تبار شناسي مفهوم امنيت در اسراييل (4)
تبار شناسي مفهوم امنيت در اسراييل (4)
تبار شناسي مفهوم امنيت در اسراييل (4)
نويسنده: محمود عسگري *
پيدايش گرايشهاي «لاييستي »در ادبيات جامعه يهودي نشانه اي ديگر از تعبير نگرش هاي محيطي تلقي مي شود . نويسندگاني با اين نوع تمايلات به مکتب بهره جويي و لذت پرستي علاقه نشان مي دهند . آنان آگاهانه از تاريخ يهود چشم پوشيده و به شکلي افراطي به محيط زيست ، فرهنگي مردمي - که بيشترين نمودش موسيقي راک و ترانه هاي آن است - مي پردازند . توجه به نشريات محلي جايگزين روزنامه هاي ملي (ها آرتص ، يديعوت آحرونوت و معاريو ) گشته و به جاي توجه به درگيري اعراب و اسراييل و مسايل حياتي ، به مسايل شخصي همچون عشق ، جدايي و ... پرداخته مي شود .(1) «رابي ديويد هارتمان » ، يکي از نظريه پردازان اسراييل طي تفسيري بين داشت : کم تجربگي ، سادگي وبي قيدي پيشگامان پيشقراولان ديگر وجود ندارد.امروز تمام روياهاي طلايي درباره آنچه بدست آوردنش را ممکن مي دانستيم ،به گذشته پيوسته است. (2)
زمينه بروز و ظهور پسا صهيونيسم (3)در همين راستا قابل تحليل مي باشد . امروزه حتي مدافعان افراطي نيز پذيرفته اند که اساساً صهيونيسم به عنوان ايدئولوژي دولت يهود ، طرز تفکري مربوط به گذشته است.روزگاري بن گورين آرزو داشت تا بيابانها را گلستان ببيند .اما فرهنگ کار در کشوري که به شکل گسترده شهرنشين شده و بيش از 30درصد درآمد ناخالص ملي آن از راه فن آوريها ي پيشرفته و اينترنت حاصل مي شود ،مفهومي ندارد . پدران بنيانگذار ،جامعه سوسياليست را در نظر داشتند ،ليکن اسراييل يک نظام اقتصادي کاملاً سرمايه داري است . صهيونيستهاي اوليه جامعه بسيج شده اي را مي ستودند که مزراع اشتراکي و کيبوتص ها از مشخصه هاي بارز آن بودند ولي امروزه به شيوه و سلوک بسياري از ساکنان کشورهاي توسعه يافته ، اسراييليها نيز به سوي تمايلات خصوصي بيش از تعاوني گرايش دارند.(4)
تهديداتي که سابقاً پر اهميت بود نظير تهاجم نظامي دشمنان (عراق و ايران )ديگر هيجان گذشته را ايجاد نمي کند .اکثر مردم از مفاد توافقنامه ي اسلو حمايت مي نمايند .به نظر مي رسد خستگي مداوم آنان سياستهاي توسعه طلبانه وجنگ افروزانه اولياي دولت سبب شده است تا به تأسيس دولتي فلسطيني تحت هر شکلي که باشد رضايت بدهند .براي نخستين بار بعد از پيدايش دولت يهودي ،مباحث سياسي تحت الشعاع مسايلي همچون هويت خود کشور قرار گرفته است . در جامعه کنوني ،يهوديان اسراييل -82درصد جمعيت -به يک درون نگري معمولاً ناراحت کننده در مورد کشور و شکل آينده دولت پرداخته اند . از سوي ديگر اهداف صهيونيستي ،به عنوان ترجمان نوعي آرمان ملي -که همانا نهادينه شدن ملت يهودي در نظام جامعه جهاني و ايجاد کشوري يهودي بود -تحقق يافته است . در اين ميان پست صهيونيسم برآيند چالشهاي گذشته و موجود و ضرورتي براي نيازهاي آتي تبلور يافته است .بر خلاف صهيونيسم که مقاصدي سياسي را مد نظر قرار داده بودند پست صهيونيسم با رويکردي اقتصادي ،ارتقاء سطح زندگي رفاه اجتماعي ، برابري و....را اهداف خود معرفي نموده است.(5)
اساساً در چارچوب خط مشي هاي امنيت ملي سه بعد «محيط امنيتي » ، «سخت افزار » و « نرم افزار » قابليت لحاظ شدن را دارا مي باشند .محيط امنيتي مؤلفه ضروري در رابطه با تهديد خارجي و مدل همکاريهاي نظامي است . در حالي که سويه ي سخت افزاري ، توانمنديهاي فيزيکي ، آموزه هاي راهبردي ، ساختار توان ملي و گزينش جنگ افزارها را دربر مي گيرد ، وجه نرم افزاري معطوف به مشروعيت سياسي ، وحدت ملي و استعداد تعيين کنندگي خط مشي ها مي باشد . عنايت به محيط امنيتي و سخت افزارها در ادراک سنتي ، مانع فهم واقعيات امنيت ملي به شمار مي آمد . از طرفي گشوده شدن فضاهاي جديد در اذهان دولتمردان کشورهاي جهان سوم که ناشي از تحولات جهاني است ، واقع بيني آنها نسبت به درجه پايين مشروعيت ،انسجام در حال فرسايش ، کاهش داخلي و عقيم ماندن روند ملت سازي ، منجر به توجه فزاينده اي به بعد ديناميک و نرم افزاري امنيت ملي گرديده است . همچنين نرم افزارها واسطه مؤثري در پيوند محيط امنيتي و سخت افزارها محسوب مي شوند .(6)
عينيت يافتگي (7) اين مطلب در باز تعريف امنيت نزد دولتمردان اسراييل به روشني هويداست . « انطباق » (8) با روند تحولي که در سيستم جهاني در حال اجراست عنوان بديلي مي باشد که اذهان متديک و قاعده مند تئوريسينها تجويز مي نمايد . در واقع صهيونيستها ، واقع گرايي را جايگزيني مناسب براي ايده آلها و آرمانهاي پيشين خود يافته اند . پس از غضب سرزمينهاي اشغالي با تکيه بر سخت افزار نظامي ، اينکه به تکميل وضعيت ثبات و استقرار خود با تکيه بر نرم افزارها نوين امنيتي نموده اند . اگر چه در زمان تأسيس ، اولياي دولت جديد ابداً در قيد و بند همنوايي و همخواني با «متن » منطقه اي خود نبوده اند ، اما شرايط و تحولات جديد به ويژه در پي تجزيه بلوک کمونيستي ، شکل بندي زنجيره هاي دفاعي دولت صهيونيستي به منظور «امنيت فزايي » روندي نو يافته که همخواني قابل ملاحظه اي با روند تحولات بين المللي دارد . اگر روزگاري ديدگاههاي ايده آليستي رهبران صهيونيست به استراتژيهاي راهبردي / امنيت دولت تل آويو صبغه اي نظامي بخشيده بود ، تحت تأثير تحولات نظام جهاني که در تغيير ديدگاههاي جامعه داخلي اسراييل متبلور گرديده ، امروزه مقدمات و پيش در آمدهاي نشر و نشت فرا صهيونيسم به منصه ظهور رسيده که از منظري متفاوت نسبت به گذشته به مقوله امنيت نگاه مي کند . طبعاً خطر اتخاذ اين استراتژي جديد به مراتب نگران کننده تراز راهبرد سنتي در باب مقوله امنيت تلقي مي شود ، چرا که شالوده شکني سابق امنيت منطقه اي ، به پيدايش متن جديدي منجر شده است که در صدد است خويشتن را مفهوم برتر آن بنماياند يا خود را گفتمان مسلط حاکم بر متن (منطقه) جلوه دهد .
زمينه بروز و ظهور پسا صهيونيسم (3)در همين راستا قابل تحليل مي باشد . امروزه حتي مدافعان افراطي نيز پذيرفته اند که اساساً صهيونيسم به عنوان ايدئولوژي دولت يهود ، طرز تفکري مربوط به گذشته است.روزگاري بن گورين آرزو داشت تا بيابانها را گلستان ببيند .اما فرهنگ کار در کشوري که به شکل گسترده شهرنشين شده و بيش از 30درصد درآمد ناخالص ملي آن از راه فن آوريها ي پيشرفته و اينترنت حاصل مي شود ،مفهومي ندارد . پدران بنيانگذار ،جامعه سوسياليست را در نظر داشتند ،ليکن اسراييل يک نظام اقتصادي کاملاً سرمايه داري است . صهيونيستهاي اوليه جامعه بسيج شده اي را مي ستودند که مزراع اشتراکي و کيبوتص ها از مشخصه هاي بارز آن بودند ولي امروزه به شيوه و سلوک بسياري از ساکنان کشورهاي توسعه يافته ، اسراييليها نيز به سوي تمايلات خصوصي بيش از تعاوني گرايش دارند.(4)
تهديداتي که سابقاً پر اهميت بود نظير تهاجم نظامي دشمنان (عراق و ايران )ديگر هيجان گذشته را ايجاد نمي کند .اکثر مردم از مفاد توافقنامه ي اسلو حمايت مي نمايند .به نظر مي رسد خستگي مداوم آنان سياستهاي توسعه طلبانه وجنگ افروزانه اولياي دولت سبب شده است تا به تأسيس دولتي فلسطيني تحت هر شکلي که باشد رضايت بدهند .براي نخستين بار بعد از پيدايش دولت يهودي ،مباحث سياسي تحت الشعاع مسايلي همچون هويت خود کشور قرار گرفته است . در جامعه کنوني ،يهوديان اسراييل -82درصد جمعيت -به يک درون نگري معمولاً ناراحت کننده در مورد کشور و شکل آينده دولت پرداخته اند . از سوي ديگر اهداف صهيونيستي ،به عنوان ترجمان نوعي آرمان ملي -که همانا نهادينه شدن ملت يهودي در نظام جامعه جهاني و ايجاد کشوري يهودي بود -تحقق يافته است . در اين ميان پست صهيونيسم برآيند چالشهاي گذشته و موجود و ضرورتي براي نيازهاي آتي تبلور يافته است .بر خلاف صهيونيسم که مقاصدي سياسي را مد نظر قرار داده بودند پست صهيونيسم با رويکردي اقتصادي ،ارتقاء سطح زندگي رفاه اجتماعي ، برابري و....را اهداف خود معرفي نموده است.(5)
نتيجه گيري
اساساً در چارچوب خط مشي هاي امنيت ملي سه بعد «محيط امنيتي » ، «سخت افزار » و « نرم افزار » قابليت لحاظ شدن را دارا مي باشند .محيط امنيتي مؤلفه ضروري در رابطه با تهديد خارجي و مدل همکاريهاي نظامي است . در حالي که سويه ي سخت افزاري ، توانمنديهاي فيزيکي ، آموزه هاي راهبردي ، ساختار توان ملي و گزينش جنگ افزارها را دربر مي گيرد ، وجه نرم افزاري معطوف به مشروعيت سياسي ، وحدت ملي و استعداد تعيين کنندگي خط مشي ها مي باشد . عنايت به محيط امنيتي و سخت افزارها در ادراک سنتي ، مانع فهم واقعيات امنيت ملي به شمار مي آمد . از طرفي گشوده شدن فضاهاي جديد در اذهان دولتمردان کشورهاي جهان سوم که ناشي از تحولات جهاني است ، واقع بيني آنها نسبت به درجه پايين مشروعيت ،انسجام در حال فرسايش ، کاهش داخلي و عقيم ماندن روند ملت سازي ، منجر به توجه فزاينده اي به بعد ديناميک و نرم افزاري امنيت ملي گرديده است . همچنين نرم افزارها واسطه مؤثري در پيوند محيط امنيتي و سخت افزارها محسوب مي شوند .(6)
عينيت يافتگي (7) اين مطلب در باز تعريف امنيت نزد دولتمردان اسراييل به روشني هويداست . « انطباق » (8) با روند تحولي که در سيستم جهاني در حال اجراست عنوان بديلي مي باشد که اذهان متديک و قاعده مند تئوريسينها تجويز مي نمايد . در واقع صهيونيستها ، واقع گرايي را جايگزيني مناسب براي ايده آلها و آرمانهاي پيشين خود يافته اند . پس از غضب سرزمينهاي اشغالي با تکيه بر سخت افزار نظامي ، اينکه به تکميل وضعيت ثبات و استقرار خود با تکيه بر نرم افزارها نوين امنيتي نموده اند . اگر چه در زمان تأسيس ، اولياي دولت جديد ابداً در قيد و بند همنوايي و همخواني با «متن » منطقه اي خود نبوده اند ، اما شرايط و تحولات جديد به ويژه در پي تجزيه بلوک کمونيستي ، شکل بندي زنجيره هاي دفاعي دولت صهيونيستي به منظور «امنيت فزايي » روندي نو يافته که همخواني قابل ملاحظه اي با روند تحولات بين المللي دارد . اگر روزگاري ديدگاههاي ايده آليستي رهبران صهيونيست به استراتژيهاي راهبردي / امنيت دولت تل آويو صبغه اي نظامي بخشيده بود ، تحت تأثير تحولات نظام جهاني که در تغيير ديدگاههاي جامعه داخلي اسراييل متبلور گرديده ، امروزه مقدمات و پيش در آمدهاي نشر و نشت فرا صهيونيسم به منصه ظهور رسيده که از منظري متفاوت نسبت به گذشته به مقوله امنيت نگاه مي کند . طبعاً خطر اتخاذ اين استراتژي جديد به مراتب نگران کننده تراز راهبرد سنتي در باب مقوله امنيت تلقي مي شود ، چرا که شالوده شکني سابق امنيت منطقه اي ، به پيدايش متن جديدي منجر شده است که در صدد است خويشتن را مفهوم برتر آن بنماياند يا خود را گفتمان مسلط حاکم بر متن (منطقه) جلوه دهد .
پی نوشت ها :
*کارشناس ارشد علوم سياسي
1-«ادبيات جوانان در اسراييل و رويکردهاي نو » ترجمان سياسي ، شماره 161، (دي ماه 1377)، ص43.
2-راييت ، رابين . شيعيان ، مبارزان راه خدا ، ترجمه علي انديشه . (تهران : نشر قومس 1372) ، ص143).
Post Zionism-3
4-جراحات اسراييل » ، ترجمان سياسي ، شماره 182، (خرداد 1378)، صص17-11.
5-ملک محمدي حميد رضا .« پساصهيونيسم »، ابهامي از يک گذار با يک گسست . فصلنامه مطالعات فلسطين . سال اول شماره اول ، (پاييز 1378) ، صص22-8همچنين ر.ک به محمد علي مهتدي ، «پست صهيونيسم : تجلي بحران در انديشه صهيونيستي » ، فصلنامه خاورميانه ، سال پنجم ، شماره 15-14، تابستان و پاييز 1377) ، صص234-230. و نيز ر.ک: به علي اکبر عليخاني ، «ويژگيهاي مفهومي فرا صهيونيسم » ، مطالعات منطقه اي ، جلد اول ، 1378، صص20-1.
6-آزر ، ادوارد و چونگ اين مون . امنيت ملي در جهان سوم . ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردي (تهران : پژوهشکده مطالعات راهبردي ، 1379)، صص144-115.
7-Objectification
8-Harmonious
مقالات مرتبط
تازه های مقالات
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}