تصور غلط از حجاب به معنای پنهان شدن و پنهان ماندن

پرسش:
آیا حجاب پنهان شدن و پنهان ماندن است؟
 
پاسخ:
«ارائه نکردن تعریف درست حجاب» و «مطرح نشدن الگوی به روز و منطبق با نیازهای امروز زندگی» از یک سو و «نبود تنوع پوشش در زمان های مختلف» باعث گردیده بینش و برداشت شایسته ای نسبت به پوشش اسلامی وجود نداشته باشد و حجاب را همچون غل و زنجیر و زندان نفس گیر معرفی کنند که پنهان شدن و پنهان ماندن یا گوشه نشینی و منزوی شدن ثمره‌ی آن است! در حالی که در خانه ماندن و در اجتماع ظاهر نشدن نیازی به حجاب و پوشیده ماندن ندارد.

امروزه نگاه نافذ و خردمندانه افراد بازگوکننده‌ی این حقیقت دلنشین است که «حجاب» عالی‌ترین «دلیل و برهان» زن مسلمان برای فراموش نشدن از صحنه های اجتماعی و مشارکت با مردان در عرصه‌های فرهنگی است و یکی از مترقی‌ترین قوانین اسلام و رشدآورترین احکام درباره‌ی دختران و زنان است.

علاوه بر این مهم، حجاب نه به عنوان «تکلیفِ» تنها، بلکه «حقِ» بانوان است که باید از این حق استفاده کرده، حجاب را حفظ، توسعه و تحکیم بخشند، چنانکه در صدر اسلام بانوان ازاد که خود کنیزان و غلامان بسیاری داشتند با حجاب، شرافت خانوادگی و اصالت اجتماعی یافته از زیردستان و قشر فرمانبر شناخته می شدند و گویی حجاب، تاج افتخار عزت و عظمت زنان بوده است نه مایه سرافکندگی و خجالت آنان.

این بینش اجتماعی در صدر اسلام موجب شده بود کنیزان از حجاب منع شوند تا هرگز خود را در ردیف زنان آزاد با رتبه‌ی والای آنان قرار ندهند و جایگاه «حجاب» و عظمت آن برای همیشه حفظ شود.

در مقابل این نگاه، «جاهلیت مدرن» امروزی است که حجاب را «کیسه‌ی سیاه»، «فلج کننده‌ی نیروی زنان»‌و «باعث عقب افتادگی آنان» می‌داند و راه هایی از این همه ستم را «بی‌حجابی»،‌«آرایش و تن آرایی»، «بی‌قیدی و دوست یابی» می‌شمرد!

استاد شهید آیت الله مطهری درباره‌ی این بینش شیطانی می‌گوید:

«آیا اگر زن، ساده و سنگین به دنبال کار خود برود برای اجتماع بهتر است یا آنکه برای یک بیرون رفتن چند ساعت پای آئینه و میز توالت وقت خود را تلف کند و زمانی هم که بیرون رفت تمام سعی‌اش این باشد که افکار مردان را متوجه خود سازد و جوانان را که باید مظهر اراده و فعالیت و تصمیم اجتماع باشند به موجوداتی هوسباز و چشم چران و بی‌اراده تبدیل کند؟

عجبا! به بهانه اینکه حجاب، نیمی از افراد اجتماع را فلج کرده است، با بی‌حجابی، بی‌بند و باری نیروی تمام افراد زن و مرد را فلج کرده‌اند. کار زن پرداختن به خودآرایی، صرف وقت در پای میز توالت برای بیرون رفتن، و کار مرد چشم‌چرانی و شکارچی‌گری شده است. آنکه اسلام نمی‌خواهد این است که زن به صورت موجود مهملی درآید که کارش فقط استهلاک ثروت و فاسد کردن اخلاق اجتماع و خراب کردن بنیان خانواده باشد. اسلام با فعالیت واقعی اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی هرگز مخالف نیست. متون اسلام و تاریخ اسلام گواه این مطلب است.

در اوضاع و احوال تجدد مأبی بی‌منطق حاضر جز در دهات و در میان افراد سخت متدین که اصول اسلامی را رعایت می‌کنند زنی پیدا نمی‌کنید که نیروی او واقعاً صرف فعالیت‌های مفید اجتماعی یا فرهنگی یا اقتصادی بشود.

آری یک نوع فعالیت اقتصادی رایج شده است که باید آن را ثمره بی‌حجابی دانست و آن این است که بنکدار [و فروشنده] به جای اینکه بکوشد جنس بهتر و مرغوبتر برای مشتریان خود تهیه کند، یک مانکن را به عنوان فروشنده می‌ آورد، نیروی زنانگی و سرمایه عصمت و عفاف او را استخدام می‌کند و وسیله پول درآوردن و خالی کردن جیب‌ها قرار می‌دهد. یک فروشنده باید کالا را همان طوری که هست به مشتری ارائه دهد ولی یک دختر خوشگل فروشنده با ادا و اطوار و ژست‌های زنانه و در معرض قرار دادن جاذبه جنسی خود مشتری را جلب می‌کند. بسیاری از افراد که اصلاً مشتری نیستند برای اینکه چند دقیقه با او حرف بزنند یک چیزی هم می‌خرند.

آیا این فعالیت اجتماعی است؟ آیا این تجارت است یا کلاهبرداری و رذالت؟

می گویند زن را توی کیسه سیاه نپیچید.

ما نمی‌گوییم زن خود را در کیسه سیاه بپیچید ولی آیا باید طوری لباس بپوشد و در اجتماع عمومی ظاهر شود که برجستگی پستان‌هایش را هم به مردان شهوتران و چشم چران نشان بدهد و از آن طور که هست بهتر و جاذبتر برای آنها جلوه دهد؟ از وسایل مصنوعی در زیر لباس استفاده کند تا چاقی و زیبایی مصنوعی را هم برای فریفتن و دل ربودن مردان بیگانه به مدد بگیرد؟

این مدها و لباس‌های تحریک آمیز برای چه به وجود آمده است؟ آیا برای این است که بانوان آن لباس‌ها را برای همسرانشان بپوشند؟! این کفش‌های پاشنه بلند برای چیست؟ جز برای این است که حرکات ماهیچه‌های کفل را به دیگران نشان دهد؟ آیا لباس‌هایی که نازک کاری‌ها و برجستگی های بدن را نشان می‌دهد جز برای تهییج مردان و برای صیادی است؟ عمل غالب خانم‌هایی که از این نوع کفش‌ها و لباس‌ها و آرایش‌ها استفاده می‌کنند تنها مردی را که در نظر نمی‌گیرند شوهران خودشان است.

زن می‌تواند در میان زنان و در میان محارم خود از هر نوع لباس و آرایشی استفاده کند اما متأسفانه تقلید از زنان غربی برای هدف و منظور دیگری است.

غریزه‌ی خودآرایی و شکارچی گری در زن غریزه عجیبی است. وای اگر مردان هم به آن دامن بزنند و مدسازان و طراحان نواقص کار آنان را برطرف کنند و مصلحین اجتماع! هم تشویق کنند.

اگر دختران در اجتماعات عمومی لباس ساده بپوشند، کفش ساده به پا کنند، با چادر یا با پالتو و روسری کامل به مدرسه و دانشگاه بروند،‌آیا در چنین شرایطی بهتر درس می‌خوانند یا با وضعی که مشاهده می‌کنیم؟ اصولاً اگر التذاذهای جنسی و منظورهای شهوانی در کار نیست چه اصراری است که بیرون رفتن زن به این شکل باشد؟ چرا اصرار می‌ورزند که دبیرستان‌های مختلط به وجود آورند؟

من شنیده‌ام در پاکستان معمول بوده است- نمی‌دانم الان هم معمول هست یا نه- که در کلاس‌های دانشگاه بخش پسران و دختران به وسیله پرده‌ای از یکدیگر جدا باشد و فقط استادی که پشت تریبون قرار می گیرد مشرف بر هر دو باشد. آیا بدین طریق درس خواندن چه اشکالی دارد؟»(1)
 
پی‌نوشت‌:
1. مجموعه آثار استاد مطهری رحمه الله، ج 19 (موضوع حجاب).
 
منبع: چگونه فرزندان ما باحجاب می شوند؟، حجت الاسلام دکتر احمد لقمانی، ناشر: بهشت بینش، چاپ یکم، 1389.