شهرستان دیلمان کجاست؟ از پیش شماره این شهر تا مناطق گردشگری

مشخصات

کشور	ایران
استان	گیلان
شهرستان	سیاهکل
بخش	دیلمان
جمعیت	۵٬۲۷۰ نفر
مساحت	296 ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ
زبان گفتار	زبان گیلکی
مذهب	شیعه
ارتفاع از سطح دریا	۱۴۰۰ تا ۱۶۰۰ متر
شرایط آب و هوا	کوهستانی
پیش شماره تلفن	۰۱۳
شناسه ملی خودرو	ایران ۷۶ ب
ره آورد	پنیر محلی، کره محلی، صنایع دستی، گیاهان دارویی

دیلمان یکی از شهرهای استان گیلان از توابع بخش دیلمان شهرستان سیاهکل در شمال ایران است. ارتفاع حدودی دیلمان از سطح دریا ۱۴۰۰ تا ۱۶۰۰ متر است. این شهرستان از شمال و شمال‌ شرقی به لاهیجان، از شرق به لنگرود، از جنوب شرقی به املش و رودسر، از جنوب‌ غربی به رودبار و از غرب به رشت می‌رسد.براساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت دیلمان برابر با ۵٬۲۷۰ نفر بوده‌است. مردم شهرستان سیاهکل گیلک هستند و به زبان گیلکی سخن می‌گویند. در مناطق جلگه‌ای گویش بیه‌پیش از زبان گیلکی و در ارتفاعات این شهرستان مانند بخش دیلمان، گویش گالشی از زبان گیلکی رایج است. گونه‌ای از گیلکی یعنی گالشی در نواحی دیلمان، اشکورات و املش رواج دارد. «دیل» به معنای میان و درون که همان دل باشد و «لم» به معنای بیشه و جنگل است؛ بنابراین کلمه دیلم به روی هم به معنی دل جنگل یا بیشه را دارد. در مکتوبات تاریخی و حتی شاهنامه فردوسی آمده که نخستین انسان‌های غارنشین که بعدتر موفق به کشف آتش و سلاح‌های فلزی شدند در پای کوه‌های البرز و شهر دیلمان می‌زیسته‌اند. همچنین آثار زندگی غارنشینی و ابزار و ظروف مسی و مفرغی و سفالی کشف شده در این ناحیه نشان می‌دهد که از ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح در این منطقه زندگی وجود داشته است. علاوه بر این مهری استوانه‌ای در یکی از گورستان‌های دیلمان پیدا شده که قدمت آن به ۵ هزار سال پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد. از طرفی باید به حضور قومی به نام دیلم هم اشاره کرد که ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در دیلمان زندگی می‌کرده‌اند. بر اساس اسناد تاریخی  در دوران ساسانیان هم به این منطقه دیلمستان گفته می‌شده. اما در مجموع باید گفت قدمت دقیق وجود این قوم در منطقه مشخص نیست. برخی معتقدند این نام ترکیبی از سه واژه «دیل»، «ام» و «ان» است. واژه «دیل» معنای محلی را می‌دهد که دام در آن نگهداری می‌کنند. «ام» به بلند بودن منطقه اشاره دارد و «ان» هم پسوند مکان است. با این اوصاف دیلمان به‌ معنای مکان بلندی است که در آن دامداری می‌کنند. از آن‌ جایی که از گذشته تا امروز از ییلاق دیلمان برای نگهداری دام استفاده می‌شده این وجه تسمیه دورازذهن به نظر نمی‌رسد. اما عده‌ای هم بر این باورند که نام دیلم از دو واژه «دیل» و «لم» تشکیل شده. «دیل» به معنای میان و درون و «لم» هم به معنای بیشه و جنگل است. در مجموع دیلم طبق این تعریف به معنای دل جنگل است که باز هم به دلیل موقعیت جغرافیایی دیلمان درستی این وجه تسمیه هم محتمل است. یکی از مواردی که حتماً به هنگام صحبت درباره ییلاق دیلمان باید به آن اشاره کرد، آب‌وهوای ییلاقی آن است. دیلمان در واقع ییلاقی بسیار خنک و کوهستانی است و بهترین فصل بازدید از آن بهار و تابستان است. در فصل بهار به‌خصوص ماه‌های فروردین و اردیبهشت در این منطقه بارندگی می‌شود؛ اما هوا فوق‌العاده است. با شروع تابستان بارندگی متوقف شده و در ماه‌های تیر و مرداد هوا گرم می‌شود. اما با شروع شهریور هوا دوباره خنک می‌شود. با شروع نیمه دوم سال بارندگی در روستای دیلمان شروع می‌شود و دمای هوا کاهش پیدا می‌کند. طبیعت استثنایی پاییزی این ناحیه در این فصل بسیار دیدنی است. در فصل زمستان هم دیلمان کوهستانی و برفی و بسیار سرد می‌شود. در مجموع می‌توان گفت آب‌وهوای این منطقه حتی در تابستان هم ممکن است گاهی سرد شود و بر اساس آستانه تحمل خود نسبت به سرما باید زمان سفر به آن را در نظر بگیرید؛ اما پیشنهاد ما فصل بهار است.
 

این شهرستان شامل بخش‌های زیر می‌ باشد:

 

بخش ها:

پیرکوه و دیلمان
 

دهستان:

دهستان دیلمان
 

روستاها:

آسیابر، بندین، کوه پس، لور، اروشکی، گولک، میکال، اسپیلی، عین شیخ، ملومه، دیارجان و ....
 

جای‌ های دیدنی شهرستان دیلمان

 

کارونسرا تی‌ تی

کاروانسرای تی‌ تی‌ خانم یکی از جالب‌ ترین بناهای این منطقه است. قدمت این کارونسرا به دوره صفویه برمی‌گردد. گفته می‌شود که یکی از عمه‌های سلاطین صفوی به نام تی‌تی می‌خواست که کاروانسرایی ساخته و به نامش زده شود. درنتیجه کاروانسرای تی‌تی خانم ساخته شد. تی‌تی در زبان گیلکی به معنا شکوفه درختان است. کاروانسرای تی‌تی تا چندسال پیش محلی برای نگهداری و چرای دام بود! بله، اشتباه نخواندید. این کاروانسرا با همه ارزش تاریخی‌اش تا چندسال پیش مورد بی‌توجهی قرار داشت. اما چندسالی می‌شود که اداره میراث فرهنگی شهرستان سیاهکل مسئولیت حفظ و حراست از این بنا را به دست گرفته است. کارونسرای تی‌تی در ابتدای جاده سیاهکل به دیلمان قرار دارد. می‌توانید این کاروانسرا را در دوراهی رودخانه باباکوه و میثم‌رود پیدا کنید.
 

آبشار لونک

یکی از زیباترین مناظر طبیعی مسیر، آبشار لونک است. این آبشار زیبا و درختان سرسبز اطرافش، دل هر مسافری را می‌برد و هر گردشگر را مجبور می‌کند که راهش را به سمتش کج کند. آبشار لونک یکی از مناطق طبیعی شلوغ و پررفت‌وآمد منطقه است. برای رسیدن به این آبشار باید ۲۲ کیلومتر از جاده را جلو بروید.
 

چشمه و جنگل لاریخانی

جنگل لاریخانی در ۵کیلومتری دیلمان قرار دارد. این جنگل یکی از محبوب‌ترین جنگل‌های ایران است. طبیعت زیبا و چشم‌نواز جنگل لاریخانی مسافران بسیاری را به این نقطه می‌کشاند. در دل جنگل لاریخانی، چشمه آب معدنی لاریخانی هم قرار دارد که سر زدن به آن خالی از لطف نیست.
 

روستای اسپیلی

روستای اسپیلی، نرسیده به منطقه دیلمان است. روستایی زیبا با مزارع دوست‌داشتنی شالی و مردم مهمان‌نواز و مهربان. می‌توانید مواد غذایی موردنیازتان را از این روستا تهیه کنید. مخصوصا اگر روزهای دوشنبه و یا پنجشنبه گذارتان به این روستا خورد، بازار روز اسپیلی هم جای جالبی برای تماشا و خرید مایحتاج به حساب می‌آید.
 

پیرکوه

پیرکوه در ۲۰ کیلومتری دیلمان واقع شده است. این روستا با شرایط خاص و آب‌وهوایی خود، یکی از زیباترین روستاهای اطراف دیلمان به حساب می‌آید. پیرکوه از آنجاهایی است که به هیچ وجه نمی‌توان وضع هوای آن را پیش‌بینی کرد. پس اگر قصد کردید به آنجا سر بزنید، لباس گرم و بارانی با خودتان داشته باشید. باران در پیرکوه در کمین است.
 

کوه درفک

یکی دیگر از ییلاق‌های زیبا و چشم‌نواز سیاهکل که بالاتر از دیلمان قرار دارد، روستای درفک است. این منطقه با داشتن غارهای تاریخی زیاد و طبیعت زیبا، یکی از مناطق مستعد و زیبا برای کمپ زدن است. برای رسیدن به درفک باید ۲۵ کیلومتر از سیاهکل دور شوید.
 

موزه مردم‌ شناسی دیلمان

حمام میربلوک عضدی، یکی از بناهای معروف دیگر دیلمان است که اگر به مردم‌شناسی و آشنایی با فرهنگ بومی و محلی علاقه دارید، جای بسیار جذابی برای دیدن به حساب می‌آید. این بنا، ۵۰۰ سال قدمت دارد. در سالهای گذشته حمام دیلمان توسط سازمان میراث فرهنگی خریداری شد و به موزه‌ای برای آشنایی با فرهنگ و سنت‌های مردم منطقه تبدیل شد.
 

قلعه و برج گرماور

یکی از آثار باستانی این منطقه، قلعه گرماور است که بر دهانه کوه گرماور قرار گرفته است. ساخت این قلعه به دوره قبل از اسلام برمی‌گردد و طوری طراحی شده است که دسترسی به برج‌هایآن امکان‌پذیر نباشد. درواقع ساخت این قلعه بر لبه کوه و خندق‌های اطراف آن باعث شده است تا دسترسی به آن بسیار سخت باشد. این طراحی هوشمندانه مردم منطقه جالب توجه است. قلعه نمای زیبایی به دشت‌های اطراف دارد و همزیستی آثار باستانی با طبیعت، صحنه زیبایی را در منطقه خلق کرده است. این قلعه هم از دیدنی‌هایی است که نباید در سفر به دیلمان از دست بدهید.
 

دشت سوسن چلچراغ

جنوب دیلمان، روستای داماش، میزبان دشتی پر از گل است که مشابه آن را فقط در عکس‌ها دیده‌ایم. دشت سوسن چلچراغ، از زیباترین جاذبه‌های دیلمان است. این دشت پر از گل در خردادماه به بار می‌نشیند تا دل هر گردشگر را ببرد. سوسن چلچراغ جزو کمیاب‌ترین گونه‌های گل در جهان است و به عنوان سمبل ایران شناخته می‌شود. مردم روستای داماش شانس این را دارند که میزبان رویش یکی از کمیاب‌ترین گل‌های جهان باشند. پس اگر فصل سفرتان به دیلمان بهار و ماه آن خرداد بود، حتما به داماش سر بزنید تا از زیبایی دشت سوسن آن شگفت‌زده شوید.
 

دشت شقایق

۶ کیلومتری غرب دیلمان و روستای پس کوه هم از دیدنی‌ترین مناظر منطقه میزبانی می‌کند. دشت گل‌ های شقایق وحشی که در خرداد به بار می نشیند و منطقه را سرخ می‌کند، جاذبه گردشگری این روستا است. راستش انقدر منطقه دیلمان زیبایی دارد که نمی‌توان برترین جاذبه آن را معرفی کرد.