در دل پیچیدگی ‌های مدیریت شهری و توسعه پایدار شهرها، برنامه‌ریزی دقیق شهری و نظارت بر ساخت و سازها از اهمیت بالایی برخوردار است. در ایران، دو ماده قانونی 99 و 100 قانون شهرداری با تشکیل کمیسیون ها و هیات بررسی،  به طور خاص به موضوع تخلفات ساختمانی حومه شهر و داخل شهر می ‌پردازند. در این مطلب، به بررسی این دو ماده قانونی، وظایف کمیسیون‌ های ماده 99 و 100، نحوه رسیدگی به تخلفات ساختمانی و سایر نکات مرتبط خواهیم پرداخت.

کمیسیون ماده 100 چیست؟

کمیسیون ماده 100 به کمک دیوان عدالت اداری ایران، در سیستم مدیریت شهری ایران به عنوان یک نهاد نظارتی بر تخلفات ساختمانی عمل می ‌کند. کمیسیون ماده 100 با هدف تضمین اجرای دقیق قوانین و مقررات شهرسازی و ساخت و ساز، مسئولیت رسیدگی به تخلفات احتمالی در این زمینه ‌ها را بر عهده دارد. این کمیسیون در راستای حفظ حقوق شهروندان و جلوگیری از ساخت و سازهای غیر قانونی که می ‌تواند بر زندگی و امنیت آنها تاثیر منفی بگذارد، فعالیت می ‌کند.
 

روند بررسی تخلفات ساختمانی و صدور حکم در ماده 100

کمیسیون ماده 100 پس از دریافت گزارش‌ های تخلف از سوی شهرداری ‌ها یا شکایات ارائه شده توسط شهروندان، اقدام به بررسی موضوع می‌ کند.  از طرفی شاکی می تواند پس از تشکیل پرونده و ارائه شواهد و مدارک با وکیل کمیسیون ماده 100 مراحل قانونی و فرایند را تسریع کرده و به نتیجه دلخواه دست یابد.

این فرآیند شکایت ممکن است شامل بازدید از محل، بررسی مستندات و شنیدن دفاعیات متخلفین باشد. پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع‌آوری شده، کمیسیون حکم مناسب را صادر می‌کند.
 

کمیسیون ماده 99 چیست؟

کمیسیون ماده 99 به استناد تبصره 2 ماده 99 قانون شهرداری به منظور رسیدگی به تخلفات ساختمانی در خارج از حریم شهرها و حفظ حریم و حدود قانونی شهر و جلوگیری از ساخت و ساز های غیرمجاز در زمین ‌های کشاورزی و باغ ‌ها تشکیل می ‌شود. این کمیسیون  با کمک وکیل کمیسیون ماده 99 اطمینان حاصل می‌کند که هر پروژه عمرانی جدید یا بازسازی شده، با ضوابط و استاندارد های تعیین ‌شده توسط قانون شهرداری ‌ها و سایر مقررات مربوطه هماهنگ باشد.

وظایف و اختیارات کمیسیون ماده 100

وظایف کمیسیون ماده 100 شامل موارد زیر است:
بررسی گزارش‌های مربوط به تخلفات ساختمانی و تعیین میزان انطباق یا عدم انطباق با قوانین
صدور حکم برای تخلفات مشخص شده که می ‌تواند شامل جریمه ‌های مالی، دستور توقف ساخت و ساز، یا در مواردی، دستور تخریب باشد.

تعیین دقیق میزان جریمه نقدی بر اساس نوع تخلف و ضوابط و مقررات شهرسازی
رسیدگی به تخلفات ساختمانی در داخل حریم مصوب شهرها

 

وظایف و اختیارات کمیسیون ماده 99

در ادامه کمیسیون ماده 99 وظایف گوناگونی دارد که از جمله می ‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
بررسی و تایید طرح‌ های عمرانی، ساختمانی و معماری بر اساس ضوابط و مقررات موجود
بررسی و بازدید از محل تخلف

استعلام از مراجع ذیصلاح مانند جهاد کشاورزی، منابع طبیعی و ...
ارزیابی تطابق پروژه‌ ها با برنامه ‌های توسعه شهری و استاندارد های محیطی

صدور مجوز ساخت برای طرح ‌هایی که مطابق با قوانین و مقررات هستند
تعیین میزان جریمه نقدی که معادل 50 تا 70 درصد قیمت روز اعیانی تکمیل شده، خواهد بود.

روند بررسی پرونده‌ها و صدور مجوزها در ماده 99


روند کاری کمیسیون به این صورت است که ابتدا پرونده‌ های درخواستی جهت ساخت و ساز توسط متقاضیان ارائه می ‌شود. سپس، کارشناسان مربوطه به بررسی دقیق مدارک و طرح ‌های ارائه شده می ‌پردازند و در صورت تایید مجوز مورد نظر را صادر می نمایند. در موارد وجود تخلف نیز، با کمک وکیل کمیسیون ماده 99، شاکی می تواند پرونده ای تحت عنوان موضوع شکایت با ارائه مدارک و مستندات، تشکیل دهد.

سپس این پرونده به هیات های بررسی کمیسیون ماده 99 ارجاع داده می شود و افراد متخصص در این کمیسیون به بررسی ابعاد مختلف پرونده و موضوع تخلف می پردازند. پس از طی کردن مراحل قانونی و تعیین جلسات، دادگاه براساس نظرات طرفین و مدارک ارائه شده، رای خود را صادر می کند.
 

نحوه تجدیدنظر در تصمیمات کمیسیون ماده 99

در صورتی که متقاضیان با تصمیمات و رای کمیسیون ماده 99 مخالفت داشته باشند، می ‌توانند درخواست تجدیدنظر دهند. افراد ظرف 10 روز کاری مهلت دارند، تا با ارائه مستندات و شواهد جدیدی است که ممکن است در تصمیم گیری اولیه در نظر گرفته نشده باشد، برای تجدید نظر اقدام کنند. کمیسیون موظف است این درخواست ‌ها و مدارک جدید را بررسی و در صورت لزوم تصمیم جدیدی صادر می نماید.

جای تصویر: کمیسیون ماده 99 و 100 به عنوان بازوی اجرایی در مقابله با ساخت و سازهای غیر قانونی عمل می ‌کند.

نحوه اعتراض به تصمیمات کمیسیون ماده 100

اشخاصی که تصمیمات کمیسیون ماده 100 علیه آنها صادر شده، با مشورت از یک وکیل کمیسیون ماده 100 به رای دادگاه،حق اعتراض کند. این اعتراض باید طی مدت زمان معینی پس از دریافت حکم، به طور کتبی و با ارائه مدارک و شواهد معتبر به کمیسیون ارائه شود. کمیسیون موظف است اعتراضات را بررسی و در صورت لزوم، تصمیم جدیدی صادر کند.

کمیسیون ماده 99 و کمیسیون ماده 100، با ایفای نقش به عنوان یک مرجع نظارتی بر ساخت و ساز های شهری، به حفظ استاندارد های شهرسازی و معماری کمک کرده و از حقوق شهروندان در برابر تخلفات ساختمانی محافظت می ‌نماید، بلکه به ترویج فرهنگ ساخت و ساز مسئولانه در جامعه نیز کمک می‌ رساند.

 

سخن پایانی

کمیسیون‌ های ماده 99 و ماده 100 به عنوان بخش ‌های حیاتی در سیستم مدیریت شهری ایران، نقش مهمی در تضمین کیفیت، ایمنی و پایداری ساخت و ساز های شهری ایفا می ‌کنند. این نهاد ها با هدف حفظ نظم، زیبایی و امنیت شهری، تلاش می ‌کنند تا مطابق با قوانین و مقررات، روند ساخت و ساز را نظارت و کنترل نمایند.

در پایان، کمیسیون‌ های ماده 99 و ماده 100 با وجود چالش ‌های موجود، ستون‌ های اساسی در حفظ کیفیت و استانداردهای شهرسازی و ساختمانی در ایران هستند. اگر شما هم پرونده ای در زمینه های مرتبط با ساخت و ساز دارید، می توانید برای دریافت مشاوره تخصصی و راهنمایی های لازم با مجموعه گروه وکلای دیوان عدالت اداری تماس بگیرید.