نحوه رفتار صحیح با کودک یتیم

تاثیر مرگ والدین  بر کودک

مرگ والدین یکی از پر اضطراب‌ترین اتفاقاتی است که در زندگی یک کودک رخ می‌دهد و در هر سنی که باشند او را دچار مشکلات رفتاری و هیجانی و مخصوصا افسردگی می‌کند. زمانی که کودک والدینش را از دست می‌دهد یک کمبود دیگری مانند کمبود امکانات مالی، کاهش دسترسی به والدین دیگر و تغییر نقش‌هایی که در خانه صورت می‌گیرد را علاوه بر نبود آن‌ها احساس می‌کند. بسیاری از بررسی‌ها نشان می‌دهد بین مرگ والدین و بروز اختلالات روانی در کودک چند هفته بعد از مرگ والدین رابطه بسیار عمیقی وجود دارد.
 

کودک را چگونه با مرگ والدین مواجه کنیم

 

شرکت در مراسم خاکسپاری و ترحیم

توصیه می‌شود که کودکان زیر 9 سال را به مراسم خاکسپاری در قبرستان نبرید. به دلیل این که شرکت در این مراسم و تماشای صحنه‌های خاکسپاری اضطراب و ترسی را در او به وجود می‌آورد. در این مراسم بیشتر به افرادی توجه می‌شود که بی‌قراری زیادی می‌کنند و مراقب آن‌ها هستند و به طور خود به خود کودک را فراموش می‌کنند.

در این حالت کودک ممکن است از جمعیت خارج شود و صحنه‌هایی را ببیند که بسیار در او تاثیر بگذارد. اما در مراسم‌های ترحیمی که عموما در مسجد برگزار می‌شود می‌توانید کودک را به همراه داشته باشید تا آن‌ها در آن فضا فرصتی را برای سوگواری و عدم سرکوب احساساتشان پیدا کنند اما مراقبت کنید که کودک وسیله‌ای برای تــخلیه روانی و احساسات اطرافیان نشود.
 

توضیح روشن از مرگ

هیچ‌گاه در توضیح مرگ از کلمات مبهم مانند رفت، او ما را ترک کرد و به سفر رفت استفاده نکنید چون این کلمات کودک را در انتظاری همیشگی نگه می‌دارد و فکر می‌کند آن شخص باید برگردد. سعی کنید از کلمه مردن استفاده کنید و به او بگویید که نیازی به نفس کشیدن و غذا خوردن ندارد. بسیاری از کودکان احساس می‌کنند والدینشان در زیر خاک دچار عذاب هستند و شما باید برایشان توضیح دهید که آن‌ها هیچ احساساتی ندارند.
 

وسایل را پنهان نکنید

زمانی که کودک یکی از والدین یا هردوی آن‌ها را از دست می‌دهد سعی نکنید برای پذیرش مرگ آن‌ها وسایل و یادگاری‌هایش را پنهان کنید تا او باور کند که دیگر آن شخص وجود ندارد. این کار نه تنها باعث فراموش نشدن فرد نمی‌شود، بلکه نسبت به شما احساسات منفی پیدا می‌کند که به او بی‌مهری کرده‌اید. پس بهتر است یکی از وسایل کسی که از دست رفته را به او بدهید تا پیش خودش نگه دارد و در زمان دلتنگی به آن مراجعه کند.
 

عدم ترحم

خارج کردن او از این حال و هوا باید به او عشق بورزید. اجازه بدهید شما را به عنوان کسی که می‌تواند به او تکیه کند در کنار خودش احساس کند.
هنگام صحبت و برقراری ارتباط با کودکی که یکی از والدین خود را از دست داده است، از کلمات درستی استفاده کنید و برای ایجاد احساسات مثبت در او کودک را از نقش خود دور نکنید و جملاتی مثل اینکه از این به بعد تو مرد خانه هستی یا حالا که مامان نیست باید مثل یک خانم رفتار کنی، به اونزنید زیرا این حرف ها به او مسئولیت سنگینی می دهد.
 

به او احساس گناه ندهید

وجه داشته باشید کودکتان در مرگ همسر شما مقصر نیست و اگر مجبورید او را به تنهایی بزرگ کنید، او مسئول این شرایط نیست. پس زمانی که او شیطنت می کند، به او احساس گناه ندهید و با کودک خود به اقتضای سنش رفتار کنید و به او نگویید جوانی ام را به پای تو هدر دادم اما تو این چنین می کنی یا با سختی تو را بزرگ کردم ولی تو قدر من را نمی دانی.
تربیت کودک را جدی بگیرید.

محروم بودن از پدر و مادرنباید باعث شود که شما در تربیت کودک اشتباه کنید و به او آزادی بیش از حدی دهید و از همه اشتباهاتش چشم پوشی نمایید. در تربیت کودک سرسخت و محکم باشید و کودکی منضبط و مودب تربیت کنید.
 

نکاتی که در رابطه رفتار با کودک یتیم باید به خاطر داشته باشید

 

تغییر رفتاری اش را در نظر داشته باشید:

بهتر است تمامی رفتار های متغیر کودک را در نظر داشته باشید. همچنین اگر این رفتارات پس از مرگ والدین صورت گرفت، بهتر می باشد که با متخصص و مشاوره ای باتجربه در این موضوع مشورتی داشته باشید. اگر کودک در قبل از این قضایا فردی بسیار پر شور و تحرک بوده است، اما اکنون در حالت سکوت و کم تحرکی قرار دارد، بهتر است موضوع را هر چه سریع تر برای آموزش رفتار با کودک یتیم در میان بگذارید.
 

در رفتار کودک مدیریت کامل داشته باشید:

در برخی از مواقع سرپرستان به علت عدم حضور پدر و مادر، آزادی های بیش از حدی به کودک می دهند که ممکن است او را به بیراهه های بسیاری بکشاند. شما نباید به علت محروم بودن او از نعمت پدر و مادر در تربیتش کوتاهی کنید و از تمامی اشتباهاتش چشم پوشی کنید.

این کار شاید در نگاه اول از شما فردی نا مهربان جلوه دهد، اما توجه داشته باشد که در نهایت آینده کودک به خطر نمی افتد و از تربیت و رفتار مناسبی برخوردار می شود. زمانی که شما سرپرستی کودک را به عهده دارید، نباید شخص دیگری در امور کودک دخالت کند و یا او را در مورد کارهایش بازخواست کند.
 

به کلمات و حرف هایی که می زنید، توجه کافی داشته باشید:

این مورد به معنای توجه کافی به حرف هایی است که در مواجه با کودک به زبان می  آورید. عادلانه نیست که بدی هایی که والدینش در حق شما کرده اند را بر سر او آوار کنید. اگر احساس خوبی در این رابطه ندارید بهتر است تا بهبود آن با کودک ارتباط برقرار نکنید. در این شرایط شیطنت های او را سرکوب نکنید و با لحتی بد به مواجه با رفتار های او نپردازید.

هیچ گاه از جملاتی همچون؛ تو دیگر مرد خانه هستی و یا حالا که مامان نیست باید همانند یک خانم رفتار کنی، استفاده نکنید. چرا که این جملات سبب گذاشتن باری سنگین بر دوش کودک می شود که او را از دنیای کودکی اش خیلی زود دور و جدا می کند.
 

کمک کننده دیگری نیز در اداره امور داشته باشید:

از این که به تنهایی تربیت کودک را به عهده بگیرید، صرف نظر کنید. شما از قدرت ماءورایی و جادویی برخوردار نیستید که به تنهایی از پس تمامی امور کودک یتیم بر بیایید. در این شرایط باید فردی را به عنوان کمکی برای به دست گرفتن امور در نظر داشته باشید، فردی که از هر نظر به او اطمینان دارید و می دانید که کاری خلاف خیر و صلاح کودک انجام نمی دهد.

در این حالت بهتر می باشد که از فردی مخالف جنس خود کمک بگیرید تا تمامی محبت ها برای کودک تامین شود. گفتنی است که پدر و مادر بزرگ در این میان بهترین گزینه می باشند اما اگر آن ها نیز در قید حیات بودند، بهتر می باشد که از فردی نزدیک و دلسوز برای برقراری رابطه صمیمانه با کودک کمک بگیرید.
 

زمانی را برای مرور خاطرات کودک اختصاص دهید:

در برخی از مواقع کودک ممکن است به یاد پدر و مادر از دست رفته خود بی افتد و نیاز به صحبت درباره این چنین موارد داشته باشد. این شرایط زمانی رخ می دهد که موقعیت کنونی را کودک با پدر و مادر خود تجربه کرده باشد، پس بهتر می باشد که او را از این کار منع نکنید و اجازه دهید که به خوبی احساسات و خاطرات خود را با شما به میان بگذارد.
همچنین توصیه می شود از خاطرات بد خود با والدینش هیچ گاه صحبت نکنید و اگر این اتفاق توسط خود کودک نیز افتاد، او را از این قضیه دور کنید.
 

فضایی امن برای کودک ایجاد کنید:

زمانی که کودک طعم تلخ از دست دادن پدر و مادر خود را می چشد، از نظر احساسی در نقطه ای وهم آور قرار می گیرد. او در این شرایط فکر می کند که حتما روزی برای ترک و جدایی تنها سرپرستش نیز وجود دارد که در این شرایط به طور کامل تنها و بی کس می شود. وظیفه شما در این شرایط ایجاد فضایی امن با کلمات و محبت های خالصانه تان است. همچنین به او اطمینان دهید که ترکش نمی کنید و قرار است مدت های طولانی در کنار یک دیگر زندگی کنید.
 

کلام آخر

در دنیا حوادثی پیش می آید که بر اثر آن بعضی از بچه ها، پدر یا مادر یا هر دوی آنها را از دست میدهند و برای کودکان یتیم، زندگی بسیار سخت و دشوار می گردد. همه‌ی این بچه ها تا سال ها، به محبت پدر و مادر و حمایت های گوناگون آنان نیاز دارند. وقتی کودکان یتیم میشوند، احساس تنهایی می کنند و به مشکلات فراوانی گرفتار می گردند. به همین خاطر است که مسلمانها باید به فکر یتیمان باشند و به آنان مهربانی کنند و مشکلات زندگی را از سر راه آنها بردارند.

اگر مردم به وظیفه ی خود درباره ی یتیم‌ها عمل کنند، بچه های یتیم نیز می توانند راحت و آسوده به زندگی خود ادامه دهند و با توکل بر خدا، مثل همه ی بچه های دیگر، پیشرفت کنند. آنها هم می توانند مردان و زنان موفقی شوند و در بزرگسالی، خدمات ارزنده ای انجام دهند. چه بسیار کودکان یتیمی که به برکت حمایت برخی افراد نیکوکار، به قله های علم و دانش دست یافته اند یا در دیگر میدان های موفقیت، گام های بسیار بلندی برداشته اند.
 

منابع

https://namnak.com/how-treat-orphan-child.p32164
https://honarehzendegi.com/post/en/Dealing-with-an-orphan-child
https://arga-mag.com