اتوکلاو ها یکی از پرکاربردترین انواع تجهیزات پزشکی هستند. در این مطلب تصمیم داریم تا شما را با نحوه کار با این دستگاه های تخصصی، آشنا کنیم. پس همراه ما باشید.

اتوکلاو چگونه کار می کند؟

اتوکلاو ها صرف نظر از نوع آن ها، دارای یک مکانیسم خاص هستند. از این دستگاه ها به طور معمول برای از بین بردن آلودگی های سطحی و عمیق بر روی تجهیزات پزشکی استفاده می شود. تفاوتی ندارد اتوکلاو شما کوچک است یا بزرگ. با دستورالعمل های زیر می توانید آن را راه اندازی کنید.

1. سیستم ثبت اتوکلاو را کنترل کنید
پیش از اینکه فرآیند استریلیزاسیون را آغاز کنید، می بایست مطمئن شوید که سیستم ثبت دستگاه به خوبی کار می کند. دستگاه شما می بایست به فرم ها و کاغذ مورد نیاز برای مستند کردن چرخه استریلیزاسیون، مجهز باشد. همچنین از جوهر و سایر مواد مصرفی، برخوردار باشد. در این صورت می توانید وارد مرحله بعد شوید.

2. اتوکلاو را روشن کرده و درب آن را باز کنید
در قدم بعد می بایست دستگاه را روشن کنید. سپس درب آن را باز کنید. در بسیاری از اتوکلاو های بزرگ و حجیم، پروسه باز شدن درب دستگاه به شکل الکترومکانیکی صورت می گیرد. این یعنی بدون دخالت دست و تنها با فشردن یک دکمه یا چرخاندن یک اهرم، درب دستگاه باز می شود. اما در نمونه های کوچک، اتوکلاوها به شکل دستی باز و بسته می شوند.

3. تجهیزات را داخل اتوکلاو قرار دهید
اتوکلاو ها در ساختار خود دارای یک محفظه بزرگ داخلی هستند. برای استریل ساختن لوازم پزشکی، آن ها را در این محفظه قرار می دهیم. می توان در تناسب با حجم اتوکلاو و مخزن داخلی آن، انواع مختلفی از تجهیزات آزمایشگاهی، بیمارستانی، دندان پزشکی و ... را داخل محفظه داخلی اتوکلاو قرار داد.
چیدمان تجهیزات پزشکی در داخل دستگاه اتوکلاو، می بایست مطابق با دستورالعمل هایی که سازنده محصول عنوان نموده، انجام شود. بدین منظور دفترچه راهنمای دستگاه را مطالعه کنید. سپس سبد هایی که پیش از این استریل و پاکسازی شده اند را داخل محفظه قرار دهید. می توانید تجهیزات را داخل این سبد ها قرار دهید تا به شکل دقیق، استریل شوند. به خاطر داشته باشید در حین چیدمان تجهیزات پزشکی در داخل اتوکلاو، مانع از بسته شدن درب آن نشوید.
 


4. درب دستگاه اتوکلاو را قفل کنید
در مرحله بعد می بایست درب اتوکلاو را به شکل صحیح ببندید. در صورتی که دستگاه شما دارای سیستم های هوشمند الکترومکانیکی است، می توانید با خیال راحت، به سادگی درب آن را ببندید. اما در اتوکلاو هایی که درب اصلی از طریق فشار دست باز و بسته می شود، می بایست دقت بالایی در درست بسته شدن درب دستگاه، به خرج دهید. فراموش نکنید که اساس کار اتوکلاو های صنعتی که به منظور پاکسازی تجهیزات پزشکی، دندان پزشکی و آزمایشگاهی به کار می روند، بر پایه بخار و فشار بخار عمل می کنند. هرگونه درز و نشتی آب یا بخار، می تواند سلامت دستگاه را به طور کامل به خطر بیندازد. همچنین خطرات زیادی برای اپراتور دستگاه داشته باشد. پس در این مرحله از کار، دقت لازم را به خرج دهید.

5. چرخه و دمای استریلیزاسیون را انتخاب کنید
در قدم بعد می بایست چرخه پاکسازی را مطابق با تجهیزاتی که داخل دستگاه اتوکلاو قرار دادید، انتخاب کنید. به طور معمول در عموم دستگاه های اتوکلاو دکمه هایی جهت تنظیم چرخه و تنظیم دمای مورد نیاز برای پاکسازی لوازم پزشکی، در نظر گرفته می شود. همچنین سازنده، مدت زمان استریلیزاسیون و همچنین نوع چرخه برای هر یک از تجهیزات پزشکی را داخل دفترچه راهنمای کار با دستگاه اتوکلاو قید می کند. پس با در نظر داشتن این دستورالعمل ها، چرخه، زمان استریل و همچنین دمای آن را انتخاب کنید. پس از این فرآیند استریلیزاسیون بدین شکل ادامه پیدا می کند.
 
· دستگاه توسط یک پمپ وکیوم، هوا را به داخل محفظه جذب می کند. این عملکرد ساده منجر به کاهش فشار محفظه داخل شده و فضا را برای ورود بخار آماده می کند.
·  اتوکلاو کم کم شروع به گرم شدن می کند. دما تا سطحی که در شروع کار تعیین کرده اید، بالا می رود تا باکتری ها و میکروب های موجود در سطح تجهیزات پزشکی، به طور کامل از بین بروند.
·  زمانی که دما به حد مناسب رسید، بخار آب تولید شده و این بخار با فشار و دمای بالا سطح تجهیزات جانبی را پوشش می دهد. در این مرحله از کار، تمام آلودگی های سطحی و عمیق روی تجهیزات، از بین می روند. این عمل که با عنوان استریلیزاسیون شناخته می شود، در محفظه داخلی اتوکلاو با شرایط کنترل شده، صورت می گیرد.
·  در آخرین مرحله از فرآیند استریل لوازم پزشکی، بخار آب از طریق تجهیزات مربوطه خارج شده و فشار داخلی دستگاه کاهش می یابد. پس از این دستگاه خاموش شده و آماده تخلیه خواهد شد.

6. درب اتوکلاو را باز کنید
پس از اطمینان از اتمام فرآیند استریلیزاسیون، می توانید درب اتوکلاو را باز کنید. پس از باز کردن درب دستگاه متوجه دمای بالای داخل آن می شوید. بهتر است کمی به دستگاه فرصت دهید تا دمای داخلی محفظه را کاهش دهد. سپس تجهیزات پزشکی را از داخل دستگاه با احتیاط کامل بیرون بیاورید. این لوازم کاملاً استریل شده و آماده استفاده هستند.

نتیجه گیری

با کارکرد دستگاه اتوکلاو و نحوه استفاده از آن، آشنا شدید. همانطور که متوجه شدید، کار با این دستگاه ها چندان سخت نیست. اما نیاز به دقت و احتیاط بالا دارد. پس در حین چیدمان لوازم، بستن درب اتوکلاو و باز کردن آن، دقت لازم را به خرج دهید. همچنین دستورالعمل های دقیق استفاده از دستگاه را از دفترچه راهنمای آن، دنبال کنید.