اهداف تعبد و اظهار بندگی در پیشگاه خداوند

از آن جا که در این پرسش، مسئله نماز مطرح است و اساس بسیارى از احکام نماز و سایر عبادت ها، فراخوان بشر به تعبد و اظهار بندگى در مقابل پروردگار است، ما فقط در حد فهم خود مى توانیم پاسخ دهیم و دست یابى به علت و فلسفه احکام عبادى، بسیار مشکل است و اگر چه همه آنها داراى حکمت و علت خاصى هستند، ولى پى بردن به همه آن اسرار، براى ما میسر نیست.
 

به هر حال، حجاب و پوشش بانوان در نماز، علت ها و فلسفه هاى متعددى مى تواند داشته باشد که برخى عبارتند از:

الف). این کار، نوعى تمرین مستمر و روزانه، براى حفظ حجاب مى باشد و یکى از عواملى است که در پاسداشت دائمى پوشش اسلامى زن و جلوگیرى از آسیب پذیرى آن، نقش مهمى ایفا مى کند.

همان گونه که هر عبادتى، مانند نماز، تعلیم و تمرین یاد خداوند سبحان و بازگشت به سوى او در آخرت و تزکیه و تربیت خود براى یک زندگى ابدى مى باشد، حجاب زن در نماز نیز آموزش، تمرین و تذکر پوشش عفیفانه اوست که در غیر نماز هم باید همان پوشش، در برابر نامحرم رعایت شود؛ زیرا نماز، آموزشگاه مهم ترین معارف و نیازهاى حیاتى انسان و پرورشگاه ایمان و تقوا و اخلاق انسانى و الهى، به ویژه عفاف و حجاب است.

نماز، مظهر حقیقت و سیماى ملکوتى دین اسلام مى باشد. نماز، آیینه دین الهى است. خداوند حکیم، تمام معارف و قوانین مهم و ریشه اى و مسائلى که حیات معنوى و اخلاقى و سعادت دنیوى و اخروى انسان و جامعه را تأمین مى کند، به طور اجمال و کلى، در نماز مقرر فرموده است.
 


ب). داشتن پوشش کامل در پیشگاه خداوند، نوعى ادب و احترام به ساحت قدس ربوبى است. از این رو، براى مرد نیز ستر عورت، واجب و در بر داشتن عبا و پوشاندن سر در نماز، مستحب است و همین ادب حضور در پیشگاه الهى، زمینه ساز حضور معنوى و بار یافتن به محضر حق مى شود.

رعایت این ادب براى زنان، اهمیت بیشترى دارد؛ زیرا به طور معمول، زنان آن گاه که در برابر بزرگى قرار مى گیرند، اولین حرکتى که انجام مى دهند، حفظ وقار و حجاب خود است؛ البته حکم پوشش در نماز، با حفظ حجاب در برابر نامحرم، تفاوت هایى دارد؛ مثلا پوشاندن روى پا در برابر نامحرم، واجب است؛ ولى در نماز، بدون حضور نامحرم، واجب نیست.

ج.) زن، مظهر حیا و عفاف است و حیا هم جلوه گاه حریم است و بالاتر از حریم خدا، حریمى وجود ندارد؛ در آن جا باید در برابر عظمت کبریائى اش با حیا و با عفت بود؛ تا حد بندگى خود را نشان دهیم. این عفت و حیا، هر چند براى مردان هم رعایتش لازم است، اما براى زنان، ضرورت محورى دارد.

اصولاً زنان، مظهر زیبایى و لطافت و ظرافت در خلقت هستند و دُرّها و مرواریدهایى گران بها و زیبایند که خداوند، جهت هنرنمایى خود، آنان را خلق کرده و هیچ گاه نمى خواهد از ارزش آن ها کاسته شود.

 


این مخلوق و گوهر ارزشمند هر چه پرده نشین و داراى ناز و کناره گیر از بازارهاى عمومى باشد، بر قدر و منزلتش افزوده مى گردد و به همین دلیل، خداى سبحان تمام بدن او را واجب الستر دانسته، در هر حال، احترامش را واجب شمرده است، حتى وقتى خداوند مى خواهد از خصوصیات و اهمیت و ارزش حورى هاى بهشتى بگوید و از آنها تعریف کند، مى فرماید «حُورٌ مَقْصُوراتٌ فِی الْخِیامِ»(24)؛ «حورانى پرده نشین در [دل] خیمه ها»؛ یعنى ارزش آنها به این است که اختصاصى و پرده نشین هستند و در دسترس عموم نمى باشند.

حال با توجه به این خصوصیات حیرت آور و منحصر به فرد، مسلما این احترام و متانت و وقار در نماز و مقابل خداوند، سزاوارتر است و فقط مسئله محرم و نامحرمى مطرح نیست.
 
 
24. الرحمن، آیه 72.
 
منبع: هفت سین حجاب (هفت پرسش درباره پوشش و حجاب)، علیرضا مستشارى، انتشارات: دفتر نشر معارف، چاپ چهارم، بهار 1390.