همانژیوم پوستی یا همانژیوم توت فرنگی در نوزاد

همانژیوم مادرزادی یا همان همانژیوم (hemangioma) که در بین عموم به ماه گرفتگی نیز شناخته می‌شود یکی از لکه‌های مادرزادی نوزادان و از مجموعه‌ای از رگ‌های خونی توت فرنگی شکل و برآمده است که در محل نامناسبی تشکیل شده و بیش از حالت طبیعی تکثیر می‌شوند. این عروق سیگنال‌های رشدی بیشتری نسبت به بخش‌های دیگر بدن دریافت کرده و در نتیجه بزرگتر می‌شود. در بیشتر موارد همانژیوم پوستی نوزاد در همان بدو تولد ایجاد شده است یا نهایتاً تا چند هفته بعد از تولد ظاهر می‌شود. طی پنج هفته‌ی اول زندگی، همانژیوم به سرعت رشد و تکثیر می‌کند و تا سه ماهگی به 80 درصد از اندازه‌ی خود رسیده است. بعد از آن انتظار می‌رود که این زائده رشد نزولی داشته باشد و از اولین تولد به بعد کوچک و صاف شده و لکه آن کمرنگ شود. در بیشتر کودکان این زائده در حدود 3 تا 4 سالگی به طور کامل محو می‌شود اما در بعضی دیگر این زائده همچنان باقی خواهد ماند. در واقع همانژیوم پوستی نوزاد نوعی تومور پوستی در نظر گرفته می‌شود و کودکان نارس به عنوان عوارض نارس بودن نوزاد یا افرادی که با وزن کم متولد می‌شوند بیشتر در معرض این عارضه قرار دارند. 
 

انواع همانژیوم

دو نوع اصلی همانژیوم نوزادی وجود دارد که عبارتند از:

همانژیوم سطحی یا همانژیوم پوستی که روی سطح پوست رشد می‌کند که به آن همانژیوم توت فرنگی نیز می‌گویند، زیرا ظاهر قرمز برآمدگی مانند خال‌ عروقی دارند.

همانژیوم عمقی یا همانژیوم برجسته که در زیر پوست رشد می‌کند و باعث برآمدگی آن می‌شود، اغلب با رنگ آبی یا بنفش. 

ترکیبی که ترکیبی از این دو نوع است. همانژیوم همچنین ممکن است در اندام‌های داخل بدن مانند همانژیوم کبد، کلیه‌ها، ریه‌ یا مغز ایجاد شود، جایی که نمی‌توان آنها را دید.
 

علائم بیماری همانژیوم در نوزادان

همانژیوم ممکن است در بدو تولد قابل مشاهده باشد، اما اغلب در ماه اول زندگی ظاهر می شود. این عارضه به صورت یک علامت قرمز صاف روی بدن شروع می شود، اغلب روی صورت، پوست سر، سینه یا پشت. کودک معمولاً فقط یک علامت دارد، اما در برخی کودکان ممکن است بیش از یک علامت داشته باشند.
 

علت بروز همانژیوم نوزادی

علت همانژیوم نوزادی ناشناخته است. اگرچه، اگر فردی در خانه همانژیوم داشته باشد ممکن است نسل بعدی نیز آن را داشته باشند اما هنوز نتوانسته‌اند یک رابطه‌ی ژنتیکی در بروز این عارضه پیدا کنند. کارشناسان مطمئن نیستند که چرا رگ‌های خونی به این شکل در کنار هم قرار می‌گیرند، اما معتقدند که این امر توسط پروتئین‌های خاصی که در طول بارداری در جفت تولید می‌شود (زمانی که شما در رحم هستید) ایجاد می‌شود. متاسفانه نمی‌توان از بروز همانژیوم پوستی نوزاد جلوگیری کرد زیرا علت آن به طور دقیق مشخص نیست.
 

آیا همانژیوم پوستی در کودکان خطرناک است؟

کدام لکه‌های پوستی خطرناک اند؟ متاسفانه همانژیوم پوستی نوزاد می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند که از جمله مهمترینشان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

انسداد بینایی یا حرکات چشم

کاهش جریان هوا از طریق بینی و دهان

خون ریزی

شکستن سطح پوست (زخم)

جریان خونی قوی که می‌تواند به قلب کودک فشار وارد کند.

تاثیر منفی روی ظاهر کودک 

همچنین، همانژیوم بزرگ روی صورت می‌تواند با ناهنجاری ‌های عروقی در مغز همراه باشد. همانژیوم اطفال اغلب روی سر یا گردن رشد می‌کند، جایی که نمی‌توان به راحتی آن را با لباس پنهان کرد. گاهی اوقات، ظاهر همانژیوم می‌تواند کودک را هدف آزار و اذیت قرار دهد.
 

درمان همانژیوم پوستی نوزاد

در اکثر مواقع نیازی به درمان همانژیوم صورت یا دیگر بخش‌های بدن وجود ندارد و آنها به خودی خود از بین می‌روند. بهتر است اجازه دهید همانژیوم پوستی نوزاد خودش کوچک و محو شود زیرا در این صورت نیازی نیست نگران به جای ماندن محل جراحی روی پوست باشید. تنها زمانی به مداخلات پزشکی نیاز است که این زائده منجر به بروز مشکلات دیگری مانند تداخل در بینایی شود. درمان‌های استفاده شده برای همانژیوم پوستی نوزاد می‌تواند به صورت یک درمان یا ترکیبی از درمان‌های مختلف انجام شود: 
 
کورتیکواستروئید‌ها
در قدیم اشکال مختلف کورتیزون درمان اصلی همانژیوم بودند. آنها را می‌توان به صورت خوراکی مصرف کرد، یا به سطح همانژیوم تزریق کرد یا روی آن قرار داد. این داروها در حال حاضر کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما ممکن است در برخی موارد در صورت عدم تحمل پروپرانولول داده شوند. همچنین می‌توانند در مقادیر کم در مکان‌های خاص مانند لب یا بینی تزریق شوند. زمانی که آنها در شش ماه اول زندگی داده شوند بیشترین تأثیر را دارند. 
 
قرص‌های مسدود کننده
پروپرانولول یک مسدودکننده بتاست که برای درمان همانژیوم نوزادی تایید شده است. پروپرانولول به عنوان یک داروی مایع که از راه خوراکی مصرف می‌شود در دسترس است. ثابت شده است که باعث کوچک شدن همانژیوم کودکان می‌شود. تیمولول یکی دیگر از داروهای مسدودکننده بتا است که مربوط به پروپرانولول است و به صورت قطره چشمی موجود است (اگرچه در همانژیوم استفاده می‌شود، نه در چشم). می‌توان آن را مستقیماً روی سطح همانژیوم روی پوست اعمال کرد. این دارو برای درمان همانژیوم‌های کوچکتر، نازک و نوزادی استفاده می‌شود.
 
جراحی برای برداشت کامل
بستن رگ‌ های رشد کرده در قسمت ورم همانژیوم
 
آمبولیزاسیون
انسداد عروق از داخل با استفاده از یک لوله بلند و نازک به نام کاتتر که از طریق عروق خونی به همانژیوم می‌رسد.
 
لیزر سطحی
برای از بین بردن لکه‌ی رنگی همانژیوم پوست سر نوزاد