همه آنچه که باید درباره روستای برغان بدانید

مشخصات

کشور	ایران
استان	البرز
شهرستان	کرج
بخش	چندار
دهستان	برغان
روستا	بَرَغان
جمعیت	۴۷۰ نفر
مذهب	شیعه
زبان گفتار	زبان تاتی
ارتفاع از سطح دریا	۱۶۲۳ متر
شرایط آب و هوا	کوهستانی و ییلاقی
پیش شماره تلفن	۰۲۶
ره آورد	آلو، عسل، توت، گردو، سماق و بستنی برغان و لبنیات محلی و ...

روستای برغان کرج در غرب شهرستان ساوجبلاغ که در نزدیکی کرج واقع شده قرار دارد که در دل کوه های استان البرز در میان دو شهر هشتگرد و کرج قرار گرفته است. یکی از مهم ترین دلایل پیشرفت این روستا ، قرار گرفتن در مسیر کرج به کردان و همچنین در بین رود سنج و شاهرود است که به توسعه این روستا کمک کرده. این رود ها از کوه های البرز سرچشمه (آغاز) میگیرند و از کنار روستای برغان کرج عبور میکند. براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال 1395 روستای برغان دارای ۴۷۰ نفر جمعیت است. مردم برغان به گویش کرجی از زبان فارسی که از گویش‌های کهن البرز است سخن می‌گویند، این گویش شباهت‌هایی با گویش‌های منطقه مازندران دارد. از سوغات معروف روستای برغان می‌توان به آلوی برغان، عسل، توت، گردو، سماق و لبنیات محلی اشاره کرد. گردوی پوست کاغذی از دیگر سوغات معروف برغان می‌باشد. روستای برغان کرج یکی از مکان های گردشگری زیبا در استان البرز است که برای رفتن به این منطقه از تهران وارد آزادراه تهران- کرج و بعد کرج – قزوین میشوید تا به منطقه بینظیر کردان کرج برسید. سپس طی مسیری به برغان کردان خواهید رسید که چندین روستای (سیاهکران ،علاقبند،تالین) پشت سر خواهید گذاشت. در ابتدای روستای برغان کرج دره این زیبا و رودخانه را مشاهده خواهید کرد. یکی دیگر از روش های رسیدن به برغان کرج ، از رجایی شهر کرج و گوهردشت کرج به سمت باغستان آتشگاه و سپس با مشاهده تابلو های راهنما وارد برغان میشوید.این جاده پر پیچو خم میباشد که در دل کوه قرار دارد و فاصله از آتشگاه تا برغان حدود ۱۰ کیلومتر میباشد. این روستا از قدیم الیام به کار تجارت و کاسبی مشغول بودند به همین خاطر اکنون این روستا بیشترین تعداد مغازه را دارد. در قدیم که افراد با چهارپایان سفر میکردند به دلیل مسیر طولانی ، نیاز به استراحت در بین راه را داشتند برای همین این اینکار بر رونق و افزایش کسب و کار در روستای برغان کرج را افزایش داد. در این روستا غذا های محلی زیادی وجود دارد : دیزی محلی ، آش کشک ، آش جو ، مغزنان، لواسیرک نان و فسنجان از غداهای لذیذ این منطقه به شمار میآید که پیشنهاد میکینم حتما از این غذا ها امتحان کنید و از دست ندهید. آش برغان یکی از معروف ترین غذاهای این روستا میباشد که در بیشتر کافه رستوران ها موجود است. از سوغات روستای برغان کرج میتوان به : آلوی برغان ، بستنی گله ، عسل ، توت ، گردوی پوست کاغذی ، سبزی کوهی ، سماق ، لبنیات و… اشاره کرد. در قدیم مردم برغان به گلیم سازی مشغول بودند و از جمله صنایع دستی این منطقه به شمار میامد. اما در طی چندین سال گذشته این کار فراموش شده و هم اکنون در حال تولید الک هستند و الک سازی از جمله صنایع دستی این منطقه است. در ارتباط با نام این روستا باید بگوییم آب رودهای برغان با بندهای بسیار منشعب شده و راهی باغ‌های دو سمت رودخانه می‌شود. نام برغان هم از همین انشعابات رودخانه آمده است. در زمان‌های گذشته برغ به معنی بند یا چوب‌هایی بود که روی آب می‌گذاشتند تا در نتیجه آب رودخانه راهی نهر و باغ‌ها شود. با این توضیحات برغان را مکانی دارای آب‌بندها معنی می‌کردند. یک وجه تسمیه دیگر هم برای برغان وجود دارد. بخش اول کلمه یعنی بر به معنای بارو و قلعه و بخش دیگر یعنی غان تغییرشکل‌یافته کان پسوند مکان است. در مجموع یعنی جایی که بارو و قلعه دارد. در متون تاریخی هم که بارها از وجود قلعه‌های کوهستانی در مناطق مختلف البرز یاد شده است. سفر به روستای برغان همچون مناطق نیمه شمالی کشور بهترین زمان مسافرت به روستای برغان است که از اوایل فصل بهار آغاز می شود. در این فصل امکانات رفاهی و تفریحی بسیار زیادی قرار دارد و آب و هوای دل چسب در این منطقه سبب شده تا علاقمندان بسیاری به خود جذب کند. با در نظر گرفتن امکانات بسیار خوبی که در این منطقه وجود دارد فصل تابستان زمان بسیار مناسبی برای مسافرت است. در این فصل می تواید از آب گرم دروخانه برغان لذت برده و در بخش های مجاز آن شنا و آب تنی کنید. فصل پاییز در برغان بسیار خاص و رنگارنگ است و یکی از زیباترین مناظر طبیعی را به وجود آورده است. بعضی از افراد با توجه به اهداف خاصی مانند کاهش هزینه ها و یا سازگاری با آب و هوای بسیار سرد در تلاش هستند تا در روزهای زمستانی به روستای برغان بروند. در این فصل می توان مسافرت را برای مسافران مطلوب و دلچسب دانست، با این وجود اکثر فعالیت های تفریحی در این فصل تعطیل است و یا با محدودیت های بسیاری روبه رو است.
 

جای‌ های دیدنی روستای برغان

آتشگاه کرج

آتشگاه کرج در حقیقت نام یکی از روستاهایی است که 20 کیلومتری شمال غربی کرج و 10 کیلومتری شمال گوهردشت قرار دارد. این روستا مانندا اکثر روستاهای حومه کرج، زیبا و دیدنی است. این منطقه در سالیان گذشته محل زندگی زرتشتیان بوده است که به علت آب و هوای مناسب و امکانات زیادی که دارد امروزه در روزهای گرم سال به پاتوق گردشگران و مردم شهر کرج تبدیل شده است.
 

مسجد برغان

یکی از زیباترین مساجد تاریخی ایران، مسجد برغان است که از قدمت زیادی برخوردار است و زمان ساخت آن به 500 سال پیش برمی گردد. خوب است بدانید که مسجد و حسینیه برغان به وسیله یک پل قدیمی به هم وصل شده و یان امر حسی زیبا و مطلوب به بیننده منتقل می کند.
 

پل تاریخی برغان

از جمله آثار تاریخی این منطقه پل برغان است که به دوره صفوی برمی گردد. این پل امروزه به یکی از آثار تاریخی در فهرست آثار ملی ثبت شده و از حیث جایگاه طبیعی و تاریخی بودن اثر مورد توجه صنعت گردشگری قرار گرفته است.
 

میدان برغان

مکانی برای تجمع مردم در مراسمات مختلف از جمله مراسمات مذهبی است. تعزیه خوانی 400 ساله جزو مهم ترین مراسماتی است که در این میدان صورت می گیرد.
 

قلعه ایلخانی

در دوره ایلخانی آثار مختلفی ساخته شده و در نقاط مختلفی از کشور بجای مانده است. یکی از آثار تاریخی و قدیمی در روستای برغان روی تپه کش کلا قرار داد و امروزه با عنوان قلعه ایلخانی برغان به عنوان یکی از جاذبه های این روستا شناخته می شود.
 

زیارتگاه چهل دختر

یکی از زیارتگاه های بسیار معروف برغان است که یک درخت سیب در آن قرار دارد و داستان های بسیاری در خصوص آن نقل شده است. اهالی روستای برغان برای این درخت ارزش بسیار زیادی قائل هستند و به شدت به آن معتقدند.
 

روستای سنج

یکی از روستاهایی است که در نزدیکی روستای برغان قرار دارد و دارای باغات بسیار گسترده گردو، گیلاس، آلبالو، گوجه سبز و یا همان گوجه برغانی است؛ در این منطقه بخش توریستی آن به “توکوه” تعلق دارد که یکی از مناطق ییلاقی و بهاری بسیار زیبای آن منطقه بشمار می رود.
 

روستای سرهه

این روستا در مسیر برغان به طرف کردان قرار گرفته و دارای یک جاده مارپیچ و باریک است. جاده دسترسی به روستای سرهه مناسب نیست و بهتر است از عدم نقص فنی اتومبیل خود در حین مسافرت به این منطقه مطمئن شوید. این روستا به دلیل قرار گیری در مسیرهای سخت برای رفت و آمد بکر و ناب است و می تواند به یکی از نقاط مطلوب برای گردش و تفریحات آخر هفته تبدیل شود. با در نظر گرفتن آب و هوای مطلوب این منطقه، زنبورهای بسیار زیادی در آن قرار گرفته اند و باید مراقب گزش ناخواسته آن ها باشید.
 

درخت چنار مسجد برغان

درخت چنار در ضلع شمالی حیاط مسجد روستای برغان قرار گرفته است. این درخت از کل درختان مسجد قطر بیشتری دارد و 12 متر طول دارد. در تنه درخت چنار سوراخی قرار دارد که با نزدیک شدن به آن متوجه می شود که تنه آن به صورت کامل خالی است. یکی از عجایب این درخت وجود اتاقی در آن است که 10 نفر در آن جای می گیرند. درون این اتاق حوضی قرار دارد و اطراف آن سکوهایی برای نشسستن وجود دارد. اهالی برغان معتقدند که با بستن دخیل به این درخت حاجت گرفته اند.
 

درخت کهنسال مسجد برغان

درخت کهنسال واقع در ضلع جنوبی مسجد برغان قرار گرفته است. این درخت به درخت «گرده بینه» شهرت دارد و تنه آن با 10 متر قطر توپر است. شاخه های درخت کهنسال مسجد برغان سرسبز و رو به رشد می باشد. درختان کهنی که در اطراف این درخت کهنسال وجود دارد همه از شاخه ها و جوانه هایی به وجود آمده است که از کنار ریشه قطو این درخت رشد کرده اند.
 

نارون داربیخ

یکی دیگر از درختان مشهور روستای برغان محسوب می شود که معمولا دسته های مذهبی در روز عاشورا به طرف آن می روند و بعد از انجام مراسم در این روز به طرف تکیه برمی گردند.
 

تکیه بارمله یا حسینیه اعظم

در روستای برغان دو تکیه با نام بارمله یا بالامحله و جیرمحله یا پایین محله قرار دارد. تکیه ارمله با نام حسینیه اعظم برغان شناخته می شود، یک اثر تاریخی با قدمتی از زمان صفوی که بیش از 5 قرن قدمت دارد. حسینیه اعظم برغان دارای مساحتی 1200 متر مربع است که در تاریخ 2 بهمن 1382 با شماره ثبت 10824 به یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است. قدمت این بنا براساس کتیبه سنگی تعیین شده و بر سردر حسینیه قرار گرفته است. سر در این حسینیه در سال 1367 بازسازی شده است. حین ورود به حسینیه اعظم برغان با کوبه در آن مواجه می شوید که دخیل های بسیار زیادی روی آن قرار دارد به همین سبب قالب فلزی آن دیده نمی شود. وسط حسینیه سکوی دو طبقه ایی قرار گرفته است که از آن برای برگزاری مراسم تعزیه خوانی در محرم استفاده شده است. در بالای این سکو سقفی قرار ندارد و در پایین آن سنگ قبری قدیمی دیده می شود که در دو طرف آن محلی برای روشن کردن شمع وجود دارد. در انتهای حسینیه اعظم برغانی اتاقی قرار داد که به سه زن و یک مرد تعلق دارد، افرادی که به اعتقاد اهالی از امامزادگان بوده و ناپدید شده اند. ضلع شرقی و غربی حسینیه دارای 5 رواق است، ضلع شمالی رواق همچون به ایوانی وسیع دارد که به خان نشین شهرت دارد. سقف‌های چوبی، رواق ها و خان‌نشین را پوشانده شده است. امروزه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تهران، همه بنا را با سوله فلزی پوشانده تا از صدمات وارده در امان باشد. منبر قدیمی و فرسوده این حسینیه در گوشه یکی از رواق ها نگهداری می شود.
 

مسجد جامع برغان

یکی دیگر از زیباترین مساجد تاریخی ایران که ساخت آن به 500 تا 800 سال پیش برمی گرددو. این مسجد روبه روی حسینیه اعظم قرار گرفته است و این دو بنا به وسیله یک پل قدیمی با یک طاق نمای ساخته شده روی کوچه به هم وصل شده اند.
 

تپه کش کلا در برغان

این تپه دارای ارتفاعی 120 متری است که در شمال روستای برغان کردان قرار گرفته است. کش کلا با توجه تعبیر بومی های منطقه به معنی «قلعه خشک» می باشد.در گذشته قلعه باستانی روی این تپه قرار داشت؛ امروزه اثری از آن دیده نمی شود.در دامنه تپه کش کلا دارای قطعای از سفال مربوط به دوران اسلامی بخصوص دوران ایلخانی تا دوره قاجاریه کشف شده است.
 

حمام قدیمی برغان

در کنار رودخانه برغان، حمام قرار گرفته از گذشته یک آسیاب بادی در کنار آن وجود دارد، امروزه ویرانه ایی از آن دیده می شود.
 

افراد مشهور و مشاهیر روستای برغان

 

محمدصالح برغانی قزوینی

محمدصالح برغانی قزوینی زاده ۱۱۷۴ قمری در برغان است و  از روحانیان سرشناس امامیه در قرن سیزدهم بود. او فرزند ملامحمد ملائکه، برادر محمدتقی برغانی معروف به شهید ثالث، همسر آمنه خانم قزوینی و پدر طاهره قره‌العین و از اجداد علی‌اکبر صالحی بود. او مؤسس مسجد و مدرسه صالحیه قزوین دانسته می‌شود. دوران تحصیل را در قزوین، اصفهان و عراق سپری کرد و در حدود سال ۱۲۲۰ قمری به تهران رفت. در کاخ گلستان همراه با برادرش جلسه‌ای با محمدشاه قاجار داشت که به درگیری لفظی و تبعید او از ایران انجامید. ناچار به عراق و سپس مکه و مدینه رفت و چند سال در آن‌جا سپری کرد. سرانجام با وساطت جعفر کاشف‌الغطا به ایران بازگشت و ساکن قزوین شد و مدرسه صالحیه را بنا کرد. جمال‌الدین اسدآبادی و میرزا کوچک جنگلی ، اشرف الدین حسینی قزوینی مدیر نشریه نسیم شمال، و دخترش طاهره قره العین از رهبران بابیه از شاگردان معروف این مدرسه بوده‌اند. او بیش از سیصد کتاب و رساله و حاشیه در علوم مختلف قرآنی نوشته است. پسران او پیرو پدر شدند و دختران او به شیخیه و بعدها علی‌محمد باب پیوستند. وی در سال 1271ق درگذشت.