گزیده آثار هنری ابوالفضل رنجبران

طراحی پوستر لا اله الا الله محمد رسول الله به خط کوفی بنایی

طراحی پوستر لا اله الا الله محمد رسول الله به خط کوفی بنایی (معقلی) به سبک پیچیده، تقدیم به پیشگاه مقدس امام زمان عجل الله فرجه الشریف و دوستان همیشه همراه راسخون. ابوالفضل رنجبران پژوهشگر تاریخ هنر، ابوالفضل رنجبران طراح و گرافیست،

طراحی پوستر لا اله الا الله محمد رسول الله به خط کوفی بنایی (معقلی پیچیده)

موضوعات: طراحی پوستر لا اله الا الله محمد رسول الله (صلوات الله علیه)

طراح: ابوالفضل رنجبران

زمان خلق اثر: 1401

تکنیک‌ اجرا: دستی و دیجیتال

شاخه هنری: خوشنویسی و گرافیک

نوع خط: کوفی بنایی (معقلی)

سبک: معقلی پیچیده

معرفی خط بنایی
این خط که با نام‌های دیگری همچون مَعْقِلی یا خط هزار باف هم شناخته می‌شود نوعی از خط کوفی زاویه‌دار می‌باشد که از ترسیم شکل‌های هندسی همچون مربع، مستطیل، لوزی یا خطوط موازی و متقاطع تشکیل می‌شود. خط بنایی مشتق از خط کوفی و نوع تزئین نشده و هندسی کوفی است که بر اساس خانه‌های شطرنجی طراحی می‌شود.اگرچه ظاهر خط بنایی ساده به نظر می‌رسد اما ترسیم آن بسیار پیچیده، دشوار و با قوانین سخت گیرانه‌ای است. با این حال خوش نویسان این خط با کمک هندسه و ریاضی سعی می‌کنند تا حد ممکن حروف خوانا و زیبا باشند که در خروجی خوب تاثیر بسزایی دارد. ممکن است از این خط در کنار خط هایی همچون ثلث، کوفی تزئینی، نسخ و... هم استفاده شود.(استاد حبیب الله فضایلی)

علت نام گذاری
واژه معقلی با دو تلفظ به کار می‌رود یکی به‌صورت مُعَقِّلی که تفکر و تعقلی که خطاط باید برای ترسیم این خط به‌کار ببندد اشاره می‌کند و دیگری به‌صورت مَعقِلی تلفظ می‌شود که مَعقِل بروزن محفل، واژه‌ای است با ریشه فارسی به معنی دیوار، قلعه و پناهگاه بلند. واژه بنایی را نیز به دو شکل تلفظ می‌کنند که هر دو صحیح می‌نماید. یکی بَنایی یا بِنایی که این خط را منسوب به ابنیه و ساختمان‌ها می‌کند و دیگری بَنّایی که این خط را منتسب به معماران می‌کند که به احتمال زیاد طراحان این خط آنان بوده‌اند.(کتاب کاربرد خطوط در هنرهای ترسیمی)

ایرانیان ابداع کننده خط کوفی بنایی(مَعقِلی)
نقوش معقلی نیز به دست ایرانیان ابداع شده است تا برای تزئین بناها مورد استفاده قرار گیرد اما خط بنایی پس از دوره سلجوقی در تزئین بناها و معماری مسجد‌های بسیاری دیده می‌شود. دوره‌های ایلخانی و تیموری که به دوره شکوفایی خوشنویسی ایرانی مشهور هستند همزمان با طی شدن مراحل رشد و تکامل خط بنایی بود که باعث گسترش استفاده از آن در تزئین بسیاری از سطح‌های داخلی و خارجی بناهای مذهبی، تزئینات ایوان‌ها و خانه‌ها و... شد.

بنایی پیچیده
در بناییِ پیچیده، یک سوره، آیه، ذکر، یا یک بیت شعر در چارچوبی مشخص یا بر کلمه ای منفرد با ترکیب های گوناگون طراحی می‌شود.‌ ماهرالنقش از این نوع با عنوان مشکل یاد می‌کند: در خط بناییِ مشکل از آیات و سورات ]سُوَر[ قرآن‌کریم یا جمله‌های ادبی و عرفانی استفاده می‌گردد که به مقیاس وسیع در اشکال هندسی جا داده می‌شوند)ماهرالنقش (1361 : 10 در بناییِ پیچیده، ترکیب‌های متفاوتی چون حلزونی، رفت و برگشت)رووارو(، کتیبه ای، متداخل، لوح‌های و تلفیقی از آنها رایج است.

© کلیه حقوق متعلق به صاحب اثر و پرتال فرهنگی راسخون است. استفاده از مطالب و آثار فقط با ذکر منبع بلامانع است.

تازه های مقالات

ارسال نظر

نظرات کاربران