مشخصات

کشور ایران
استان هرمزگان
شهرستان بستک
بخش مرکزی
جمعیت  9019 نفر
مساحت ۵۶۴٨ کیلومتر مربع
زبان گفتار زبان لارستانی با گویش بستکی
مذهب اهل سنت
ارتفاع از سطح دریا ۳۰۰۰ متر
شرایط آب و هوا گرم و خشک
پیش شماره تلفن ۰۷۶
شناسه ملی خودرو ایران 94 ط
ره آورد ارده، ترشی،سس انبه، آجیل هندی، عبا بافی و ....

شهرستان بستک واقع در غرب استان هرمزگان با ۵۶۴٨ کیلومتر مربع وسعت از شمال به شهرستان لارستان، از جنوب به بندرلنگه، از مغرب به استان فارس و از مشرق به بندرعباس و بندر خمیر محدود است. شهر بستک در منطقه‌ای کوهستانی قرار دارد و جمعیت شهرستان بستک طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، برابر با ۸۰٬۴۹۲ نفر بوده ‌است. مردم بستک به زبان لارستانی با گویش بستکی سخن می‌گویند که از دسته زبانهای پارسی جنوب غربی ایران است. شهرستان بستک به علت نزدیکی به خلیج فارس و نزدیکی به منطقه حاره و داشتن موقعیت کوهستانی، دارای ویژگی‌های اقلیمی مخصوص به خود است، با توجه به موقعیت منطقه دارای آب وهوای گرم و خشک در تابستان، و سرد و خشک در زمستان است. شهرستان بستک به علت نزدیکی به مدار خط السرطان دارای آب و هوای گرم و خشک به لحاظ تقسیم‌ بندی اقلیمی است. منطقه بستک حداقل تا قرن ۴ و ۵ ه‍.ق جایگاه و مأمن زرتشتیانی بوده که بعد از حمله اعراب مسلمان به‌ایران، در این منطقه ساکن بوده‌اند. در زبان محلی به‌این زرتشتیان «گبر» یا گور گفته می‌شد. دلایل و قراینی وجود دارد که دال بر قدمت منطقه بستک و حضور زرتشیان در این منطقه است از جمله آنها می‌توان به وجود آثار و بناها و قنات‌های قدیمی اشاره کرد که به قلعه گبری‌ها، چاه‌ها و قنات‌های گبری معروف هستند، همچنین وجود اسامی برجای مانده در این منطقه مانند گری سسین در جنوب شرقی بستک حکایت از قدمت این منطقه دارد که گری همان گریوه لغت پهلوی است که به معنای گردنه و پشته سسن مخفف کلمه ساسان است که روی هم رفته به معنای گردنه ساسان است. دخمه‌ها یا به گویش بستکی دهمه در شمال بستک و زیر کوه گاوبست و سکوهای آن جا که محل قرار دادن و گذاشتن مردگان بر روی آن‌ها بوده و نیز همچنین وجود خطوط موجود بر روی سنگهای قدیمی در تنگ پی در کوه گاوبست که شبیه خطوط پهلوی و میخی قبل از اسلام است و نیز نقاشی‌های قدیمی موجود در غارهای این کوه نشان دهنده این قدمت است.
 

این شهرستان شامل بخش‌های زیر می‌ باشد:

 
بخش ها:
مرکزی، جناح، کوخردهرنگ
 
دهستان:
دهستان گوده، دهستان فتویه، دهستان دهتل، دهستان فرامرزان، دهستان هرنگ
 
روستاها:
ازدی، بار ترک، پر درو، فتویه، عالی قندی، کمشک، گرگو، لرد بستو، ملوردی، هرنگ و ....
 

جای‌ های دیدنی شهرستان بستک

 
حمام خان
حمام خان بستک واقع در شهر بستک در بخش مرکزی شهرستان بستک در غرب استان هرمزگان، یکی از آثارهای تاریخی و از نقاط دیدنی استان هرمزگان در جنوب ایران است. این حمام در شهر بستک واقع شده و از آثار دوره قاجاریه است ویکی از آثار به جا مانده از گذشته در بستک است و در جوار خانه بنی عباسی بنا شده‌ است. این گونه حمام‌ها در منطقه به حمام زیر زیر زمینی معروف است. چرا که زمین را در ابعاد مختلف واندازه لازم گود می‌کنند و بنای حمام را در درون زمین ایجاد می‌کنند تا هم استحکام وطول عمر دیوارهای آن بیشتر باشد وهم گرمای بیشتری را در ایام سرد زمستان در خود نگه دارند.
 
موزه مردم‌شناسی جناح
موزه مردم‌شناسی جناح از جاهای دیدنی بستک در استان هرمزگان محسوب می‌شود و با تلاش شخصی فرهنگ‌دوست به نام عبدالرحمن عبداللهی و به همت شورای اسلامی وقت شهر جناح تاسیس شد. مجموعه موزه در ۶ تالار به نمایش درآمده است که شامل انواع وسایل پخت‌وپز، آب‌کشی و نگهداری آب، پوشاک محلی، صنایع دستی، نسخ خطی، سکه‌های قدیمی، وسایل کشاورزی سنتی و دست‌نوشته‌ها می‌شود.
 
مسجد جامع بستک
مسجد جامع بستک که با نام مسجد جدید نیز شناخته می‌شود، از جاهای دیدنی بستک در استان هرمزگان است و در مرکز شهر قرار دارد. مسجد جامع بستک از معماری منحصربه‌فرد و قابل توجهی برخوردار است. بر سطح داخلی و بیرونی دیوارهای مسجد، در قسمت بالایی دیوارها تزییناتی بکار رفته که بیشتر طرح‌های هندسی و گل‌ و بوته است. مسجد دارای محراب و منبر است. ستون‌های مسجد با گچبری‌های برجسته تزئین شده‌است. مسجد دارای شبستانی بزرگ با طاق‌های اکلیل و گچ‌بری و دو مناره که در حدود ۳۲ متر ارتفاع دارند است. همچنین منبر مسجد از نقاشی و گچ‌بری برخوردار است.
 
حمام سیبه
حمام سیبه از آثار تاریخی و دیدنی های بستک، در استان هرمزگان است. بخشی از سقف گنبدی و نیمه‌ویران این گرمابه‌ی تاریخی، به مرور زمان و بر اثر بارندگی‌ها از زیر خاک نمایان شده است و در قسمت‌هایی از آن نیز با کمک مردم حفاری‌هایی صورت گرفته است. این ساختمان باستانی ارتفاعی در حدود سه متر دارد که بیشتر قسمت‌های آن در زیر خاک مدفون شده‌اند و در صورت ادامه‌ی حفاری‌ها، مجموعه‌ای بزرگ نمایان می‌شود. این اثر باستانی در ۲۷ بهمن ۱۳۸۲ و با شماره‌ی ۱۰۹۲۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
 
تنگه بوچیر
در میان منطقه‌ای گرم و کویری دره‌ای عمیق و اسرارآمیز در دل زمین وجود دارد که به آن تنگه بوچیر یا تنگه چله بوچیر می‌گویند. مسیر رسیدن به این تنگه خالی از هیجان و ماجراجویی نیست و برای دیدن آن باید هم در آب شنا کنید و هم از صخره‌ها بالا و پایین بروید. وقتی به این دره برسید حتما از شگفتی آن متعجب می‌شوید، به‌ویژه آن که باوجود اینکه در جایی گرم قرار دارد، اما داخل تنگه هوا خنک است؛ چون عمق تنگه چله بوچیر ۵۰ متر است که این عمق زیاد سبب شده تا دمای هوا در دره، گاهی حتی به زیر صفر نیز برسد و این دره را به بهترین مکان برای تفریح حتی در فاصل تابستان تبدیل کند. در واقع با سفر این محل یک دره نوردی استثنایی را در قلب زمین شروع می‌کنید. تنگه بوچیر هرمزگان از دو قسمت معروف به چله بالا و چله پایین دارد. طول این دره از نقطه ورود تا آبگیر انتهای آن در حدود ۱,۰۰۰ متر است و هرچه چه جلوتر بروید عمق دره بیشتر می‌شود. برای طی کردن این دره در بیشتر جاها باید شنا کنید که عمق برخی نقاط بسیار زیاد است و به ۸۰۰ متر هم می‌رسد. آبی که وارد تنگه می‌شود گرم است، اما آب داخل آن سرد و خنک بوده و دمای آب نیز بین ۱۰ تا ۲۰ درجه سانتی‌گراد که این دما در فصول مختلف سال ثابت است. جالب بدانید در آب این تنگه ماهی‌های به نام دکتر ماهی یا گاررا روفا Garra rufa که به دکتر فیش نیز شناخته می‌شوند، زندگی می‌کنند. این ماهی در حوضچه‌های طبیعی و چشمه‌های آب گرم زندگی و زاد و ولد می‌کند. همچنین گیاه سیاوش در این دره دیده می‌شود.
 
قنات پاراو کوخرد
قنات پاراو کوخرد شامل دو رشته قنات‌ باستانی می‌شود و از جاهای دیدنی بستک به شمار می‌رود. هرچند این قنات‌ها سال‌های زیادی بلااستفاده باقی مانده‌اند؛ اما بقایایی از کانال و چاه آن‌ها را همچنان می‌توان دید. سرچشمه‌ این دو رشته قنات‌ زیر کوه ناخ قرار دارد و بقایای آب‌انبارهای وابسته به آن‌ها که از سنگ و ساروج ساخته شده‌اند، باقی مانده است. آب شیرین یکی از این دو قنات را در حوضچه‌هایی ساروجی جمع‌آوری می‌کردند و به‌وسیله‌ی سازه‌ای سنگی به نام ترنه، از عرض رودخانه‌ مهران که آب آن شور است، عبور می‌دادند. این سازه سنگی و کهن در واقع کانالی است که چندین ستون مخروطی شکل دارد و از سنگ، ساروج، گل و لای ساخته شده است. در ساخت ترنه نکات معماری بسیاری را رعایت کرده‌اند که در نتیجه‌ آن‌ها این سازه‌ باستانی با مرور زمان، به‌جز فرسایش طبیعی سنگ‌های خود، هیچ آسیبی ندیده است.
 
کنچی ﺭﻭﺳﺘﺎی پلکانی
ﮐُﻨﭽﯽ ﺭﻭﺳﺘﺎﯾﯽ پلکانی با کوچه‌هایی تنگ و پیچ ﺍﺯ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎﯼ ﺁﺑﺎﺩ ﻣﻨﻄﻘﻪٔ ﮔﻮﺩﻩ است. ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺭﻭﯼ تپه‌ای ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪﻩ و چشمه‌ای در میان آن جریان دارد. افراد زیادی هنوز در این روستا زندگی می‌کنند. نام روستای کنچی در اصل کنجی بوده است. در زمان‌های بسیار دور شخصی که نسب ایشان به امام حسن بن علی بن ابی طالب می‌رسد به این روستا مهاجرت می‌کند و چون محل عبادت این سید در کنج کوه (گوشه ی کوه) بوده است به ایشان لقب « سید کنجی» می‌دهند و بعد از مدتی فرزندان و مریدان سید به این روستا آمده و خانه هایی را برای خود بنا می‌کنند و اسم روستا را « کنجی » می‌گذارند و تا مدت‌ها اسم روستا ، کنجی میماند اما طی گذشت سال‌ها اسم روستا از کنجی به« کنچی» دگرگون می‌شود.
 
کریکی بست
این مکان تفریح‌گاه حاکمان بستک و جهانگیریه بوده‌ است، آثار کاخ سلطنی مشهور به «بنگله کریکی» و تفریح‌گاه حاکم پرقدرت بستک وجهانگیریه محمد تقی خان مشهور « صولت الملک» هنوز در آن مکان باقی‌مانده که حکایت از دوران باشکوه آن زمان است.
 
خانه بنی عباسی
خانه در قسمت شرقی شهر بستک جنب حمام خانی در حدود ۱۱۰ _ ۱۰۰ سال قبل توسط بزرگان بستکی (حاکمان وقت) ساخته شده‌ است. این خانه در اصل سه طبقه بوده که طبقات فوقانی آن بر اثر زلزله خراب گشته‌ است. اما هنوز بقایایی از آن به جا مانده است.
 
قلعه قلات
این قلعه به نام قلعه خان بستک نیز مشهور است. به گویش محلی به «تپه بلند» ( قَلات ) گفته می‌‌شود. روایت است که حدود ۲۸۰ سال پیش بنا شده ‌است. و مقر حاکم ( خان بستک ) بوده ‌است. قلعه دارای سه برج در سه ضلع محوطه‌ است که هنوز پا بر جا است. این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۱۱۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
 
مدرسه مصطفوی
ساخت مدرسه مصطفویه در سال ۱۳۰۴ پایان یافت. از قدیمی‌ترین مدرسه‌های ایران است. این مدرسه مدرسه که در محل تقاطع خیابان قدیم و خیابان مصطفویه شهر بستک قرار دارد، از زمان ساخت تاکنون پیوسته مورد استفاده قرار گرفته و چندین نسل به‌ طور متوالی در آن تحصیل کرده‌اند. مدرسه تاریخی مصطفویه در سال ۱۳۸۱ با شماره ۶۱۰۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌ است.
 
بازار بستک
بازرار در مرکز شهر بستک قرار گرفته و شامل سه بازار است که قدمت آن به دوره صفویه و قاجاریه می‌رسد. این بنا در سال ۱۲۹۵ هجری قمری به همت استاد عبدالله امینایی معروف به حاجی استاد ساخته شده‌ است. در این بازار کسبه هنوز مشغول به کار هستند، اما دیگر آن رونق سابق و قدیم را ندارد.