مشخصات

کشور ایران
استان آذربایجان غربی
شهرستان تکاب
بخش مرکزی
جمعیت  ۴۹٬۵۳۶ نفر
مساحت ۹ کیلومترمربع
زبان گفتار ترکی آذربایجانی و کردی سورانی
مذهب شیعه دوازده‌امامی، اهل سنت شافعی و اهل حق
ارتفاع از سطح دریا ۱٬۸۴۰ متر
شرایط آب و هوا کوهستانی
پیش شماره تلفن 0۴۵۵۳
شناسه ملی خودرو ق ۲۷  ایران
ره آورد فرش افشار - سیب - عسل - گردو - گیاهان دارویی - طلا

شهر تکاب یکی از شهرهای زیبای استان آذربایجان غربی است که ۱۷۶۵ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. شهر تکاب در جنوب شرقی استان واقع شده و از سمت شمال با استان آذربایجان شرقی، از سمت جنوب با استان کردستان، از سمت غرب با شهرستان شاهین‌دژ و از سمت شرق با استان زنجان همسایه است. زبان اغلب مردم این شهر ترکی، کردی سورانی، کردی کرمانجی و فارسی می‌باشد. شهرستان تکاب دو بخش تخت سلیمان و مرکزی دارد. این شهرستان به دلیل داشتن جاذبه‌های طبیعی، آثار تاریخی و معادن طلا یکی از مهم‌ترین شهرستان‌های استان آذربایجان غربی به حساب می‌آید. اغلب مردم در تکاب مشغول به دامداری یا کشاورزی هستند. وجود معادن طلای زره شوران (بزرگترین معدن طلای ایران) و معدن طلای آقدره (دومین معدن طلای ایران) تکاب را به شهرستان طلایی ایران تبدیل کرده است. پرورش زنبور عسل و بافت فرش‌های اعلا از مهم‌ترین شناسه‌های این شهرستان در سطح ملی و بین المللی هستند. تکاب به دلیل موقعیت جغرافیایی خود دارای آب‌وهوای کوهستانی است. تابستان‌های این شهر زیبا خنک و زمستان‌های تکاب سرد و پربرف می‌باشد. اغلب روزهای نیمه دوم سال هوای تکاب ابری یا بارانی می‌شود. در روزهای کوتاه زمستان، تکاب شاهد بارش برف می‌باشد. با توجه به شرایط آب‌و‌هوایی تکاب به نظر می‌رسد، بهترین فصل سفر به تکاب، فصل بهار و تابستان است. در فصل بهار هوای تکاب بسیار مطبوع و معتدل می‌گردد و دیگر خبری از بارش‌های سنگین برف نیست. در برخی از روزهای بهار به ویژه‌ ماه‌های اولیه، روزها هوا بارانی یا ابری است. اما فصل تابستان هوا بسیار مطبوع و خنک می‌گردد. اگر قصد سفر به مکانی خنک در فصل تابستان دارید، تکاب می‌تواند بهترین انتخاب شما باشد. همان طور که گفته شد اغلب مردم تکاب به کشاورزی و دامداری مشغول هستند و این شهرستان زیبا سوغات و صنایع دستی متنوعی دارد. معروف‌ترین سوغات و صنایع‌دستی تکاب، فرش این منطقه است. فرش تکاب، یکی از زیباترین فرش‌های ایران به حساب می‌آید که حاصل دست‌رنج زنان هنرمند تکاب می‌باشد. نقشه و طرح‌های فرش تکاب برگرفته از فرهنگ و طبیعت این شهرستان است. از دیگر صنایع دستی تکاب می‌توان به گلیم، جاجیم، صنایع چوبی و پشمی اشاره کرد. اما مهم‌ترین فراورده تکاب که به عنوان سوغات نیز گردشگران تهیه می‌کنند، عسل تکاب است. عسل تکاب بسیار مرغوب بوده و انواع مختلف دارد. سیب، گردو، زردآلو، انگور و کشمش از دیگر محصولات باغات تکاب است که به عنوان سوغات تکاب در میان گردشگران محبوب می‌باشد. انواع محصولات لبنی مانند شیر، خامه، پنیر محلی، کره محلی و سرشیر در روستاهای این شهرستان تولید شده و در اختیار گردشگران و توریست‌ها در اقامتگاه توریستی قرار داده می‌شود. شهر تکاب به علت نزدیکی به کردستان و ساکنان کرد‌زبان، ذائقه غذایی بسیار نزدیک به مردم کردستان دارند. غذای اصلی مردم این شهر غذاهای گوشتی است که اغلب با ترشی خورده می‌شود. یکی از غذاهای معروف این شهر آبگوشت تکاب است که در تنور طبخ می‌گردد. کله جوش یا ماوکا نیز از دیگر غذاهای محلی تکاب به حساب می‌اید که بسیار خوشمزه و لذیذ است.
 

این شهرستان شامل بخش‌های زیر می‌ باشد:

 
بخش ها:
مرکزی، تخت سلیمان
 
دهستان:
دهستان انصار، دهستان افشار، دهستان کرفتو، دهستان احمدآباد، دهستان ساروق و دهستان چمن
 
روستاها:
آق‌ اتاق، اوغول‌ بیگ، بدرلو، تمای، چهارقلعه، دل‌ دلبلاغی، نخوددره، مایین‌ بلاغ، گزدره، قوجه و ....
 

جای‌ های دیدنی شهرستان تکاب

 
تخت سلیمان
مجموعه جهانی تخت سلیمان تکاب و آثار باستانی که در آن قرار دارد، از مهم‌ترین و معروف‌ترین مراکز تاریخ و تمدن کشور ایران است که در کوهستان‌های غرب کشور،‌ در نقطه‌ای بسیار باصفا و خوش آب و هوا واقع شده است. این مجموعه تاریخی که در حال حاضر «تخت سلیمان» نامیده می‌شود، در دوران قدیم به نام‌هایی چون «شهر گنجک» و «شهر شیز» معروف بوده است.
مجموعه تاریخی تخت سلیمان شامل دریاچه طبیعی، آتشکده آذرگشنسب، معبد آناهیتا، بنای چهارطاقی، تالار و کاخ شاهی است. گفته می‌شود که قدمت سکونت در تخت سلیمان به هزاره اول قبل از میلاد مسیح بازمی‌گردد و اوج شکوفایی آن متعلق به حکومت ساسانیان است. برخی بر این باور هستند که تخت سلیمان برای ساسانیان همان ارزشی را داشته که تخت جمشید برای هخامنشیان داشته است. این مجموعه تاریخی که از جاهای دیدنی تکاب محسوب می‌شود، یکی از آثار ثبت شده ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو است.
 
چملی گول
چملی‌گول یا تالاب چملی یا جزیره شناور یا چمن متحرک، یکی از پدیده‌های شگفت‌انگیز و جالب تکاب است که در نزدیکی روستای بدرلو در ۱۵ کیلومتری شهر تکاب واقع شده است. چملی‌گول در واقع برکه یا دریاچه‌ای کوچک است که وسط آن جزیره‌ای شناور از چمن قرار دارد و اطراف آن چمنزارها و نیزارهای بلندی روییده است که ارتفاع تقریبی برخی از آن‌ها به دو متر می‌رسد. این برکه یا دریاچه کوچک با وزش باد و جریان هوا به جهات مختلف تغییر مسیر داده و حرکت می‌کند و همین اتفاق باعث منحصر‌به‌فرد شدن این جاذبه طبیعی شده است.
 
زندان سلیمان
زندان سلیمان یا کوه زندان دیو، کوهی مخروطی شکل و درون تهی است که در سه کیلومتری غرب مجموعه جهانی تخت سلیمان و در ۴۲ کیلومتری تکاب در استان آذربایجان‌غربی جای گرفته است. اهالی منطقه تخت سلیمان تکاب داستان‌های زیادی درباره این ناحیه تعریف می‌کنند و می‌گویند که «حضرت سلیمان»، دیوهایی را که از فرمانش سرپیچی می‌کردند در این کوه زندانی می‌کرده است و به همین خاطر آن را زندان دیو یا سلیمان می‌نامند.
 
روستای یولقون آغاج
روستای یولقون آغاج آثار تاریخی بسیاری از دوران قاجار و صفوی دارد. روستای تاریخی یولقون آغاج در ۳۰ کیلوتری تکاب در آذربایجان‌غربی قرار گرفته و آثار تاریخی زیادی از دوران حکومت قاجار و صفوی را در دل خود دارد. این آثار تاریخی شامل قلعه روستایی، حمام سنتی، مسجد و خانه اربابی می‌شود. متاسفانه مسجد این روستا که قدمت آن به ۱۵۰ سال پیش می‌رسید، بر اثر آتش‌سوزی از بین رفت و در محل آن مسجدی بزرگ و باشکوه ساخته شده است.
 
آبشار و چشمه های آبگرم قینرجه
آبشار فصلی قینرجه در ناحیه غربی کوه بلقیس در روستایی با همین نام در ۵۰ کیلومتری شمال تکاب قرار گرفته است که زیبایی‌های خیره‌کننده‌ای دارد و از جاهای دیدنی استان آذربایجان غربی به شمار می‌رود. همچنین اطراف این آبشار مملو از جلوه‌های طبیعی و پوشش گیاهی بسیار متنوعی است. بسیاری از چشمه‌های آبگرم و جوشان این منطقه نیز دارای خواص درمانی هستند.
 
زندان برنجه
در جنوب روستایی به نام برنجه و در کنار رودخانه، دهانه‌های چند چشمه آهکی خشک‌شده را می‌توان مشاهده کرد که معروف‌ترین آن‌ها زندان یا دریای برنجه است. این پدیده زیبا در دامنه کوه معروف به کوه طویله سلیمان در ۲۸ کیلومتری شمال تکاب واقع شده و از تشکیلات زمین‌شناسی متعددی برخودار است. دهانه این چشمه بیضی شکل است که قطر بزرگ آن ۱۰۰ متر و قطر کوچک آن ۵۰ متر است و عمق آن به ۷۰ متر می‌رسد. در کف این چشمه یا سازه بزرگ طبیعی، دریاچه‌ای مملو از آب سرد و گاز کربنیک وجود دارد. لازم به ذکر است که نحوه شکل‌گیری زندان برنجه و جاذبه‌ای که در نزدیکی همین منطقه قرار دارد و امروزه با نام زندان دیو شناخته می‌شود، یکسان است.
 
آبگرم احمدآباد
آبگرم احمدآباد در فاصله دو کیلومتری شمال‌غربی روستای احمدعلیا قرار گرفته که از گذشته تا حال، به‌واسطه خاصیت دارویی که دارد، مورد استفاده عموم قرار می‌گیرد.
 
قلعه ساری قورخان
قلعه ساری قورخان، مرکز تمدن‌های هزاره اول بوده است و از عصر مادها تا سلسله ساسانیان، اقوام متعددی در آنجا سکونت داشته‌اند. این قلعه به‌صورت پشته عظیم سنگی در حاشیه شرقی رودخانه ساروق قرار دارد که به‌صورت طبیعی از همه طرف محفوظ و دستیابی به آن بسیار مشکل است؛ به این لحاظ مامنی برای ساکنان این خطه در ادوار مختلف بوده است.
 
پل ساروق
این پل تاریخی یکی از آثار ملی ایران است که در ۱۵ کیلومتری شمال‌غرب تکاب روی رودخانه ساروق بنا شده است. قدمت این پل به دوران حکومت سلسله صفوی بازمی‌گردد. این پل دارای سه چشمه یا دهانه است که در فصول پرآب مانند بهار، آب از هر سه طاق آن عبور می‌کند و در فصل‌های کم‌آب مانند تابستان فقط از دهانه وسطی آن عبور می‌کند.
 
مسجد جامع تکاب
مسجد جامع تکاب در خیابان امام خمینی این شهر قرار گرفته و متعلق به اواخر سلسله قاجاریه است. شبستان قدیمی این مسجد دارای ایوان ورودی با ستون‌های مدور آجری و سرستون‌های سنگی است. در جرزهای چهار گوشه مسجد اتاقک‌های دو طبقه‌ای احداث شده است.
 
کلیسای چهارطاق
کلیسای چهارطاق در شمال‌غربی و در ۳۶ کیلومتری تکاب در روستایی چهار طاق قرار گرفته است. در حال حاضر تنها پایه‌های سنگی چهار ستون این بنا به‌جای مانده است. بنا به گفته باستان‌شناسان و کارشناسان، این بنا متعلق به دوران ساسانیان است و شباهت زیادی به یک آتشکده دارد.

قلعه سردار افشار
عمارت سردار افشار در زمان سلطنت «ناصرالدین شاه قاجار» توسط «سردار حسینعلی‌خان افشار»‌در سال ۱۲۸۱ بنا شده است. ساختمان اربابی در دو طبقه با ایوان و ستون‌های مدور آجری خودنمایی می‌کند و در وسط حیاط آن یک حوض آب دایره‌ای شکل به عمق یک متر و قطر حدودا شش متر وجود دارد.
 
مسجد جامع روستای اغولبیک
مسجد جامع روستای اغولبیک یا اوغول‌بیگ یکی از دیدنی های شهر تکاب است که در پنج کیلومتری این شهر واقع شده است. این مسجد از دوران قاجار به یادگار مانده و به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است. بعد از بازدید از این مسجد جامع دیدنی، حتما از حمام قدیمی و یخچال طبیعی این روستا نیز دیدن کنید.
 
بقعه ایوب انصار
بقعه ایوب انصار، یادگاری کهن از دوران گذشته است که در فاصله ۱۳ کیلومتری از جنوب تکاب بر فراز قله بلندی در نزدیکی روستای دورباش واقع شده است. قدمت این بنای تاریخی به قرن نهم هجری می‌رسد.