از ميان مربيان خارج از مکتب ملوان بهره نگرفتند. بهمن صالح نيا، نصرت ايراندوست، محمد احمدزاده، محمود پيشگاه هاديان و فرهاد پورغلامي جملگي از ستارگان گذشته ملوان بودند و گفته مي شود پژمان نوري سر مربي آينده آن خواهد بود. دومين نکته هم اين است که پرافتخارترين تيم شهرستاني در ليگ ايران بوده اند که اين افتخار را تا سال 1382 به همراه داشته اند. همچنين 3 بار عنوان بهترين تيم شهرستاني ليگ و 3 بار عنوان قهرماني جام حذفي را به نام خود ثبت کرده اند. ملواني ها به جز سال هاي 77 و 79 و 81 هميشه در ليگ حاضر بوده اند و نفراتي چون غفور جهاني، عزيز اسپندار، سيروس قايقران، بهروز پرورش خواه، پژمان نوري، مازيار زارع، حسن اشجاري و سيد جلال حسيني را به تيم ملي فرستاده اند.

پرسپوليس سپيد(!) گيلان
 

2) سپيدرود رشت؛ هميشه در حسرت سپيدرود رشت به عنوان رقيب
ملواني ها به جز سال هاي 77 و 79 و 81 هميشه در ليگ حاضر بوده اند و نفراتي چون غفور جهاني، عزيز اسپندار، سيروس قايقران، بهروز پرورش خواه، پژمان نوري، مازيار زارع، حسن اشجاري و سيد جلال حسيني را به تيم ملي فرستاده اند سرخپوش ملوان بندر انزلي در رشت تأسيس شد اما يک عمر پشت دروازه ليگ ماند. آن ها که جاويد جهانگيري، رسول حقدوست، حسين مشکين زر، حميدرضا منصوري و ... را به فوتبال ايران معرفي کردند، در سال 57 در آستانه صعود به ليگ بودند که مسابقات تعطيل شد. سپيدرود رشت در دومين دوره ليگ آزادگان که به صورت منطقه اي برگزا شد، يکي از دو نماينده استان گيلان به جز ملوان بوده است. اين در حالي است که امروز در معادلات قدرت در گيلان اثري از سپيدرود رشت نمي بينيم. اين تيم در سال هاي دهه 60 که ليگ هاي استاني به صورت کامل برگزار مي شد، 3 بار قهرمان مسابقات فوتبال ليگ گيلان شد.

استقلال، شهرداري، پگاه، داماش
 

3) استقلال رشت؛ 3 دگرديسي بي نتيجه: آبي پوشان شهر رشت باتلاش مرحوم ايرج زهرايي از اواخر دهه 60 حضور خود را اعلام کردند. آن ها ستارگاني چون هادي طباطبايي، اميد هرندي، سيدعلي افتخاري و بهزاد داداش زاده را به فوتبال ايران معرفي کرده و در سال 70 نماينده گيلان در ليگ دسته برتر آزادگان شدند. استقلال رشت بلافاصله در سال 70 سقوط را تجربه کردند. آن ها در سال 71 و 80، در ليگ دهم آزادگان و ليگ اول حرفه اي در مسابقات حاضر شدند و بعداز 2 سال پياپي در سال 81 امتياز تيمي خود را به پگاه گيلان فروختند. بازهم مجيد جهانپور مرد اول آن ها بود که مثل استقلال رشت سال 70، پگاه گيلان را هم در سال 82 به ليگ برتر آورد. پگاه گيلان که اين بار به جاي مهره بومي بازيکن غيربومي داشت، در حام حذفي سال 87 نگاه ها را به خود خيره کرد اما خيلي زود به قهقرا رفت. پگاهي ها در ليگ سال 87 يعني ليگ هشتم برتر امتياز تيمي خود را به داماش فروختند.

استقلال، چوکاي انزلي، چوکاي تالش
 

4)استقلال بندرانزلي؛ اشتقاق تاريخي: در سال 66 يک اتفاق مهم در فوتبال معروف تيم ملوان مثل غفور جهاني، سيروس قايقران، رضا ويشگاهي و محمود پيشگاه هاديان با چند ستاره جوان مثل بهروز پرورش خواه و سيف ا... نجار محله، تيم استقلال بندر انزلي را ساختند. استقلال بندر انزلي بعدها با بازگشت چند ستاره اش به تيم ملوان مواجه شد اما قدرتنمايي اش با غفور جهاني را به عنوان سرمربي ادامه داد. آنها در سال 68 در ليگ باشگاهي قدس حضور يافتند. تيم فوتبال استقلال بندر انزلي از سال 72 با نام چوکاي انزلي به ليگ برگشته و در دو دوره متوالي ليگ حاضر شد. سپس از سال 73 به چوکاي تالش تغيير نام داده و طي سال هاي 77 و 78 در ليگ به کار خود ادامه داد اما از آن سال به بعد به دوران گمنامي برگشت.

دشمنان ساري، انزلي و بقيه شمالي ها
 

5) نساجي قائمشهر؛ تيم مردمي کارخانه ورشکسته: معروف ترين تيم شمالي بود که بعد از انقلاب تأسيس شد. نساجي قائمشهر به علت بافت کارگري قائمشهر ستارگان برتر و ميدان ديده مازندران را به سوي خود جذب کرد و پرطرفدارترين تيم مازندران شد. حسين رحمتي نادر و رحيم دست نشان، حسن خوردستان، پيروز جغتاپور و ... مهم ترين ستارگان نساجي بودند. نساجي در سال هاي 68، 70، 72 و 73 در ليگ ايران حاضر بود اما بعد از سقوط ديگر هيچ گاه نتوانست به بالاترين سطح فوتبال برگردد. اين تيم شمالي تغييرات مديريتي مداومي را تجربه کرد. حرکت نساجي ها به اوج آن قدر کند بود که به جز يکي، دو بازيکن معمولي در سال هاي دهه 80، فوتباليست لايقي را پرورش ندادند. آن ها سال گذشته امتياز تيمي خود را فروختند تاتيم در بخش خصوصي مشغول فعاليت شود.

کارخانه بازيکن سازي
 

6) شموشک نوشهر؛ خارج از انحصار قائمشهر و ساري: هر چند اولين تيم نوشهر در ليگ نبودند اما طي سال هاي 74 و 75 دوبار در ليگ حاضر بوده و سپس در سال هاي 82، 83 و 84 حضور در ليگ را تجربه کردند. در دهه 80 با پرورش رحمان احمدي، محسن بنگر، محمدرضا خلعتبري، ميثم بانو، مصطفي مهدي زاده، برادران نورمحمدي، ابوذر رحيمي، محسن يوسفي و ... عملکرد عالي داشتند. سهراب انتظاري يکي ديگر از ستارگان دوران غيبت آن ها بود.

ايرسوترو برزيل
 

7) ايرسوتر نوشهر؛ ظهور بي نتيجه: آن ها در سال 78 به صورتي باورنکردني به ليگ نهم آزادگان آمدند و بازگشت آن هابه ليگ دسته اول و محوشان جالب بود. ايرسوتر نوشهر، بهمن طهماسبي را به ليگ هديه کرد و استقلال گول گلزني هاي زياد اين بازيکن را خورد و او را خريداري کرد ولي بعدا متوجه شد که بيشتر گل هاي او روي نقطه پنالتي بوده است! بهمن طهماسبي متخصص گلزني به استقلال و پرسپوليس است، ايرسوتر زماني از سوي نصرالله عبداللهي و ديگران به عنوان تيم کيسه بوکس تيم هاي ليگ مورد تمسخر قرار گرفت؛ با اين مضمون که «در اين زمين ها برزيل هم به ايرسوتر مي بازد»!

سلف همه تيم هاي شمالي
 

تاج نوشهر، پيشگام قطب شمال در ليگ: در سال 50 تيم تاج نوشهر در ليگ دوم منطقه اي حاضر شد تا قبل از تمام تيم هاي گيلان و مازندران حضور در بالاترين سطح ليگ ايران را تجربه کند.

شهرداري، وحدت و بقيه ساري
 

شهرداري ساري؛ نماينده شگفتي آور: تيمي که بعدها به وحدت ساري تغيير نام داد و در سال 1368 حضور در ليگ باشگاهي قدس را به عنوان نماينده مازندران تجربه کرد، خيلي قدرتمند نبود اما با خلق چند شگفتي مثل برد برابر تيم استقلال عملکردي قابل توجه از خود به نمايش گذاشت.

صنعت نفت قائمشهر
 

10)پالايش پخش قائمشهر؛ تکرار تجربه تلخ: پالايش پخش يا همان صنعت نفت قائمشهر تکرار تجربه شکست خورده استقلال انزلي و پروژه شبيه سازي ملوان بود. آن ها از تيم نساجي مشتق شدند و با نفراتي مثل حسين مسگر ساروي، محسن مسگر ساروي، و چند ستاره ديگر در ليگ چهارم آزادگان در سال 73 حاضر بودند که به رغم کسب نتايج خوب در ليگ سال 73 که ورودي ليگ 74 بود، نتوانستند امکانات برتري را به دست آوردند غروب کردند.

جوان ناکام ساري
 

11) آستان قدس ساري؛ يک سال و ديگر هيچ: آستان قدس ساري در ليگ 73، کنار پالايش پخش، نساجي قائمشهر و ملوان بندر انزلي در مسابقات حاضر بود. آن ها نه تيم قدرتمند و نه بازيکن چندان خوبي داشتند تا دوره اول آن ها در ليگ دوره آخرشان هم باشد. معلوم نشد چرا آمدند و چرا رفتند. نه کسي را خوشحال کردند و نه کسي بابت رفتنشان غصه خورد.

يک جرقه مقابل پرسپوليس
 

12) نوژن ساري: اگرچه هيچ گاه بالاتر از ليگ دسته اول را تجربه نکرد اما سال 85 در نيمه نهايي جام حذفي پرسپوليس را جان به لب کرد و بعد از تساوي 2-2 در ساري، با ضربات پنالتي مغلوب پرسپوليس شد.

عامل مصدوميت ناصر محمدخاني
 

13) استقلال بندر ترکمن: با صلاح الدين اونق و عبدالجليل گل چشمه در مسابقات جام حذفي سال 65 حضور يافت و به دنبال شکست 2 بر صفر برابر پرسپوليس که با 2 گل عباس کارگر توام شد، نامي براي خود دست و پا کرد. ناصر محمدخاني مهم ترين مصدوميت خود را با پارگي مينيسک پاي راست در اين بازي ها متحمل شد. مصدوميتي که باعث شد او ديگر هيچ وقت آن ناصر محمدخاني روزهاي ديرين نشود.

بازيکن ملي بابل
 

14) درياي بابل: هافبکي به نام مهران نجفي را با 12 بازي ملي به فوتبال ايران معرفي کرد و فقط از همين حيث نام اين تيم در فوبتال ايران ثبت شد. بابل با وجود رقابت شديدي که از نظر فرهنگي و اجتماعي با شهرهاي توريستي شمالي دارد، در فوتبال هيچ وقت حرفي براي گفتن نداشت.
منبع:
/ن