حساسیت پوستی با خارش؛ از علل تا درمان

حساسیت پوستی چیست؟

آلرژی پوستی یک واکنش آلرژیک به یک ماده معمولی بی‌ضرر مانند پشم، گرده، صابون یا گیاهان است. به هر دلیلی ممکن است شما دچار آلرژی پوستی شوید. تصور نکنید حتماً چیزی که برای خیلی‌ها بدون خطر است برای شما نیز مفید و بی‌خطر خواهد بود. گاهی حتی با مصرف یک خوراکی در مقدار خیلی کم ممکن است فرد دچار حساسیت پوستی شدید و حتی مسمومیت آنافیلاکسی شود. همان‌طور که گفتیم ممکن است بدن شما نسبت به یک ماده خیلی معمولی واکنش شدید نشان دهد. سیستم ایمنی به این محرک واکنش نشان می‌دهد و حمله می‌کند تا آن را از بدنتان خارج کند. نتیجه یک بثورات پوستی آلرژیک است که قرمز می‌شود، ورم می‌کند، دانه و جوش می‌زند و یا اینکه دچار خارش شدید می‌شود.
 

انواع حساسیت پوستی

انواع مختلفی از بیماری‌های پوستی آلرژیک وجود دارد که هر کدام به روشی خاص خود را نشان می‌دهند. آلرژی‌های پوستی با علائم و الگوهای مشخص ظاهر می‌شوند تا به تعیین نوع آن کمک کنند. الگوی‌های رفتاری سیستم ایمنی بدن نسبت به یک آلرژن در مقایسه با یک آلرژن دیگر متفاوت است یا در پاره‌ای از موارد ویژگی‌های خاصی دارند. واکنش‌ها می‌توانند در طول زمان تغییر کنند. ممکن است انتظار داشته باشید در صورت تماس مجدد با محرک، علائم مشابهی ایجاد شود، اما شاید پس از قرار گرفتن در معرض آلرژن علائم متفاوتی بروز کنند. گاهی انواع حساسیت پوستی با خارش همراه هستند. درواقع خارش پوستی یکی از شایع‌ترین علائم حساسیت پوستی است. ازجمله آلرژی‌های پوستی که همراه با خارش پوستی ظاهر می‌شوند، می‌توان به دراماتیت، اگزما و کهیر  اشاره نمود. در ادامه برخی از انواع حساسیت پوستی را بررسی می‌کنیم.
 

اگزما

این بیماری پوستی که به آن درماتیت آتوپیک نیز گفته می‌شود، اغلب در چند سال اول زندگی شروع می‌شود، اما می‌تواند برای اولین بار در نوجوانی یا بزرگ‌سالی بروز کند. در کودکان بزرگ‌تر، نوجوانان و بزرگ‌سالان، بثورات معمولاً در نواحی خمشی به وجود می‌آیند. منظور از نواحی خمشی نقاطی از بدن همچون پشت زانو و چین‌های آرنج است. اگرچه ممکن است بثورات در ابروها، دست‌ها، گردن و صورت نیز رخ دهد. خاراندن و مالش پوست ممکن است منجر به تغییر ظاهر طبیعی پوست شود و درنهایت رنگ‌دانه‌هایی غیرطبیعی به نام لیکنیفیکاسیون را در پوست به وجود آورد.
 

درماتیت تماسی

این واکنش بیشتر به دلیل یک عامل تحریک‌کننده است، اما یک واکنش آلرژیک نیز می‌تواند منجر به بروز درماتیت تماسی شود. التهاب پوست پس از تماس بین یک ماده محرک آلرژیک و پوست شما ایجاد می‌شود. درحالی‌که بثورات می‌تواند بسیار شبیه به اگزما به نظر برسد، معمولاً فقط در جایی رخ می‌دهد که پوست با عامل آزاردهنده تماس داشته باشد. صورت، پلک‌ها، گردن، دست‌ها و پاها معمولاً نواحی مبتلا هستند. درحالی‌که پیچک سمی، بلوط سمی و سماق سمی شایع‌ترین علل درماتیت تماسی آلرژیک هستند، نیکل موجود در جواهرات، لوازم آرایشی، کرم‌های آنتی‌بیوتیکی، لاستیک و مواد شیمیایی روی کفش نیز می‌توانند منجر به بروز حساسیت پوستی تحت عنوان درماتیت شوند.
 

کهیر

کهیر، اصطلاح پزشکی است، که به بثورات خارش‌دار نسبت داده می‌شود و می‌تواند نشان‌دهنده یک بیماری زمینه‌ای قابل‌توجه باشد. کهیر‌ها برآمدگی‌هایی به رنگ صورتی یا قرمز هستند که در اندازه‌ها و اشکال مختلف ظاهر می‌شوند و دارای مراکز رنگ‌پریده هستند. کهیر ممکن است به‌سرعت مکان، اندازه و شکل را تغییر دهد و ممکن است خارش داشته باشد یا نه. خارش ناشی از کهیر معمولاً باعث نمی‌شود که فرد آن‌قدر پوست را بخاراند که پوست دچار شکاف و زخم شود.

آلرژن‌ هایی که ممکن است باعث بروز کهیر شوند، عبارت‌ اند از:

مواد غذایی مانند تخم‌مرغ، آجیل، بادام‌زمینی و صدف

نیش حشرات

تماس با محصول لاتکسی

مصرف داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک‌های پنی‌سیلین و سولفات، آسپرین و ایبوپروفن

تماس پوست با نور خورشید

محرک‌های فیزیکی همچون ورزش، گرما، سرما و فشار

کهیر مسری نیست، اما ممکن است یک علامت هشداردهنده از یک واکنش آلرژیک جدی باشد که ممکن است منجر به آنافیلاکسی شود. در چنین موقعیتی در اورژانس به بیمار اپی‌نفرین تزریق می‌شود.
 

آنژیوادم

آنژیوادم معمولاً همراه با کهیر بروز می‌کند. این آلرژی پوستی تورمی است که ممکن است لب‌ها، چشم‌ها، دست‌ها و پاها را درگیر کند. البته بروز این حالت از ایجاد آنافیلاکسی جلوگیری می‌کند. بیماران آنژیوادم با علائمی همچون گزگز و سوزش پوست به پزشک مراجعه می‌کنند.
 

علائم شایع حساسیت پوستی

بثورات پوستی ناشی از تماس با آلرژن‌ها اولین و اصلی‌ترین علامت یک واکنش آلرژیک پوستی است. بثورات ممکن است به‌صورت احساس خارش، برآمدگی یا قرمزی شروع شود.

برخی از علائم آلرژی و حساسیت پوستی به شرح زیر است:

راش

خارش

سرخی

تورم

برآمدگی‌ های برجسته

پوسته‌ پوسته شدن پوست

ترک خوردن پوست

سعی کنید محلی که خارش دارد و دچار حساسیت است را دست نزنید. استفاده از کمپرس خنک و دوش می‌تواند کمک‌کننده باشد. از پمادهای ضد خارش استفاده کنید و سعی کنید لباس‌های گشاد بپوشید.
 

علت حساسیت پوستی

محرک‌هایی که می‌توانند منجر به آلرژی پوستی شوند عبارت‌اند از:

شوره حیوانات خانگی

دمای سرد یا گرم

تماس با محصول لاتکسی

تماس پوست با پیچک سمی و بلوط سمی

نیش حشرات

تماس با گرده گل

استفاده از پودر لباس‌شویی

استفاده از صابون

تماس با نیکل

تماس با مواد شیمیایی

مصرف مواد مخدر

تماس با آب

برخورد نور خورشید به پوست

مصرف غذاهای حساسیت‌زا