آیا گره زدن سرنوشت فرزندمان به کنکور صحیح است؟

کنکور به عنوان راه موفقیت افراد در جامعه جار زده می‌شود در حالی که می‌دانیم راه‌های موفقیت به اندازه استعداد افراد متنوع و گسترده است و کنکور یکی از صدها راه موفقیت و پیشرفت محسوب می‌شود. این عقیده یکی از مسئولان وزارت علوم است که خود از متولیان دانشگاهی در کشور بوده و تأکید دارد تحصیل باید متناسب با توانمندی و علایق افراد باشد نه اجبار و رقابت.
 

در زمان کنکور چگونه با فرزند خود رفتار کنیم؟

استرس، اضطراب، فشار روحی و جسمی که کنکور به دانش‌آموز متحمل می‌کند، بسیار سنگین است و همین موضوع سبب شده تا دانش‌آموز رفتار مناسبی با والدین، دوستان و آشنایان خود نداشته باشد و پرخاشگر، زودرنج و به قولی نازک نارنجی‌تر  از قبل باشد.

یکی دیگر از دلایل این برخورد، تفکر دانش‌آموز نسبت به والدین خود است که آنها مرا درک نمی‌کنند، آنها هستند که مسبب اوضاع بد و شرایط روحی و جسمانی تا به سامان من هستند. حال موضوع اصلی ما این است که در این برهه حساس، چگونه با فرزند خود رفتار کنیم؟
 

نکاتی  برای والدینی در برخورد با فرزندان هنگام کنکور

بررسی کنید آیا فرزندتان توانایی روحی کنکور دوباره دارد یا نه!

دومین موردی که باید ذکر کنم این است که بصورت شخصی باید بررسی کنیم این دانش‌آموز توانایی  روحی و روانی یک سال پشت کنکور ماندن را دارد یا ندارد؟یکی از معایب پشت کنکور ماندن، همین است که دوستان دانش‌آموز و افراد نزدیک به او اکثراً وارد دانشگاه می‌شوند و خب در نوجوانی سن و سال و هم‌سال بودن بسیار قضیه مهم و تعیین‌کننده‌ای است.

چقدر فرزند ما از نظر این قضیه، آسیب‌پذیر است؟ بالاخره این با توجه به شناختی که خود داوطلب دارد و والدینش دارند باید بررسی شود که آیا این عقب ماندن باعث می‌شود که روحیه و حال بچه چقدر دچار آسیب شود؟
 

والدین محاسن و معایب شرکت دوباره در کنکور را با توجه به شرایط فرزندشان باهم در نظر بگیرند

یکسری محاسنی هم وجود دارد که ما با توجه به شرایطی که باز هم شخصی‌سازی شده است باید در نظر بگیریم. یعنی کاملاً باید تک به تک بررسی شود. اول از همه اینکه داوطلب با خطاهای خودش آشنا شده و دانسته که سر جلسه کنکور چه رفتارهایی باعث شده که نتیجه‌اش خراب شود. بعضی می‌گویند کمبود زمان یا عدم مدیریت زبان! و زمان باعث این اتفاق می‌شود.

منظورم از مدیریت زبان دقیقاً این است که برخی از داوطلبان پیش از کنکور در آزمون‌های آزمایشی شرکت نمی‌کنند و در جلسه کنکور برای اولین بار با زبان کنکور آشنا می‌شوند و این نحوه خواندن سؤالات و نحوه پاسخ‌دهی را در آزمون‌های آزمایشی امتحان نکرده‌اند و تازه دستشان می‌آید که کنکور واقعی چه شکلی است! خب این خودش از جمله عواملی است که ما در این حالت توصیه می‌کنیم سال دیگر هم می‌توانند در کنکور شرکت کنند.
 

والدین در برخورد با نتیجه کنکور هیجان‌زده عمل نکنند!

به نظرم توجه ویژه و تمرکز کافی باید نسبت به اولین مواجهه و اولین ری‌اکشن والدین، بعنوان نخستین مطلعین از نتیجه نامطلوب را مورد بررسی قرار دهیم. برای مثال ممکن است داوطلب ما نتیجه مطلوبی هم حتی داشته باشد، اما ری‌اکشن والدین آنقدر ممکن است کمالگرایانه و پرخاشگرانه باشد که اعتماد به نفس داوطلب را کاملاً سرکوب کنند و او را به سمت یک انتخاب رشته غلط سوق بدهند.

یا حتی امکان انتخاب رشته را از فرد بگیرند و او را ناخواسته وارد وادی پشت کنکور ماندن کنند. که بعد با این اعتماد به نفس شکسته شده و با این روحیه تخریب شده، با در نظر گرفتن شرایط و امکاناتی که در سؤال قبل توضیح دادم، بچه یک سال دیگر می‌ماند و نتیجه‌ای که می‌آورد خیلی بدتر از سال اولش است و کلاً مسیر زندگی‌اش به گونه‌ای دیگر می‌شود.

 

والدین برای همدلی با فرزندشان اعتماد به نفس کاذب ایجاد نکنند

حالت برعکس این هم وجود دارد. والدین با یک نتیجه فوق‌العاده نامطلوب مواجه می‌شوند ولی با استفاده از حالت‌های انرژی مثبت‌های زردگونه یا سرخوشی‌های کاذب، بی‌اطلاعی‌ها و... خیلی نتیجه را مطلوب نشان می‌دهند، تشویق می‌کنند، برخوردهای خاصی انجام می‌دهند. در این شرایط بچه اعتماد به نفس زیادی می‌گیرد، با اینکه حتی خودش هم قبول داشته که خراب کرده است.

تا قبل از این خودش ناراحت بوده ولی ری‌اکشن والدین را که می‌بیند یک اعتماد به نفس کاذبی در او ایجاد می‌شود. حتی این‌طور می‌شود که خودش با کمک خواهر و برادرش انتخاب رشته‌ای انجام می‌دهد که خیلی ماورایی است و اینکه خیلی غیراستادانه این کار را انجام می‌دهند و باز به مشاوره مراجعه نمی‌کنند و بررسی نمی‌شود که این بچه می‌تواند پشت کنکور بماند یا نماند و کدام بهتر است.  

والدین تلاش فرزندشان را ببینند

چه خوب و چه بد، باید تلاش دانش‌آموز دیده شود و بگویند ما متوجه شدیم که تو، مخصوصاً امسال با توجه به شرایط کرونایی که داوطلبین سال دوازدهم کاملاً آنلاین بودند و با توجه به همه اتفاقاتی که در طول امسال افتاده، متوجه تلاش شما شدیم.

باید دانش‌آموز را متوجه ارزش تلاشش بکنیم که سرخورده نشود و برایش این توضیح را بدهیم که گاهی ممکن است با توجه به تلاشی که آدم می‌کند، همیشه نتیجه‌ای که مدنظر دارد را بدست نیاورد. اینجا باز هم باید شرایط را بگوییم که مثلاً شرایط کرونایی بوده، مثلاً کلاس‌ها آنلاین بوده، مثلاً تو استرس داشتی و من می‌دانم که تو استرسی هستی یا خیلی زود خودت را می‌بازی یا هر ویژگی شخصیتی که داوطلبمان دارد. 
 

پدر و مادر واکنش عصبی و هیجانی نشان ندهند

سعی کنید برخوردتان خیلی آرام باشد. تکانشگر و زیاد عصبی برخورد نکنند. و دومین حالت اینکه یکسری مسائل داریم که یکسری صحبت‌ها اینجا الکی گفته نشود. مثلاً اینکه خیلی عالی است، خیلی  خوب است، تو حتماً سال دیگر بمانی بهتر از این می‌شوی، تشویق‌های بی‌مورد و... . خانواده‌ها سعی کنند پیشنهاد پشت کنکور ماندن الکی ندهند‌.

و در جلسه مشاوره شرکت کنند تا بررسی‌های لازم انجام شود. اجازه بدهند مشاور آزمون‌های اهمال‌کاری، رغبت‌سنجی و... را بگیرد و اصلاً ببیند اگر این دانش‌آموز در مسیر کنکور قرار بگیرد، درست است یا نه؟ یعنی در واقع این برچسب‌زنی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها را به مشاور واگذار کنند، خیلی بهتر است.
 

پدر و مادر رتبه فرزندشان را با فرد دیگر مقایسه نکنند

مورد بعدی مقایسه است. مقایسه، مقایسه، مقایسه نکنید لطفاً. سریع جویای رتبه دوست و اقوام و آشنا نشوید. با روح و روان فرزندتان بازی نکنید. مقایسه کردن یک فرد دیگر با فرزندتان هیچ چیزی برای شما به ارمغان نمی‌آورد. اینکه بفهمید یک نفر رتبه‌اش از فرزند شما بهتر یا بدتر شده، تفاوتی در نتیجه فرزند شما نخواهد کرد.
 

والدین فرزندشان را تحقیر نکنند

خیلی خیلی باعث تأسف است که باید خدمتتان عرض کنم که طبق بررسی‌ها، متأسفانه نخستین جرقه‌های گریز از خانواده در نوجوانان و جوانان بزهکار، به همین برخوردهای عصبی، پرخاشگرانه، استرس‌زا و اضطراب‌آور والدین با نوجوانان در سال کنکور و بعد از دیدن نتیجه کنکور برمی‌گردد.

این والدین تزلزل‌های روحیشان، اضطراب‌های فراگیرشان و آمال و آرزوهای از دست رفته‌شان را به یک‌باره می‌خواهند در نوجوانشان پیاده و تخلیه کنند و از لحاظ روحی و روانی به شدت به فرزندشان آسیب می‌زنند.
 

اهمیت نقش پدر و مادر در عملکرد دانش آموزان کنکوری 

یکی از مهم ترین عوامل موثر بر موفقیت دانش آموزان کنکوری محیط پیرامون آن هاست.
پدر و مادر نیز به عنوان مهم ترین عامل برشمرده می شوند که علاوه بر توانایی بر فراهم آوردن محیط مناسب برای فرزند کنکوریشان، با نحوه رفتار و گفتار خود تاثیر بسیار عمیقی بر روحیات، خلقیات و نحوه عملکرد فرزند خود می نهند.

بنابراین در این سال سرنوشت ساز،نقش پدر و مادر بی بدیل و بسیار سنگین است و والدین نباید فکر کنند نحوه برخورد آنها با فرزندشان تاثیری در آینده آنان ندارند؛ بلکه باید بدانند که تا چه حد با سیاست هایی که در پیش می گیرند بر موفقیت فرزندشان موثر هستند.

والدین به عنوان اولین و مهم ترین حامی، نقش مهمی در ساختن آینده فرزند خود ایفا می کنند. رفتار هایی وجود دارند که شاید در نگاه اول بی تاثیر به نظر برسند، اما با کمی تامل بیشتر، متوجه خواهیم شد که چقدر می توانند مخرب و آزار دهنده باشند. البته برعکس آن نیز وجود دارد،رفتار هایی هرچند کوچک و در ظاهر بی اهمیت،تاثیر شگرفی بر روحیات دانش آموز دارند.
 

منابع

https://www.farsnews.ir
https://idnovin.com