معرفی خوشمزه ترین غذاهای محلی چهارمحال بختیاری

استان چهار محال و بختیاری از جمله استان های کمتر شناخته شده کشور در روزگار تفلیس گردی و آنتالیا گردی است که باید بیشتر مورد توجه هموطنان و تورهای خارج از کشور قرار بگیرد.
ظرفیت های عالی طبیعی و فرهنگی استان، آن را جشنواره اقوام ایرانی کرده است و شما را به ضیافت نان ها و غذاها و سوغات خوشمزه و صنایع دستی رنگارنگ و متنوع دعوت میکند.
 

غذاهای چهارمحال و بختیاری را از دست ندید !!!

استان چهارمحال و بختیاری با اقلیمی خارق‌العاده و طبیعتی سرسبز، انواع میوه و سبزی، غلات و دام را در اختیار مردمان خود قرار می‌دهد تا آن‌ها بتوانند غذا‌هایی رنگارنگ و خوشمزه را با این مواد غذایی تازه تهیه کنند.

کباب بختیاری

کباب بختیاری، یکی از کباب‌های لذیذ و مشهور ایرانی است که خاستگاه آن به استان چهارمحال و بختیاری و لرستان برمی‌گردد؛ البته این نوع کباب امروزه در سراسر ایران و جهان طبخ می‌شود و از طرفداران بسیاری برخوردار است. برای تهیه کباب بختیاری به راسته گوسفندی و سینه مرغ یا فیله ماهی نیاز دارید. کباب بختیاری اصیل با گوشت بره و دنبه به‌ صورت یکی در میان در سیخ درست می‌شود و طعمی منحصربه‌فرد دارد.
 

آش انار

این آش از زمانهای قدیم در برخی از مناطق استان چهار محال وبختیاری از جمله دورک به واسطه بوستانهای انار موجود در منطقه ودر دسترس بودن این میوه و محصولات جانبی این میوه مانند انار خشک شده و رب تهیه شده انار و به عنوان یکی از خاص ترین غذا های این استان مورد استفاده افراد محلی در روستای دورک قرار می گرفته است. این غذا دارای مزه ملس متمایل به ترش ودارای خواص فراوان و طرز تهیه این خوراک مختص این منطقه است.
 

کاچی شیر

غذا های محلی استان چهار محال و بختیاری با توجه به محصولات تولیدی دامی و مقتضیات زندگی آنها تهیه و مورد استفاده قرار می گیرد از جمله این غذا ها می توان به کاچی شیر اشاره کرد که با آرد و شیر محلی تهیه می شود و خیلی سریع آماده می شود. از این غذا برای رفع گلو درد وسرما خوردگی وهمچنین به عنوان غذا مورد استفاده قرار می گیرد. برای تهیه این غذا آرد گندم را کمی تفت داده و سپس شیر را به اندازه ای که آرد را رقیق کند به آن اضافه کرده و مرتبا به هم می زنیم تا آرد و شیر را کاملا با هم مخلوط ویک دست شود. بعد از سرد شدن این غذا آماده سرو است.
 

گردو پلو

گردو پلو از جمله غذا های مقوی و سالم است که در بخشهایی از استان چهار محال و بختیاری از جمله سامان پخت می شود .شهرستان سامان به دلیل تولیدات باغی فراوان از جمله گردو و بادام شهرت در سطح کشور است و شاید به علت وفور این محصولات غذاهای این مناطق با استفاده از همین محصولات ویا ترکیبی از آنها پخته می شود گردو پلو از جمله این خوراکها است که در پخت آن از گردو استفاده شده است.  

کشک وکدو

این غذا از جمله خوراک هایی است که در استان چهار محال و بختیاری پخته و به علت تولید مواد اولیه آن در مناطق مختلف استان به عنوان یک غذای بومی استان شناخته شده است. این غذا از طعم خاص رنگ و بو خواص فراوانی برخوردار و مانند دیگر خوراکها استان چهار محال و بختیاری با توجه به تولیدات کشاورزی منطقه تهیه می شود.
 

شله بریان

گوشت و برنج و کمی نخود و عدس را با هم داخل قابلمه ریخته و روی آتش میگذارند تا جوش بیاید سپس آنرا داخل آتش گذاشته و 6 تا 7 ساعت بعد آنرا از زیر آتش در آورده با گوشت کوب می کوبند تا له شود سپس به آن هل و زیره اضافه می کنند. این غذا را برای کسانیکه سرماخوردگی دارند درست می کنند.
 

شوربای قیمه ریزه

گوشت را با گشنیز و جعفری داخل هاون سنگی ریخته و می کوبند تا نرم شود. سپس آنرا با برنج نیم پخته گلوله کرده در آب قرار میدهند و کمی برنج و سبزی در آن می ریزند و پس از جوش آمدن آنرا داخل آتش کرده و حرارت می دهند تا کاملاً پخته شود این غذافرادی که که سرماخوردهگی دارند مناسب است.
 

گوشت گندم

گوشت و لوبیا سفید و نخود و پیاز را خرد کرده گندم پوست کنده را با چند لیوان آب داخل کماجدان ریخته می جوشانند تا پخته شود وقتی که پخته شد، سیب زمینی پوست گرفته و پخته و کمی رب و کمی نمک و فلفل به آن اضافه می کنند و می کوبند ومورد استفتده قرار می گیرد.
 

ماست میش و شکر

در تابستان که ماست میش (گوسفند ماده) فراوان است، خانواده ها ماست را در کاسه ریخته و شکر روی آن می ریزند و می خورند گاهی بجای شکر شیره ی انگور اضافه می کنند.
 

رکو

برنج را خیسانده و گوشت را می پزند بعد برنج و گوشت و زیره و نمک را داخل کرده در آن آب می‌ریزند و روی آتش می گذارند تا جوش آید بعد از پختن در حالیکه کمی آب داشته باشد آنرا می کوبند و تقریباً مثل حلیم برنجی می شود.
 

اُماج (سوپ کلی)

آرد را الک می کنند کمی آب به آرد می زنند و می مالند تا دانه دانه شود. آب را جوش آورده نوعی سبزی کوهی بنام بوسور BOSORیا لیز Lisکه لعاب دارد و برای سرماخوردگی مفید است شسته به آب جوش می زنند و آرد را اضافه می کنند. چند جوش که زد پیاز را با فلفل به آن می زنند.
 

اشکنه

سرکه شیره و روغن را بعد از داغ کردن با حلقه های پیاز و مقداری آرد مخلوط کرده و گرم نگه می دارند بعد چند دانه برگه های زردآلو،‌ آلوچه و هلو را در آن می اندازند و بهم می زنند بعد از پختن برگه ها آنرا برمی دارند و مصرف می کنند.
 

عدسی

عدس را تمیز کرده و با گوشت چرخ کرده با بدون گوشت می پزند پس از پخته شدن مقداری آویشن و سیر و فلفل و روغن به آن را طعم دار کرده و می کوبند و آب آنرا جدا کرده و با نان خشک می خورند و کوبیده آنرا با نان، معمولاً این غذا را برای صبح زمستان می پزند.  

خوراک قارچ

در فصل بهار که ایلات به ییلاق و سردسیر می رسند بیشتر خوراک آنها از قارچ هایی است که در کوهستان می روید آنها قارچ را کباب یا با روغن سرخ کرده با نان می خورند و گاهی قارچ خشک را به گرمسیربرده و از آن استفاده می کنند.
 

اوگندی

زنان ایل از عدس، خوراکی را می پزند که آنرا اوگندی می گویند در لهجه بختیاری به معنای عدس و آب است که از عدس و روغن و ادویهبه همین نام تهیه می شود.
 

آب دیز

گوشت خرد کرده با روغن سرخ می کنند و با آب می پزند و مقداری گیاهان کوهی نظیر آویشن و سیر و تره به آن می زنند و می خورند این غذا خوراک روزانه خانوار ایل است.
 

پیه به جگر (جیر)

برای تهیه غذا جگر را روی آتش کباب می کنند سپس آنرا خرد کرده داخل چربیهای گوسفندی می پیچند و دوباره کباب می کنند این غذا بسیار پر انرژی بوده وهمچنین برای کم خونی مفید است آما افرادی که مبتلا به چربی خون هستند نباید از این غذا استفاده کنند.
 

پرورد دوغ

این غذا شامل سبزی آش، برنج، دوغ، آرد و پیاز داغ است. سبزی آش را بعد از شستن و خرد کردن می‌پزند، سپس برنج و دوغ را به آن اضافه می‌کنند بعد که برنج پخته شد کمی آرد را در آب حل کرده و به آن می‌افزایند‌ تا‌ آب ‌آش به ‌صورت‌ غلیظ‌ درآید ‌و ‌پیاز ‌داغ‌ را ‌هم ‌اضافه ‌می‌کنند.
 

آگِردَگ

این شیرینی همان مواد فتیر را دارد (فتیر نوعی شیرینی که در همه جا پخته می‌شود. مواد آن تخم‌مرغ، شیر، شکر، روغن، آرد، مواد معطر شیرینی است)با این تفاوت که کمی شیرین‌تر است. و بعد از ور آمدن خمیر آن را به اشکال دل خواه درآورده و در روغن سرخ می‌کنند که این شیرینی را در مناسبت‌های مختلف تهیه می‌کنند. مثلاً زمانی که طفلی دندان در می‌آورد یا بخواهند به جا خالی دختری بعد از ازدواج بروند.
 

کال جوش یا کله جوش

غذایی است که برای پختن آن ابتدا کشک را می‌سایند و در آب ریخته و حرارت می‌دهند. سپس در ظرف دیگری پیاز سرخ می‌کنند و سپس پیازهای خرد شده را با نعناع داغ درون کشک حرارت داده شده؛ ‌ریخته و غذا را آماده می‌کنند. این غذا را میتوان بر حسب سلیقه و ذایقه با گردو وکشمش هم مصرف نمود.
 

آش شنگ و موچه

این غذا همانند دیگر آش های ایرانی پخت می شود به نحوی که به جای سبزیجات رایج آش ها، از شنگ، موچه(مچچه)، پاغلاغ و سیر صحرایی استفاده می شود غذاهایی دیگری هم از این گیاهان تهیه می شود که از مهمترین آن ها می توان به «علف پخته»، «علف ماستی»(مخلوط با ماست) و تلیکه نام برد.  

خوشمزه ترین نان های محلی چهارمحال بختیاری

نوچیزی (بورخر)

برای تهیه این نان مقداری آرد را داخل ظرف کرده به آن آب می دهند تا خمیر شود و بعد آنرا روی تابه که زیر آن آتش است پهن می کنند تا خوب برشته شود، سپس مقداری تره کوهیِ تر یا خشک در روغن می ریزند و بعد نان برشته شده را به آن اضافه می کنند و قند را الک کرده را به آن اضافه می نمایند بوی خوبی از آن به مشام می رسد یکی از غذاهای اصلی بختیاریها است.
 

نان گرده

خمیر نان را روی آتش می پزند سپس آنرا زیر خاکستر آتش می گذارند تا خوب پخته شود بعد کمی روغن به آن می زنند و می خورند.
 

نان چپه

گودالی را حفر می کنند و سه سنگ صاف کنار آن قرار می دهند که آنرا کچک می گویند تابه را روی آن قرار داده خمیر آماده شده را با تیر چوبی صیقلی پهن می کنند روی تابه می اندازند تا رشته شود نانهای پخته شده را به شکل مثلث روی‌هم تا می کنند و در سفره می گذارند این نانها را چپه می گویند زن ایلی هر دو روز یکبار نان می پزد.
 

نان یوخا

نان یوخا توسط زنان روستایی در منازل تهیه می شود شامل نان و شیره ای است که از شیره انگور، گردو، بادام روغن حیوانی تهیه و در اصل این نان از محصولات تهیه شده خود مردم تهیه می شود و در بین تمامی اهالی روستا توزیع می شود.
 

نان کاکولی

کاکولی نوعی نان است که خمیرش از شیر، آرد و خشکبار، گردو، کشمش، بادام تشکیل شده و برای پخت بر روی این نان زرده تخم مرغ، گلرنگ، زعفران، زیره و ....زده می شود و در تنور پخت می شود.
 

نان بلوط

بختیاریهائی که در جنگلهای بلوط زندگی می کنند. بلوط را جمع آوری می کنند در آب شیرین می گذارند تا تلخی آن از بین برود بعد بلوط را می خشکانند و خرد کرده باز 7 شبانه روز در آب شیرین می گذارند تا شیرین شود و بعد آنرا می کوبند تا آرد شود و خمیر کرده نان می پزند در بختیاری ها این نان را کلک می گویند.
 

در پایان

در سفر به چهارمحال و بختیاری بعد از دیدار از مکان‌ها، طبیعت و آثار تاریخی باشکوه استان طعم بی‌نظیر غذاهای محلی را از دست ندهید.
 

منابع

https://rooziato.com
https://virgool.io
https://www.isna.ir