بوي دوست...

ظهور مصلح آخرين، امام زمان(ع)، با حوادث طبيعي، رويدادهاي اجتماعي و تحولات سياسي، بسياري همراه است که همه، نشان از آماده شدن جهان براي ورود به عرصه ي جديد و آغاز دوراني سرنوشت ساز از حيات کره ي خاک دارند.
از مجموع اين حوادث، رويدادها و تحولات که پيش از ظهور يا هم زمان با آن واقع مي شوند، تعبير به نشانه ها يا علائم ظهور مي شود.
از زمان پيامبر اکرم(ص)، که بشارت به ظهور مردي از آل محمد(ص)، در آخرالزمان داده شد، ذکر علائم و نشانه هاي ظهور او نيز آغاز شد.
البته به اين نکته بايد توجه داشت که همه ي اين نشانه ها در يک زمان واقع نشده و از نظر دوري يا نزديکي به وقت ظهور با يکديگر تفاوت دارند.
امام علي(ع)، بارها در خطبه ها و سخنان خود اصحاب را نسبت به وقايع و رويدادهاي عصر ظهور آگاهي مي دادند و آن ها را متوجه اين رويداد عظيم مي ساختند. امامان بعدي نيز هر يک به نوبه ي خود مردم را نسبت به نشانه هاي ظهور هشدار مي دادند.
اکنون ما مواجه با مجموعه اي قابل توجه از روايات و کلمات معصومان(ع)، هستيم که در هر يک از آن ها به گوشه اي از رويداد عظيم ظهور مصلح آخر الزمان اشاره شده و اگر هم ما همه ي آن ها را در کنار هم قرار دهيم، مي توانيم به تصويري نسبتاً واضح از وضعيت اجتماعي، سياسي، نظامي و حتي طبيعي و جغرافيايي جهان در آستانه ظهور دست يابيم.
بدون شک مطالعه در روايات مربوط به نشانه هاي ظهور در عصر ما، که بيش از هر عصر ديگر التهاب جهاني براي ظهور احساس مي شود، از ضرورت هايي بي چون و چراست و بر شيعيان آل محمد(ص)، واجب است که با دقت تمام، همه ي نشانه هاي ظهور را مورد توجه قرار دهند و با تطبيق آن ها با وضعيت کنوني جهان، رسالت خويش را بهتر بشناسند.
بررسي تفصيلي همه ي نشانه هاي ظهور، با توجه به ابعاد وسيع آن، از حوصله ي يک مقاله خارج است و جا دارد که در اين زمينه بحث هاي جامع و دامنه داري صورت گيرد، اما براي آشنايي اجمالي شما منتظران موعود(ع)، ضمن دسته بندي کلي اين نشانه ها به برخي از مهم ترين آن ها اشاره مي کنيم.
چنان که گفته شد از حوادث و رويدادهاي مختلفي به عنوان نشانه هاي ظهور ياد شده تا جايي که برخي از صاحب نظران شمار اين حوادث و رويدادها را تا بيش از شصت مورد رسانده اند. در اين جا به بررسي برخي از دسته بندي هايي که از نشانه هاي ظهور شده است، مي پردازيم.

دسته بندي نشانه هاي ظهور
 

حوادث و رويدادهايي را که در روايات به عنوان نشانه هاي ظهور ياد شده است از ديدگاه هاي مختلف مي توان تقسيم بندي کرد.
اما به صورت کلي مي توان نشانه هاي ظهور را به چهار دسته اصلي تقسيم کرد:

1- حوادث و رويدادهاي اجتماعي که در فاصله اي نزديک به عصر ظهور رخ مي دهند:
 

براي اين گونه حوادث مي توان به وقايعي مانند قيام و شورش سفياني و کشته شدن نفس زکيه در مسجدالحرام اشاره کرد.
«شيخ طوسي»، در کتاب «الغيبه» از امام صادق(ع)، چنين نقل مي کند:
«پنج رويداد پيش از به پاخواستن قائم از نشانه هاي ظهور به شمار مي رود: برخاستن ندايي از آسمان، خروج سفياني، شکافتن زمين در منطقه ي بيداء، خروج مردي از يمن و کشته شدن نفس زکيّه».
در مورد «خروج سفياني» و «کشته شدن نفس زکيه» که در اين روايت به عنوان نشانه هاي ظهور ذکر شده است، بايد گفت:
چنان که در روايات آمده، «سفياني» مردي است از نسل ابي سفيان که از شام يا همان سوريه ي فعلي سر به شورش برداشته و مناطق زيادي را، تحت تسلط خود مي گيرد، تا سرانجام در زماني که به قصد تصرف مکه راهي اين مکان مي شود، در منطقه اي بين مکه و مدينه که به آن «بيداء» گفته مي شود، زمين شکافته شده و لشکريان او در دل زمين فرو مي روند.
مطابق روايتي که «نعماني» در کتاب «الغيبه» از امام محمد باقر(ع) نقل مي کند، شورش و طغيان سفياني و قيام حضرت مهدي(ع) در يک سال واقع مي شود.
اما در مورد «نفس زکيه» بايد گفت او، به تعبير روايات، مردي از اولاد امام حسن(ع) است که در مسجدالحرام و در بين رکن و مقام ابراهيم کشته مي شود. وقوع اين رويداد از علائم و نشانه هاي حتمي ظهور امام زمان(ع)، به شمار مي آيد.
اما در مورد خروج «يماني» نيز بايد گفت که به نقل روايات، هم زمان با قيام سفياني در شام، مردي از يمن نيز حرکتي را آغاز مي کند و مردم را به سوي حق و طريق مستقيم فرا مي خواند و قيام او صحيح ترين قيام ها و پرچمي که او بلند مي کند هدايت بخش ترين پرچم ها خواهد بود.

2. حوادث و رويدادهاي اجتماعي که در فاصله اي دور از عصر ظهور رخ مي دهند:
 

دسته ي دوم از حوادث و رويدادهاي اجتماعي، بر خلاف دسته ي اول از نظر زمان به زمان قيام نزديک نبوده و به يک تعبير بيش از آنچه علامت ظهور به حساب آيند، نشاني بر صدق گفتار پيامبر اکرم(ص)، و امامان معصوم؛ در مورد ظهور قائم آل محمد(ص)، هستند. به عبارت ديگر وقتي پيامبر اکرم يا ساير پيشوايان دين يک رويداد اجتماعي در فاصله ي چند صد سال از عصر خويش را پيش بيني مي کنند و ما به چشم خود وقوع اين حوادث را مشاهده مي کنيم بيش از پيش در اعتقاد خود به ظهور منجي عالم بشريت محکم شده و به خود اجازه ي شک در ساير وقايعي که وقوع آن ها در زماني نزديک به قيام قائم پيش بيني گرديده است نمي دهيم. بر ما مسلم مي شود که کلام پيشوايان دين بي کم و کاست، تحقق خواهد يافت.
«نعماني» در کتاب خود از امام محمد باقر (ع) نقل مي کند که:
«زوال دولت بني اميه و استقرار دولت بني عباس از وقايعي است که در قبل ظهور قائم رخ مي دهد».
وقتي به اين نکته توجه کنيم که امام محمدباقر(ع)، هجده سال از زوال دولت اموي و روي کار آمدن دولت عباسي وفات نموده اند، براي ما اين موضوع روشن مي شود که کلام ائمه بي هيچ ترديدي بر اساس علم الهي صادر شده است.
در روايت هايي که از پيامبر اکرم(ص) و امامان معصوم(ع)، به ما رسيده وقوع حوادث و رويدادهاي اجتماعي مختلفي در قبل از قيام امام مهدي (ع) پيش بيني گرديده که با بررسي اسناد و کتاب هاي تاريخي، وقوع بسياري از آن ها بر ما مسلم شده و به راحتي مي توانيم واقعه ي پيش بيني شده را با آنچه در خارج واقع شده و در کتاب هاي تاريخ نيز ثبت شده است، تطبيق دهيم.

3- حوادث و رويدادهاي طبيعي که در فاصله اي نزديک به عصر ظهور رخ مي دهند:
 

يکي از اين حوادث که در فاصله ي کمي از قيام مهدي منتظر(ع) رخ مي دهد، ندايي است که از آسمان برخاسته و نام حضرت قائم را به گوش تمام جهانيان مي رساند. «شيخ طوسي»، «نعماني» و «شيخ صدوق» در کتاب هاي خود روايات زيادي را در اين مورد نقل کرده اند که ما به ذکر يکي از آن ها بسنده مي کنيم.
«نعماني» به سند خود از امام محمد باقر(ع)، چنين نقل مي کند:
«آن نداي آسماني بر نخواهد خواست مگر در ماه رمضان که ماه خداست. آن ندا از جبرئيل است که خطاب به مردم سر داده مي شود و نام قائم را در همه جا طنين انداز مي سازد، تا آنجا که همه ي ساکنان زمين از شرق تا به غرب آن ندا را خواهند شنيد، از وحشت شنيدن آن ندا هر کس که در خواب فرو رفته، بيدار شده و هر کس که بر پا ايستاده ناچار به نشستن مي شود و هر کس بر زمين نشسته به ناگاه از جاي بر مي خيزد. پس رحمت الهي بر کسي باد که اين ندا را بشنود و به آن پاسخ گويد».
از جمله وقايع طبيعي ديگري که در قبل از قيام منجي عالم بشريت رخ مي دهد و در روايات ما به آن اشاره شده، نوعي از ماه گرفتگي است که در تمام طول عمر کره ي زمين سابقه نداشته و باعث بر هم ريختن حساب تمام ستاره شناسان مي شود. در اين مورد نيز روايات متعددي ذکر شده است که تنها يکي از آن ها را به نقل از «نعماني» ذکر مي کنيم:
او در کتاب خود از امام محمدباقر(ع)، نقل مي کند که حضرتش فرمودند:
«دو نشانه در قبل از ظهور قائم وجود دارد که از زمان هبوط آدم به زمين سابقه نداشته، يکي گرفتن خورشيد در نيمه ي ماه رمضان و ديگري گرفتن ماه در آخر اين ماه است.»
لازم به تذکر است که علت عجيب بودن اين ماه گرفتگي و خورشيدگرفتگي اين است که به حساب ستاره شناسان، معمولا ماه گرفتگي در نيمه ماه و خورشيد گرفتگي در اواخر ماه رخ مي دهد و به همين دليل هم در روايات آمده که به سبب وقوع اين حادثه حساب ستاره شناسان به هم مي ريزد.

4- حوادث و رويدادهاي طبيعي که در فاصله اي دور از عصر ظهور رخ مي دهند:
 

در روايات به نمونه هاي مختلفي از اين گونه حوادث و رويدادهاي طبيعي اشاره شده که براي نمونه مي توان به طغيان رود فرات و جاري شدن آب در کوچه هاي کوفه، هجوم ملخ هايي به رنگ خون به مردم و نزول باران هاي فراوان که قبل از آن سابقه نداشته است، اشاره کرد. در پايان لازم به تذکر است که ، به تصريح روايات، وقوع برخي از حوادث و رويدادهايي که به عنوان نشانه هاي ظهور ذکر شده اند، حتمي و مسلم و وقوع برخي ديگر مشروط و غير قطعي خواهد بود. اما، چنان که «نعماني» نيز بدان تاکيد مي ورزد، وقوع حوادثي مانند خروج سفياني و يماني، شکافته شدن زمين در منطقه ي بيداء، کشته شدن نفس زکيه و برخاستن ندايي از آسمان از نشانه هاي قطعي و محتوم قيام قائم آل محمد(ص)، بوده و دلايل و مستندات آن ها بسيار محکم و خدشه ناپذير است.
منبع: ويژه نامه آسمان مهر